روماتیسم چیست؟ علت، علائم، نوع خطرناک و درمان خانگی و دارویی آن
روماتیسم (Rheumatism) بیماری خود ایمنی است که با اختلال در سیستم ایمنی بدن با ایجاد درد و تورم می تواند به مفاصل، قلب، پوست، چشم و ریه آسیب بزند و در صورت پیشروی میتواند باعث مرگ فرد شوند.
اگر شما هم به دنیال اطلاعاتی درباره بیماری روماتیسم چیست؟؛ علت،علائم،درمان و روش تشخیص آن هستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا شما را درباره علت روماتیسم، علائم روماتیسم عصبی،عاقبت بیماران روماتیسم مفصلی،دشمن روماتیسم آگاه کنیم و به سوالاتی از قبیل خطرناکترین نوع روماتیسم چیست؟ برای درمان روماتیسم مفصلی چی بخوریم؟ و... پاسخ می دهیم:
فهرست مطالب
بیماری روماتیسم چیست؟
بیماری روماتیسم(Rheumatism) که به آن روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis) یا آرتریت روماتوئید نیز گفته می شود یک گروه بیماری خود ایمنی است.رماتیسم زمانی به وجود می آید که سیستم دفاعی طبیعی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله میکند و باعث ایجاد ورم و درد در مفاصل میشود.
انواع روماتیسم
بیماری روماتیسم بیش از 100 نوع دارد که می توان آن ها را در 4 دسته عضلانی، پوستی، قلبی و مفصلی تقسیم بندی کرد.در ادامه به شایعترین انواع روماتیسم اشاره می کنیم:
- روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یکی از انواع بیماری رماتیسم است که زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های بدن حمله می کند.
- روماتیسم قلبی(Cardiac rheumatism) از جمله بیماری های قلبی است که به دلیل تب روماتیسمی بروز می کند و در آن فرد به نارسایی احتقانی قلب دچار میشود
- روماتیسم چشمی یا یووئیت یکی از از انواع بیماری‌های روماتیسمی است که شیوع آن بسیار کم است اما در صورت عدم درمان می تواند باعث اختلال در بینایی و حتی نابینایی شود.
- روماتیسم پوستی(Cutaneous rheumatism) به بیماری گفته میشود که افراد مبتلا به روماتیسم علائم پوستی مانند ظاهر شدن ضایعات پوستی، درد در مفاصل و استخوان ها، تغییر فرم انگشتان دست را تجربه می کنند.روماتیسم پوستی واگیردار نیست.
- نقرس(gout) نوعی بیماری روماتیسمی است که به دلیل تجمع بیش از حد اسید اوریک در بدن ایجاد و با تورم و درد همراه است.
- آرتریت عفونی(Infectious arthritis) یا آرتریت سپتیک یک نوعی بیماری ناگهانی و دردناک است که به علت عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد می شود.
- روماتیسم لوپوس(Lupus) یک بیماری خودایمنی مزمن است که با حمله سیستم ایمنی بدن باعث آسیب به مفاصل می شود و با علائمی مانند درد مفاصل، بثورات پوستی و خستگی همراه است.
- آرتروز(Arthritis) یک بیماری شایع است که غضروف و استخوان را از بین می برد و با علائمی مانند درد آرتریت، تورم و سفتی همراه است.
- پسوریازیس (Psoriasis) نوعی بیماری رماتیسم است که تورم مفاصل آرتروز را با پسوریازیس ترکیب میکند.
- روماتیسم خاموش یا نهفته به روماتیسمی که علائم آن هنوز بروز نکرده است گفته می شود.
- روماتیسم ریه شامل دسته ای از مشکلات ریوی است که با بیماری روماتیسم در ارتباط است.روماتیسم ریه خطرناک است، تنفس را دشوار می کند و افراد مبتلا به آن میزان مرگ و میر بالایی دارند
خطرناکترین نوع روماتیسم
علائم روماتیسم
علائم روماتیسم از نظر نوع و شدت بیماری متفاوت است اما به طور کلی همه انواع روماتیسم دارای علائمی یکسانی مانند خستگی، کم اشتهایی،درد، التهاب و خشکی مفاصل است.
