استارتاپها این روزها در تلاش هستند با ارائه امکانات و ویژگیهای منحصر به فرد خود را از باقی رقبا متمایز و مخاطبان بیشتری را جذب کنند؛ رسیدگی به مشکلات کاربران در کمترین زمان، ارسال سریع محصولات به در خانهها، کاربرپسند بودن اپلیکیشنها، ثبت سفارش در سریعترین زمان و.....از جمله خدماتی است که استارتاپها برای پیشیگرفتن از رقیب ارائه میدهند.
Getir یک استارتاپ ترکیهای است که در سال ۲۰۱۵ توسط سرکان بورانسیلی، ناظم سالور و تونکای توتک تاسیس شد. این استارتاپ روی تحویل سریع خواروبار به در خانهها زیر ۱۰ دقیقه تمرکز کرده است.
راهاندازی استارتاپ در میانسالی
همیشه فکر میکنیم استارتاپها توسط جوانان راهاندازی میشود. این درحالی است که ناظم سالور در سن ۵۲ سالگی تصمیم گرفت استارتاپهای خود را راهاندازی کند. البته او پیش از اینکه وارد حوزه فناوری شود، در بخشهای مختلفی مانند FMCG (کالاهای تندمصرف)، حمل و نقل و خودرو و مبلمان کار میکرد. در سن ۵۰ سالگی وارد صنعت تکنولوژی شد و BiTaksi را که اپلیکیشن سواری است در سال ۲۰۱۳ راهاندازی کرد. پس از آن چون تجربیاتی در حوزه موادغذایی داشت و متوجه شده بود در حوزه ارسال مشکلاتی وجود دارد، دوست داشت یک پلتفرم ارسال سریع را نیز راهاندازی کند. سرکان بورانسیلی یکی دیگر از بنیانگذاران هم متولد ۱۹۷۱ آنکارا، ترکیه است. او در سال ۱۹۹۵ از دانشگاه فنی استانبول در رشته معماری فارغالتحصیل شد، اما وارد حوزه فناوری شد. او یکی از شرکای بنیانگذار GittiGidiyor، پلتفرم تجارت الکترونیکی در ترکیه، بود. این شرکت در سال ۲۰۱۱ توسط eBay خریداری شد.
او شرکتهای دیگر هم مانند Cimri، UzmanTV و iPara را تاسیس کرد. در سال ۲۰۱۴ هم به تیم گتیر پیوست. تونکای توتک تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در دانشگاه فنی خاورمیانه به پایان رساند و کارشناسی ارشد را هم در دانشگاه بیلکنت دنبال کرد. توتک کار خود را در Procter& Gamble آغاز کرد. بعد شرکت خود را به نام T-Kalip را تاسیس کرد. در سال ۲۰۱۴ هم همراه با دوستان خود ایده Getir را عملی کرد.
این ۳ نفر به خاطر تاسیس استارتاپهای نوآور در اکوسیستم ترکیه شناخته شده بودند. ناظم سالور و سرکان بورانسیلی قبلا با همکاری داشتند. پیشتر بورانسیلی روی BiTaksi که سالور تاسیس کرده، سرمایهگذاری کرده بود. این همکاریها باعث تاسیس گتیر شد. مدل گتیر بر ارائه خواربار و ملزومات روزمره به مشتریان در کمتر از ۱۰ دقیقه تمرکز دارد. به همین خاطر یک اپلیکیشن موبایلی توسعه دادند تا مشتریان با چند کلیک ساده، خواربار و مواد ضروری خود را سفارش دهند. این برنامه بهگونهای طراحی شده است که کاربرپسند و کارآمد باشد. سپس شبکهای از دارک استورهای (dark stores) محلی ایجاد کردند. دارک استور یک خردهفروشی یا مرکز توزیع اختصاصی و منحصر برای خرید آنلاین کالا و خدمات است. این انبارها برای عموم باز نیست و تنها به خرید آنلاین اختصاص دارند. تیمی از پیکها را برای تحویل محصولات به مردم استخدام کردند. البته پیش از استخدام به آنها آموزشهای لازم را دادند. به صورت مستقیم هم روی پیکها نظارت دارند تا از کیفیت خدمات اطمینان حاصل کنند.
