سینمای پرتغال سینمایی نسبتا ناشناخته در میان مخاطبان ایرانی است. فیلمهای این کشور شبیه دیگر همسایگان خود تفاوت زیادی با فیلمهای آمریکایی و هالیوودی دارند و نسبتا مضمونگرا عمل میکنند. برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم و سال ۱۸۹۶ بود که سینما به این کشور آمد و مردم پرتغال با سبک جدیدی از سرگرمی آشنا شدند. سینمای این کشور همانند دیگر کشورها نقاط اوج و فرود زیادی را تجربه کرده و همپای کشورهای صاحب سینما سبکهای مختلفی به خود دیده است. در سال ۱۹۴۴ و درست چند سال قبل از شروع نئورئالیسم ایتالیا مانوئل دیالیویرا با سبک رئالیستی خود نقطه عطفی را در سینمای پرتغال بوجود آورد که باعث شد بسیاری از فیلمسازان در سالهای بعد نیز از او تبعیت کنند.
سینمای پرتغال همانند دیگر کشورهای اروپایی تحت تاثیر شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فیلم میسازد. ورود مهاجران، استعمارگری پرتغال، حاشیهنشینی، موادمخدر و انقلاب میخک سهم بسزایی در نگارش فیلمنامههای پرتغالی دارد. در سالهای اخیر سینمای پرتغال شبیه دیگر همسایگان خود توانسته است که خودی نشان دهد و در جشنوارههای مهم هنری مثل کن حضور یابد. یکی از کارگردانانی که توانست در این کشور خوب رشد کند میگل گومز است. فیلمسازی که آثار غیرمعمول و جذابی در کارنامهی خود دارد. حال ما به بهانهی حضور گومز در جشنواره کن امسال، به بررسی و معرفی بهترین فیلمهای پرتغالی پرداختهایم.
فیلمهای این فهرست براساس نظر اعضای هئیت تحریریه زومجی انتخاب و رتبهبندی شدهاند
بهترین فیلم های پرتغالی
۱۶. فیلم آلیس
فیلم Alice
- کارگردان: مارکو مارتینز
- بازیگران: نونو لوپس
- سال انتشار: ۲۰۰۵
- میانگین امتیازات Alice در IMDB: ۷٫۳
خلاصه داستان: ۱۹۳ روز از آحرین روزی که آلیس ناپدید شده است، میگذرد. پدرش هر روز مسیری که او ناپدید شده است را جستجو میکند.
درام کلاستروفوبیک مارکو مارتینز پدری را دنبال میکند که با وسواس در جستجوی دختر گمشدهاش است. نونو لوپس در نقش یک پدر بازی فوقالعادهای را ارائه میدهد و میداند چگونه مخاطب را با جهان فیلم همراه کند. در نگاه اول شاید تماشاگر فکر کند که تنها در حال تماشای یک تریلر تعلیقآفرین است اما فیلم رفتهرفته تبدیل به اثری دربارهی مطالعهی شخصیتهای روایت میشود. مارکو مارتینز با استفاده از یک پالت رنگی سرد در جهت خلق دنیایی ناراحتکننده قدم برمیدارد و با استفاده از این رویکرد، چشمانداز ناراحتکننده و افسردهی پدری غمگین را بهتصویر میکشد. در این شرایط همه چیز عجیب و بیصدا بهنظر میرسد، احساس غم و تنهایی استادانه به تماشاگر منتقل میشود و مکانها و کوچهها همانند استعارهای دربارهی شخصیتها عمل میکنند.
آلیس با یک یادداشت ناراحتکننده به پایان میرسد، پایانی ملودرام که شاید قدری طاقتفرسا باشد. فیلم آلیس پرترهای دلخراش دربارهی غم، وسواس و از دست دادن است. این فیلم پس از اولین اکران خود در جشنواره کن و بعد از آن در ونیز موفق شد توجه منتقدان را به خود جلب کند. آلیس جایزه بهترین فیلم دو هفته کارگردانان کن را برد.
۱۵. فیلم تور بزرگ
فیلم Grand Tour
- کارگردان: میگل گومز
- بازیگران: جانی ژائو
- سال انتشار: ۲۰۲۴
- میانگین امتیازات Grand Tour در IMDB: ۶٫۳
خلاصه داستان: ادوارد در روز عروسیاش نامزد خود را ترک میکند و وارد مسیر عجیبی از زندگیاش میشود.