علائم روماتیسم مفصلی
- تب
- سر درد
- گردن درد
- کاهش اشتها
- ضعف عضلات
- ضعف و خستگی مزمن
- تورم و درد در مفاصل
- احساس داغی و تعریق
- احساس غیر طبیعی مانند سوزش یا تیر کشیدن
علائم روماتیسم عصبی
- تب شدید
- کاهش اشتها
- خستگی مفرط
- ضعف و بی حالی
- احساس کرختی
- کاهش وزن شدید
- حساس بودن به لمس
- گزگز کردن و درد در مفاصل
- عدم توانایی در حرکت برخی از اندام‌ها
- قرمزی، تورم و گرمی دست ها و پاها
- سوزن سوزن شدن دست و پا
علائم روماتیسم قلبی
- تب
- دل درد
- خستگی
- ورم مفاصل
- تحریکات پوستی
- قرمز شدن مفاصل
- حساسیت به لمس
- کم شدن بی دلیل وزن بدن
علائم روماتیسم پا
- درد و ورم در جلوی پا و انگشتان
- متورم شدن مچ یا انگشتان پا
- از بین رفتن شکل قوس زیر پا
- ایجاد میخچه و پینه در کف پا
- عدم امکان خم کردن انگشتان و مچ پا
علائم روماتیسم دست
- ورم انگشتان دست
- عدم توانایی در کنترل اشیاء
- خشکی دستان در ابتدای صبح
- برجستگی مفصل انگشتان دست
- تغییر شکل و نافرم شدن انگشتان دست
علائم روماتیسم خونی
- سردرد
- درد گردن
- اختلال در خواب
- ورم و درد در مفاصل
- ضعف و خستگی بدن
- احساس گرما در مفاصل
- کاهش دامنه حرکتی مفاصل و عضلات
علائم روماتیسم خاموش
- خستگی
- خشکی دهان
- مشکلات گوارشی
- تعریق بیش از حد
علائم روماتیسم شدید
- تب
- خستگی مفرط
- ضعف و بی‌حالی
- کاهش وزن ناگهانی و تدریجی
- درد و التهاب در بیشتر از یک مفصل
- خشکی و عدم وجود انعطاف در بیشتر از یک مفصل
- حساس بودن به لمس و دردگرفتن زمان لمس‌کردن در بیشتر از یک مفصل
علت روماتیسم
علت بروز روماتیسم به طور دقیق مشخص نیست و می تواند ترکیبی از عوامل هورمونی، محیطی، ارثی و ژنتیکی باشد اما عواملی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. از جمله:
- سن
- عفونت
- جنسیت
- سابقه خانوادگی
- استعمال دخانیات
- اضافه وزن یا چاقی
- مشکلات متابولیک
- مشکلات سیستم عصبی
- ساییدگی و پارگی بیش از حد مفصل
- عوامل محرک محیطی
علت روماتیسم مفصلی
- عوامل محیطی مانند باکتری و ویروس
علت روماتیسم عصبی
- مشکلات سیستم عصبی
علت روماتیسم قلبی
- عفونت استرپتوکوکی
- تب روماتیسمی
علت روماتیسم مفصلی پا
- مسائل ژنتیکی
- دلایل شیمیایی و محیطی
عوارض روماتیسم
بیماری روماتیسم میتواند خطر ابتلا به بیماری ها و مشکلات زیر را افزایش دهد:
- لنفوم
- بیماری ریوی
- ابتلا به عفونت
- پوکی استخوان
- سندرم تونل کارپال
- خطر حمله قلبی و سکته مغزی
- خشکی دهان،التهاب لثه یا عفونت دهانی
- خشکی چشم، درد، التهاب، قرمزی، حساسیت به نور و اختلال در دید
عاقبت بیماران روماتیسم مفصلی
عاقبت بیماران روماتیسم مفصلی، بستگی به شدت بیماری دارد و افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند در زندگی روزمره و فعالیت های کاری به دلیل تغییر شکل در مفصل دچار اختلال می شوند.همچنین ممکن است دچار اختلال بینایی و کم خونی شوند.
روش تشخیص روماتیسم
روش تشخیص روماتیسم در مراحل اولیه کمی دشوار است زیرا علائم و نشانه های آن با بیماری های لوپوس، آرتروز پسوریازیس، سندرم شوگرن و آرتروز شبیه است.بنابراین پرشک متخصص روماتولوژی،ممکن است آزمایش روماتیسم را درخواست دهد.
