بیماری نقرس چیست و آیا خطرناک است؟ علت، علائم و درمان سریع آن

نقرس یک نوع بیماری مفصلی شایع، دردناک و آزار دهنده است که در مردان بیشتر از زنان رخ می هد، نقرس ارثی است و غیرواگیر. در این مطلب قصد داریم به معرفی بیماری نقرس چیست؟ علت، علائم، تشخیص و درمان بپردازیم، تصاویر نقرس را با شما به اشتراک بگذاریم و به سوالاتی مانندبرای درمان نقرس چه بخوریم؟، آیا بیماری نقرس خطرناک است؟، علت بوجود امدن نقرس چیست؟ و ....پاسخ می‌دهیم. پس با ما تا پایان همراه باشید.

 نقرس چیست؟

نقرس (gout) یک نوع بیماری مفصلی و آرتروز بسیار حاد است که این بیماری در مردان بیشتر از زنان رواج دارد و بیماران کلیوی و افراد با سابقه سنگ کلیه، بیش از سایر گروه‌ها در معرض ابتلا به نقرس قرار دارند.

اثرات بیماری نقرس بیشتر در نواحی انگشت بزرگ پا، زانو و مچ پا دیده می‌شود اما گاهی سایر نواحی بدن را مانند انگشت‌های دست و پا یا آرنج درگیر می‌کند. حملات نقرس  بیشتر در هنگام خواب شبانه رخ می‌دهد و درد مفاصل برای بیمار غیر قابل تحمل می‌شود. 

آیا بیماری نقرس خطرناک است؟

علت بروز نقرس

علت بروز نقرس، بیماری هیپراوریسمی است که در اثر افزایش بیش از حد اسید اوریک خون و کاهش دفع آن در بدن ایجاد می‌شود. اسید اوریک یک ماده آلی است که خاصیت انحلال پذیری بالایی با آب ندارد، به همین دلیل در صورت افزایش مقدار آن در بدن، به‌شکل بلورهای اسیدی در مفاصل رسوب می‌کند.به طور معمول اسید اوریک در خون حل و از طریق کلیه‌ها به ادرار منتقل می‌شود اما گاهی اوقات بدن بیش از حد اسید اوریک تولید می‌کند یا کلیه‌ها قادر به دفع آن نیستند. بنابراین طبیعی است افراد با سابقه سنگ کلیه بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار داشته باشند. زیرا عملکرد کلیه‌های آن‌ها برای دفع اسید اوریک مناسب نیست و رسوب این ماده در مفاصل، فرد را به نقرس مبتلا خواهد کرد. 

انواع نقرس

 نقرس در مراحل و انواع مختلفی در افراد بروز می‌یابد که عبارتند از:

هایپر اوریسمی بدون علامت یکی از انواع نقرس است و زمانی اتفاق می افتد که اسید اوریک در بدن افزایش می یابد اما هیچ علامت و نشانه ظاهری در او مشاهده نمی شود.
• نقرس کاذب یکی دیگر از انواع نقرس می باشد که دوره حملات آن کوتاه‌تر است و به دلیل تجمع کریستال‌های پیرو فسفات کلسیم در مفاصل ایجاد می شود اما به‌طور کلی علائم آن با نقرس شباهت دارد.
• نقرس حاد آزار دهنده است و هنگامی اتفاق می افتد که کریستال های اورات به صورت ناگهانی رسوب کرده و سبب ایجاد التهاب و درد شدید شده اند و به‌طور میانگین حملات ان از ۳ تا ۱۰ روز ادامه خواهند داشت.
• نقرس پوستی بدترین و آزاردهنده‌ترین نوع بیماری است که گاهی باعث آسیب عمیق و دائمی به مفاصل یا کلیه‌های بیمار می‌شود.

علائم نقرس

علائم نقرس در مردان با علائم نقرس در زنان یکسان است و اولین نشانه ابتلا به نقرس احساس درد شدید در مفاصل می باشد.

ورم، قرمزی و درد شدید مفاصل مانند شست پا، مچ پا یا زانو
• ملتهب و قرمز رنگ شدن مفاصل
• احساس خارش مفصل
• احساس درد شدید در مفاصل زانو، مچ پا، انگشت بزرگ پا و سایر انگشتان دست و پا 

علائم نقرس مچ پا

 سوزش و داغ شدن مفاصل ورم کرده 

 عوامل خطر ابتلا به نقرس

عوامل خطر ابتلا به نقرس و افزایش سطح اسید اوریک در بدن عبارتند از:

