لپه(split peas) از پوست کندن و خشک شدن دانههای نخود با نام نخود کفتری به دست می آید اما لپه دیگر حبوبات مثل لپه عدس، لپه لوبیا و لپه باقلا نیز وجود دارد. از خواص لپه می‌توان برای لاغری، کنترل فشار خون، کنترل قند خون، درمان کم خونی، تقویت سیستم ایمنی و تقویت قوای جنسی استفاده کرد. اگر به دنبال اطلاعاتی از فواید و مضرات لپه از جمله خواص لپه برای کودکان،خواص آب لپه پخته، لپه برای کبد چرب، خواص لپه در بدنسازی،خواص لپه در بارداری،خواص لپه برای لاغری ومضرات لپه برای کلیه هستید این مطلب را از دست ندهید تا شما را درباره فرق لپه و نخود، طبع و مصلح لپه آگاه کنیم و به سوالاتی از جمله آیا لپه همان نخود است؟ و...پاسخ دهیم.
فهرست مطالب
لپه چیست؟
لپه (split peas) دانههای جدا شده، پوست کنده و خشک شده حبوباتی مانند نخود است و یک گیاه دولپه‌ای می باشد که به سه رنگ لپه زرد، لپه قرمز و لپه سبز وجود دارد.یا می توان گفت لپه، محصول فرآوری شده از نخود ریزی است که به آن نخود لپه نیز می گویند.
لپه دانههای جدا شده، پوست کنده و خشک شده حبوبات را گویند. لپه معمولی در ایران با نام دال‌تور در افغانستان، لپه‌ای است که از نخود کفتری (با نام علمی Cajanus) تهیه می‌شود. برای تهیه لپه هر یک از بذور حبوبات، پس از جداسازی از غلاف‌هایشان در آب خیسانده می‌شوند تا پوستشان برداشته شود. بعد از برداشت پوست بذور با فشارهای مکانیکی به دو نیم تقسیم می‌شوند و سپس خشک می‌گردند.
انواع لپه
انواع لپه بر اساس اندازه و سایز دانههای خود به موارد زیر تقسیم بندی می شوند:
- لپه ریز مانند لپه ایرانی
- لپه متوسط مانند لپه استرالیاییی و اتیوپی
- لپه درشت مانند لپه روسی
اما برای تشخیص لپه خوب باید موارد زیر را در نظر داشت:
- ریز یا درشت بودن لپه
- داشتن کیفیت و رنگ زرد یکدست لپه
- سالم بودن لپه بدون هیچ گونه زدگی یا تغییر رنگ
کالری لپه
کالری لپه در حالت خام 341 کیلو کالری و در حالت پخته شده بدون نمک 118 کیلو کالری در 100 گرم است.
ارزش غذایی لپه
| جدول ارزش غذایی لپه خام | |
| تشکیل دهنده اصلی | مقدار در100 گرم |
|---|---|
| انرژی (کالری) | 341 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 60.37 گرم |
| پروتئین | 24.55 گرم |
| چربی | 1.16 گرم |
| آب | 11.27 گرم |
| فیبر | 25.50 گرم |
| قند | 8.00 گرم |
| ویتامین A | 7.00 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.09 میلی گرم |
| ویتامین K | 14.50 میکروگرم |
| ویتامین C | 1.80 میلی گرم |
| تیامین (B1) | 0.73 میلی گرم |
| ریبوفلاوین (B2) | 0.22 میلی گرم |
| نیاسین (B3) | 2.89 میلی گرم |
| کولین (B4) | 95.50میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید (B5) | 1.76 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.17 میلی گرم |
| فولات (B9) | 274.00میکروگرم |
| کلسیم | 55.00 میلی گرم |
| آهن | 4.43 میلی گرم |
| منیزیم | 115.00 میلی گرم |
| فسفر | 366.00 میلی گرم |
| پتاسیم | 981.00 میلی گرم |
| سدیم | 15.00 میلی گرم |
| روی | 3.01 میلی گرم |
| مس | 0.87 میلی گرم |
| منگنز | 1.39 میلی گرم |
| سلنیم | 1.60 میکروگرم |
24 خاصیت شگفت انگیز لپه برای سلامتی
- خواص لپه برای کودکان: مصرف لپه در کودکان باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و به درمان کم خونی کمک می کند زیرا حاوی مقادیر بالایی از فولات، آهن، روی، پروتئین، منگنز و کلسیم است که در بهبود رشد نوزادان و کودکان موثر است.
