معرفی کتاب ببخش و بگیر: از هر دست بدهی از همان دست می‌گیری

 حرف و حدیث دربارۀ بخشش و بخشندگی زیاد است. برخی بخشندگان را افرادی ساده‌لوح می‌دانند و برخی معتقدند بخشندگان آدم‌های فروتن و موفقی هستند. روایت شما از بخشش و بخشندگی چیست؟

کتاب «ببخش و بگیر» آدام گرنت اطلاعات و بینش زیادی درباره موضوع بخشش به شما می دهد. آدام گرنت  گرنت در این کتاب که با ترجمۀ هدا پری‌زاده توسط نشر آموخته منتشر شده، می گوید اغلب، بخشنده‌ها را افرادی ساده‌لوح و توسری‌خور می‌دانیم؛ اما آن‌ها به‌طرز شگفت‌آوری موفق از آب درمی‌آیند. 

گرنت برای درک اینکه چرا بخشنده‌ها بر بالای نردبان موفقیت تکیه می‌زنند، ماجراها و پژوهش‌های شگفت‌انگیزی را بررسی کرده است که روشن می‌کنند بخشیدن چگونه قدرتمندانه‌تر و کم‌خطرتر از آن چیزی است که بیشتر مردم باور دارند. ببخش و بگیر به ما می‌آموزد کمک به دیگران موفق‌ترمان می‌کند و موفقیت روزافزونمان در گرو تعامل درست با دیگران است.

بخشنده‌‌ای، گیرنده‌ای یا حسابگر؟

گرنت، بخشیدن، گرفتن و حسابگری را سه سبک اساسی در تعامل‌های اجتماعی ما می داند؛ ولی معتقد است که مرز بین آن‌ها تغییرپذیر است. همین‌طور که ما با نقش‌های شغلی و روابط مختلف مواجه می‌شویم شاید از سبکی رفتاری در رابطه‌ای متقابل، به سبک دیگری تغییر روش دهیم. تعجبی ندارد که هنگام مذاکره بر سر میزان حقوقمان شخصیتی گیرنده داشته باشیم، وقتی به کسی کم‌تجربه‌تر از خودمان نکته‌ای می‌آموزیم، بخشنده باشیم و هنگام سهیم‌کردن یک همکار در تخصصی، مثل فردی حسابگر عمل کنیم.

شواهد نشان می دهد در محیط های کاری، بخش بزرگی از مردم سبکی اصلی در رابطۀ متقابل دارند که نشان می دهد بیشتر وقت ها با چه رویکردی به سراغ افراد می روند. نقش این سبک اصلی در موفقیت ما هم به اندازۀ سخت کوشی، استعداد و شانس است.

بخشندگان، گیرندگان و حسابگرها چگونه شبکه‌سازی می‌کنند؟

گرنت اهمیت شبکه‌سازی را در تعاملات اجتماعی و به ویژه در موضوع بخشش مورد توجه قرار می دهد. او دربارۀ مزیت شبکه ها به گفته‌های برایان اوزی، استاد مدیریت دانشگاه نورث‌وسترن اشاره می کند. از نظر اوزی،شبکه‌ها سه مزیت بزرگ دارند:

  دسترسی به اطلاعات خصوصی

  مهارت‌های مختلف

  قدرت

 افراد با ایجاد شبکه‌ای قوی می‌توانند به دانش تخصصی و قدرت نفوذ دسترسی داشته باشند. براساس نتایج تحقیقات گسترده، افرادی که به شبکه‌های غنی دسترسی دارند، عملکرد بهتری دارند. با سرعت بیشتری به رده‌های عالی‌تر می‌رسند و پول بیشتری به‌دست می‌آورند؛ چون شبکه‌ها بر پایۀ تعاملات و روابط ساخته می‌شوند، برای درک تأثیری که سبک‌های مختلف رفتاری در رابطۀ متقابل بر موفقیت دارند، نقش منشوری قدرتمند را ایفا می‌کنند.

قدرت ارتباط فروتنانه: چطور فروتن باشید و بر افراد تأثیر بگذارید؟

گرنت در نقطۀ مقابل سبک ارتباطی مقتدرانۀ افراد گیرنده به سبکی به‌نام ارتباط فروتنانه اشاره می کند. ارتباط فروتنانه زبان طبیعی بسیاری از بخشندگان و یکی از عوامل اصلی موفقیتشان است.

 ارتباط برقرارکنندگان فروتن با قدرت کمتری سخن می‌گویند، تردید زیادی از خود نشان می‌دهند و تکیه زیادی بر توصیه‌های دیگران دارند. به روش‌هایی صحبت می‌کنند که نشان‌دهندۀ آسیب‌پذیری‌شان است و نقاط ضعفشان را آشکار می‌کند. آن‌ها از رفع مسئولیت اجتناب می‌ورزند و دست به دامن تردید می‌شوند.

 نشان‌دادن آسیب‌پذیری، پرسش‌گری، محتاطانه صحبت‌کردن و توصیه‌خواستن درهای متأثرکردن دیگران را باز می‌کند؛ اما اینکه چطور از این تأثیرمان روی دیگران بهره ببریم، در طول زندگی‌مان خودش را نشان می‌دهد.