انبارها و پیکها در خدمت ارسال سریع
کارکرد گتیر بسیار ساده است. در ابتدا کاربران در اپلیکیشن گتیر مشخصات شخصی و اطلاعات پرداخت خود را ثبت میکنند. سپس آنها میتوانند طیف گستردهای از محصولات که شامل خواربار، ملزومات خانگی و مراقبتی و بهداشتی است را بررسی و به سبد خرید خود اضافه و سفارششان را ثبت کنند.
گتیر محصولات را از طریق یک زنجیره تامین ارائه میکند. این استارتاپ انبارهای کوچکی در مناطق مختلف شهری به نام دارک استورها دارد. این انبارها متداولترین اقلام مورد نیاز مشتری را ذخیره و امکان انجام سریع سفارش را ممکن میکنند. در کنار دارکاستورها، با صاحبان انبارهای محلی شریک میشود. این موضوع به تیم گتیر کمک میکند که نزدیک مشتری باقی بماند و سرعت ارسال افزایش پیدا کند.
پس از ثبت سفارش، نزدیکترین پیک به انبار، اقلام را دریافت و در عرض کمتر از ۱۰ دقیقه سفارش را تحویل کاربر میدهد. از چندراه میتوان پیکها را رهگیری کرد. اپلیکیشن گتیر به مشتریان اجازه میدهد تا با استفاده از GPS سفارشهای خود را در لحظه پیگیری کنند. مشتریان همچنین در مراحل پردازش و ارسال سفارششان اعلانهایی دریافت میکنند.
پس از اتمام تحویل، پرداخت به شکلهای مختلف انجام میشود: از طریق کارتهای اعتباری یا به صورت نقدی و در منزل مشتری. در برخی مناطق،گتیر meal cards را برای پرداخت میپذیرد. در استانبول نیز کاربران میتوانند از استانبولکارت خود برای پرداخت استفاده کنند. تمام اطلاعات کارتها به طور ایمن توسط زیرساخت پرداخت mastercard یا مرکز کارت بین بانکی ترکیه (BKM) محافظت میشود.
اگر کاربری از محصولاتی که خریده، رضایت نداشته باشد، میتواند از طریق تلفن و ایمیل با تیم خدمات مشتری گتیر ارتباط برقرار کند. آنها باید نام، آدرس منزل، جزئیات سفارش و اطلاعات تماس خود را ارائه دهند. سپس بخش خدمات مشتریان یا هزینه را به حساب مشتری بازمیگرداند یا محصول جایگزین برای او ارسال میکند. مشتریان حتی میتوانند به صورت مستقیم نظرات خود را در اپلیکیشن گتیر ثبت کنند.
یک کسبوکار پر از چالش
تیم گتیر با راهاندازی این استارتاپ با چالشهای بسیاری روبرو بودند. چون مدیریت انبارها و پیکها بسیار دشوار بود. نگهداری دارکاستورها در مکانهای شهری گرانقیمت به طور قابل توجهی هزینههای عملیاتی را افزایش میداد و این موضوع باعث میشود حاشیه سود به ویژه در بازارهای رقابتی کاهش پیدا کند. البته این تیم برای بهینهسازی عملیات از تجزیه و تحلیل دادهها و کاهش ضایعات استفاده میکند.
گتیر همچنین باید با استارتاپهای محلی و با بازیگران مطرح این بازار مانند uber eat و Deliveroo و سوپرمارکتهای زنجیرهای بزرگ رقابت کند. این رقابت میتواند حفظ سهام بازار و سودآوری را دشوار کند.
مسائلی مانند تحویل سفارشهای اشتباه، مشکلات کدهای تبلیغاتی و اشکالهای اپلیکیشن و پاسخگونبودن پشتیبانی باعث افزایش نارضایتیها شده بود. دراین مورد تیم گتیر بازخورد مشتریان را دریافت کرده و براساس آنها، پشتیبانی و عملکرد پیکهای خود را بهبود بخشیده بود. بخشی از سهام شرکت را هم به کارمندان ارائه و آنها را مالک بخشی از شرکت کرد. این حس مالکیت، انگیزه را در بین نیروی کار تقویت میکند.