آزمایش روماتیسم
آزمایش روماتیسم(rheumatoid arthritis test) روشی مطمئن برای تشخیص این بیماری است که شامل آزمایش خون، آزمایشات تصویربرداری و نمونه برداری از مایع مفصلی است.
آزمایش خون
برای آزمایش روماتیسم، از خون وریدی نمونه گیری می شد و نیازی نیست ناشتا باشید. اندازه‌ی طبیعی فاکتور روماتوئید ۰ تا ۱۵ u/mL است اما اگر این مقدار از حد طبیعی تغییر کند، آزمایش شما مثبت میشود. در آزمایش خون برای تشخیص روماتیسم پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند:
- فاکتور روماتوئید
- آنتی بادی آنتی سی سی پی
- میزان رسوب گلبول های قرمز
- پروتئین واکنش پذیر سی
- آنتی بادی ضد هسته ای
- شمارش کامل سلول های خونی
- مارکرهای
- اسید اوریک
- پنل کامل متابولیک
آزمایشات تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص و کنترل روماتیسم شامل موارد زیر است:
- عکس رادیولوژی: پزشک ممکن است از عکس ساده ی رادیولوژی برای بررسی مفاصل آسیب دیده و میزان فرسایش استخوان استفاده کند.
- ام آر آی : ام آر آی در تشخیص علائم اولیه روماتیسم بهتر است و نمای مفصلی از بافت های نرم بدن را ارائه می دهد.
- سی تی اسکن: سی تی اسک، تصویربرداری با اشعه ی ایکس است که تصاویری از عمق مفاصل را نشان می دهد.
- سونوگرافی: سونوگرافی برای بررسی ساختار مفاصل، بافت های نرم اطراف آن و تعیین شدت بیماری تجویز می شود.
نمونه برداری از مایع مفصلی
گاه برای تشخیص روماتیسم پزشک ممکن است نمونه برداری از مایع مفصلی را انجام دهد که تعداد گلبول های سفید خون بیش از ۲۰۰۰ در میکرولیتر نشان دهنده این بیماری است.
درمان روماتیسم
درمان روماتیسم شامل روش های مختلفی است که به نوع، شدت و مدت زمان ابتلا به بیماری، سن و موارد دیگر بستگی دارد.هدف از درمان روماتیسم به حداقل رساندن آسیب مفصلی، افزایش عملکرد جسمی و بهبود کیفیت زندگی است.
دارو
انواع داروهای رایج برای درمان روماتیسم عبارتند از:
- متوتروکسات
- آزاتیوپری
- لفلونومید
- ریتوکسیماب
- سولفاسالازین
- سیکلوفسفامید
- سیکلوسپورین
- هیدروکسی کلروکین
- داروهای مسکن مانند دیکلوفناک و پیروکسیکام
- داروهای بیولوژیک مانند اتانرسپت، اینفلیکسیماب و آدالیموماب
- داروهای ضد التهاب های غیر استروئیدی مانند کورتیکو استروئیدها
- قرص سولفاسالازین با کاهش درد و کمتر کردن سفتی و خشکی مفاصل در درمان روماتیسم مفید است.
جراحی
جراحی در مراحل پیشرفته بیماری روماتیسم مفصلی بسیار کاربردی است که به دو روش فیوژن و تعویض مفصل انجام می شود. هدف از انجام جراجی بهبود عملکرد روزمره، کاهش درد یا ترمیم آسیب های مفصل است.البته از جراحی برای درمان روماتیسم قلبی نیز استفاده می شود که استفاده از این روش به میزان آسیب به دریچه قلب بستگی دارد
تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی از جلمه ورزش کردن، کاهش وزن و ترک دخانیات می تواند یکی دیگر روش ها برای کاهش علائم روماتیسم باشد.
طب سوزنی
متخصصان طب سوزنی معتقدند که با فرو کردن سوزن ها به شکل خاصی در بدن باعث کاهش تورم، التهاب و میزان درد بیمار مبتلا به روماتیسم می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بیشتر برای درمان روماتیسم عضلانی، درمان روماتیسم مفصلی و درمان روماتیسم عصبی با روش های گرما درمانی، سرما درمانی، ورزش مخصوص و الکتروتراپی کاربرد دارد.