گرند تور جدیدترین فیلم میگل گومز کارگردان مطرح و مشهور پرتغالی است. این فیلم که در جشنواره کن امسال بهنمایش درآمد، توانست توجه منتقدان را به خود جلب کند. گومز که تا پیش از این نیز سابقهی حضور در جشنواره کن را در کارنامه خود دارد، برای شبهای عربی و تابو از جشنوارههای اروپایی زیادی، جوایز متعددی را بدست آورده است. گرند تور در اروپای دوران جنگ اول و در سال ۱۹۱۷ اتفاق میافتد. ادوراد قصد دارد با مولی ازدواج کند اما به محض اینکه در موقعیت این تصمیم قرار میگیرد، دچار ترس و تنش میشود و به سنگاپور فرار میکند.
فیلم گرند تور تجربهای متفاوت از سینماست. روایتی از انسان، ترسها، شجاعتها و خلقیات او. کشمکشهای درونی گرند تور و تنشهایی که آنها ایجاد میکنند برای مخاطب کاملا آشناست و تماشاگر میتواند باهاشان ارتباط برقرار کند. این فیلم روایت سفری درونی و بیرونی است که تماشاگر تنها با بازگشت به درون خود میتواند وارد روان مرد و زن قهرمان این قصه شود. گومز در این فیلم مسئلهی جنسیت را بهطرز ظریفی بهتصویر میکشد و با کنایه و طنز لطیفی آن را به مخاطب ارائه میدهد. علاوه بر همهی اینها سفر شرقی گومز با سبک بصری جذابی نیز همراه است.
۱۴. فیلم کاپیتان های آوریل
فیلم Captains April
- کارگردان: ماریا مدیروس
- بازیگران: استفانو آکورسی
- سال انتشار: ۲۰۰۰
- میانگین امتیازات Captains April در IMDB: ۷٫۱
خلاصه داستان: روایتی از کودتای آوریل در پرتغال است که طی آن حکومتی فاشیستی سرنگون میشود.
کاپیتانهای آوریل براساس رویدادهای انقلاب میخک و کودتای نظامی 25 آوریل سال ۱۹۷۴ ساخته شده است. این انقلاب که یکی از نقاط عطف مهم تاریخ پرتغال است هنوز هم بهعنوان موضوعی بحثبرانگیز در جامعه و سیاست این کشور کار میکند. کارکترهای این فیلم هم بیشترشان براساس شخصیتهای واقعی این انقلاب ساخته شدهاند. طرح داستان کاپیتانهای آوریل بر این اساس است که چگونه افسران جوان ارتش در پرتغال ۱۹۷۴ قدرت را به دست گرفتند و دولت فاشیستی کائتانو را شکست دادند. این فیلم را میتوان اثری در گونهی فیلمهای براساس واقعیت در نظر گرفت، اثری تاریخی، سیاسی و اجتماعی که مدیروس سعی میکند به آن وجههای شخصیتمند ببخشد.
با این حال کاپیتانهای آوریل از بُعد بکارگیری ایدههای سیاسی و اجتماعی تاحدی ناکام میماند. کاپیتانهای آوریل بهطرز زیبایی فیلمبرداری شده است و فریم به فریم آن جهان این انقلاب را انتقال میدهد. از طرفی دیگر نیز بازیها و نوع کارگردانی فیلم بسیار به چشم میآید و تماشاگر را تحت تاثیر خود قرار میدهد. این فیلم که برای اولین بار در جشنواره کن بهنمایش درآمد توانست توجه منتقدان و تماشاگران را به خود جلب کند.
۱۳. فیلم فرانسیکا
فیلم Francisca
- کارگردان: مانوئل دی اولیویرا
- بازیگران: ترزا منزس
- سال انتشار: ۱۹۸۱
- میانگین امتیازات Francisca در IMDB: ۷٫۱
خلاصه داستان: ماجرای یک عشق باعث بوجود آمدن اتفاقاتی در طبقهی اشرافی پرتغال میشود.
