آفتاب سوختگی (Sun burn) یکی از رایج‌ترین مشکلات پوستی در بین افراد است که در اثر قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید یا سایر منابع اشعه ماوراء بنفش ایجاد می شود و ممکن است باعث پیری زودرس پوست و سرطان پوست شود.
اگر به دنبال اطلاعاتی از آفتاب سوختگی چیست؟ علائم، عوارض و روش های درمان آن هستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا شما را درباره روش های درمان خانگی آفتاب سوختگی و روش های برای درمان آفتاب سوختگی و تیرگی پوست آگاه کنیم و به معرفی پماد آفتاب سوختگی بزرگسالان می پردازیم. همچنین به سوالاتی از قبیل برای آفتاب سوختگی صورت چی خوبه؟ بهترین ماسک برای افتاب سوختگی صورت چیست؟ برای سفيد كردن پوست آفتاب سوخته چی کار کنیم؟ درمان آفتاب سوختگی با وازلین امکان پذیر است؟ و... پاسخ می دهیم:
فهرست مطالب
آفتاب سوختگی چیست؟
آفتاب سوختگی التهاب پوستی است که به علت قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید،تخت برنزه یا سایر منابع فرابنفش ایجاد می شود و باعث التهاب، قرمزی، احساس درد و گرما هنگام لمس در پوست می شود.هنگامی که اشعه ماوراء بنفش خورشید بیش از حد به پوست برسد باعث آسیب رساندن به سلول‌های پوستی می شود و ممکن است غیر قابل ترمیم باشد و سلول‌ها از بین بروند.
علت آفتاب سوختگی
علت آفتاب سوختگی به دلیل واکنش سریع پوست به اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید است که باعث تغییر در ملانین‌های پوست و برنزه شدن آن می شود و دلیل تغییر رنگ پوست به خاطر نقش محافظتی آن در برابر نور خورشید است. بیشترین خطر بروز آفتاب سوختگی در هنگام ظهر است که خورشید مستقیم بالای سر شما قرار دارد.
در پاسخ به سوال آفتاب سوختگی صورت چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ باید بگوییم که آفتاب سوختگی فقط زمانی که به صورت مستقیم زیر نور خورشید قرار گرفته‌اید اتفاق نمی‌افتد، حتی زمانی که آسمان آبری است ممکن است اشعه‌های مضر نور خورشید به پوست صورت آسیب وارد کند. فاکتورهای خطر شایع بروز آفتاب سوختگی عبارت‌اند از:- کار در فضای باز
- استفاده از برخی دارو ها
- عدم استفاده از ضدآفتاب
- شنا کردن در هنگام تابش مستقیم آفتاب
- داشتن پوستی روشن، چشمان آبی و موهای قرمز یا بور
انواع آفتاب سوختگی
انواع آفتاب سوختگی بر اساس شدت آسیب به پوست تقسیم بندی می شود و شدت آن به نوع پوست، مدت زمان قرار گرفتن در معرض آفتاب و منطقه جغرافیایی محل زندگی بستگی دارد. انواع آفتاب سوختگی عبارتند از:
- آفتاب سوختگی درجه یک: در این نوع عارضه پوستی، تنها آسیب به لایه بیرونی پوست وارد می شود و علائم آن شامل قرمزی و درد پوست است که معمولاً طی چند روز تا یک هفته بدون درمان خود به خود خوب می شود.
- آفتاب سوختگی درجه دو: در این نوع عارضه، به لایه داخلی پوست آسیب و باعث ایجاد تاول می شود. معمولا درمان این نوع آفتاب سوختگی، هفته ها طول می کشد و ممکن است نیاز به درمان پزشکی باشد.
- آفتاب سوختگی درجه سه: در این نوع عارضه که بسیار نادر است آفتاب سوختگی باعث آسیب جدی به تمام لایه های پوست از جمله لایه چربی زیر پوست می شود.آفتاب سوختگی درجه سه، بیشتر ناشی از آتش‌سوزی یا مواد شیمیایی اتفاق می افتد و نیاز به درمان اورژانسی دارد.
