وحید اصالت فر متولد ۱۳۵۹ شوش دانیال و ساکن اهواز است. این دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی در کنار شغل نظامی، دبیری جلسات حلقه داستان خوزستان و دبیری اولین دوره جشنواره سراسری داستان کوتاه اکسیر قلم در اهواز را بر عهده داشته است. تا کنون هفت کتاب مستقل چاپ کرده است. سه مجموعه داستان کوتاه و چهار رمان. دو کتاب گروهی نیز دارد. با هم پاسخ های اصالت فر را می خوانیم:
*دوران کودکی و نوجوانی شما چطور بود؟
تا جایی که به یاد دارم از دوران ابتدایی خیلی درون تخیلات سیر می کردم. کافی بود یک قسمت از کارتنی را ببینم و بعد شب ها قبل از خواب تا قسمت بعدی لش را توی ذهنم ادامه بدهم و آنطور که دلم می خواست تمامش کنم. کلاً برای هر چیزی مثل بازی ها، اسباب بازی و هر چیزی که خوشم می آمد دست به تخیل می زدم. حتی تا سال های بعد که بزرگتر شدم همچنان این شرایط ادامه داشت به طوری که در دوران مدرسه راهنمایی بودم از یک کارتن سینمایی آن قدر خوشم آمد که همان لحظه برای اولین بار شروع به نوشتن داستان تخیلی مثل همان فیلم کردم. بیشتر کتاب های داستانی بلند و رمان می گرفتم که خلاصه شده و برای سنین نوجوانی بود. مثل تام سایر، شکارشهاب، الیورتویست و ... .
مثل همه بچه های دهه شصتی بازی های بومی محلی جزعی از زندگی مان بود مثل هفت سنگ، رابط و ماربوط، تیله بازی و... . شخصیت های تاریخی را خیلی دوست داشتم و باعث عشق و علاقه ام به تاریخ کشورم شد طوری که برای چندین سال نیز به عنوان راهنما در میراث فرهنگی فعالیت مستمر داشتم.
*شما برنامه و الگوی خاصی برای مطالعه دارید؟
من از حداقل ده سال پیش تا کنون هر شب از ساعت دوازده تا ساعت دو نیم مطالعه دارم و می نویسم. چون که اطرافم خلوت تر هست و تمرکز بیشتری دارم. ناگفته نماند که در طول روز نیز به محض آزاد شدن وقتم چند داستان کوتاه یا بخشی از رمانی را که در نظر گرفته ام می خوانم. تا کنون کتابی نبوده که خوشم نیامده و تمام کرده باشم. کتابی که جذبم نکند را کنار می گذارم و وقتم را با آن طلف نمی کنم. برای الگوی مطالعه خودم، کتاب هایی را انتخاب می کنم که در طی مسیر نوع نویسندگی ام کمکم بکند. وقتم را با کتاب های متفاوت با نگاه و افکارم پر نمی کنم. پیشنهاد می کنم علاقه مندان به مطالعه نیز کتاب هایی را انتخاب کنند که با مسیر هدفشان مشترک باشد. مطالعه کتاب تاریخی یکی از علایق من است طوری که یک رمان تاریخی نیز به نام معبر آزادی به چاپ رسانده ام. حتی یک رمان تاریخی به نام بن هور را در دوران نوجوانی هفت، هشت بار به خاطر علاقه زیادم به موضوعش خوانده بودم.
* رابطه شما با فضای مجازی چطور است؟
فضای مجازی در این دورانی که با سرعت و مشغله زیاد مردم عجین شده خیلی مهم و تاثیر گذار شده است. با توجه به عصر ارتباطات، فضای مجازی جایگاه تاثیر گذاری دارد. من نیز در این فضا خیلی فعالیت دارم. هم گروه ادبی و داستانی ایجاده کرده ام که در سطح استان و کشور فعالیت می کند. هم در واتساپ، تلگرام، اینستاگرام کار ادبی انجام می دهم. به ایجاد سایت ادبی نیز اقدام کرده ام. با توجه به اینکه فضای مجازی نیازی به حضور ندارد افراد بیشتری به راحتی از نقاط دوری از کشور و حتی خارج کشور می توانند با هم ارتباط برقرار کنند.
*شما سراغ داستان رفتید یا داستان سراغ شما آمد؟
می توانم بگویم داستان به سراغ من آمد. شاید روزهای اول نوشتن خیلی به فکر ادامه دادن این کار نبودم. اما داستان نوشتن مثل نوعی حس آرام بخش و لذت بخشی مدام به سراغم می آمد و تنهایی هایم را پر می کرد. طوری که وابسته آن شدم.
* به عنوان یک مخاطب داستان کوتاه را بیشتر می پسندید یا رمان را؟ از این دو گونه کدام در ایران رواج بیشتر و بهتری پیدا کرده و کدام آینده بهتری دارد؟
هر دو قالب را می پسندم هم داستان کوتاه می خوانم و هم رمان. به نظرم با توجه به مشغله و گرفتاری مردم در این دوران داستان کوتاه بهتر جواب می دهد و در آینده نیز پررنگ تر خواهد بود.