مانوئل دی اولیویرا، از کارگردانان صاحب سبک پرتغالی است که از دوران فیلم صامت در عرصهی سینما فعالیت داشته است. او تا قبل از مرگش بهعنوان پیرترین فیلمساز سینما شناخته میشد. فرانسیکا آخرین فیلم از چهار فیلم اقتباسی اوست که داستاناش به دنیای ادبیات و رمانها تعلق دارد. همهی این اقتباسها بهخاطر برداشتهای طولانی و میزانسنهای تابلوییشان شناخته میشوند. دی اولیویرا در این فیلم بهخوبی خصوصیات قشر اشرافی پرتغال را بهتصویر میکشد و نشان میدهد آنها حتی حاضر نیستند که به افراد درون سیستم خود نیز رحم کنند.
اشراف در فیلم فرانسیکا از دریچهی پول و ثروت به عشق نگاه میکنند و سنتها بر همه چیزشان ارجحیت دارد. فرانسیکا که براساس رمان فانی اوون اثر آگوستینا لوئیس ساخته شده، بازگویی یک رقابت رمانتیک، آشفته و واقعی قرن نوزدهمی بین دو دوست است. آنها برای جلب نظر و محبت فرانسیکا اوون، دختر یک افسر انگلیسی با هم رقابت میکنند. این فیلم پرترهای دراماتیک و درخشان از نمایش یک عشق وسواسی است. این فیلم در پنجاهوپنجمین دوره جوایز اسکار نامزد بهترین فیلم خارجی زبان بود.
۱۲. فیلم مسخ پرندگان
فیلم The Metamorphosis of Birds
- کارگردان: کاتارینا واسکونسلوس
- بازیگران: مانوئل رزا
- سال انتشار: ۲۰۲۰
- میانگین امتیازات The Metamorphosis of Birds در IMDB: ۷٫۴
خلاصه داستان: کاتارینا و پدرش بخاطر یکسری اتفاقات از لحاظ احساسی به یکدیگر نزدیک میشوند.
مسخ پرندگان خاطرات شاعرانهای است که زندگی و زمانه خانواده واسکونسلوس را بازبینی میکند. فیلم با داستان عشقی بین پدربزرگ و مادربزرگ پدری کاتارینا شروع میشود. پدربزرگ هنریکه، یک افسر نیروی دریایی پرتغالی است که از نظر جغرافیایی از خانواده نزدیک خود جدا افتاده است. در این روایت گذشته در کنار زیبایی، عشق، غم، اندوه و فقدان بهتصویر کشیده میشود. مسخ پرندگان درواقع یک اثر شخصی است که واسکونسلوس بهعنوان یک اثر مستند ساده با آن برخورد نمیکند. توانایی داستانسرایی بصری واسکونسلوس بسیار خیرهکننده است. او و فیلمبردارش پائولو منزز تصاویر نقاشیگونهای را میسازند که بهطرز ماهرانهای اشتیاق و زیبایی درونی افراد را بیان میکند.
این فیلم بهخاطر همین ویژگی جذاباش تبدیل به یک سمفونی کامل از عناصر جذاب در سینما میشود. بیان شاعرانه در فیلم باعث شده است که هر صحنه یک انتزاعی را ایجاد کند و احساسات مخاطب را بهدست بگیرد. این فیلم در معنای دور خود استعارهای از سرود مادری و چرخه ابدی زندگی و مرگ است. این درام تجربی و مستندگونه که برای اولین بار در هفتادمین دوره جشنواره فیلم برلین بهنمایش درآمد بهعنوان نمایندهی پرتغال نیز در نودوچهارمین دوره جوایز اسکار حضور داشت.
۱۱. فیلم دره ابراهیم
فیلم Abrahams Valley
- کارگردان: مانوئل دی الیویرا
- بازیگران: لئونور سیلویرا
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- میانگین امتیازات Abrahams Valley در IMDB: ۷٫۳
خلاصه داستان: ایما دختر جوانی است که بعد از ازدواجاش با کارلوس، پشیمان میشود و به روابط دیگری میاندیشد.