چاقی: اگر مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هستید، بدنتان اسید اوریک بیشتری تولید می‌کند و کلیه‌ها برای دفع آن کاری بیشتری انجام می‌دهند.
• سابقه خانوادگی نقرس: اگر یکی از اعضای خانواده به نقرس مبتلا باشد، به احتمال زیاد دچار این بیماری می شود.
• رژیم غذایی: رژیم غذایی سرشار از گوشت، غذاهای دریایی، الکل یا نوشیدنی های که با فروکتوز شیرین شده‌اند، سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهد.
• مشکلات پزشکی: در صورت مبتلا بودن به بیماری های چون قلبی، کلیوی، فشار خون بالا، بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سندرم متابولیک، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهند.
• داروهای خاص: استفاده از داروهای مانند آسپرین و دیورتیک‌های تیازیدی(برای درمان فشار خون بالا) می‌تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد.همچنین افرادی که عضو پیوندی دریافت می‌کنند از داروهایی استفاده می‌کنند که می‌توانند باعث افزایش اسید اوریک شوند.
• سن و جنسیت: نقرس در مردان بیشتر از رنان اتفاق می‌افتد به این دلیل که معمولا زنان سطح اسید اوریک کمتری دارند. با این حال بعد از یائسگی، میزان اسید اوریک زنان به مردان نزدیک می‌شود. 

عوارض نقرس

سنگ کلیه
• فرسایش و تخریب مفاصل
• تنگ شدن شریان ها 
•  نقرس عود کننده

 روش‌ تشخیص نقرس

پزشک متخصص روماتیسم از روش‌های زیر برای تشخیص نقرس استفاده می‌شود:

آزمایش خون ابتدایی ترین روش برای تشخیص بیماری نقرس توسط پزشک است که در آن میزان اسید اوریک و کراتینین در خون اندازه گیری می شود.هر چند نتیجه آزمایش خون می‌تواند گمراه‌کننده باشد زیرا بعضی از افراد سطح اسید اوریک بالا دارند اما هرگز این بیماری را تجربه نمی‌کنند و بعضی از افراد علائم و نشانه‌های این بیماری را دارند، اما سطح اسید اوریک در خون آن‌ها غیرعادی نیست.به همین دلیل توصیه می‌شود به‌غیر از آزمایش خون، از سایر روش‌های تشخیصی نیز استفاده کنید.
• آزمایش مایع میان مفصلی یکی از کامل‌ترین و دقیق‌ترین روش های تشخیص‌ برای بیماری نقرس است که مایع میان مفصل از طریق ابزار دقیق و ویژه‌ای نمونه‌برداری شده و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر در هنگام بررسی این مایع در زیر میکروسکوپ، بلورهای اسید اوریک مشاهده شود، تشخیص بیماری نقرس برای فرد داده خواهد شد. 
•  سی‌تی اسکن دوگانه دقیق‌ترین روش برای تشخیص بیماری نقرس است زیرا ریزترین بلورهای اسید اوریکنشان داده می‌شود اما به دلیل در دسترس نبودن برای همه افراد و هزینه بالای آن، از سایر روش‌ها رواج کمتری دارد.
• در آزمایش ادرار مقدار اسید اوریک بدن اندازه گرفته می‌شود.
• عکس‌برداری با اشعه ایکس انواع التهاب‌های مفصلی نشان داده می‌شوند اما بیماری نقرس به‌طور دقیق تشخیص داده نخواهد شد.
• سونوگرافی یکی دیگر از روش‌های رایج برای تشخیص نقرس است که کریستال‌های اسید اوریک را در مفصل نشان می دهد.

درمان نقرس

هیچ راهی برای درمان دائمی نقرس وجود ندارد اما با دارو درمانی و تغییر سبک زندگی می توان علائم این بیماری را کنترل کرد.این که پزشک متخصص روماتولوژیست از چه داروهایی برای درمان بیماری نقرس استفاده کند به وضعیت سلامتی و سایر شرایط پزشکی بیمار بستگی دارد. داروهایی که برای درمان حملات حاد نقرس و جلوگیری از حملات بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

دارو درمانی

دارو درمانی اولین روش برای درمان بیماری نقرس است که پزشک متخصص می تواند از داروهای زیر برای کاهش علائم استفاده کند: 

می توان از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم و همچنین داروهای تجویزی با قدرت بیشتر مانند ایندومتاسین و سلکوکسیب برای کاهش درد و التهاب ناشی از حملات نقرس استفاد کرد.
•  کلشی‌سین یک داروی ضدالتهاب است که به طور موثر درد نقرس را کاهش می‌دهد اما اثربخشی این دارو می‌تواند با عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال خنثی شود.
• می توان از داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون برای کاهش التهاب و درد به درمان نقرس پا و نقرس سایر نقاط بدن استفاده کرد. کورتیکواستروئیدها معمولا فقط در افرادی که نقرس دارند و نمی توانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا کلشی سین مصرف کنند به صورت قرص یا آمپول تجویز می شود. 
• پزشک ممکن است از داروهایی مانند آلوپورینول، پروبنسید، فبوکزوستات و پگلوتیکاس برای کاهش سطح اسید اوریک در بدن بیمار استفاده کند.داروهای کاهنده سطح اسید اوریک روی کاهش اندازه توفی‌ها (غده‌های حاصل از ورم اسید اوریک) نیز اثر مثبت دارند.
• در بیشتر موارد دکتر روماتولوژی برای پیشگیری از عود دوباره حملات نقرس، داروهای پیشگیری‌کننده مانند ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک، ایندومتاسین یا ایبوپروفن را تجویز می‌کند.

