قرص هیوسین چیست؟ مورد و نحوه مصرف، هشدار، عوارض و تداخل دارو

هیوسین چیست؟

هیوسین (Hyoscine) داروی ضداسپاسم است که برای تسکین دل پیچه،کرامپ های دستگاه گوارش یا مثانه موثر کاربرد دارد.همچنین این دارو به کاهش نفخ و درد های ناشی از گرفتگی عضلات دستگاه گوارش در اختلالاتی مانند سندرم روده ی تحریک پذیر و دلپیچه های دوران قاعدگی خانم ها تجویز می شود.

نحوه عملکرد هیوسین به این صورت است که عملکرد گیرنده استیل کولین (نوعی انتقال دهنده عصبی) را مسدود می کند. به عبارتی هنگامی که استیل کولین دیگر قادر به انتقال پیام نباشد، ماهیچه های صاف بدن در دستگاه گوارش، کیسه ی صفرا و مجاری ادراری- تناسلی به حالت استراحت درآمده و انقباض و اسپاسم آن ها برطرف می‌شود.

داروی هیوسین را می توان با نسخه پزشک در اشکال قرص،شیاف و آمپول با نام های تجاری هیوسین ان بوتیل بروماید، هیوتکس و هیوسیدیک از داروخانه ها تهیه کنید.قرص هیوسین و شیاف هیوسین با دوز 10 میلی گرم در بازار موجود است. همچنین آمپول هیوسین با دوز 20 میلی گرم برای بزرگسالان در صورت نیاز تجویز می شود.