دره ابراهیم یکی دیگر از فیلمهای مورد توجه کارنامه مانوئل دی الیویرا است. این فیلم که بهعنوان اقتباسی از رمان مادام بواری گوستاو فلوبر و رمان دره ابراهیم آگوستینا بسا لوئیس شناخته میشود اثری جذاب و زیبا است که بهطرز خیرهکنندهای از قابهای طولانی و پرکششی استفاده میکند و قدرت فیلمبرداریاش را به رخ میکشد. ترکیببندیها و تکنیکهای استفاده شده در این فیلم همانند چیزی است که در دیگر آثار این کارگردان به چشم میآید و دی الیویرا راه همیشگی خود را در دره ابراهیم میپیماید. سبک بصری اثر جذاب دی الیویرا برای خود شخصیت دارد و آنچنان دقیق است که نمیشود بهراحتی از کنارش رد شد.
ایما (لئونور سیلویرا) یک نسخهی پرتغالی زیبا و مرموز از اما بواری است که با یکی از دوستان پدرش ازدواج میکند. آنها به دره ابراهیم نقل مکان میکنند و زمانی که او از ازدواج خود خسته میشود، یک معشوقه میگیرد. این فیلم که در پرتغال قرن بیستم اتفاق میافتد، روایتی عاشقانه دارد و داستانمحور است. دره ابراهیم از طرف سینمای پرتغال نمایندهی این کشور در جوایز آکادمی اسکار بود. این فیلم همچنین جایزه بهترین فیلم توکیو را دریافت کرد و سال گذشته نیز به پاس خدمات مانوئل دی الیویرا در جشنواره کن بهنمایش درآمد.
۱۰. فیلم راز های لیسبون
فیلم Mysteries of Lisbon
- کارگردان: رائول لوئیز
- بازیگران: ماریا ژائو باستوس
- سال انتشار: ۲۰۱۰
- میانگین امتیازات Mysteries of Lisbon در IMDB: ۷٫۶
خلاصه داستان: فیلم در پرتغال قرن نوزدهم اتفاق میافتد. پدرو داسیلوا که در مدرسهای شبانهروزی زندگی میکند متوجه میشود که مادرش یک کنتس است.
رازهای لیسبون درامی جذاب از کارگردانی شیلیایی است که براساس رمانی بههمین نام و نوشتهی کامیلو برانکو ساخته شده است. مدت زمان این فیلم ۲۷۲ دقیقه است که بههمین دلیل در برخی کشورها به صورت مینیسریال در قسمتهای ۶۰ دقیقهای پخش شد. اسرار لیسبون سرشار از پیچشهای داستانی متعدد، فلاشبکها و شخصیتهای زیاد است. رازهای لیسبون فیلمی دربارهی زندگی اشرافی و جامعهی قرن نوزدهمی پرتغال است. این فیلم بهخوبی وارد روابط اجتماعی و عاطفی آدمهای لیسبون چند قرن پیش میشود و با استفاده از روایت زندگیشان به پرترهای تاریخی نیز میرسد. این فیلم پر از داستانهای تودرتویی است که تماشاگر را جذب خود میکند و شخصیتهای متعدد بسیاری را همراه با شخصیتهایشان بهتصویر میکشد.
همهی این داستانها حول زندگی شخصیتی بهنام پدرو داسیلوا میچرخند. او نوجوان یتیمی است که متوجه میشود مادرش در بند یک نجیبزاده در خانهای اشرافی است و بهعنوان همسر او آزادی چندانی ندارد. درنهایت همهی آنچه که در تصویر میبینیم به یکدیگر گره میخورد و روایتی جذاب پدید میآید. رازهای لیسبون فیلمی است که در سبک بصری هم میتواند مخاطب را با استفاده از طراحی لباس و طراحی صحنه شگفتزده کند.
۹. فیلم همخون
فیلم Blood of My Blood
- کارگردان: ژائو کانیجو
- بازیگران: رافائل مورایس
- سال انتشار: ۲۰۱۱
- میانگین امتیازات Blood of My Blood در IMDB: ۷٫۳
خلاصه داستان: آرامش یک خانوادهی معمولی در لیسبون پس از اینکه دخترشان عاشق استاد متاهل خود میشود، از بین میرود.
