بقچه نان مهربانی

 از یک نانوایی به یک نانوایی دیگر ریشه دواند و رسید به امروز؛ همین حالا که 130نانوایی در حوزه سیستان در طرح نان مهربانی مشارکت دارند و نان‌هایشان با مهر، سر سفره خانواده‌هایی می‌روند که چهره‌ای سرخ دارند و دستی تنگ. حسین بنیادی شهروند نیکوکار زابلی 1500کیلومتر دورتر از پایتخت، پای تلفن نشست و برای ما از نان مهربانی گفت، طرحی که با ایده او شروع به فعالیت کرده و حالا ماه‌هاست با استقبال خوب مردم خیر سیستان، سفره نیازمندان شهر را بی‌نان نمی‌گذارد.
این‌که برای انجام کار خیر و کمک به محرومان به فکر اهدای نان افتادید دلیل خاصی داشت؟ خودتان نانوا هستید؟
نه اتفاقا، نه من و نه هیچ‌کدام از اقوام‌مان در این شغل فعالیت نداریم. کار من خدمات کامپیوتری است.
پس چطور شد این ایده به ذهن شما رسید؟
ایده این کار را از یک برنامه تلویزیونی گرفتم، یک گزارش که از شبکه یک سیما پخش می‌شد و درباره توزیع نان مهربانی در یک نانوایی بود. همانجا به فکرم رسید که این طرح را در زابل هم اجرا کنم. اما بجز این ایده، شرایط خاص سیستان از مدت‌ها قبل باعث شده بود به این فکر بیفتم که برای مردمی که با مشکلات اقتصادی درگیر هستند و حتی در تهیه نان شب‌شان مانده‌اند کاری بکنم. متاسفانه در منطقه ما به خاطر وابستگی که به آب هامون وجود داشت بعد از بین رفتن تالاب، مسیر امرار معاش مردم منطقه هم مسدود شد. از طرف دیگر چون هیچ کارخانه و صنعتی هم در منطقه فعال نبود، آدم‌های زیادی برای اشتغال به مشکل خوردند و از نظر معیشتی زندگی خیلی‌ها در شرایط سخت‌تری قرار گرفت. من این سختی را در زندگی تعداد زیادی از همشهریانم به چشم دیدم و همیشه می‌خواستم یک جوری یک گوشه کار را بگیرم.
برای کمک به مردم محروم راه‌های زیادی وجود دارد شما چرا این کار خیر را در توزیع نان دیدید؟
ببینید مردم سیستان روزگاری سفره‌دار بودند، اما شرایط برایشان خوب پیش نرفت. من هم وقتی دیدم که امروز خیلی‌ها برای تهیه نان شب‌شان در سختی هستند، فکر کردم که ساده‌ترین راه کمک می‌تواند تهیه همین نان باشد. من یک شعار دارم و همیشه می‌گویم چلو و پلو پیشکش! لازم نیست ما با یک غذای شاهانه به نیازمندان کمک کنیم، همین که کمک کنیم او از قوت لایموتش دور نماند، خودش کمک بزرگی است.
طرح را از کی شروع کردید‌؟
تقریبا یک‌سال پیش، هفتم مرداد 96 بود که من این طرح را در یکی دو نانوایی کلید زدم. قبل از شروع طرح، رفتم به کمک یکی از دوستانم دو تا بنر چاپ کردم که از درباره نان مهربانی بود، برای تشویق مردم به انجام کار خیر، از احادیث هم کمک گرفتم و چند حدیث را که در این رابطه بود روی دیوار نانوایی‌ها چسباندم. در همین مرحله یکی یکی با نانوایی‌ها صحبت کردم، آنها را قانع کردم که در اجرای این طرح شما هیچ هزینه‌ای از خودتان نمی‌پردازید و فقط برای رضای خدا، واسطه‌ای برای انجام کار خیر می‌شوید، به این شکل که مشتری‌های توانمند و افراد خیر و نیکوکار، هزینه چند نان اضافی را پرداخت می‌کنند و شما این نان‌ها را به صورت رایگان در اختیار نیازمندان قرار می‌دهید. گفتم شما فقط باید این کار را مدیریت کنید‌. از همان ابتدا هم قرار شد یک دفتر حساب و کتاب جداگانه در این نانوایی‌ها فقط به نان مهربانی اختصاص داده شود.
پس نان مهربانی، تهیه نان نیازمندان با مشارکت خود مردم است؟
بله، با نان مهربانی همه می‌توانند در انجام کار خیر شریک شوند، حتی به اندازه یک نان. سازو کار هم از اول همین بود که این اتفاق در خود نانوایی‌ها بیفتد. چون در هر محله‌ای هم آدم توانمند هست، هم آدم‌هایی که دستشان تنگ است.