علائم آفتاب سوختگی
علائم آفتاب سوختگی، در افراد مختلف متفاوت است و معمولا با قرمزی پوست، درد، پوسته پوسته شدن و خارش در محل همراه است.به طور کلی، علائم آفتاب سوختگی عبارت‌اند از:
- تاول‌های کوچک آبدار
- سوزش و تاول زدن پوست
- درد و حساسیت زیاد
- حالت تهوع و خستگی
- احساس درد یا سنگینی در چشم‌ها
- تغییر در رنگ پوست مثل قرمز یا صورتی شدن آن
- احساس گرمای شدید در هنگام لمس پوست ناحیه آسیب‌دیده
اگر آفتاب سوختگی شدید باشد با علائمی مانند سردرد، کاهش فشار خون، تب و لرز و خستگی همراه است.
عوارض آفتاب سوختگی
عوارض آفتاب سوختگی خطر بروز پیری زودرس پوست، ضایعات پوستی پیش‌سرطانی، سرطان پوست و آسیب‌دیدگی چشم را افزایش می دهد که در ادامه به جزئیات هرکدام از عوارض آن اشاره خواهیم کرد:
پیری زودرس پوست
فردی که دچار پیری زودرس پوست می شود، بسیار پیرتر از سن واقعی خود به نظر می رسد و دچار مشکلات زیر می شود:
- نمایان شدن کک‌و مک
- ظاهر شدن لکه‌های تیره
- بروز چین و چروک‌های عمیق
- خشک و خشن شدن پوست
- نمایان شدن رگ‌هایی ریز و قرمز روی گونه، بینی و گوش‌ها
ضایعات پوستی پیش‌سرطانی
ضایعات پوستی پیش‌سرطانی معمولا در قسمت سر، صورت، گردن و دست‌ها به‌صورت لکه‌های خشن و پوسته‌پوسته شده مشاهده می‌شود و پس از مدتی ممکن است این ضایعات به سرطان پوست تبدیل شود.
سرطان پوست
سرطان پوست رشد غیرطبیعی سلول های پوستی است که بیشتر در مناطقی از پوست که در معرض نور خورشید هستند مانند پوست سر، صورت، لب، گوش‌ها، گردن، قفسه سینه، بازوها، دست‌ها و پاها ایجاد می شود.بنابراین توصیه می شود که در صورت مشاهده ضایعه پوستی جدید، تغییر در ظاهر یا بافت خال پوستی و بروز زخم آزار دهنده که بهبود نمی یابد به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
آسیب‌دیدگی چشم
آسیب‌دیدگی چشم، یکی از عوارض آفتاب سوختگی است که ممکن است اشعه نور خورشید باعث آسیب به شبکیه، عدسی یا قرنیه چشم شود و در نهایت تبدیل به آب مروارید شود.
درمان آفتاب سوختگی
درمان آفتاب سوختگی، بستگی به شدت، خفیف یا متوسط بودن این عارضه پوستی دارد. درمان آفتاب سوختگی صورت، درمان افتاب سوختگی دست ها، درمان خانگی افتاب سوختگی گردن و درمان خانگی آفتاب سوختگی پوست تمام بدن، امکان پذیر است و گاهی نیاز به درمان های پزشکی دارد.
22 روش درمان خانگی آفتاب سوختگی
- دوش آب سرد: استفاده از دوش آب سرد یکی از ساده ترین و موثرترین روش ها برای درمان آفتاب سوختگی است زیرا به تسکین درد کمک می کند.
- مصرف مایعات: در هنگام آفتاب سوختگی، برای جلوگیری از کم‌آبی بهتر است مایعات بسیاری بنوشید.همچنین می توانید میوه‌های آبرسان مثل هندوانه و خیار بخورید.
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد روی پوست آفتاب سوخته باعث تکسین سوزش پوست می شود زیرا رگ‌های خونی منقبض شوند و تورم کاهش پیدا می کند. برای تهیه کمپرس سرد، می توانید یک دستمال تمیز را پارچه را در آب یخ بخوابانید و آن را روی ناحیه‌ی مدنظر بگذارید یا یخ را در پارچه بپیچید و مستقیما روی پوست قرار ندهید.این کار را چند بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام دهید.
- آلوئه ورا: آلوئه ورا در درمان آفتاب سوختگی موثر است زیرا باعث آبرسانی به پوست می شود و از پوسته‌پوسته‌شدن آن جلوگیری می کند. کافی است محتویات درون برگ آلوئه ورا را خارج کنید و روی محل بمالید یا سه تا چهار بار در روز از ژل یا پماد آن روی نواحی آسیب دیده استفاده کنید.
- بلغور جو دوسر: بلغور جو دوسر خواص آنتی اکسیدانی دارد که شدت خارش این عارضه پوستی را کاهش می دهد و آن را می توان در محصولات مراقبت از پوست مانند لوسیون، صابون، ماسک و اسکراب پیدا کرد.