فیلم همخون یکی از موفقترین فیلمهای پرتغالی است که بهعنوان نماینده این کشور در هشتادوپنجمین دوره جوایز اسکار انتخاب شد. این فیلم همچنین توانست جوایز زیادی را در جشنوارههای بینالمللی از جمله جشنواره فیلم تورنتو بدست آورد. Blood of My Blood، در زیرمتنی از فقر و خشونت اتفاق میافتد. زندگی در حومهای فرسوده که آدمهایش برای ادامه دادن ناچار به جنگیدن هستند. جهان این فیلم با استفاده از روایت زندگی خانوادهای شکل میگیرد. مارسیا بههمراه دو فرزند خود و خواهرشاش در محلهای در حومهی لیسبون زندگی میکنند. وقتی که دختر او کلودیا میگوید که عاشق استاداش است، شبحی از گذشتهی زندگی مارسیا بیرون میآید و همه چیز را به آشوب میکشد.
فیلم با استفاده از ایدههای تریلرگونه خود دوزی از تعلیق و اضطراب را به روایت اضافه میکند و به نمایشی از طبقات اجتماعی در پرتغال میرسد. در این فیلم زنها همانند دیگر فیلمهای کانیجو قهرمانان واقعی این جهان ازهمپاشیده هستند، آنها ناگزیر طعمه خشونتی میشوند که توسط مردان اطرافشان انجام میشود. همخون درامی قدرتمند است که موضوعات اجتماعی را بهتصویر میکشد و با استفاده از یک سبک بصری جذاب مخاطب را به خود کنجکاو میکند.
۸. فیلم ماه محبوب ما آگوست
فیلم Our Beloved Month of August
- کارگردان: میگل گومز
- بازیگران: سونیا باندیرا
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- میانگین امتیازات Our Beloved Month Of August در IMDB: ۶٫۹
خلاصه داستان: روایتی دربارهی زندگی اجتماعی مردم پرتغال در ماه شلوغ آگوست.
یکی از جنبشهایی که در پایان قرن بیستم توسط فیلمسازان پرتقالی اتخاذ شد، مستندسازی بود. سبکی که در این کشور پا گرفت ترکیب مستند با عناصر داستانی است که بیشتر براساس نئورئالیسم ایتالیا و موج نو فرانسه پیش میرود. این فیلم نیز با استفاده از همین سبک ساخته شده است، بخش مستند آن در ابتدای اثر بیشتر به چشم میآید اما رفتهرفته فیلم جنبههای داستانیاش را رو میکند. درواقع تا قبل از شروع درام مخاطب تنها ناظر مولفههای داستانی نامحسوس است. مرز بین مستند و داستان در این فیلم شکسته شده و مخاطب شاهد روایتی است که تاکنون کمتر شبیه آن را در سینما دیده است.
این فیلم یک بداهه بهنظر میرسد، گویی به دوربینها تنها اجازه داده شده که به اطراف بچرخند و حرکت خاصی نداشته باشند. آگوست ماه محبوب ما در منطقهی کوهستانی روستایی آراگنیل میگذرد و داستان حول محور خوانندهای جوان بهنام تانیا و پدر سلطهگرش دومینگوس است. با اینحال فیلم چیزی بیشتر از درگیریهای خانوادگی و عشق ممنوع است. گومز در این فیلم همچنین بهنمایش صحنههای مختلفی از نقاط محلی آراگنیل میپردازد و از مهمانیهای روستایی گرفته تا رقصهای مردمی همه را بهتصویر میکشد.
۷. فیلم سه گانه شب های عربی (هزار و یک شب)
فیلم Arabian Nights
- کارگردان: میگل گومز
- بازیگران: کریستایا آلفایات
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- میانگین امتیازات Arabian Nights در IMDB: ۶٫۴
خلاصه داستان: برخی از داستانهای هزار و یک شب در پرتغال مدرن اتفاق میافتد.
شبهای عربی که براساس داستان هزار و یک شب ساخته شده است برای اولین بار در جشنواره کن بهنمایش درآمد. این درام سه قسمتی همچنین به جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو راه یافت و در آنجا هم مورد استقبال منتقدان قرار گرفت. میگل گومز کارگردان صاحب نام پرتغالی بعد از موفقیت خود با ساخت فیلم تابو بهسراغ اقتباسی مدرن از یکی از معروفترین داستانهای دنیا آمده است. شبهای عربی در لیسبون امروزی اتفاق میافتد، زمانی که مردم تحت شرایط بد اقتصادی مجبور به ادامهی زندگی هستند. این سهگانهی ۶ ساعته که شهرزادی مدرن دارد تحت تاثیر اوضاع اجتماعی پرتغال ساخته شده است، بههمین دلیل گومز در جاهایی دچار مضمونگرایی میشود.