درمان نقرس در طب سنتی 

درمان نقرس در طب سنتی را باید با تشخیص و نظر پزشک طب سنتی شروع کنید اما می توان با استفاده از درمان‌های خانگی از حملات نقرس جلوگیری کرد یا درد ناشی از آن‌ها را کاهش داد.درمان خانگی نقرس عبارتند از:

کاهش وزن 
• مصرف بالای مایعات
• اجتناب از مصرف الکل
• مصرف لبنیات کم چرب
• مصرف مداوم ویتامینC
• احتیاط در مصرف گوشت قرمز و جگر
• ماساژ بدن با روغن گل محمدی و شترمرغ
• سرد کردن مفاصل درگیر با استفاده از کمپرس آب سرد
• احتیاط در مصرف مواد غذایی حاوی پورین مانند لوبیای خشک یا مارچوبه
• مصرف آبمیوه‌های طبیعی مانند آب انگور، گیلاس، سیب، پرتقال، نارنج و هندوانه
• تهیه‌ ای یک دمنوش با ترکیب سولنجان، دارچین، زنجبیل قطعا درمان سریع نقرس در طب سنتی است.

 برای درمان نقرس چه بخوریم؟

 تخم‌مرغ 
•  مغزها و دانه ها
• گیاهان و ادویه جات
• حبوبات از جمله عدس، لوبیا، سویا 
• محصولات لبنی مانند لبنیات کم چرب
• نوشیدنی‌ها مانند قهو، چای و چای سبز 
• غلات کامل مانند جو، برنج قهوه ای و جو
• میوه‌های مانند گیلاس، سیب، پرتقال و...
• سبزیجات مانند سیب زمینی، نخود فرنگی، قارچ، بادمجان
• روغن های گیاهی از جمله روغن های کانولا، نارگیل، زیتون و کتان 

چه چیزهایی برای نقرس بد است؟

بیمارن مبتلا به نقرس باید از مصرف مواد غذایی شامل دل، قلوه، جگر، خوش گوشت، مغز، گوشت غاز، گوشت کبک، ماهی‌ ساردین، ماهی کولی، شاه ماهی، صدف، خاویار، میگو، نوشیدنی‌های الکلی، آبجو و ماءالشعیر پرهیز کنند.همچنین این افراد باید مصرف عصاره یا آبگوشت و آب مرغ، قندهای ساده شامل قند، شکر، نبات، آبنبات، شکلات، آبمیوه صنعتی، غلات صبحانه یا سریال‌های حاوی شکر و نوشابه و نوشیدنی‌های شیرین از جمله شربت و انواع شیرینی‌ها را محدود کنند.

 پیشگیری از نقرس

 پیشگیری از نقرس با تغییر سبک زندگی و احتیاط در مصرف مواد غذایی پروتئین‌دار امکان پذیر است.کاهش وزن، جلوگیری از چاقی مفرط، اجتناب از مصرف مشروبات الکلی و افزایش مایعات از روش‌های موثر در پیشگیری از ابتلا به بیماری نقرس است.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟

نقرس یکی از بیماری‌های آزاردهنده مفصلی است که در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض خطرناکی مانند سنگ کلیه یا خشکی مفصل را به همراه داشته باشد اما تشخیص به‌موقع و درست بیماری نفرس در کنترل حملات تاثیر بسیار زیادی دارد.اگر شما علائم نقرس را دارید یا مشکوک به ان هستید بهتر است به پزشک متخصص روماتولوژی مراجعه کنید.

سخن آخر

در این مطلب اطلاعاتی از بیماری نقرس در اختیار شما قرار دادیم و شما را با با انواع، علت، علائم و درمان خانگی نقرس آشنا کردیم. در مطلب دیگری به معرفی روماتیسم چیست؟ علت، علائم، نوع خطرناک و درمان خانگی و دارویی آن و  بیماری لوپوس و علائم آن چیست؟ معرفی راه های تشخیص و درمان پرداختیم که می توانید مطالعه کنید.در صورت سابقه ابتلا به بیماری نقرس، تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.