- چای سبز: پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز می‌تواند باعث تسکین پوست به دلیل آفتاب‌سوختگی شود.بنابراین چند کیسه چای سبز را در آب گرم خیس کنید و روی پوست بگذارید.
- جوش شیرین: استفاده از جوش شیرین در درمان آفتاب سوختگی می تواند به خنک شدن و کاهش قرمزی پوست کمک کند.۶۰ گرم جوش شیرین را به آب سرد یا ولرم وان اضافه کنید و حداقل ۱۵ دقیقه در آن غوطهور شوید.
- درمان سوختگی با عسل : عسل سرشار از آنتی اکسیدان است و آنزیم های موجود در آن برای افزایش رطوبت رسانی، کاهش التهاب و جلوگیری از تغییر رنگدانه های پوستی موثر است. همچنین عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد التهابی که دارد برای درمان آفتاب سوختگی بسیار مفید است.
- درمان آفتاب سوختگی با ماست: ماست از نظر طب سنتی سرد و مرطوب است و باعث خنک شدن پوست می شود. می توانید ماست را به صورت مستقیم روی پوست بگذارید یا ماست را با خیار یا سدر مخلوط کنید تا پوست شما بیشتر خنک شود.
- سرکه سیب: استفاده از محلول سرکه سیب و آب روی قسمت‌های آسیب‌دیده پوست می تواند به درمان سوختگی کمک کند.
- روغن نارگیل: اسیدهای چرب مغذی در روغن نارگیل می توان برای درمان آفتاب سوختگی موثر باشد.
- روغن اسطوخودوس: برای درمان آفتاب سوختگی با روغن اسطوخودوس کافی است که یک قطره از آن را با ژل آلوئه‌ورا ترکیب کنید و آن را به پوست بزنید.
- روغن زیتون: آنتی اکسیدان‌های مختلف موجود در روغن زیتون می تواند به ه درمان آفتاب سوختگی کمک کند.
- کمپرس شیر خنک: می‌توانید از کمپرس شیر خنک، برای التیام آسیب‌هایی که به پوست وارد شده استفاده کنید.
- کرم آنتی اکسیدان موضعی: می توانید برای کاهش سوزش و قرمزی ناشی از آفتاب سوختگی از کرم های حاوی آنتی اکسیدان آرام‌بخش پوست مانند ویتامین E و ویتامین C استفاده کنید.
- چای بابونه : می‌توانید از چای بابونه برای تسکین پوست ناشی از آفتاب‌سوختگی استفاده کنید.
- درمان آفتاب‌سوختگی با خیار: خیار، خواص آنتی‌اکسیدانی دارد که باعث تسکین درد می شود.کافی است یک عدد خیار را با پوست ر مخلوط کن بریزید یا رنده کنید و خیمر بدست آمده را روی پوست به مدت 10 تا 15 دقیقه بگذارید.همچنین می توانید از ترکیب آلوئه ورا و خیار نیز در درمان آفتاب سوختگی استفاده کنید.
- شیر: شیر یک لایه‌ی پروتئینی ایجاد می‌کند که باعث تسکین ناراحتی ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌شود. می توانید یک تکه پارچه‌ی تمیز را درون شیر غوطهور کنید و سپس آن را روی ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته قرار دهید.
- درمان افتاب سوختگی با سیب زمینی: نشاسته‌ی موجود در سیب زمینی می تواند گرما را از پوست خارج کند و باعث کاهش درد می شود.برای درمان آفتاب سوختگی می توانید یک عدد سیب زمینی پخته را له کنید و آن را روی پوست قرار دهید.
- نشاسته‌ی ذرت: برای درمان آفتاب سوختگی می توانید نشاسته‌ی ذرت را با مقداری آب مخلوط کنید و خیمر به دست آمده از آن را روی ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته قرار دهید
- گرم بودن محیط خانه باعث احساس ناراحتی می‌شود و احساس گرما می‌کنید، کولر یا پنکه را روشن کنید و هوای اطرافتان را خنک نگه دارید.
- می‌توانید برای درمان آفتاب‌سوختگی، سبزیجات یخ‌زده دور یک پارچه ی تمیز بپیچید و آن را روی ناحیه‌ی مدنظر قرار دهید.
