آکنه یک بیماری مزمن پوستی و بسیار شایع است که باعث ایجاد لکه و جوش روی صورت، پیشانی، قفسه سینه، شانه‌ها و قسمت بالایی می شود.ما در این مطلب اطلاعاتی از آکنه چیست؟ انواع آکنه،درمان آکنه شامل درمان خانگی آکنه و درمان سریع آکنه به همراه عکس آکنه را در اختیار شما قرار دهیم و به سوالاتی مانند علت به وجود آمدن آکنه چیست؟ فرق آکنه با جوش چیست؟ و ....پاسخ می‌دهیم. پس با ما تا پایان همراه باشید.
فهرست مطالب
آکنه چیست؟
آکنه(Acne vulgaris) یک بیماری پوستی است که در جاهای مختلف از بدن مانند سر، صورت، شانه‌ها و قفسه سینه بروز می‌کند اما ۹۰ درصد بیماران، آکنه صورت را تجربه می‌کنند. این بیماری مشکلی در سیستم ایمنی بدن ایجاد نمی کند اما چون بر ویژگی های ظاهری بیمار تاثیر می گذارد، برای افراد به خصوص نوجوانان اهمیت دارد.
آکنه معمول (Acne vulgaris) یا رُخ‌جوش یا جوش غرور جوانی، که مردم آن را با عنوان جوش‌های ناشی از غرور جوانی می‌شناسند یکی از شایع‌ترین بیماریهای پوستی و شایع‌ترین علت مراجعه بیماران به پزشکان پوست و مو است.آکنه زمانی رخ می‌دهد که چربی تولید شده توسط غدد چربی پوست و سلول‌های پوست باعث انسداد و انباشته شدن در فولیکول مو می‌شوند.موارد بروزی رایج در آکنه، شامل جوش سرسیاه، چرکدانه، پوست چرب، و جای زخم احتمالی می‌باشد.آکنه می‌تواند به‌وسیله غدد چربی نسبتاً زیادی، پوست صورت، بالای قفسه سینه و قسمت پشتی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
علت به وجود آمدن آکنه چیست؟
علت به وجود آمدن آکنه به این دلیل است که اگر ماده‌ی روغنی سبوم بیش از اندازه ترشح شود و با سلول‌های مرده ترکیب شود در فولیکول‌ها ایجاد آکنه می‌کند و نوع آکنه‌ای که ایجاد می‌شود به وضعیت باز یا بسته بودن فولیکول بستگی دارد مثلا اگر فولیکول بسته باشد جوش سر سفید و اگر فولیکول باز باشد جوش سر سیاه تشکیل می‌شود.
انواع آکنه
انواع آکنه عبارتند از:
- جوش سرسفید یک نوع آکنه است و زمانی که سلول‌های مرده، چربی و باکتری در منافذ پوست زندانی شود، می‌شود.جوش سر سفید یک عارضه بسیار رایج است که ممکن است بر روی صورت، گردن، پشت و سینه شما ظاهر شود.
- جوش‌سرسیاه یک نوع آکنه است که به علت تراکم بالای چربی و سلول‌های مرده در بافت پوستی ایجاد می‌شود و طبق نظر پزشکان متخصص قابل درمان است.
- پوستول یا چرکدانه نوعی جوش دردناک است که شبیه جوش‌های سر سفید حاوی چرک سفید یا زرد رنگ هستند که با حلقه‌های قرمز احاطه شده‌اند و در صورت برداشتن یا خراشیدگی میتوانند باعث ایجاد اسکار شوند.
- آکنه‌ی قارچی زمانی رخ می‌دهد که مخمر بیش از حد در فولیکول‌های مو ایجاد شود و آنها میتوانند خارش‌دار و ملتهب شوند.
- ندول یا گرهک، برآمدگی بزرگ، عمیق و دردناکی است که زیر پوست قرار دارد و لمس آن ها دردناک است و ممکن است به شکل توده‌های سفت، گرد و قرمزرنگ روی سطح پوست ظاهر شوند یا هم‌رنگ پوست باشند.
