محمود زهرتی، متولد 1336 و نویسنده كتاب های دفاع مقدس است که به قول خودش دستی هم در سرودن شعر، داستان و خاطره گویی دارد. خبرنگاری اولین فعالیت كاری او در این عرصه است. در سال های ابتدایی جنگ گزارش هایی از صحنه های مقاومت مردم و رزمندگان در جنوب كشور را تهیه و از طریق رادیو اهواز به اطلاع مردم می رساند. سال 59 كه 23 ساله بود وارد جبهه و جنگ شد و اكنون نیز كه 67 سال سن دارد و بازنشسته است با همان نشاط و شور گذشته، برای ماندگاری فرهنگ دفاع مقدس و انتقال آن به نسل های امروز كشورمان تلاش می كند. همكاری در قالب مشاوره و نقد آثار و تدوین بیش از 50 جلدكتاب كنگره سرداران و 23هزار شهید استان خوزستان، تجربه برگزاری كلاس های آموزش قصه نویسی و خاطره نویسی در سازمان های مختلف مانند حوزه هنری، بنیاد شهیدو بنیاد حفظ آثار خوزستان دردهه 70 و 80 و سرپرستی نشریه نخل های نور ارگان کنگره سرداران شهید خوزستان را در فاصله سال های 1378تا 1379 از جمله فعالیت های این نویسنده است. او تاكنون بیش از ده جلد كتاب كه شامل شعر و داستان و خاطره می‌باشند، به رشته تحریر درآورده است. كتاب های «لحظه‌های تب دار»، «ایثار خون»، «دانستنی های سرباز در خط»، «چشمه های نور»، «ناگهان پرواز»، «یادگاری‌های شهر»، «مردی كه مثل هیچ كس نیست»، «علی شناسی به روایتی دیگر» و چهار کتاب در خصوص شهدای گرانقدر مدافع حرم، ازجمله آثار اوست. خطاطی از دیگر علائق این نویسنده است و در نوشتن خطوط نستعلیق و ثلث با شاگردی مرحوم حجت الاسلام حبیب الله فضائلی در دوره عالی مهارت دارد. برای فرا گرفتن خط نستعلیق از محضر مرحوم استاد یوسف بیات استفاده كرده و در سالهای دفاع مقدس از این خطوط چه در تابلو نوشته ها، پارجه نویسی، اطلاعیه ها و دهها مورد دیگر فراوان استفاده شده است. زهرتی در حال حاضر سه كتاب با محوریت دفاع مقدس در دست تالیف دارد. مجموعه‌ای از اشعار او كه شامل غزل، رباعی، دوبیتی، مثنوی و ... می باش نیز بزودی منتشر خواهد شد. با هم پاسخ های زهرتی را می خوانیم:
*محمود زهرتی را چقدر می شناسید؟
یک آدم ته خطی اما کوشا. شخصیت او شبیه هیچ قهرمانی نیست ولی تماشاگر قهرمانی‌های شهدا و ایثارگران بوده است.
*شما برنامه و الگوی خاصی برای مطالعه دارید؟
بیشتر زندگی من با مطالعه و نوشتن است. به علت اینکه با ارگان‌ها و سازمان‌های مختلفی در زمینه نقد کتاب و تالیف و تدوین ارتباط دارم بیشتر اوقاتم به مطالعه و یا نوشتن می‌گذرد.کتاب‌هایی که دوست ندارم کمتر اتفاق افتاده که مطالعه کنم. برای مطالعه، بهتر است سیر مطالعاتی داشته باشیم. در هر زمینه‌ای که دوست داریم مطالعه کنیم، می‌بایست از متخصص آن زمینه سیر مطالعاتی گرفت. تاریخ شفاهی در ادبیات ما به خصوص ادبیات دفاع مقدس جایگاه ویژه‌ای دارد و از آن نباید غفلت کرد.
*رابطه شما با فضای مجازی چطور است؟
به علت اینکه بیشتر مطالعه‌ام در فضای مجازی می‌گذرد، از آن به نحو احسن استفاده می‌کنم. بارها در زمینه شعر و داستان از آن استفاده کرده ام، ولی در زمینه استفاده از فضای مجازی باید هم از مزایای آن و هم از آسیب‌های آن شناخت درستی داشت.
*چه شد که سراغ خبرنگاری رفتید؟
در اوایل جنگ تحمیلی انعکاس درست آن به جامعه خود ما و دیگر جوامع بشری، نیاز به کار و تلاش و فراوان داشت و با این احساس سعی کردم تا آنجا که در توان دارم در این زمینه کوشا و فعال باشم. انعکاس پیام شهدا رزمندگان و ایثارگران چه در جبهه جنگ و چه در پشت جبهه از وظایفی بود که تا آنجا که در توانم بود انجام دادم.
*شما سراغ شعر رفتید یا شعر سراغ شما آمده است؟
هم شعر به سراغ من آمده است و هم من به سراغ شعر رفته‌ام، ولی بیشتر اوقات شعر به سراغم آمده است.