شبهای عربی بخاطر زیرمتنهای سیاسی و اجتماعیاش اما مورد استقبال جشنوارههای هنری قرار گرفت و داوران کن از این جنبهی فیلم گومز بسیار خوششان آمد. گومز در این فیلم انواع سبکها و ژانرها را با یکدیگر ترکیب میکند و از داستانهای فرعی نیز برای روایت داستان اصلی خود بهره میگیرد. اینکه گومز جهان یک داستان معروف را تغییر میدهد و به دنیای امروزی میآورد برای مخاطب سینما میتواند بسیار جذاب و قابل تامل باشد.
۶. فیلم مورد عجیب آنجلیکا
فیلم The Strange Case of Angelica
- کارگردان: مانوئل دی الیویرا
- بازیگران: پیلار لوپس
- سال انتشار: ۲۰۱۰
- میانگین امتیازات The Strange Case of Angelica در IMDB: ۶٫۳
خلاصه داستان: ایزاک بهعنوان یک عکاس باید بر جسد زن جوانی حاضر شود و آخرین پرترهی زندگیاش را از او بگیرد.
این درام پرتغالی برای اولین بار در جشنواره کن بهنمایش درآمد و توانست توجه منتقدان را به خود جلب کند. مورد عجیب آنجلیکا از دید بسیاری از منتقدان یکی از بهترین فیلمهای سال ۲۰۱۰ بود. دی الیویرا ایده این فیلم را سالها قبل نوشت، زمانی که یکی از همسایگانش میمیرد و اعضای خانوادهی او برای پیدا کردن نقاشی که بتواند از چهرهی متوفی پرترهای بکشد، همهی شهر را میگردند. دی الیویرا که به کهنسالترین کارگردان سینما معروف بود بعد از صد سالگیاش این فیلم را ساخت، اثری که تصویری متفاوت از عشق و دوستداشتن ارائه میدهد. مورد عجیب آنجلیکا یک اثر غیرمعمول است که دربارهی هنر، عشق و زندگی حرف میزند و با فرم منحصربفرد خود دنیایی عجیب خلق میکند.
ایزاک عاشق آنجلیکا شده است، زنی که بعد از عروسیاش میمیرد و حالا دیگر در این جهان حضور ندارد. در این شرایط پیوند ناگسستنی میان جهان مردگان و زندگان به چالش کشیده میشود و این پیام به مخاطب میرسد که عشق برای همیشه جاودانه میماند. جهان این فیلم، جهانی سرد با صورتهایی سنگی است، جائی که عشق بهخوبی خودنمایی میکند و مراقبهای آرام و عمیق دربارهی زندگی شکل میگیرد.
۵. فیلم تابو
فیلم Tabu
- کارگردان: میگل گومز
- بازیگران: کارلوتو کوتا
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- میانگین امتیازات Tabu در IMDB: ۷٫۳
خلاصه داستان: زنی که در لیسبون زندگی میکند، زندگی گذشتهاش را به یاد میآورد.
تابو یکی دیگر از فیلمهای میگل گومز کارگردان صاحب سبک پرتغالی است. این فیلم یک روایت عجیب و غریب در سینماست. تابو دربارهی زنی بازنشسته است که در یک بلوک آپارتمانی در لیسبون زندگی میکند و معتقد است که در زندگی گذشته خود مزرعهای در دامنه کوه تابو آفریقا داشته است. تابو ما را به سفری نوستالژیک میبرد. این سفر از لیسبون مدرن امروزی آغاز میشود و به آفریقای پنجاه سال پیش مستعمره میرود تا بهشت از دسترفتهی خاطرات قهرمان قصه را بازگرداند. تابو درنهایت تبدیل به اثری راجعبه عشق و ازدستدادن میشود. این فیلم که برای اولین بار در جشنواره کن بهنمایش درآمد منتقدان را شیفته خود کرد و تماشاگران نیز به آن روی خوش نشان دادند.
تابو که در قالب سیاهوسفید فیلمبرداری شده است در چند بخش روایت میشود، فرمی که حسی شاعرانه به روایت میدهد و میتواند تماشاگر را در خود غرق کند. فیلمساز با استفاده از یک زیرمتن استعماری به قصهی خود بُعد میبخشد و به تصویری زرقوبرقدار در مورد سیر زندگی میرسد. تابو یک اثر منحصربفرد عاشقانه و عجیب است. فیلمی که شبیه یک رویا عمل میکند و در خیلی جاها نیز تبدیل به پلانهایی دلهرهآور دربارهی رویاهای ناپدیدشده میشود.