*بر اساس مواد تاریخی داستان نوشتن چه سختی ها و چه امتیازاتی دارد؟ برای این نوع داستان ها، کدام عنوان را درست تر می دانید؟ شما چقدر سراغ تاریخ و به ویژه تاریخ معاصر رفته اید؟
داستان تاریخی با توجه به اینکه باید بر اساس مستندات و مدارک تاریخی نوشته شود تا باعث خلا و ابهام نشود کاری سخت و طاقت فرسا است. به خصوص اگر مستندات تاریخی کم و در دسترس نباشد و نویسنده مجبور باشد از منابع مذهبی و باورهای قومی نیز استفاده کند. پس باید یک تعادلی ایجاد کند تا مشکلی پیش نیاید. به نظرم داستان های اقتباسی مناسب تر است و بر اساس آن چیزی که واقعا اتفاق افتاده است نویسنده بتواند برداشت خود را بنویسد. تاریخ معاصر خیلی کار نکرده ام ولی به داستان های تاریخ باستان بیشتر علاقه دارم و کتابی هم در این زمینه نوشته و چاپ کرده ام.
* مقاومت و پایداری چه سهمی در آثار شما دارند؟ روایت شما از مقاومت چه تفاوتی با دیگر روایت ها دارد؟
همیشه در زمینه دفاع مقدس در مجموعه داستان هایم یک یا دو داستان کوتاه داشته ام. همینطور یک رمان به نام پهنه بیکران عشق نیز در موضوع دفاع مقدس دارم که به نوعی داستان ضد جنگ است. با توجه به اینکه من بچه جنگ هستم و در جنوب با طعم جنگ زدگی آشنایی دارم روایتی که می نویسم ملموس تر و شاید به نوعی نزدیک تر به واقعیت های جنگ باشد. به خصوص اینکه به هنگام جنگ از شهرمان مهاجرت نکردیم و همان جا ماندیم و زیر بمباران دشمن درس خواندم. همیشه جنگ را به شکل مقدس و فداکاری و ایثار نشان داده اند اما واقعیات جنگ موضوعانی دیگر همچون آوارگی، سرخوردگی، خرابی، از هم پاشیدن خانواده ها، فقر و خیلی چیزهای دیگر دارد که باید بیشتر به آنها پرداخت.
*با این که حرفه شما در حوزه کارهای نظامی است ولی سراغ داستان و هنر رفته اید. یک نظامی چطور می تواند سراغ هنر برود و اهل داستان باشد؟
رفتن به سمت نوشتن برای یک نظامی کار خیلی سختی است. همه همکاران و اطرافیان نیز از این بابت تعجب می کنند که چطور با این همه مشغله کاری و آماده باش، ماموریت و ... می رسم که بنویسم. با توجه به شرایط کاری که باید روحیه سخت و خشنی داشت، همچون برخورد با متهم و درگیری های مربوط به این کار، چطور می توان برای یک نویسنده با روحیه ای لطیف سازگار باشد. باید بگویم که من توانسته ام به دلیل علاقه و عشق به نوشتن تعادلی بین این شرایط، ایجاد کنم. حتی همین شرایط کاری ام باعث شده نسبت به انتخاب طرح ها و موضوعات متفاوت جلوتر از دیگر نویسنده ها باشم. طوری که خیلی از نویسنده ها شاید نتوانند تجربه های نزدیکی همچون قتل، سرقت، تجاوز و ... را داشته باشند که من از نزدیک داشته ام. به نظرم این موارد می تواند امتیازی باشد برای من که به موضوعات کمتر کار شده ای بپردازم.
* نویسندگان مهم شهر شما چه کسانی هستند و از کدامیک از آنها وام گرفته اید؟
از نویسندگان معروف خوزستان می توان به احمد محمود، قاضی ربیهاوی، کوروش اسدی، مصطفی مستور و... اشاره کرد که نوشته های احمد محمود و کوروش اسدی را بیشتر می پسندم.
*نوشته های شما را می توان زیر عنوان داستان جنوب قرار داد؟
خب داستان جنوب و مکتب جنوب شرایط خاص خودش را دارد. بیشتر گرایش به بومی و اقلیمی در این نوع داستان ها پررنگ تر است. اما من خیلی به این سمت و سو نرفته ام و سعی کرده ام در داستان هایم جهان شمول تر و دنیای بزرگ تری ایجاد کنم و برای خودم محدودیتی ایجاد نکنم.
*برای نوشتن داستان چقدر پژوهش انجام می دهید؟ چرا؟
پژوهش لازمه کار یک نویسنده موفق است. چه در داستان تاریخی که نیاز به مستندات تاریخی داریم چه در ژانری مثلاً پلیسی که باید از قوانین و مقرراتش آشنایی داشت. در هر موضوعی که نویسنده دست به قلم می برد باید قبل از نوشتن، آگاهی و اطلاعات لازم را داشته باشد تا در پرداخت داستان موفق باشد در غیر این صورت به باور پذیری داستان لطمه می زند. شما بدون اطلاع از یک مشکل روحی و روانی در داستانی روانشناسانه نمی توانید شخصیت پردازی درستی از یک بیمار هم داشته باشید.