*بر اساس مواد تاریخی داستان نوشتن چه سختی ها و چه امتیازاتی دارد؟ برای این نوع داستان ها، کدام یک از ترکیب های برداشت آزاد از تاریخ، داستان تاریخی و یا گزارش داستانی از تاریخ درست تر می نماید؟
نوشتن داستان ابزاری دارد، که اگر بدون ابزار کار شود کار درخور توجه و قابل ارائه به جامعه نخواهد بود. ابزاری مانند روانشناسی فرد و جامعه، شناخت درست از جامعه، شناخت درست از مخاطبان و آن قشری که برای آنها می‌نویسیم.در هر سه موردی که در سوال مطرح شده می‌توان داستان نویسی کرد چه برداشت آزاد از تاریخ و چه نقل مستقیم تاریخ و یا موارد دیگر. این نوع نوشتار بستگی به هدف نویسنده دارد، چون نویسنده باید انتقال دهنده پیامی از درون خویش به مخاطب باشد و ابزار آن موارد فوق است.
*شما چقدر سراغ تاریخ و به ویژه تاریخ معاصر رفته اید؟
تاریخ مخصوصا تاریخ معاصر جز لاینفک نوشتن می‌باشد بدون مراجعه به تاریخ و بدون مطالعه آن نوشته‌ای درخور توجه نمی‌توان ابداع کرد و به جامعه ارائه داد. بیشترین مشغولیت من دوران دفاع مقدس است، که البته هرگاه به تاریخ گذشته نیاز داشته‌ام آن را نیز مطالعه کردم. هرچه از تاریخ شناخت بیشتری داشته باشیم، مخصوصا در دوره‌ای که در آن قلم می‌زنیم، می‌توانیم بهتر بنویسیم.
*مقاومت و پایداری چه سهمی در آثار شما دارند؟ روایت شما از مقاومت چه تفاوتی با دیگر روایت ها دارد؟
مقاومت یعنی حیثیت همه جوانب زندگی ما در ۵۰ سال اخیر! در دوران دفاع مقدس مقاومتی شکل گرفت که اکنون ثمره پر از عزت و حیثیت آن را در جبهه‌های مختلف مانند لبنان، غزه، عراق، یمن و دیگر مناطق می‌بینیم. مقاومت عزتمندانه اگر نبود اکنون ما باید در زیر چکمه‌های ابرقدرت‌ها مانند آن سیاه پوست آمریکایی که در زیر زانوی پلیس آمریکا جان داد جان می‌کندیم.
*نوجوانان و جوانان در مجموعه داستان های شما چه جایگاهی دارند؟
نوجوانان سرمایه‌های بی‌نظیر یک کشور هستند جامعه‌ای که نتواند نوجوان خود را درست تربیت کند، جامعه‌ای ذلیل و توسری خور بار می‌آید و ناچار است مصرف کننده و انگل جوامع بشری باشد. بنده بخش مهمی از زندگیم را برای نوجوانان صرف کردم، در دهه ۷۰ با سروش کودکان و کیهان بچه‌ها ارتباط داشته و برای آنها شعر و داستان فرستاده‌ام. چندین کتاب شعر نیز برای کودکان و نوجوانان منتشر نموده‌ام.
*نوشتن خاطرات رزمندگان و ثبت تاریخ شفاهی جنگ، تا چه اندازه با موفقیت همراه بوده است؟ چه نقدی بر آثار تولید شده دارید؟
از وظایف مهم و اساسی جامعه و به خصوص اهل قلم تدوین و تالیف پیرامون سالهای دفاع مقدس و خاطرات رزمندگان است. غفلت و سستی در این خصوص، گناهی نابخشودنی در نظر آیندگان است. نوشتن در این خصوص برکات و اثرات قابل توجهی داشته است، آسیب‌های آنها هم کم نبوده‌اند. هنر و هنرمندان باید با تمام قوا و با تمام هنر خویش به میدان بیایند، هر قطره خون شهید ناظر همه ما در همه ادوار خواهد بود. هر نوع کم کاری ما را در پیشگاه خداوند و امام زمان عجل ا... تعالی فرجه الشریف سرافکنده خواهد کرد.
*برخی معتقد هستند ما در ثبت تاریخ دفاع مقدس، بیشتر سراغ فرماندهان رفته ایم و کمتر روایت رزمندگان عادی را داشته ایم. این را قبول دارید؟
این مطلب تا حدودی درست است و مطلبی که بارها در نوشته‌ها و کلاس‌هایم تذکر داده‌ام این است که خط و خاک ریز اول یکی از وجوه دفاع مقدس است که باید به آن پرداخت، اما عوامل زیادی دست‌اندرکار بوده‌اند تا یک رزمنده بتواند خوب بجنگد، مانند تدارکات و پشتیبانی مهندسی و مهندسی رزمی، کارخانجات، صنوف مختلف، اقشار مختلف و بسیاری موارد دیگر.
*شما دلیل کم خواندن کتاب در جامعه را چه می‌دانید؟ سهم مولفان و ناشران در این بین چقدر است؟
یکی از دلایل مهم پرداختن بیش از حد به فضای مجازی توسط گوشی‌های همراه است، در این زمینه هم پدر و مادر مقصر هستند و هم فضای آموزشی چه دبستان چه دبیرستان و چه دانشگاه.مولفان و ناشران سعی خود را نموده‌اند اما عوامل فوق در افت کتابخوانی موثرند، گرچه بعضی ناشران برای سود بیشتر به سمت فرم‌های چشمگیر ولی بدون محتوای مناسب رفته‌اند که در این زمینه مقصرند. کتاب دا برای این مورد مثال بسیار خوبی است، جنگ را از زاویه مرده شورخانه روایت می‌کند که بسیار جذاب، دلنشین و تاثیرگذار است.