۴. فیلم در اتاق وندا
فیلم In Vandas Room
- کارگردان: پدرو کاستا
- بازیگران: وندا دوآرته
- سال انتشار: ۲۰۰۰
- میانگین امتیازات In Vandas Room در IMDB: ۷
خلاصه داستان: زندگی روزمره وندا در حومه لیسبون و جامعهای که او در آن زندگی میکند، بهتصویر کشیده میشود.
در اتاق وندا که نامزد دریافت جایزه پلنگ طلایی از جشنواره لوکارنو بود زندگی روزمره واندا دوآرته، یک معتاد به هروئین را در منطقه فونتینهاس حومه لیسبون دنبال میکند. این فیلم سومین فیلم از سهگانهی خانههای فونتهاوس است که به زندگی زاغهنشینان این منطقه در حومه لیسبون میپردازد. در اتاق وندا فیلمی است که به سبک مستند ساخته شده است و در بعضی جاها نیز شبیه یک اثر تجربی عمل میکند. پدرو کاستا بعد از بازدید از منطقه کیپورد به زندگی کارگران در منطقهی فونتهاوس علاقهمند شد و در طول ده سال توانست داستانهای آنجا را جمعآوری کند و بهتصویر بکشد. فیلمبرداری این فیلم یک سال طول کشید و کاستا خیلی از نماها را به تنهایی از وندا دوآرته گرفت.
در پس زندگی وندا، جامعهی تحقیرشدهی محلهی بدنام فونتهاوس و اهالی معتاد آن نیز بهتصویر کشیده میشود. این فیلم تماما توسط غیربازیگران اجرا میشود و کاستا تصاویری بسیار رئال از زندگی مردم این منطقه را ارائه میدهد، صحنههایی که عمیقا ذهن و احساسات تماشاگر را دستکاری میکند. افردی که در این فیلم میبینیم به آرامی بهسمت خودتخریبی میروند و جسم و اخلاق خود را ویران میکنند. در اتاق وندا فیلمی قابل تقدیر است چراکه فیلمساز با استفاده از حداقلها تصاویری خلق کرده است که بیشباهت به نقاشیهای رنسانس نیست.
۳. فیلم ویتالینا وارلا
فیلم Vitalina Varela
- کارگردان: پدرو کاستا
- بازیگران: ویتالینا وارلا
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- میانگین امتیازات Vitalina Varela در IMDB: ۶٫۷
خلاصه داستان: یک زن کیپوردی در لیسبون بعد از مرگ شوهرش بهدنبال پیدا کردن ردی از زندگی اوست.
ویتالینای وارلا درامی دیگر از پدرو کاستا در این لیست است که برندهی جایزه پلنگ طلایی شد و ویتالینا وارلا نیز توانست جایزه بهترین بازیگر زن را ببرد. این فیلم شخصیت ویتالینا وارلا را دنبال میکند، کارکتری که قبلا در فیلم اسب پول کاستا حضور داشت. ویتالینا در این فیلم نقش شخصی خود را برعهده دارد و روایتگر داستانی میشود که روزگاری در زندگیاش رخ داده است. این فیلم در بیشتر جشنوارههای دنیا بهنمایش درآمد و توجه منتقدان را به خود جلب کرد. ویتالینا همچنین بهعنوان یکی از چند فیلم برتر سال ۲۰۱۹ شناخته میشود. کاستا در این اثر داستانی تلخ را در فضایی خارقالعاده بهشیوهای شاعرانه بهتصویر میکشد. او داستاناش را آرام اما هوشمندانه بیان میکند.
کاستا روشی عجیب ولی جذاب برای روایت زندگی قهرماناش بکار گرفته است و از این طریق به پیشواز درامی قابل توجه میرود. فیلم همچنین از سبک نورپردازی فوقالعادهای برخوردار است و با استفاده از سایهها و نورها بهدنبال خلق یک سبک بصری جذاب میرود. ویتالینا با استفاده از موسیقی متن زیبا و دقیقاش یک روایتی آرام و عمیق خلق میکند. درامی بیسروصدا که با بهرهگیری از این عنصر لایههای بسیاری از زندگی آدمهای حاشیهنشین را بهتصویر میکشد.