* اگر قرار باشد یک جایزه ادبی جدید را شما طراحی کنید دوست دارید این جایزه در حوزه خلق اثر باشد و یا در حوزه نقد؟ چرا؟
جایزه ادبی داستانی. همانطور که خوشبختانه امسال به کوشش حلقه داستان خوزستان توانستیم اولین دوره جشنواره داستان کوتاه سراسری اکسیر قلم را برگزار کنیم. به امید خدا هم بتوانیم در سال های آینده نیز دوره های بعدی را برگزار کنیم. من خلق اثر را ترجیح می دهم. نویسنده باید به تولید محتوا بپردازد. جامعه کنونی ما نیاز به خواندن اثار فاخر دارد. خیلی از دوستان علاقه مند به ادبیات را می شناسم که با مطالعه آثار ادبی و آموزشی بهترین نقد ها را انجام می دهند؛ ولی در نوشتن داستان ناتوانتد. همیشه نقد کردن از یک اثر راحت تر از خلق آن اثر است چون نیازی به فکر کردن برای نوشتن ندارد؛ ولی نوشتن نیاز به تفکر و اندیشه دارد و این کاری بسیار سخت است. نوشتن را ترجیح می دهم به نقدکردن.
*هم اکنون مشغول نوشتن چه کاری هستید؟ بزودی از شما چه اثری منتشر می شود؟
تاکنون هفت کتاب مستقل و دو کتاب گروهی چاپ کرده ام. چهار رمان و سه مجموعه داستان. در حال حاضر مراحل چاپ کتاب گروهی برگزیدگان جشنواره اکسیر قلم را در برنامه دارم و همینطور در حال نوشتن مجموعه داستانی سورئال هستم.
و سخن آخر:
تمام تلاشم را می کنم که بتوانم بهتر و بیشتر بنویسم. هر روز بهتر از قبل بنویسم و با برگزاری جلسات انجمن حلقه داستان خوزستان چه به صورت حضوری چه مجازی کمکی هر چند کوچک در بهتر شدن ادبیات داستانی کشور داشته باشم.
****
معرفی آثار وحید اصالت فر به قلم نویسنده:
-اولین کتابم به نام « صدای زنگ چراغ » که مجموعه داستانی شامل ده داستان از اولین کارهایم بود که در سال ۱۳۹۹توسط نشر خوزان به چاپ رسید. داستان های این مجموعه بیشتر حول محور موضوعات اجتماعی، دفاع مقدس، عاشقانه و... نوشته شده است.
-دومین کتابم به نام« ونگ زن » که باز مجموعه داستانی شامل ۱۳ داستان کوتاه است حول محور موضوعات مختلف اجتماعی، روانشناسی، دفاع مقدس، سورئال با درونمایه باورهای مردم یک منطقه خاص. این مجموعه داستان نیز توسط نشر خوزان در سال ۱۳۹۹ به چاپ رسید.
-سومین اثرم اولین رمانم با موضوع تاریخی است. این رمان با عنوان« مُعَبر آزادی » به زندگی حضرت دانیال (ع) می پردازد که در ایران و شهرستان شوش مدفون است. موضوعی زیبا که با تاریخ ایران نیز ارتباط نزدیکی دارد. این کتاب نیز ترسط نشر خوزان در سال ۱۴۰۰به چاپ رسیده است.
-چهارمین اثرم نیز یک رمان با موضوع دفاع مقدس و در واقع ضد جنگ است. رمانی به نام « پهنه بیکران عشق » که با تمی عاشقانه به عوارض پس از جنگ و مشکلات جانبازی شیمیایی می پردازد که بر خلاف عموم، همسرش او را ترک کرده است. این رمان نیز توسط نشر خوزان در سال ۱۴۰۰به چاپ رسیده است.
-کار پنجمم باز رمانی است به نام « می خواهم بیدار بمانم » که توسط نشر مهر و دل در سال ۱۴۰۱ به چاپ رسیده است. این رمان به شکل پست مدرن به موضوعی در خصوص باور تناسخ می پردازد. داستاتی عجیب ولی باورمند که حتی در آن به دفاع مقدس نیز اشاره شده است.
-ششمین کارم نیز رمانی با عنوان« یک عالم بی کسی » توسط انتشارات مهر و دل در سال ۱۴۰۲ به چاپ رسیده است. با موضوعی عاشقانه ولی معضل اجتماعی بچه های بی سرپرست و پرورشگاهی که به مشکلاتشان پس از رسیدن به سن قانونی و رفتن از پرورشگاه می پردازد. این داستان روایتی موازی بین سه شخصیت داستان است که هر کدام راه خود را می رود.
-تازه ترین اثرم که مجموعه داستانی است با عنوان « به رنگ تار چشم هایش » که توسط نشر پلات در سال ۱۴۰۳ به چاپ رسیده است. این مجموعه شامل ۱۲ داستان مختلف در ژانرهای مختلف است.