بهتر است بدانید برای درمان آفتاب سوختگی به هیچ وجه از صابون استفاده نکنید زیرا باعث تحریک پوست می شود.درمان آفتاب سوختگی با وازلین اشتباه است زیرا منافذ پوست را مسدود کرده و احتمال عفونت پوست را افزایش می‌دهد.
درمان آفتاب سوختگی در طب سنتی
درمان آفتاب سوختگی در طب سنتی تا حدودی شبیه به درمان خانگی آفتاب سوختگی است اما می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- شیر سرد
- روغن بابونه
- روغن مرمکی
- روغن منتول
- روغن گل رز
- روغن نرولی
- روغن مانوکا
- روغن لیمو
- روغن کندر
- روغن چای
- روغن سایپرس
- روغن برگاموت
- روغن چای سبز
- روغن اکالیپتوس
- روغن نعناع فافل
- روغن اسطوخدوس
- روغن همیشه بهار
- روغن چوب صندل
- روغن دانه یا تخم هویج
درمان آفتاب سوختگی با دارو
- مسکن : استفاده از مسکن های مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می تواند برای تسکین درد آفتاب سوختگی موثر باشد.
- لوسین و ژل: می توانید از برخی محصولات مثل لوسین و ژل‌های آلوئه‌ورا و کالامین برای مرطوب نگه داشتن محل سوختگی و جلوگیری از پوسته‌پوسته شدن آن استفاده کنید.
- باند استریل: بهترین کار برای جلوگیری از ترکیدن تاول های پوستی، پوشاندن‌شان با باندهای استریل است اما قبل محل مورد نظر را تمیز کنید و از پمادهای آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.
- پماد هیدروکورتیزون: پماد هیدروکورتیزون، یک پماد ضد التهابی و مرطوب کننده موضعی اســت که می تواند علائم آفتاب‌سوختگی مانند درد، خارش و تورم را تسکین دهد.
- مصرف روغن ویتامین E مانع از بین رفتن مولکول‌های سالم بدن خواهد شد.
پماد آفتاب سوختگی بزرگسالان
- پماد برناگل
- پماد ادیب درم
- پماد کالاندولا
- پماد سیلور سولفادیازین
- پماد تتراسایکلین
- پماد ناژو
- پماد هربکس
- پماد نیتروفورازون
- پماد تریامسینولون
- پماد هیدرودرم
درمان آفتاب سوختگی و تیرگی پوست
- لیزر درمانی: استفاده از لیز می تواند به درمان جای آفتاب سوختگی و از بین بردن لکه های روی پوست کمک کند. لیزز درمانی، درون نقاهت کوتاه تری دارد و در طول پروسه درمان از از بی‌حسی موضعی استفاده می شود تا بیمار درد نکشد.
- آی پی ال: آی پی ال (IPL)، اثرات مختلفی روی پوست می گذارد و کلاژن سازی را تحریک می‌کند.در این روش، بیمار نباید یک هفته قبل و بعد در معرض آفتاب قرار بگیرد.
- میکرودرم ابریژن: در این روش برای از بین بردن لک و تیرگی ناشی از آفتاب سوختگی و بیماری‌های پوستی، از لایه برداری‌های عمیق استفاده می شود و هیچگونه درد و سوزشی ندارد.
- استفاده از لایه‌بردار‌های شیمیایی: در این پروسه درمانی پزشک از یک ماده شیمیایی قوی اما غیر سمی برای لایه برداری پوست استفاده می کند.
پیشگیری از آفتاب سوختگی
-
زیر نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.
-
دنبال سایه باشید.
-
کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید.
-
از یک کلاه لبه‌دار، پیراهن آستین‌بلند و شلوار بلند استفاده کنید.
-
به دنبال برنزه کردن پوست با آفتاب یا سولاریوم نباشید.
چه زمانی باید برای آفتاب‌سوختگی به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از آفتاب‌سوختگی شدید، احساس ناراحتی کردید و یا اینکه علائم زیر را مشاهده کردید، سریعا نزد پزشک بروید.
