روزگار سپری‌شده پاسپورت‌های مُهرخورده

مرداد ماه امسال بود که علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری گفت: «درخواستی با امضای وی و وزیر صنعت با موافقت ناجا و وزارت امور خارجه به دولت ارایه شده است که برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و دغدغه برخی از گردشگران خارجی گذرنامه آنها برای ورود به ایران مهر نخورد.» این درخواست بعد از تحریم‌های آمریکا و جو به وجود آمده ناشی از آن راهی بود تا اگر کسی برای ورود به ایران به خاطر تحریم‌های آمریکا دچار دغدغه است، بدون نگرانی به ایران سفر کند. حالا بعد از گذشت حدود دو ماه از ارسال این درخواست، روز گذشته حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن دفاتر مسافرتی کشور از عملیاتی‌شدن این موضوع خبر داد و به ایلنا گفت: «این موضوع برای برخی از کشورهای اروپایی که دغدغه درج‌نشدن مهر ویزای ایران در پاسپورتشان را داشتند، عملی شده است؛ چراکه با توجه به تحریم‌ها این نگرانی برای برخی ایجاد شده بود که اگر مهر ایران در پاسپورت آنها زده شود، از مراودات آنها با آمریکا جلوگیری خواهد شد.» او همچنین گفته این اتفاق هنوز باعث افزایش ورود گردشگران خارجی به ایران نشده است؛ چراکه هیچ‌وقت این موضوعات تأثیر آنی نمی‌گذارد و با گذر زمان خود را نشان می‌دهد. «دلیل این موضوع هم این است که گردشگران همیشه برای سفر به ایران از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی خود را انجام می‌دهند. در نتیجه باید گفت که تأثیر درج‌نشدن مهر روی پاسپورت گردشگران نیز چند ماه طول خواهد کشید.»
مونسان پیش از این به کاهش ورود گردشگران اروپایی به کشور اشاره کرده و گفته بود که «با وجود افزایش ۳۸ درصدی آمار گردشگران ورودی در شش‌ماهه اول سال ۹۷ بنا بر آمار پلیس مهاجرت تعداد گردشگران اروپایی کاهش پیدا کرده و این مسأله آثار بدی روی کارکرد هتل‌های ۴ و ۵ ستاره ما داشته است؛ اما با اتخاذ تصمیمات لازم این دوره گذرا را سپری خواهیم کرد و برای تقویت چرخه گردشگری هتل‌ها در حال تدارک بسته حمایتی برای آنان هستیم.»
ممکن نیست
اردشیر اروجی، کارشناس برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مشاور سابق رئیس این سازمان می‌‌گوید که «کارهایی از این دست بیش از هر چیز صوری است و وجه عملیاتی آن ممکن نخواهد بود و یا حداقل عملیاتی‌شدنش با اما و اگرهای بسیاری همراه است. هر چند که مهری هم زده نشود، اما درنهایت در سیستم بین‌المللی وارد می‌شود و آنجا در صورت جست‌وجوی شماره پاسپورت، سفرهای فرد آورده می‌شود. این اتفاق حتی می‌تواند تصویر لاپوشانی‌کردن داشته باشد و ممکن است اثر منفی هم بر گردشگری ما بگذارد.» اروجی ادامه می‌دهد که «چنین کارهایی پاک‌کردن صورت‌مسأله است و نه حل آن؛ آمریکایی‌ها به‌ ظاهر قصه مراجعه نمی‌کنند و می‌توانند متوجه شوند که چه کسانی به ایران آمده‌اند.»
اروجی همچنین با انتقاد از آمارهای ارایه شده درباره افزایش میزان گردشگری از ابتدای سال می‌گوید که «این آمار و عددها صحیح نیست. ممکن است تعداد افراد واردشده به ایران درست باشد اما بسیاری از این افراد گردشگر نیستند. گردشگر مسافری است که به کشور میزبان وارد می‌شود، بیش از٢٤ ساعت آنجا توقف می‌کند و در چرخه گردشگری آن کشور با رفتن به هتل، رستوران و مکان‌های دیدنی هزینه می‌کند؛ اما اتفاقی که افتاده و آمار را اینطور بالا برده، به ترددهای مرزی مربوط است. بسیاری از افراد برای خریدوفروش جنس از مرز می‌گذرند و در نتیجه در چرخه صنعت گردشگری هم حضور ندارند و حتی بعضا به اقتصاد کشور هم صدمه می‌زنند.»
این کارشناس گردشگری معتقد است که «کار مهمی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌تواند انجام دهد، این است که سایت آماری‌اش را فعال کند و آمار دقیق را از ورود و خروج‌ها  بگذارد تا همه به آن دسترسی داشته و بتوانند آن را با سال‌های قبل مقایسه کنند. در این صورت سرمایه‌گذاران هم با مشکل مواجه نمی‌شوند. این در حالی است که در حدود یک سال‌ونیم پیش شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری تشکیل و در آن شورا تاکید شد تا سازمان حساب‌های اقماری گردشگری را ساماندهی کند اما هنوز بعد از گذشت این مدت زمان اتفاقی نیفتاده است.»