کنشگران اجتماعی در میدانِ مبارزه برای تغییر محیط اطراف خود، فناوری‌های جدیدِ ارتباطی را به کار گرفته‌اند. کنشگری فعالیت فکری یا عملی برای ایجاد تغییرات اجتماعی سیاسی با به‌کارگیری ابزارهای آفلاین و آنلاین است. هدف کنشگری مدنی بهبود شرایط زیست انسان‌ها و کاهش آلام بشری، کمک به همنوعان و دفاع از حقوق شهروندان است. این روزها پلتفرم کارزار توانسته است در میان اقشار مختلف جامعه جای خود را باز کند و تأثیرات خوبی از خود به نمایش بگذارد.
حامد بیدی، کنشگر مدنی و مدرس دانشگاه و مدیر استارت‌آپ کارزار در گفتگو با رویداد امروز با بیان اینکه پیش از راه‌اندازی پلتفرم کارزار تجربه فعالیت‌های فرهنگی و داوطلبانه اجتماعی زیادی داشته‌ایم گفت: در مقاطع مختلف با استفاده از جمع‌آوری امضا آنلاین روی ابزارهای رایج خارجی سعی کرده‌ایم در حوزه‌های مختلف مطالبه‌گری‌هایی را داشته باشیم و فرهنگ‌سازی‌هایی را در جهت آگاهی‌بخشی داشته باشیم از جمله این فعالیت‌ها کمپین من طراحم بود که در قالب سایتی که اختصاصا برای این موضوع راه‌اندازی شده بود و از بین طراحان امضا جمع می‌کرد بابت بهبود جایگاه شغلی طراحان رشته‌های مختلف این راه‌اندازی شد در سال 94 و چند هزار طراح آن را امضا کردند این تجربه در کنار تجارب دیگر منجر شد در سال 96 پلتفرمی تهیه کنیم که تمام افراد جامعه بتوانند از مزایای جمع‌آوری امضا آنلاین بهره‌مند شوند. بیدی عنوان کرد: ایده و مسئله بارز در جامعه این بود که راه و روش خشونت پرهیزی برای شهروندان وجود نداشت تا بتوانند مطالبه‌ای را نسبت به مسئولان مطرح کنند؛ غیر از اینکه از طومارهای کاغذی استفاده کنند یا تجمع گروهی که هرکدام از این موارد محدودیت خاص خود را داشت و نمی‌توانستند آن‌گونه که باید مطالبه مدنی خود را مطرح کنند. او اظهار کرد: در دنیا ابزار رایجی وجود دارد که هر شهروند عادی بدون هیچ رابطه و ارتباط خاصی با مسئولان و رسانه‌ها مطالبه خود را مطرح کند درصورتی‌که آن دغدغه بتواند امضا و توجه سایر شهروندان را جلب کند طی سازوکار مشخصی افکار عمومی را معطوف خود می‌کند و در ادامه مسئول را مجبور به پاسخگویی خواهد کرد. این کنشگر مدنی در مورد هدف نخست پلتفرم کارزار عنوان کرد: هدف در درجه نخست آگاهی‌بخشی مطالبات مدنی است و در مرحله بعد کمک به پاسخگویی مسئولین است و در نهایت تغییری است که در مطالبه مطرح شده رخ خواهد داد. بیدی تصریح کرد: مأموریت اصلی کارزار به‌عنوان یک استارت‌آپ اجتماعی ترویج کنشگری مدنی و هم‌افزایی اجتماعی از طریق جمع‌آوری امضا آنلاین است تلاش داریم این مأموریت را به انجام برسانیم. او ادامه داد: کارزار به‌عنوان یک استارت‌آپ در ذیل مأموریت اجتماعی خود طی سال‌های فعالیت مورد اعتماد مردم قرار گرفت و واکنش‌های مختلفی پیرامون آن ایجاد شد. طبعا تعدادی از مردم از این فرصت استفاده کردند تا صدای خود را منعکس کنند.