با اجرای این طرح، هرکسی که برای خرید نان به نانوایی مراجعه می‌کند اگر توانمند باشد می‌تواند هزینه هرچقدر نان را که خودش بخواهد، برای کمک به نیازمندان بپردازد و خوشبختانه استقبال خوبی از این طرح شد.
فکرش را می‌کردید؟
بله... مردم ما همیشه در کار خیر پیشقدم هستند و واقعا مشارکت‌شان در این کار هم خیلی عالی بود، تا حدی که الان طرح نان مهربانی در 130 نانوایی در سطح سیستان درحال اجراست و سفره بزرگی به وسعت خود سیستان شده است. البته در این طرح، اصل حفظ آبروی نیازمندان و حفظ کرامت آنهاست.
آنها را چطور شناسایی می‌کنید؟
شناسایی نیازمندان کارسختی نیست، در هر محله همسایه‌ها از حال هم با خبرهستند. به خاطر همین افراد نیازمند هر محله مخصوصا محله‌های اطراف نانوایی در طرح نان مهربانی در اولویت قرار گرفته‌اند و نان به صورتی آبرومندانه به دست آنها می‌رسد، اما به همه نانوایی‌ها هم اعلام شده که اگر کسی برای خرید نان آمد و گفت که توانایی پرداخت هزینه را ندارد به او اعتماد کنند و سهمی از نان مهربانی به او برسد. حتی زباله‌گردها و کارتن‌خواب‌ها هم از نان مهربانی سهم دارند.
اتفاقی بزرگ با یک کمک کوچک
در طرح نان مهربانی، هدف مشارکت مردم است برای کمک به خودشان؛ مشارکتی که می‌تواند به کار خیر برسد. یادم است در یکی از روستاهای زابل وقتی با نانوای این روستا صحبت می‌کردم او دفتری را به من نشان داد که در آن خانواده‌های نیازمند، نان را به صورت قسطی می‌بردند تا وقتی که یارانه‌هایشان واریز شد، هزینه نان‌هایی را که برده‌اند، بپردازند. اما خیلی از آنها نمی‌توانستند این بدهی را تسویه کنند و به خاطر همین از خجالت این اتفاق، دوباره به آن نانوایی نمی‌رفتند.
حالا نان مهربانی به کمک آنها آمده است و حتی اگر یک قدم کوچک هم برداشته باشد، من فکر می‌کنم که اتفاق بزرگی است.
کسی دست خالی از نانوایی بیرون نمی‌رود
در سیستان نان را از هر طرف بخوانی به عشق می‌رسی؛ به مهربانی مردمی که آماده‌اند برای کار خیر، حتی به اندازه یک قرص نان. احمد خواجه یکی از 130 نانوایی که در طرح نان مهربانی با بنیادی همراه بوده درباره این طرح به ما می‌گوید: قبل از اجرای این طرح هم اگر کسی به نانوایی می‌آمد و می‌دانستیم که تنگدست است به او نان رایگان می‌دادیم اما با اجرای این طرح، این موضوع گسترش بیشتری پیدا کرد و بعضی روزها حتی تا 300 نان لواش هم با عطر مهربانی از نانوایی ما بین نیازمندان پخش می‌شود. او به عنوان اولین نانوایی که در اجرای طرح با بنیادی همراه شده می‌گوید: اصل را بر این گذاشته‌‌ایم که هیچ نیازمندی دست خالی از نانوایی بیرون نرود.
احادیثی که سرلوحه کار خیر شده‌اند
«با خدا معامله کنید. در این نانوایی با یاری شما، نان با عطر مهربانی به نیازمندان داده می‌شود.» این جملات روی دیوار 130 نانوایی سیستان دیده می‌شود. انگیزه‌ای که باعث مشارکت خوب مردم سیستان شده است.
حسین بنیادی، در این کار خیر مبنا را بر احادیث به جا مانده از ائمه اطهار گذاشته است و حالا خیلی‌ها به صورت خودجوش در این کار خیر سهیم شده‌اند.
او درباره این اتفاق می‌گوید: «سه حدیث از همان ابتدا سرلوحه کار ما قرار گرفت. اولین حدیث از حضرت محمد(ص) بود، آنجا که می‌فرماید: به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه‌اش گرسنه باشد. دومین حدیث از امام صادق(ع) بود، ایشان هم می‌فرماید: هر کس شکم گرسنه‌ای را سیر گرداند، بهشت بر او واجب می‌شود. حدیث سوم از حضرت علی(ع) است، که خود من وقتی این حدیث را می‌خوانم واقعا حالم دگرگون می‌شود. امام علی‌(ع) فرموده است: همانا خدای سبحان روزی فقرا را در اموال سرمایه‌داران قرار داده است، پس فقیری گرسنه نمی‌ماند جز به کامیابی توانگران و خداوند از آنان درباره گرسنگی گرسنگان خواهد پرسید.»