- کیست‌ها یا آکنه‌های کیستیک ضایعات عمیق و پر از چرک و شبیه به جوش بزرگ هستند که میتوانند اسکار ایجاد کنند.
شدت آکنه
شدت آکنه بر اساس نظر پزشکان متخصص پوست به موارد زیر تقسیم بندی می شود:
- درجه 1 (خفیف): اغلب جوش‌های سرسفید و سرسیاه، با چند پاپول و پوستول.
- درجه 2 (آکنه متوسط یا پوستولی): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد، اغلب روی صورت شما.
- درجه 3 (آکنه نسبتاً شدید یا ندولوسیستیک): پاپول‌ها و پوستول‌های متعدد همراه با ندول‌های گهگاهی ملتهب. کمر و سینه‌ی شما نیز ممکن است مبتلا شود.
- درجه 4 (آکنه ندولوسیستیک شدید): جوش‌ها و ندول‌های متعدد بزرگ، دردناک و ملتهب.
علائم آکنه
- جوش‌های سرسیاه
- کیست زیر پوست
- ایجاد التهاب و قرمزی اطراف جوش‌ها
- جوش‌های سر سفید که چرکی شده‌اند.
- وجود جوش در صورت، بازو‌ها و قفسه سینه
عوارض آکنه
عوارض آکنه در افرادی که پوستی تیره دارند بیشتر از افرادی است که پوست روشن‌تری دارند اما در کل آکنه به‌جز مشکلات پوستی عارضه‌‌ای دیگر ایجاد نمی‌کند ولی در مواردی که آکنه شدید باشد می‌تواند باعث اسکار آکنه(باقی ماندن جای جوش و آکنه روی پوست که اغلب به‌صورت فرورفتگی است) شود.همچنین یکی از عوارض این است که پس از از بین رفتن آکنه، ممکن است پوست آسیب‌دیده نسبت به قبل از بروز بیماری تیره‌تر یا روشن شود.
درمان آکنه
درمان آکنه نیاز به صبر دارد و با دارو، روش های خانگی و طب سنتی امکان پذیر است اما بهتر است برای درمان به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا با توجه به شدت و نوع آکنه داروی مورد نیاز را برای شما تجویز کند.
درمان آکنه با دارو
درمان آکنه با دارو، اولین اقدامی است که توسط پزشک متخصص پوست تجویز می شود زیرا داروهای مانند تینوئیدها، بنزوئیل پراکسید و آنتی بیوتیک‌ها میزان ترشح چربی را کم می‌کند و نوسازی سلول‌های پوستی را تقویت می‌کند اما باید به این نکته توجه کنید که هیچ‌گاه نباید خودسرانه اقدام به مصرف این داروها نمایید.این داروها عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک به‌صورت خوراکی (تتراسایکلین، داکسی سایکلین، مینوسایکلین، اریترومایسین) و یا به صورت موضعی (اریترومایسین، کلیندامایسین) تجویز می‌شوند زیرا این داروها باکتری‌هایی که عامل بروز آکنه هستند را از بین می‌برند.
- آزلائیک اسید بهترین گزینه برای درمان آکنه‌های خفیف تا متوسط است زیرا این دارو به از بین بردن باکتری‌ها و لایه‌برداری سلول‌های مرده پوست که باعث بسته شدن منافذ آن می‌شوند، کمک می‌کند. آزلائیک اسی به صورت کرم و ژل وجود دارد.
- قرص های ضد بارداری ترکیبی حاوی هورمون های استروژن و پروژسترون هستند که به تنظیم نوسانات هورمونی که باعث بروز آکنه‌های دوره‌ای می‌شود، کمک می‌کند و معمولاً این قرص به همراه سایر داروهای ضد جوش مانند بنزوئیل پراکسید یا سالیسیلیک اسید تجویز می‌شوند.