چرا برخی بخشنده‌ها از پا می‌افتند ولی برخی دیگر هرروز قوی می‌شوند؟

از نظر گرنت در کتاب «ببخش و بگیر»، توجه به منافع خود و توجه به منافع دیگران انگیزه‌های کاملاً مستقل از یکدیگرند: می‌توانید هم‌زمان هر دوی آن‌ها را داشته باشید. افراد وقتی به بیشترین موفقیت می‌رسند که موتوری ترکیبی از هر دوی آن‌ها به حرکت درآیند. اگر گیرنده‌ها خودخواه و بخشنده‌های ناکام از خودگذشته‌اند، بخشنده‌های موفق ملاحظه‌گرند: آن‌ها به سود رساندن به دیگران اهمیت می‌دهند؛ ولی برای پیشرفت منافع خودشان هم اهدافی بلندپروازانه دارند. وقتی نگرانی برای دیگران با مقدار مناسبی از نگرانی برای خود کنار هم قرار گیرد، بخشنده‌ها کمتر در معرض خستگی، ضربه‌خوردن و ضررکردن قرار می‌گیرند و موقعیت بهتری برای شکوفایی دارند.

غلبه بر تله‌های بخشندگی

تله‌هایی که خیلی از بخشندگان، چه مرد و چه زن، در تعاملاتشان با دیگران گرفتار آن‌ها می‌شوند: بیش‌از اندازه اعتمادکردن، بیش‌از اندازه هم‌دردی کردن و بیش‌از اندازه کم‌روبودن است. به نظر گرنت، بخشندگان موفق از این تله‌ها دوری می‌کنند.

 تبدیل‌شدن به آدمی توسری‌خور بدترین کابوس فرد بخشنده است و رویکرد ملاحظه‌گرایانه به بخشندگان کمک می‌کند با انعطاف و انطباق در سبک رفتاری‌شان در رابطه‌ای متقابل، از افتادن در تلۀ اعتماد بیش‌از اندازه اجتناب کنند. همچنین سبک ملاحظه‌گری با تغییر اهداف برخی از توانایی‌های ذاتی بخشندگان به آن‌ها کمک می‌کند از میدان مین هم‌دردی و کم‌رویی بیش‌از اندازه بپرهیزند.

کارهایی برای تأثیرگذاری بیشتر بخشندگان

فهرستی از کارهای عملی پیشنهادی برای بخشندگی بیشتر توسط گرنت در کتاب «ببخش و بگیر» عبارت است از:

میزان بخشندگی‌تان را آزمایش کنید؛

حلقۀ عمل متقابل را اجرا کنید؛

به دیگران کمک کنید شغلشان را بازآفرینی کنند یا برای بخشش بیشتر، شغل خودتان را بازآفرینی کنید؛

ماشین عشق را راه بیندازید؛

پذیرای لطفی پنج‌دقیقه‌ای باشید؛

ارتباط فروتنانه را تمرین کنید؛ ولی به فردی حامی تبدیل شوید؛

به جامعه‌ای از بخشنده‌ها بپیوندید؛

آزمایش سخاوتمندی شخصی را اجرا کنید؛

به تأمین بودجۀ پروژه‌ای کمک کنید؛

بیشتر کمک بخواهید.

دربارۀ آدام گرنت

آدام گرنت، روان‌شناس، استاد طراز اول دانشکدۀ کسب‌وکار وارتون و نویسنده است. او از متخصصان پیشگام در زمینۀ نحوۀ کشف انگیزه و معنا و زندگی سخاوتمندانه‌تر و خلاقانه‌تر است. گرنت بابت دستاوردهایش، از انجمن روان‌شناسی آمریکا و بنیاد ملی علوم جوایزی دریافت کرده و مطالبی در نیویورک‌تایمز می‌نویسد.

فهرست مطالب

پیشگفتار مترجمان

دربارۀ ببخش و بگیر

فصل یکم: از هر دست بدهی، از همان دست می گیری

فصل دوم: طاووس و پاندا

فصل سوم: اثر موجی

فصل چهارم: پیداکردن الماس در سنگ

فصل پنجم: قدرت ارتباط فروتنانه

فصل ششم: هنر حفظ انگیزه

فصل هفتم: تغییرات بزرگ

فصل هشتم: تغییر آدم خسیس

فصل نهم: ابراز وجود

بریده‌هایی از کتاب «ببخش و بگیر»

• در تعامل با دیگران چه بخشنده باشید، چه گیرنده، چه حسابگر، حاضرم شرط ببندم دوست دارید کسی که عرضه‌کنندۀ اصلی خدمات به شماست، بخشنده باشد.
• بیشتر مردم بر این باورند که آدم‌های بسیار موفق سه نقطه اشتراک دارند؛ انگیزه، توانایی و فرصت. اگر می‌خواهیم موفق شویم، به ترکیبی از سخت‌کوشی و استعداد و شانس نیاز داریم.
• شاید عقلانی به نظر نرسد؛ ولی تاثیرگذاری بیشتر یکی از عواملی است که به بخشنده‌ها کمک می‌کند با وجود بخشندگی روزافزون، از فرسودگی شغلی در امان بمانند.
• پیش از سرمایه‌گذاری روی روابطمان، باید افراد گیرنده در تعاملات روزمره‌مان را بشناسیم.