- تب
- لرز کردن
- حالت تهوع
- سرگیجه
- استفراغ
- تاول زدن یا ورم کردن پوست
پرسش های متداول
| آفتاب سوختگی به انگلیسی چی می شود؟ |
| آفتاب سوختگی به انگلیسی Sun burn است. |
| برای سفيد كردن پوست آفتاب سوخته چی کار کنیم؟ |
|
می توانید برای سفيد كردن پوست آفتاب سوخته از ماسک عسل استفاده کنید. به این صورت که یک قاشق مرباخوری عسل را با مقداری آب لیموی طبیعی ترکیب کنید و به مدت 15 تا 20 دقیقعه روی قسمت های آفتاب‌سوخته بدن خود قرار دهید. |
| برای آفتاب سوختگی صورت چی خوبه؟ |
|
برای آفتاب سوختگی صورت استفاده از کمپرس یخ، ژل آلوئه‌ورا، انواع مرطوب‌کننده و پمادهای سوختگی مناسب است. |
| برای درمان آفتاب سوختگی می توان از وازلین استفاده کرد؟ |
| خیر، درمان آفتاب سوختگی با وازلین اشتباه است زیرا منافذ پوست را مسدود می کند و احتمال عفونت پوست را افزایش می‌دهد. |
| بهترین ماسک برای افتاب سوختگی صورت چیست؟ |
| ماسک آلوئه ورا و خیار برای آفتاب سوختگی صورت مناسب است. |
| درمان افتاب سوختگی با سیب زمینی امکان‌پذیر است؟ |
|
اگرچه دلیل معتبری برای درمان آفتاب سوختگی با سیب زمینی یافت نمی شود اما در طب سنتی چون طب سیب زمینی سرد و مرطوب است می تواند در درمان موثر باشد. |
| برای درمان خانگی آفتاب‌سوختگی صورت چی کار کنیم؟ |
|
برای درمان خانگی آفتاب سوختگی صورت می توان از آب خنک، یخ، خیار یا از مرطوب‌کننده استفاده کنید. |
| آفتاب سوختگی در کودکان و نوزادان چگونه درمان می شود؟ |
|
برای درمان آفتاب سوختگی در کودکان و نوزادان می توان از دوش آب سرد، پماد الوئه ورا، داروهای تسکین دهنده درد و... استفاده کرد اما مهمترین کار این است که کودک را به سرعت از آفتاب دور کنیدو مقادیر زیادی مایعات به کودک بخورانید. |
| کرم آفتاب سوختگی پوست صورت چیست؟ |
| پماد هیدرو کورتیزون برای آفتاب سوختگی پوست صورت مناسب است و می‌توانید از آن سه بار در روز به مدت سه روز استفاده کنید. |
| پودر بچه بر آفتاب سوختگی خوبه؟ |
|
پودر بچه در تسکین علائم آفتاب سوختگی تاثیری ندارد و حتی گاهی ممکن است آن را تشدید کرده یا باعث عفونت شود. |
| آیا روغن زیتون برای آفتاب سوختگی خوب است؟ |
| بله، روغن‌زیتون دارای ترکیبات ضدالتهابی است که باعث کاهش خارش بدن و لایه‌برداری پوست می شود. |
| برای پیشگیری از آفتاب سوختگی باید SPF کرم ضد افتاب چند باشد؟ |
| برای پیشگیری از آفتاب سوختگی SPF کرم ضدآفتاب باید حداقل ۳۰ باشد. در این صورت حدود ۹۷٪ اشعه UV مسدود می‌شود. |
| تاول های آفتاب سوختگی را چگونه می توان درمان کرد؟ |
| تاول های آفتاب سوختگی را فشار ندهید زیرا احتمال عفونت را افزایش می‌دهند. اگر تاول خودبه‌خود باز شد، آن را با آب و صابون بشویید و پانسمان کنید. تاول باید از نور خورشید دور بماند. |
سخن آخر
آفتاب سوختگی، نوعی التهاب پوستی است که به سه دسته آفتاب سوختگی درجه یک، درجه دو و درجه سه تقسیم بندی می شود و با علائمی مانند قرمزی پوست، سوزش، تاول و درد همراه است و خطر بروز بیماری های مانند پیری زودرس پوست، ضایعات پوستی پیش‌سرطانی، سرطان پوست و آسیب‌دیدگی چشم را افزایش می دهد.ما در مطلبی دیگری به معرفی بیماری های پوستی مانند درمان خانگی و دارویی بیماری پسوریازیس؛ صدفک یا صدف پوستی و پوست شدن کف دست کمبود چه ویتامینی در بدن است؟ پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید. ما در این مطلب اطلاعاتی از آفتاب سوختگی،علت،علائم و عوارض آن پرداختیم و با انواع آفتاب سوختگی و با روش های درمان خانگی آن آشنا شدید.در صورت یکه دچار آفتاب سوختگی شدید می توانید تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.