- قرص ایزوترتینوئین برای درمان آکنه شدید و در صورت موفقیت‌آمیز نبودن سایر روش‌ها تجویز می‌شود زیرا این دارو اندازه غده چربی را كاهش داده و فعاليت آنها را مهار می كند.
- رتینوئیدهای موضعی مانند ترتینوئین، آداپالن و تازاروتن، از مشتقات ویتامین A هستند که سلول‌های مرده پوست که باعث مسدود شدن منافذ و بروز آکنه می‌شوند را لایه‌برداری می‌کنند.
داروهای ضد آکنه بدون نسخه:
- نیاسینامید که با نام نیکوتینامید نیز شناخته می شود، نوعی از ویتامین B3 می باشد که یک ضد التهاب قوی است و در کاهش التهابات ناشی از آکنه بسیار مؤثر عمل می‌کند.
- بنزوئیل پراکسید مؤثرترین داروی بدون نسخه برای درمان آکنه خفیف تا متوسط است که نه‌تنها از بروز آکنه پیشگیری می‌کند، بلکه باعث از بین رفتن باکتری‌ها و چربی اضافه و لایه‌برداری سلول‌های مرده پوست نیز می‌شود.
- آلفا هیدروکسی اسیدها شامل اسید گلیکولیک و اسید لاکتیک است که با از بین بردن سلول‌های مرده پوست که دلیل مسدود شدن منافذ و بروز جوش هستند، پوست را نرم و لطیف می‌کنند.
- خاک رس خاصیت ضد التهابی دارد و به تسکین پوست و کاهش موقت تولید چربی کمک می‌کند و معمولا برای تهیه ماسک‌‌های ضد جوش از آن استفاده می کنند.
- سالیسیلیک اسید دارای خواص ضد التهاب است و یک ماده شناخته شده و رایج در ترکیب محصولات درمان آکنه می باشد.
- گوگرد یک ماده معدنی است که برای درمان آکنه استفاده می شود زیرا باعث کاهش چربی اضافه و التهاب شده و به لایه‌برداری پوست کمک می‌کند.
- روغن درخت چای دارای خواص ضد باکتری و ضد التهاب است و به کاهش شدت آکنه کمک می‌کند.
16 درمان خانگی آکنه
- آلوئه وراخاصیت ضدباکتری، آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب دارد که باعث از بین رفتن جوش، آکنه و لک صورت می‌شود.
- عسل دارای خواص ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی است که باکتری‌های مضر پوست را از بین می‌برد و برای درمان آکنه موثر است.شما می توانید مقداری عسل طبیعی را روی پوست خود بمالید و بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن را با آب ولرم بشویید یا برای تاثیرگذاری بیشتر و از بین بردن آکنه‌ها می‌توانید از ترکیب عسل و دارچین نیز استفاده کنید.
- لیمو به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی که دارد برای درمان مشکلات پوستی از جمله آکنه مفید است.یک لیمو را از وسط نصف کنید و آن را روی ناحیه آسیب دیده مالیده یا فشار دهید.همچنین می توانید آب لیمو را روی یک پد پنبه ای قرار دهید،آن را روی پوست بمالید و بعد از ۱۰ دقیقه با آب ولرم بشویید.
- جوش شیرین دارای خواص ضد عفونی کننده و ضد التهابی است که برای درمان اکنه و جوش سری سیاع توصیه می شود. 10 گرم جوش شیرین را با آب مخلوط کنید تا خمیری به دست بیاید.سپس این مخلوط را روی قسمت‌های آسیب‌دیده آکنه قرار دهید و بعد از ۱۰ دقیقه آن را بردارید و پوست خود را با صابون و آب سرد به خوبی بشویید.
- دارچین می‌تواند از رشد سویه‌های مرتبط با ایجاد آکنه جلوگیری کند.می توانید یک قاشق دارچین را با دو قاشق عسل مخلوط کنیدو آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی صورت قرار دهید.
