قرص لیتمون کربنات ۳۰۰ برای چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل

لیتیم کربنات یکی از داروهای ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی و اختلال دو قطبی به شکل قرص با دوزهای 300 و 400 میلی گرم تجویز می شود.

در این مطلب به معرفی قرص لیتمون کربنات ۳۰۰ برای چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن می پردازیم و به سوالاتی مانند قرص لیتیم کربنات برای چه بیماری تجویز میشود؟، آیا قرص لیتیم چاق کننده است؟، عوارض قطع ناگهانی لیتیم کربنات چیست؟ و... در ادامه پاسخ می دهیم:

لیتیم کربنات چیست؟

لیتیم کربنات (Lithium Carbonate) جز داروهای ضد افسردگی است که برای درمان بیماری دوقطبی، روان‌پریشی و پروفیلاکسی در مانیا تجویز می شود.

مکانیسم اثر داروی لیتیم کربنات دقیقا مشخص نیست اما روی عملکرد واسطه‌های شیمیایی عصبی مثل نوراپی نفرین، سروتونین، دوپامین و استیل کولین و گیرنده‌های آنها تأثیر می‌گذارد و با کاهش تولید پیام رسان ثانویه اینوزیتول تری فسفات، ایجاد پاسخ سلولی را تضعیف می‌کند.

داروی لیتیم کربنات به شکل قرص با دوزهای 300 و 400 میلی گرم در داروخانه ها موجود است و می توان دارو را با نسخه پزشک با نام های تجاری لیتمون، لیتیرام، ایپوران و لیتیم کربنات تهیه کرد.

هشدار مصرف لیتیم کربنات

• آلرژی وحساسیت:قبل از مصرف قرص لیتیم کربنات، در صورت واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری و هرگونه حساسیت دیگر مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات را به پزشک خود اطلاع دهید.
• بارداری: مصرف قرص لیتیم کربنات در بارداری در گروه D قرار دارد یعنی استفاده نشود. شواهدی دال بر خطر مرگ جنین با مصرف داروی لیتیم کربناتدر دوران بارداری وجود دارد.
• شریدهی: مصرف قرص لیتیم کربنات در شیردهی توصیه نمی‌شود زیرا از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال می‌یابد و ممکن است تاثیرات نامطلوبی داشته‌باشد.
• کودکان: کارایی و ایمنی لیتیم کربنات برای کودکان زیر 12 سال ثابت نشده است.
• سوابق بیماری: قبل از مصرف داروی لیتیم کربنات، در صورت سابقه بیماری های چون بيماری قلبی –عروقی، اختلالات CNS مانند صرع يا پاركينسون، دهيدراسيون شديد، عفونت شديد، كليه و احتباس ادرار، پزشک خود را مطلع نمایید.
• خواب آلودگی: داروی لیتیوم ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود.بنابراین از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
• الکل: هنگام مصرف لیتیوم از خوردن الکل پرهیز کنید.
• اگر تعرق یا اسهال شدید اتفاق افتاد در مورد ادامه مصرف لیتیوم با پزشک مشورت نمایید.هنگام فعالیت‌هایی که موجب تعرق می‌شوند مانند سونا، حمام‌های داغ و ورزش احتیاط کنید.
• مصرف دراز مدت داروی لیتیم کربنات به دليل احتمال بروز تغييرات بافتی و عملكردی كليه، بيش از 5-3 سال توصيه نمی شود.
• در صورت بروز علائم مسموميت با داروی ليتيم مانندلرزش، عدم تعادل، نارسايي كليوی و تشنج بايد درمان را قطع و در صورت لزوم مسموميت زدايی انجام شود.
• از مصرف داروهای مدر بخصوص تيازيد‌ها همزمان با داروی  لیتیم کربنات بايد اجتناب شود.
• بررسی نوار قلبی حداقل يكبار قبل از شروع درمان و سپس در صورت نياز در طی درمان توصيه مي‌شود.
• تعيين غلظت سرمی ليتيم به طور منظم در طول درمان نيز توصيه می شود.
• برای بررسی پیشرفت درمان، به طور منظم و در زمان‌های مقرر شده به پزشک مراجعه نمایید و چنانچه آزمایشاتی برایتان تجویز شد، آنها را به طور کامل انجام دهید.
• در طول درمان با این دارو، بنابر نظر پزشک، به اندازه کافی مایعات مصرف نمایید و رژیم غذایی با میزان مناسبی سدیم داشته باشید.
• در طول درمان با داروی لیتیوم کربنات در انجام فعالیت‌هایی که نیازمند هوشیاری کامل ذهنی و تعادل بدن است، احتیاط نمایید.
•  در صورت ابتلا به بيماری های كه سبب تب، تعريق، تهوع و استفراغ می شود بايد احتياط نمود.