 هشدار مصرف هیوسین

• حساسیت: قبل از مصرف داروی  هیوسین،در صورت سابقه حساسیت به این دارو یا هر داروی دیگر پزشک خود را در جزیان بگذارید.
• بارداری: مصرف هیوسین در بارداری در گروه C قرار دارد یعنی در شرايط خاص و نظارت پزشک قابل استفاده است اما در کل مصرف هیوسین در دوران بارداری توصیه نمی شود.
• شیردهی: مصرف هیوسین در شیردهی مشخص نیست که آیا به شیر مادر نفوذ می کند یا نه. بنابراین مصرف هیوسین در زمان شیردهی توصیه نمی شود.
• کودکان: قرص هیوسین برای کودکان کمتر از 6ماه مصرف نشود. امنیت و اثرگذاری این دارو برای کودکان تایید نشده است.
• سالمندان: هیوسین بری سالمندان ممکن است به عوارض جانبی این دارو به خصوص یبوست، خشکی دهان، دشواری در ادرار حساس تر باشند.
• سابقه بیماری: قبل از مصرف هیوسین سابقه پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید از جمله: مشکلات بینایی به خصوص گلوکوم زاویه بسته،احتباس ادراری،مشکلات پروستات،مشکلات قلبی،میاستنی گراویس،مشکلات معده و روده،بیماری های کلیوی و کبدی،فشار خون بالا، پرکاری تیروئید، یبوست، اختلات گوارشی،زخم معده و ...
• لیست داروها: قبل از مصرف هیوسین باید لیستی از داروهای مصرفی خود(گیاهی-شیمایی) را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
• اثرات بر سیستم اعصاب مرکزی: هیوسین بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می گذارد و باعث خواب آلودگی، سرخوشی،فراموشی،سرگیحه،توهم و  اختلالات حافظه شود.
• اثرات چشمی: در صورتی که مبتلا به بیماری چشمی گلوکوم (آب سیاه) می باشید،مصرف داروی هیوسین می تواند با افزایش فشار چشمی موجب تشدید آن شود.همچنین در مواردی که بیماران در زمان مصرف هیوسین و یا بعد از مصرف آن دچار درد چشم،قرمزی چشم و مشکل در بینایی میشود باید فورا به چشم پزشک مراجعه کنند.
• اثرات قلبی عروقی: احتمال ایجاد تاکیکاردی با مصرف داروی هیوسین وجود دارد. بنابراین داروی هیوسین در بیماران با سابقه تاکیکاردی، نارسایی احتقانی قلب و هایپرتیروئیدیسم با احتیاط مصرف شود.
• اثرات گوارشی: قرص هیوسین ممکن است باعث کاهش حرکات دستگاه گوارش می شود و در بیماران مبتلا به انسداد روده یا پیلور باید با احتیاط مصرف شود.
• تنفسی: کاهش ترشحات برونش ها و تنگی یا انسداد آنها در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن ریوی با مصرف هیوسین گزارش شده است که در این افراد با احتیاط به کار رود.
• تشنج: با مصرف هیوسین ممکن است تشنج یا سایکوز در بیمارانی که سابقه این موارد را دارند ایجاد شود. بنابراین دارو با احتیاط مصرف شود.
• جراحی: در صورت تجویز هیوسین پیش از جراحی، احتیاط لازم به کار رود و به بیمار درباره بروز تاری دید هشدار داده شود.
• خواب آلودگی: در طول مصرف داروی هیوسین از رانندگی و كار با ابزار و آلاتی كه نياز به هوشياری دارند، به دليل احتمال بروز خواب آلودگی خودداری کنید.
• در مبتلایان به سندرم داون، میاستنی گراویس و افراد کمتر از ۱۲سال و بالای ۶۵ سال مصرف دارو با احتیاط و حتما تحت نظر پزشک صورت بگیرد و از خرید دارو بدون نسخه پزشک خودداری گردد.
• خشکی پوست و تعریق بیش از حد با مصرف هیوسین ایجاد می شود.در صورتی که این علائم شدید و آزار دهنده شد، با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر با مصرف داروی هیوسین درد شدید، درد غیر قابل تحمل در شکم  و یا در صورت رخ دادن هردو به صورت هم زمان همراه با علائمی مانند تب،حالت تهوع، استفراغ، تغییر در حرکات شکمی،التهابات شکمی،کاهش فشار خون، غش،خون در مدفوع با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
• با توجه به خطر عوارض آنتی کولینرژیک ، در بیماران مستعد ابتلا به انسداد روده یا ادرار باید با احتیاط استفاده شود.
• داروی هیوسین به دلیل داشتن عوارض آنتی کولینرژیک باعث کم شدن تعرق می شود. بنابراین هیوسین  برای بیماران مبتلا به تب(پیرکسیا) با احتیاط تجویز شود.
• در صورت مصرف هیوسین برای کنترل پارکینسون، دارو نباید به یک باره قطع شود زیرا ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیمار شود.
• داروی هیوسین برای کسانی که دچار آسم یا انسداد ریه هستند، ضرر دارد.
• آمپول هوسین برای کودکان منع مصرف دارد.
• به دلیل عوارض انتی کولینرژیک در حین مصرف فرآورده و کاهش ترشح غدد بزاقی، دندان ها به مراقبت بیشتری به منظور جلوگیری از پوسیدگی نیاز دارند .

کاربردهای هیوسین

• رفع اسپاسم و کرامپ های معده، روده، کلیه و مثانه
• برطرف کردن ناراحتی های گوارشی ناشی از سندروم روده تحریک پذیر
• بهبودی دردها ناشی از سنگ های کیسه صفرا و کلیه
• درمان مثانه ی تحریک پذیر یا اسپاستیک
• التیام دردهای دوران قاعدگی خانم ها
• جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ
• اسپاسم ازوفاگال
• اسپاسم مثانه
• درمان کمکی در اسهال