- چای سبز غنی از پلی فنول است و آنتی اکسیدان موجود در آن،عامل مهمی در مهار پروپیونی باکتریوم آکنه است.
- نعناع خاصیت ضد باکتری و حاوی اسید سالیسیلیک است که هر دو به صورت موثر از آکنه جلوگیری می کنند.
- سرکه سیب حاوی اسیدهای آلی است که به مبارزه با آکنه کمک می کند اما باید به صورت رقیق شده از آن استفاده کنید زیرا ممکن است پوست به سرکه واکنش نشان دهد.
- لایه برداری سلول‌های مرده و سایر ناخالصی‌هایی که منافذ را می‌بندند را از بین می‌برد.می توانید نمک یا شکر را با روغن نارگیل مخلوط کنید.سپس به آرامی روی پوست مالیده و بگذارید برای چند دقیقه بماند.در نهایت،پوست خود را با آب و صابون خوب بشویید.
- اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش آکنه کمک می‌کند که می توان با مصرف ماهی (سالمون، ساردین، آنچوی)، آجیل (گردو)،دانه های چیا یا کتان به دست آورد.
- برای درمان آکنه بهتر است از رژیم غذایی با بار گلیسمی پایین استفاده کنید و از مصرف غذاهای فرآوری شده، آرد تصفیه شده و شکر اجتناب کنید.
- فعالیت بدنی مانند ورزش بر گردش خون ، تنظیم هورمون‌ها و بر متابولیسم بدن تاثیر می‌گذارد.
- قبل از خواب پوست خود را با پاک کننده‌ها تمیز و خشک نمایید.
- از لوازم آرایشی تا حد امکان کم استفاده کنید و هیچوقت بدون پاک کردن آرایش نخوابید.
- شیر کم چرب، سبزیجات تازه و میوه را به‌صورت روزانه در وعده‌ها و میان وعده‌ها بگنجانید.
- جوش‌ها را دستکاری نکنید و فشار ندهید.
درمان آکنه در طب سنتی
درمان آکنه در طب سنتی با هدف دفع مواد زائد از طریق ادرار و پاکسازی پوست انجام می شود
- سرکه سیب به‌دلیل خاصیت اسیدی که دارد می‌تواند ph پوست را تنظیم و آن را از آلودگی پاک کند.
- شیر کم چرب خاصیت ضد باکتری دارد.بنابراین برای تامین رطوبت مورد نیاز پوست یک فنجان شیر را با یک قاشق چایخوری عسل ترکیب کنید و روی پوست تمیز بمالید.
- بخور گرم سبب باز شدن منافذ پوستی می شود.
- مصرف سیب، گلابی، انار با کمی گلپر، تمرهندی، ببه، شربت لیمو و شربت زرشک و سیب میتوانند در رفع جوش مفید باشد.
- عرق کاسنی به دلیل خاصیت خنک کنندگی که دارد به کاهش آکنه و جوش صورت کمک می‌کنند.
درمان سریع آکنه
برای درمان سریع آکنه می توان از ترکیب ژل آلوئه‌ورا با روغن درخت چای استفاده کرد. استفاده از ماسک آلوئه‌ورا بر روی پوست صورت محدودیتی ندارد و می‌توانید آن را به صورت روزانه و حتی جایگزین کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
عوامل خطر آکنه
عوامل خطر آکنه در دوران بلوغ با دوران بزرگسالی با هم تفاوتی ندارند اما عواملی مانند تولید بیش از حد روغن، مسدود شدن منافذ توسط سلول های چسبنده پوست، باکتری ها و التهاب نقش مستقیمی در بروز آکنه دارند ولی مواردی مانند زیر نیز در بروز آکنه موثر هستند:
- سن: افراد در هر سنی ممکن است دچار آکنه شوند، اما این بیماری بیشتر در نوجوانان دیده می‌شود.