درمان گیاهی روماتیسم مفصلی
- درمان روماتیسم مفصلی با سیر: سیر به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد که به کاهش علائم روماتیسم و پیشرفت آن کمک می کند.دو حبه سیر خام را له کنید با یک قاشق چای خوری عسل و یک لیمو پوست کنده به خوبی مخلوط کنید و آن را بنوشید یا می توانید دو حبه سیر آسیاب شده را 2 قاشق سوپ خوری عسل و کمی آب بنوشید.
- دارچین نیز مانند سیر به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی در تسکین علایم روماتیسم موثر است. حدود 2 تا 4 گرم از پودر دارچین را با عسل ترکیب کنید.البته زنان باردار یا شیرده از این ترکیب استفاده نکنند زیرا ممکن است خون را لخته کند.
- می توان از زنجبیل به صورت روغن، ژل، کرم موضعی، کپسول یا چای برای تسکین علائم روماتیسم استفاده کرد.
- زرد چوبه برای تسکین دردهای روماتیسم موثر است و می توان آن را به عنوان ادویه در غذاهای روزانه، چای، شیر و غیره استفاده کنید.
- چای سبز به دلیل داشتن پلی فنول ها خاصیت ضد التهابی دارد و آنتی اکسیدان های موجود در آن باعث تقویت سیستم ایمنی می شود.
- کپسایسین موجود در فلفل سیاه به تسکین درد روماتیسم و التهاب کمک می کند اما ممکن است برخی از بیماران دچار تورم و یا ناراحتی شکم شوند.
- پوست درخت بید در کاهش تب، سفتی مفاصل و درد ماهیچه موثر است و می توان از چای درخت بید یا به طور مستقیم با چوب آن را با دندان بجوید.
- آویشن
- فلفل قرمز
درمان خانگی روماتیسم
- روزه گرفتن
- کم کردن استرس
- مصرف امگا ۳
- مصرف ویتامین دی
- تغییر در رژیم غذایی
- نوشیدین آب تصفیه شده
- داشتن خواب با کیفیت
- پیاده روی بدون کفش
- استفاده از روغن های گیاهی
- غذاهای غنی از منیزیم و ویتامین ب
- استفاده از چای گیاهی مانند زرد چوبه، زنجبیل، پونه کوهی، سیر، ریحان، آویشن و رزماری
برای درمان روماتیسم مفصلی چی بخوریم؟
برای درمان روماتیسم مفصلی بهتر است غذاهای زیر را مصرف کنید:
- میوه
- آجیل
- حبوبات
- غلات کامل
- سبزیجات
- ماهی‌های چرب
- نخود و لوبیا
- چربی‌های غیراشباع مانند روغن زیتون
- درمان روماتیسم با هویج، یکی از روش های است که مطرح می شود و دلیل آن غلظت بالای بتاکاروتن در این میوه است.
غذاهای مضر برای روماتیسم
غذاهای مضر برای روماتیسم یا دشمن روماتیسم عباتند از:
- نمک
- گلوتن
- ادویه‌ها
- لبنیات
- مصرف الکل
- روغن ذرت
- کافئین زیاد
- فست فود
- تخم مرغ
- غذاهای کبابی یا سرخ شده
- کربوهیدرات‌های فراوری شده مانند آرد سفید و شکر سفید
پیشگیری از روماتیسم
برخی از فعالیت‌های زیر می‌توان از کاهش احتمال ابتلا به روماتیسم جلوگیری کرد:
- رژیم غذایی سالم
- خودداری از مصرف دخانیات و الکل
- داشتن تحرک بدنی کافی
- کم کردن وزن اضافی
- پرهیز از مصرف زیاد نمک و شکر
- امگا-۳ در رژیم غذایی خود داشته‌باشید.
برای تشخیص روماتیسم به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورتیکه هر یک از علائم روماتیسم را در خود و یا افراد نزدیک به خود مشاهده کردید، می‌توانید به دکتر روماتولوژی مراجعه کنید.