۲. فیلم جوانی با شکوه
فیلم Coloosal Youth
- کارگردان: پدرو کوستا
- بازیگران: واندا دوآرته
- سال انتشار: ۲۰۰۶
- میانگین امتیازات Coloosal Youth در IMDB: ۵٫۳
خلاصه داستان: ونتورا کارگر کیپوردی که در حومه لیسبون زندگی میکند در اقامتگاه جدیداش احساس غربت میکند.
جوانی باشکوه که برای اولین بار در جشنواره کن بهنمایش درآمد روایتی است دربارهی عواقب انقلاب میخک و پیامدهای آن برای مهاجران فقیر کیپورد. این فیلم یکی از بحثبرانگیزترین فیلمهای کن سال ۲۰۰۶ بود که بسیاری از منتقدان با آن زاویه پیدا کردند. قصه جوانی باشکوه درست است که در پرتغال رخ میدهد اما روایتی جهانشمول دارد. این فیلم داستان انسانهایی است که هیچ سهمی از انقلاب نمیبرند و تنها ترس این تغییر است که با آنها همراه میشود. این فیلم یکی دیگر از آثار پدرو کوستا است که با محوریت شخصیت ونتورا پیش میرود. ونتورا مهاجری است که شبیه همهی مهاجران به امید داشتن یک زندگی بهتر به پرتغال مهاجرت میکند.
جوانی باشکوه با روایت غیرخطی خود گذشته و حال را درهم میآمیزد و از این طریق استعارهای معنادار را شکل میدهد. قهرمان داستان در این فضا گویا به جهان خاصی تعلق ندارد و نمیتواتد دنیایی را برای خود متصور شود. کوستا با خلق شخصیت ونتورا به محلههای فقیرنشین سفر میکند، روحهای گمشدهی انسانهایی را بهتصویر میکشد که گویی به هیچ کجا تعلق ندارند. پدرو کوستا در این فیلم بهدنبال نمایش نابودی گذشته، فقر، از دستدادن خانواده و شغل است.
۱. فیلم اسب پول
فیلم Horse Money
- کارگردان: پدرو کاستا
- بازیگران: ونتورا
- سال انتشار: ۱۳۹۳
- میانگین امتیازات Horse Money در IMDB: ۶٫۹
خلاصه داستان: ونتورا یک مهاجر سالخورده در لیسبون پرتغال است که در طول شب در خاطراتش غرق میشود.
اسب پول برای اولین بار در جشنواره بینالمللی فیلم لورکانو بهنمایش درآمد و در آنجا جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. این فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و خیلیها آن را بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای سال 2014 معرفی کردند. اسب پول یکی دیگر از درامهای مالیخولیایی و چندلایه پدرو کاستا است که بر خلاف دیگر فیلمهای او تفسیری بر تاریخ پرتغال ارائه میدهد. این فیلم حول محور خاطرات دردناک ونتورا مهاجری از کیپورد میچرخد. اسب پول علاوه بر داستان هزارتوی خود یک سفر بصری خیرهکننده در میان خاطرات تکهتکه شدهی آدمی است که مانند یک شبح فضای ویرانشدهای را تسخیر میکند.
ونتورا گویی در یک بلاتکلیفی عمیقی رها شده است، سفری که در آن باید ناراحتیها و زخمهایش را پردازش کند. اسب پول چهارمین فیلم از مجموعه فیلمهایی است که در منطقه فقیرنشین فونتینهاس در لیسبون اتفاق میافتد و دومین فیلم با شخصیت ونتورا بهعنوان قهرمان داستان است. بازیگران این فیلم نابازیگر هستند اما کارشان خوب است و میتوانند تماشاگر را با قصه فیلم همراه کنند. از طرفی نیز کارگردانی پدرو کاستا در این اثر بسیار فوقالعاده است و او میداند که چگونه با نور و زوایای دوربین فرمی جذاب برای قصهاش خلق کند.
پرسشهای متداول
۱- بهترین فیلم های پرتغالی کدامند؟
۲- فیلم جدید پرتغالی کدام است؟
منبع: zoomg-369248