13 نکته درباره نحوه استفاده از هیوسین

1. قبل از مصرف قرص هیوسین، بروشور داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. قرص هیوسین را همراه با یک لیوان آب میل کنید. این دارو با غذا تداخلی ندارد اما بهتر است 30 الی 60 دقیقه قبل از خوردن غذا با بعد از آن استفاده شود.
3. مصرف همزمان هیوسین با داروهای آنتی اسید و ضد اسهال باعث کاهش جذب این دارو می شوند لذا بهتر است با فاصله ی حداقل یک ساعت از هم استفاده شوند.
4. قرص هیوسین معمولا به صورت یک یا دو قرص در 3 نویت شبانه روز تجویز می شود. با این حال ممکن است پزشک تا 4 نوبت در روز با توجه به نیاز و شرایط بیمار این دارو را تجویز نماید.
5. داروی هیوسین را تنها در صورت نیاز مصرف نمایید و تنها زمانی که علائم دل پیچه و درد غیر قابل تحمل بود مصرف را شروع نمایید و به محض بهبودی و کاهش علائم، مصرف دارو را قطع نمایید.
6. در صورتی که بعد از ۲ هفته پس از مصرف داروی هیوسین، بهبودی در علائم دلپیچه و درد شما ایجاد نشد، حتما به پزشک خود مراجعه کنید .
7. آمپول هیوسین 20 میلی گرم را به صورت عضلانی یا وریدی آهسته تزریق کنید.
8. آمپول هیوسین را می توان با محلولهاي تزريقی دكستروز و كلرور سديم 9/0 درصد مخلوط نمود.
9. در صورت وجود ذرات خارجی در آمپول هیوسین یا عدم شفافیت محلول تزریقی و یا شکستگی و ترک در آمپول ها، از تزریق آن خودداری گردد.
10. خشکی دهان از عوارض شایع مصرف داروی هیوسین می باشد که با مصرف آبنبات و آدامس های بدون شکر تا حدود زیادی برطرف می گردد.
11.  با مصرف هیوسین احتمال دارد خارش پوست و لکه های قرمز بر روی پوست ایجاد شود که در این صورت از پزشک یا داروساز خود برای برطرف سازی علائم حساسیت مشاوره بگیرید.
12. دوز و مقدار داروی هیوسین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.لذا دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
13. داروی هیوسین برای بیماری کنونی شما تجویز شده است از مصرف خودسرانه آن در شرایط مشابه خودداری کنید.

 اشکال دارویی هیوسین

روش تزریق آمپول هیوسین

روش تزریق آمپول هیوسین به صورت عضلانی و یا انفوزیون است. برای تزریق مستقیم  نیازی به رقیق کردن ندارد با سرعت 1 میلی لیتر در دقیقه می تواند تزریق شود.

نحوه مصرف هیوسین

نحوه مصرف هیوسین، طبق دستور پزشک می باشد و بیشترین تعداد مجاز مصرف این دارو در روز 6 نوبت است. اما مقدار مصرف هیوسین به شیوه ای زیر تجویز می شود: 

• بزرگسالان:  2 قرص 10 میلی گرم 4 بار در روز
• کودکان 6 تا 12 سال: 1 قرص 10 میلی گرمی 3 بار در روز.

جدول نحوه مصرف هیوسین بر اساس نوع بیماری

عوارض جانبی هیوسین

• خشکی دهان
• خواب آلودگی
• سرگیجه
• یبوست
• گر گرفتگی
• سرگیجه
• تاری دید
• احتباس ادراری(عدم قابلیت دفع ادرار)
• اختلال در تعریق
• افزایش ضربان قلب

با توجه به اینکه لیست عوارض داروی هیوسین کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد،در صورت بدتر شدن هر یک از عوارض های بالا یا مشاهده علائم واکنش های آلرژیک و آنافیلاکسی مانند کهیر،خارش، قرمزی پوست، راش(دانه های پوستی)، تنگی نفس، تورم و غیره به پزشک مراجعه کنید.

منع مصرف هیوسین

•  داروی هیوسین در بيماران مبتلا به گلوكوم به دليل بروز احتمال اثر گشادكننده مردمک چشم نباید تجویز شود.
• قرص هیوسین در بيماران مبتلا به پورفيري نبايد مصرف شود.