گتیر و دیگر رقبا!
گتیر با اینکه توانسته سهم بازار قابل توجهی در ترکیه داشته باشد و در کشورهای دیگر هم توانست فعالیت کند، اما دراین بازار تنها نیست و رقبایی دارد که باعث میشود مدام در نوع عملیات خود و فناوریهایی که به کار میبرد، بازنگری و تجدیدنظر کند.
یکی از این رقبا Gopuff است که مانند گتیر روی تحویل سریع تمرکز کرده است، اما این کسبوکار تحویل محصولات را معمولا در عرض ۳۰ دقیقه انجام میدهد.
گتیر در ترکیه، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، پرتغال و ایالات متحده آمریکا میکند، اما Gopuff تنها در ایالات متحده آمریکا فعالیت میکند و به تازگی فعالیت خود را به بریتانیا و فرانسه هم توسعه داده است. Gopuff مالک و ادارهکننده مراکز خردهفروشی خود است.
Flink هم مانند گتیر در عرض ۱۰ دقیقه ارسال را انجام میدهد و برمحصولات تازه و لوازم ضروری خانه متمرکز است. این تفاوتها نشان میدهد که هرکدام از این کسبوکارها روی نقاط قوت خود برای جذب مخاطب تمرکز کردهاند.
خرید و فروش گتیر
گتیر برای توسعه فعالیت خود در کشورهای دیگر، استارتاپهای مختلفی را خریداری کرد، مانند استارتاپ اسپانیایی BLOK و Weezy مستقر در بریتانیا. در دسامبر ۲۰۲۲ هم رقیب خود Gorillas را به مبلغ ۱.۲۵ میلیارد دلار خریداری کرد. با اینکه گتیر توانست بسیار سریع رشد کند و در چندین کشور مشغول به فعالیت شود، اما در سال ۲۰۲۴ بنیانگذاران تصمیم گرفتند از اکثر بازارهای بینالمللی خارج شوند تا بربازار داخلی خود در ترکیه تمرکز کنند.درسال ۲۰۲۴ این استارتاپ همچنین توسط شرکت سرمایهگذاری Mubadala خریداری شد. با این خرید، گتیر توانست کارهای بزرگی انجام دهد مانند خرید freshdirect، شرکت خواربار فروشی در ایالات متحده. این حرکت باعث ایجاد همافزایی بین دو شرکت شد.
اعداد درمورد گتیر چه میگویند؟
اپلیکیشن گتیر بیش از ۵۰ میلیون بار دانلود شده و در سال ۲۰۲۳، ماهانه ۲ میلیون کاربر فعال داشته است. این استارتاپ هزار و ۱۰۰ انبار خردهفروشی در مناطق مختلف را مدیریت میکند. تا سال ۲۰۲۳، حدود ۲۳ هزار کارمند در سراسر جهان داشت. البته به دلیل اخراجهای اخیر و خروج از برخی از بازارهای بینالمللی امکان دارد تعداد کارمندان کاهش داشته باشد. در این سالها گتیر بیش از ۲.۵ میلیارد دلار از سرمایهگذاران مختلف جذب کرده است. سرمایهگذارانی چون مبدلله، صندوق رشد ابوظبی (ADG)، آلفا موج جهانی و tiger global.
در سال ۲۰۲۳، گتیر ۵۰۰ میلیون دلار در یک دور سرمایه جمعآوری کرد و تا سال ۲۰۲۴، گتیر ۲.۵ میلیارد دلار ارزش داشت. درحالیکه ارزشگذاری سال ۲۰۲۲، ۱۱.۸ میلیارد دلار اعلام شد. گتیر چون دچار تغییرات ساختاری شد، این کاهش ارزش قابل انتظار بود.
منبع: sharghdaily-951472