- لپه برای کبد چرب: لپه برای کبد چرب بسیار مناسب است زیرا باعث پاک سازی چربی های مضر و غیر اشباع می شود.
- خواص آب لپه پخته: از خواص آب لپه پخته می توان درجلوگیری از سرماخوردگی و درمان سرفه در کودکان و بزرگسالان استفاده کرد.
- خواص لپه در بدنسازی: ویتامین B، نیاسین و ریبوفلاوین موجود در لپه به افزایش متابولیسم کربوهیدرات در بدن کمک و از ذخیره چربی اضافه در بدن جلوگیری می‌کند که از این خواص لپه در بدنسازی استفاده می‌شود.
- خواص لپه در بارداری: از خواص لپه برای زنان می توان در جلوگیری از کم خونی به دلیل آهن موجود در آن در دوران بارداری اشاره کرد.همچنین ویتامین B موجود در لپه از احتمال نقص لوله‌های عصبی جنین و زایمان زودرس نوزاد جلوگیری می کند.
- خواص لپه برای لاغری: فیبر و پروتئین موجود در لپه به کاهش وزن و لاغری کمک می کند زیرا موجب کاهش اشتها و احساس سیری شده و از پرخوری جلوگیری می کند.
- خواص لپه برای مردان: مصرف لپه به خاطر طبع گرم که دارد برای تقویت قوای جنسی مردان بسیار مفید است.
- خواص لپه برای سرماخوردگی: مصرف لپه برای سرماخوردگی به خصوص در برخی از کودکان که دچار التهابات در حنجره و گلوی می شوند مفید است.
- خواص لپه برای کبوتر: مصرف لپه باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی پرندگان می شود.
- تنظیم سطح قند خون: فیبر موجود در لپه، مانع از افزایش قند خون در افراد مبتلا به دیابت می شود و به تنظیم سطح قند خون کمک می کند.
- کم خونی: آهن و فولات موجود در لپه موجب افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون می شود و از این طریق از ابتلا به کم‌خونی جلوگیری می کند.
- پوکی استخوان: فسفر و کلسیم موجود در لپه باعث تقویت استخوان‌های بدن می شود و برای کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان مفید است.
- سرطان: لپه حاوی استروژن‌های گیاهی مانند ایزوفلاون ها است که می‌تواند به بهبود هورمون‌های بدن کمک و خطر ابتلا به سرطان‌های مانند سرطان سینه و سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
- فشار خون: لپه سرشار از پتاسیم است که مصرف آن می تواند یگ گزینه مناسب برای کاهش فشار خون باشد.
- سلامت قلب: فیبر موجود در لپه موجب کاهش کلسترول بد خون و پتاسیم آن باعث کنترل فشار خون می شود که در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی موثر است.
- دستگاه گوارش: مصرف لپه می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های گوارشی از جمله سندرم روده تحریک پذیر جلوگیری کند زیرا فیبر موجود در آن باعث بهبود هضم غذا می شود.
- یبوست: فیبر موجود در لپه به افزایش و بهبود حرکات روده کمک می کند و در پیشگیری و درمان یبوست مفید است.
- ریزش مو: لپه حاوی مقادیر بالایی از پروتئین، منگنز و روی است که باعث تقویت فولیکول‌های مو می شود و از ریزش آن ها جلوگیری می‌کند.
- شوره سر: لپه با داشتن ویتامین A و روی موجب کاهش التهاب پوست سر شده و یک گزینه مفید برای درمان شوره سر است.
- پوست: فولات، روی و ویتامین‌ها‌ی موجود در لپه مانند ضد آفتاب طبیعی عمل کرده و از پوست در برابر آسیب اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت کرده و خطر آفتاب سوختگی را کاهش می‌دهد.
- بی خوابی: تریپتوفان یکی از آمینو اسید موجود در لپه است که موجب افزایش ترشح سروتونین در خون می شود و از این طریق به بهبود خلق و خو و درمان بی‌خوابی کمک می‌کند.