پرسش های متداول
| بیماری روماتیسم به انگلیسی چی می شود؟ |
| روماتیسم به انگلیسی Rheumatism است. |
| روماتیسم پا چگونه بروز می کند؟ |
| روماتیسم مفصل پا با علائمی مانند درد، ورم، قرمزی و تورم مفصل نشان داده می شود. |
| آیا بیماری روماتیسم باعث مرگ میشود؟ |
|
بیماری روماتیسم در صورت پیشروی و عدم درمان میتواند باعث مرگ فرد شوند.
|
| کدام دمنوش برای روماتیسم مفید است؟ |
| دمنوش آویشن، چای سبز، زنجبیل برای روماتیسم مفید است. |
| چه میوه ای برای روماتیسم خوبه؟ |
| میوه ای حاوی آنتی اکسیدانت مانند آووکادو ، توت فرنگی برای روماتیسم خوب است. |
| درمان روماتیسم خونی چیست؟ |
| برای درمان روماتیسم خونی از داروهای DMARDs استفاده می شود. |
| درمان روماتیسم مفصلی با سیاه دانه ممکن است؟ |
| به طور قطع نمی توان گفت اما سیاه دانه در بهبود علائم روماتیسم مفصلی و قلبی موثر است. |
| ارتباط بین روماتیسم و سردی پا چیست؟ |
|
در طب سنتی روماتیسم و سردی پا رابطه مستقیمی دارند و روماتیسم مفصلی را ناشی از غلبه سردی در استخوان می دانند. |
| روماتیسم قلبی خطرناک است؟ |
|
بله روماتیسم قلبی خطرناک است و آریتمی قلب و سکته مغزی از عوارض عدم درمان می باشد |
| روماتیسم قلبی درمان دارد؟ |
| بله، بهترین روش درمان برای روماتیسم قلبی، یشگیری از ابتلا به تب روماتیسمی است و در موارد شدید بیماری می توان پزشک از جراجی استفاده کند. |
| رماتیسم دارم، تمام بدنم مخصوصا استخون‌هایم درد میکند، آیا علت آن روماتیسم است؟ |
|
در روماتیسم مفصلی مفاصل دچار التهاب،گرمی و تورم می شوند.مصرف داروهای ضد التهاب از تورم مفاصل کاسته و علائم را بهبود می بخشد. |
| روماتیسم مفصلی و لوپوس دارم آیا دارو برای هر 2 یکی است؟ |
| خیر.البته که داروهای ضدالتهاب نظیر کورتون و NSAID در هر دو بیماری استفاده شده و سبب بهبود علایم می شود ولی بسته به درجه بیماری و وسعت ناحیه درگیر هر کدام دارای داروهای خاص نیز می باشند. |
| بیماری لوپوس دارم، نزدیک یکسال داروی استفاده کردم که کنترل شد برای مدتی پردنیزولو مصرف می‌کردم که دیگر استفاده نمی‌کنم، آیا در آینده مشکلی برایم پیش می‌آید اگر آن را مصرف نکنم؟ |
| بیماری لوپوس خاصیت برگشت پذیری داشته و در صورت عدم کنترل بیماری می تواند عود کند. |
|
آیا کورتون ها برای درمان روماتیسم عوارضی دارند؟ |
| کورتون ها عوارض دارند اما در درمان روماتیسم بسیار مفید می باشد و عوارض آن بسیار کمتر از عوارض بیماری می باشد. |
|
آیا در بیماری‌های روماتیسمی سیستم ایمنی کاهش پیدا میکند ؟ |
| خیر در رماتیسم فعالیت سیستم ایمنی افزایش می‌یابد که به آن خود ایمنی اطلاق می شود. |
|
چه عواملی باعث تشدید روماتیسم می شود؟ |
|
|
ایا روماتیسم باعث مرگ میشود؟ |
| خیر، این بیماری مستقیما باعث مرگ نمی‌شود اما گاهی با تخریب مفاصل منجر به زمین گیر شدن افراد شده و کیفیت زندگی آن‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. در مواردی هم رماتیسم ریوی و قلبی می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند. |
|
با درد روماتیسم چه بايد كرد؟ |
| اولین گام برای درمان رماتیسم مراجعه به یک پزشک متخصص روماتولوژی است. |
| برای آزمایش روماتیسم چند ساعت باید ناشتا باشیم؟ |
| برای انجام آزمایش روماتیسم نیازی نیست ناشتا باشید. |
| آیا رماتیسم مفصلی درمان قطعی دارد؟ |
|
هیچ روش درمانی قطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما درد آن با دارو و فیزیوتراپی قابل کنترل است. |
| داروی رماتیسم مفصلی چیست؟ |
| داروهای ضد التهابی استروئیدی داروهای کورتیکواستروئیدی داروهای DMARD |