- تغییرات هورمونی: تغیرات هورمونی، استرس و سیکل قاعدگی در زنان یکی از عوامل ایجاد آکنه است.
- سابقه خانوادگی: ژنتیک در ایجاد آکنه نقش دارد و اگر هر دو والدین شما آکنه داشته باشند، به احتمال زیاد شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.
- مواد روغنی یا چرب: در صورت تماس پوست با روغن یا لوسیون‌ها و کرم‌های روغنی ممکن است دچار آکنه شوید.
- محصولات مو یا محصولات مراقبت از پوست و آرایش میتوانند منجر به مسدود شدن منافذ پوست شوند.
- برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها، استروئیدهای آنابولیک و لیتیوم نیز میتوانند در ایجاد آکنه مؤثر باشند.
چگونه از بروز آکنه پیشگیری کنیم؟
با رعایت کردن موارد زیر می‌توان از بروز آکنه پیشگیری کرد یا حداقل میزان بثورات پوستی را کنترل نمود. اگر مبتلا به آکنه هستید موارد زیر را رعایت کنید:
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- جوش های صورت را نترکانید.
- نوشیدن روزانه ۸ لیوان آب فراموش نشود.
- رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی داشته باشید.
- هفته‌ای سه مرتبه حمام کنید و پوست را از آلودگی‌ها و چربی پاک کنید.
- ورزش انجام دهید زیرا فعالیت بدنی باعث می‌شود مواد زائد و سمی از بدن خارج شود و خون در تمام بدن به گردش دربیاید.
- از لوازم آرایشی به‌خصوص کرم پودرهای سنگین استفاده نکنید زیرا منافذ پوست را می‌بندند و مانع از خروج چربی از بدن می‌شوند.
- پوست صورت را با آب ملایم و روزی دو مرتبه بشویید. آب داغ و زیاد شستن پوست باعث تحریک غدد چربی و افزایش ترشح چربی در پوست می‌شود.
فرق آکنه و جوش
فرق آکنه و جوش در علت بروز ان است.جوش معمولا یک برآمدگی عفونی منفرد است که از وجود یک بیماری خبر می‌دهد اما آکنه بیماری است که باید برای درمان آن اقدام کرد و زمانی رخ می‌دهد که جوش‌های متعددی روی پوست ایجاد می‌شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با بروز نشانه‌ها و علائم آکنه که فرد را از لحاظ زیبایی آزار می‌دهد و همچنین درمان‌ها و مراقبت‌های خانگی موثر نیست باید به پزشک منخصص پوست و مو مراجعه کنید و طبق نظر آن ازداروهای تجویزی استفاده کنید.
پرسش های متداول
| آیا آکنه همان جوش است؟ |
| خیر، جوش منفرد است اما آکنه به جوش‌های متعددی روی پوست گفته می شود. |
| آیا آکنه واگیردار است؟ |
| خیر، آکنه واگیردارد نیست زیرا بیماری عفونی نیست. |
| ایا اکنه درمان قطعی دارد؟ |
| بله، اما باید به این نکته توجه کنید که داروهای قوی برای درمان قطعی آکنه حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شود. |
| ایا اکنه خارش دارد؟ |
| بله |
| آکنه چه کسانی را مبتلا می‌کند؟ |
|
اکنه اکثرا نوجوانان و بزرگسالان جوان را که متحمل تغییرات هورمونی هستند مبتلا می‌کند. |
سخن آخر
ما در این مطلب اطلاعاتی از بیماری پوستی آکنه را در اختیار شما قرار دادیم و شما را با انواع، علت، علائم و درمان سریع آکنه آشنا کردیم.در مطلب دیگری به معرفی قارچ پوستی چیست و آیا خطرناک است؟؛علت،علائم و درمان آن و درمان خانگی و دارویی بیماری پسوریازیس؛ صدفک یا صدف پوستی پرداختیم که می توانید مطالعه کنید.در صورت سابقه ابتلا به آکنه، تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.