- سموم را از بدن دفع می کند.
- لکه های تیره و رنگدانه های پوست را از بین می برد و پوست را تمیز می کند
- لپه حاوی پروتئین است که به بازسازی سلول های بدن کمک می کند و جایگزین مناسبی برای گوشت می باشد.
خواص لپه در طب سنتی
- کاهش وزن
- کنترل فشار خون
- کاهش کلسترول خون
- تقویت قوای جسمانی
- کاهش بیماری‌های قلبی
- جلوگیری از کم خونی
- تقویت قوای جنسی در مردان
مضرات لپه
- مضرات لپه برای کلیه: لپه دارای مقدار زیادی پتاسیم است و که زیاده روی در مصرف آن می تواند باعث تشدید بیماری کلیوی و آسیب بیشتر به کلیه شود.
- مضرات لپه برای معده: نفخ شکم یکی از عوارض مصرف لپه است که زیاده‌روی در مصرف آن باعث حبس شدن گاز در روده‌ها و دل‌درد زیاد می شود.
- افراد مبتلا به نقرس باید از مصرف لپه خودداری کنند زیرا استفاده از آن باعث افزایش اسید اوریک در خون می شود و علائم بیماری نقرس را تشدید می‌کند.
- مصرف لپه می‌تواند با برخی داروها مانند داروهای کاهنده فشار خون تداخل ایجاد کند.
- افراد مبتلا به آسم باید سعی کنند از مصرف لپه خودداری کنند.
- اگر فردی نسبت به مصرف لپه آلرژی دارد باید از خوردن آن اجتناب کند.
مصرف لپه برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟
- افراد مبتلا به آسم
- افراد داری معده ضعیف
- افراد مبتلا به نقرس
طبع لپه
طبع لپه در طب سنتی، گرم و خشک است و مصرف آن برای افراد سرد مزاج مناسب‌تر از افراد گرم مزاج است.
مصلح لپه
مصلح لپه، برنج، سرکه و آبغوره است.
فرق لپه و نخود
فرق لپه و نخود در ظاهر، طعم، کاربرد و قیمت آن است. در پاسخ به سوال نخود لپه چیست؟ باید بگوییم که لپه محصول فرآوری شده از نخود ریزی است که به آن نخود لپه می گویند.
لپه چگونه درست می شود؟
لپه از نوعی نخود به نام نخود کفتری درست می شود که نخود ها را پس از برداشت، به مدت 24 ساعت در آب بخیسانید و هر 6 ساعت یکبار آب نخود را عوض کنید. سپس نخود را به مدت 1 روز در آفتاب خشک کنید. سپس نخود خشک شده را با آسیاب سنگی در منزل به دو نیم تقسیم می‌کنند.
پرسش های متداول
| آیا لپه همان نخود است؟ |
|
بله اما لپه، محصول فرآوری شده از نخود ریزی است که به آن نخود لپه می گویند. |
| پروتئین لپه چقدر است؟ |
|
پروتئین لپه، 8.34 گرم در 100 گرم است. |
| لپه درشت خوبه یا ریز؟ |
| لپه ریز به دلیل یکدست بودن و کیفیت بالایی که دارد برای پخت بهتر از لپه درشت است. |
| لپه چند لپه ای است؟ |
| لپه دو لپه ای است. |
| آیا لپه نفخ دارد؟ |
| بله، لپه مانند سایر حبوبات نفاخ است و به همین دلیل بهتر است پیش از مصرف آن را چند ساعت در آب خیس کنید تا نفخ آن گرفته شود. |
سخن آخر
خواص لپه برای لاغری، کم خونی، تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت قوای جنسی، کاهش کلسترول خون را در این مطلب برای تان توضیح دادیم و شما را از مضرات آن به دلیل نفخ و آلرژی و تشدید بیماری های کلیوی، آسم و نقرس آگاه کردیم. در صورت تمایل می توانید مطالبی مانند خواص و فواید، عوارض و مضرات باقلا؛ طبع باقلا سرد است یا گرم؟ و با خواص نخود فرنگی و مضرات آن آشنا شوید را نیز بخوانید.