 موارد مصرف لیتیم کربنات

• افسردگی
• افسردگی حاد
• اختلال دو قطبی
• بیماری‌های جنون آمیز
• درمان و پيشگيری مانيا
• درمان بيماری مانيک – دپرسيو

11 نکته درباره نحوه استفاده از لیتیم کربنات

1. قبل از شروع درمان با قرص لیتیوم کربنات، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. دوز و مقدار داروی لیتیوم کربنات، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.بنابراین دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده کنید و از کم یا زیاد کردن خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف خودداری نمایید.
3. قرص لیتیوم کربنات را بعد از غذا مصرف نمایید.
4. از خرد کردن یا جویدن قرص لیتیوم کربنات خودداری کرده و آن را به طور کامل قورت دهید.
5. داروی لیتیوم کربنات را به طور منظم و هرروز سر ساعات مشخصی مصرف کنید.
6. دریافت پاسخ مطلوب از داروی لیتیوم کربنات ممکن است ۱ تا ۳ هفته طول بکشد.
7. از قطع ناگهانی و خودسرانه مصرف داروی لیتیوم کربنات بپرهیزید.
8. دوره درمان با قرص لیتیوم کربنات را کامل کنید.
9. چنانچه حالات شما تسکین پیدا کرد و یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
10. به بیمار توصیه می شود که مایعات کافی مصرف کند.
11. در طول دوره درمان با قرص لیتیوم کربنات، عملكرد تيروئيد بايد تحت نظر باشد.

ویدیوی توصیه هایی برای مصرف لیتیوم 

• تهوع
• اسهال
• استفراغ
• سرگیجه
• خشکی دهان
• کندی حرکت
• لرزش خفیف
• خواب آلودگی
• فشار خون پایین
• نوار قلب غیرطبیعی
• کاهش یا افزایش حجم ادرار 
• آریتمی با کاهش ضربان قلب (شدید)

این لیست عوارض قرص لیتیم کربنات کامل نیست و در صورت مشاهده و احساس هر نوع عارضه حتما با پزشک مشورت کنید.

 منع مصرف لیتیم کربنات

• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• بارداری
• شیردهی
• دیابت
• اختلالات مغزی
• سابقه لوسمی
• مشکلات تنفسی
• اختلالات تیروئیدی
• مشکل دفع ادرار
• بیماری‌های کلیوی
• کاهش سدیم بدن
• بیماری‌های قلبی- عروقی
• بیماری پوستی پسوریازیس
• اختلالات CNS مانند صرع یا پارکینسون
• دهیدراسیون شدید (کم آبی شدید بدن)

تداخل دارویی لیتیم کربنات

تداخل دارویی لیتیم کربنات با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. برخی از مهم‌ترین داروهایی که با قرص لیتیم کربنات تداخل دارویی دارند، عبارت‌اند از:

• داروهای مهارکننده‌ آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEIs) 
• داروهای ARBs
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) 
• قرص‌های آب
• داروهای دیگر برای بیماری‌های روانی
• داروهای شل کننده عضلانی

جدول تداخل دارویی لیتیم کربنات

این جدول شامل همه تداخل های دارویی نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین مصرف این دارو ممکن روی نتایج برخی آزمایش های پزشکی تأثیر گذار باشد.

 مصرف بیش از حد لیتیم کربنات

اگر کسی قرص لیتیم کربنات را بیش از حد مصرف کرد و علائمی مانند  اسهال، استفراغ، لرزش، ناهماهنگی حرکتی، خواب آلودگی، ضعف ماهیچه، کاهش تعادل بدن، تاری دید، زنگ زدن گوش، حجم زیاد ادرار رقیق را تجربه کرد فوری به پزشک مراجعه کرد.

فراموش کردن مصرف یک نوبت لیتیم کربنات

در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت لیتیم کربنات، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید مگر اینکه تا زمان مصرف نوبت بعدی کمتر از ۴ ساعت باقیمانده باشد از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید و هیچ‌گاه دوز دارو را دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری از دارو لیتیم کربنات

• قرص لیتیم کربنات را دور از دسترس کودکان نگه دارید
• لیتیم کربنات را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
• از یخ زدن دارو جلوگیری کنید.
• توجه داشته‌باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

اطلاعات تخصصی درباره لیتیم کربنات

 اسامی تجاری و قیمت لیتیم کربنات در ایران

جایگزین قرص لیتیوم

• اولانزاپین: اولانزاپین نسبت به قرص لیتیوم سریع‌تر اثر می‌کند و رفتارهای دوقطبی را بهتر کنترل می‌کند اما عوارض جانبی آن نسبت به قرص لیتیم بیشتر است.
• سدیم والپرات یا والپرات سدیم؛ سدیم والپرات و قرص لیتیوم ۳۰۰ مانند یکدیگر اثربخشی دارند، تنها فرق آنها در این است که سدیم والپرات کمی سریع‌تر اثر می‌کند. اما در نهایت نتایج دو دارو مشابه است.

سخن آخر

لیتیم کربنات داروی ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی و اختلال دو قطبی تجویز می شود و با عوارضی چون اسهال، تهوع، خشکی دهان، استفراغ همراه است. همچنین این دارو با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای شل کننده عضلانی تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی به معرفی قرص داپوکستین چیست؟ موارد مصرف و عوارض و قرص مترونیدازول 250 و 500 چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید. اگر درباره لیتیم کربنات، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سوال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.