اگر شرایط یا بیماری های زیر را دارید قبل از مصرف هیوسین با پزشک خود در میان بگذارید:

• بارداری
• شیردهی
• فشار خون بالا
•  پرکاری تیروئید
• بیماری های کلیوی و کبدی
• مشکلات بینایی به خصوص گلوکوم زاویه بسته
• میاستنی گراویس
• احتباس ادراری 
• مشکلات قلبی مثل آریتمی های(ضربان قلبی نامنظم) قلبی، تپش قلب، نارسایی احتقانی قلب، بیماری عروق کرونری، تنگی دریچه ی میترال و غیره
• مشکلات معده و روده ها مثلاً انسداد، عفونت ها، رفلاکس معده(بازگشت اسید معده)، زخم های گوارشی و غیره

تداخل دارویی هیوسین

تداخلات دارویی هیوسین با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود.برخی از داروهایی که با داروی هیوسین تداخل دارند، عبارتند از:

• آنتی آریتمی ها مانند پروکاینامید، کوئینیدین و غیره
• آنتی کولینرژیک ها مانند آتروپین
•  ضد افسردگی ها مخصوصاً داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی‌تریپتیلین
• سایر داروهای ضد اسپاسم مثل کلیدینیوم-سی، دی سیکلومین
• ضد اسید(آنتی اسیدها)
• داروهای ضد پارکینسون مانند لوودوپا
• کورتیکواستروئید ها
•  آنتی هیستامین ها مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین، لوراتادین
•  داروهای مهار کننده ی مونوآمین اُکسیداز (MOA)
•  پتاسیم کلراید
• داروهای خواب آور مثل زولپیدم، لورازپام، کلونازپام 
• الکل و ماری جوانا

 جدول تداخل دارویی هیوسین

این جدول شامل همه تداخل های دارویی نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین مصرف این دارو ممکن روی نتایج برخی آزمایش های پزشکی تأثیر گذار باشد.

مصرف بیش از حد هیوسین

اگر کسی، داروی هیوسین را بیش از حد مصرف کرده و  علائم جدی مانند آنچه در لیست زیر اشاره شد مشاهده کردید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید. از شایع ترین علائم اوردوز با هوسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• تشنج
• مشکلات تنفسی
• پوست گرم و خشک
• تغییرات ذهنی و خلقی
• خواب آلودگی و گیجی شدید
• تاری دید و گشادی مردمک ها
•  نامنظمی و افزایش ضربان قلب

فراموش کردن مصرف یک نوبت هیوسین

در صورت فراموشی یک دوز از داروی هیوسین اگر به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک هستید، لازم نیست دوز فراموش شده را مصرف کنید و یا دوز مصرفی خود را دو برابر کنید.

شرایط نگهداری از دارو هیوسین

• در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد نگهداری شود.
• دربسته بندی اصلی نگهداری شود.
• از قراردادن در معرض نور مستقیم و رطوبت خوداری شود.
• دوراز دسترس و دید کودکان نگهداری شود.
• آمپول هیوسین

اطلاعات تخصصی درباره هیوسین

مکانیسم اثر هیوسین

اسامی تجاری هیوسین موجود در ایران

دارو های هم گروه هیوسین ان بوتیل بروماید

سخن آخر

هیوسین داروی ضد اسپاسم است که برای تسکین دل پیچه، سندرم روده تحریک پذیر، تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی استفاده می شود و با عوارضی چون خشکی دهان و خواب آلودگی همراه است.همچنین این دارو با سایر داروهای ضد اسپاسم مثل دی سیکلومین و داروهای آنتی هستامین مانند دیفن هیدارمین تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی به معرفی شربت دی سیکلومین چیست؟ موارد مصرف، عوارض، هشدار و تداخل دارو و شربت دیفن هیدرامین چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی و پرداخته ایم که در صورت تمایل می توانید آن مطالعه کنید. اگر درباره قرص هیوسین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایر مخاطبان به اشتراک بگذارید.