![]()
هر سه ثانیه یک امضا در پلتفرم کارزار ثبت می‌شود
مدیر استارت‌آپ کارزار در ادامه به ارائه آماری از فعالیت پلتفرم کارزار پرداخت و گفت: در حال حاضر بیش از 20 میلیون امضا برای بیشتر از 12 هزار مطالبه مدنی را در پلتفرم کارزار میزبانی می‌کنیم این اعداد نشان می‌دهد میزان رشد این پلتفرم بسیار فراتر از تصورات بود. بیدی افزود: در سال 98 هدف‌گذاری کرده بودیم که در طول یک سال میزبان یک میلیون امضا باشیم در حال حاضر هر ماه به طور میانگین میزبان یک میلیون امضا هستیم و تقریبا هر سه ثانیه یک امضا در پلتفرم کارزار ثبت می‌شود. او تأکید کرد: تمام اصناف نسبت به این پلتفرم اقبال نشان داده‌اند و این در حالی است که 70 درصد مخاطبان کارزار غیرتهرانی هستند که پراکندگی مخاطبان را در گستره جغرافیایی کشور نشان می‌دهد. این مدرس دانشگاه در ادامه به تشریح جزئیاتی که نشان‌دهنده اعتماد مردم به این پلتفرم است پرداخت و گفت: بدنه مهمی از شهروندان توانسته‌اند به این سازوکار اعتماد کنند و برخی مواقع تجربیات موفقی در حوزه‌های آگاهی‌بخشی داشته‌اند. او ادامه داد: بسیاری از کنشگران اجتماعی موقعیت استفاده از پلتفرم‌هایی مانند کارزار را بی‌نظیر می‌دانند و اساتید دانشگاه و تئوریسین‌های حوزه جامعه‌شناسی قدمی مهمی و مؤثر برای دموکراسی‌سازی و آگاهی‌بخشی و هم‌افزایی اجتماعی قلمداد می‌کنند. بیدی خاطرنشان کرد: انتقاداتی بر عملکرد هر پلتفرمی وجود دارد و دراین‌بین کارزار نیز مستثنا نبوده است این انتقادات در زوایای مختلف شکل می‌گیرد یکی از مهم‌ترین انتقادات این است که این نوع از کنشگری آنلاین به‌نوعی مبارزه زیرلحافی محسوب می‌شود و شهروندان با امضا این کارزار یک کنش حداقلی بی‌فایده‌ای انجام می‌دهند که احساس می‌کنند مؤثرند اما در واقعیت چنین نیست و به‌تدریج جایگزین کنش‌های مؤثر می‌شوند. او ادامه داد: دررابطه‌با نقدی که نسبت به فعالیت کارزار می‌شود چند نکته مطرح است نکته نخست اینکه در شرایط کشور ما بسیاری از شهروندان امکان کنش‌های حداقلی را ندارند یا اینکه انگیزه و امید کافی برای این مسئله وجود ندارند درصورتی‌که امضا آنلاین یک مطالبه و کنش مؤثر می‌تواند باشد تا آگاهی‌بخشی در افکار عمومی صورت گیرد.
![]()
آگاهی‌بخشی هدف اول و اصلی کمپین‌های جمع‌آوری امضا است
مدیر استارت‌آپ کارزار گفت: هدف اول و اصلی کمپین‌های جمع‌آوری امضا آگاهی‌بخشی است و کارزار در این ابعاد مختلف اثرگذار بوده و در مرحله بعدی پاسخگویی مسئولان و تغییر نظر یا تصمیم جدی گرفتن باشد. بیدی عنوان کرد: پس از چند سال فعالیت شاهد بوده‌ایم سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی کارزار را می‌شناسند و به‌نوعی با پاسخگویی‌ها به نامه‌ها به رسمیت شناختند و متوجه هستند که این مسیر درستی برای مطالبه‌گری و رسیدن صدای واقعی مردم به گوش مسئولان است. او تصریح کرد: حرکتی که در کارزار اتفاق افتاده تا همین‌الان حرکت خوبی بوده اگر به طور مثال همین فردا متوقف شود فعالیت کارزار یکی از نقاط روشن در تاریخ کنشگری باشد. بیدی عنوان کرد: در شرایطی زندگی می‌کنیم که زیاد نمی‌توان برنامه بلندمدت را حساب کرد اما چشم‌انداز ۵ساله را تعریف کرده‌ایم که کارزار در کنار ارتباط فراگیری که با رسانه‌ها پیدا می‌کند و از سوی دیگر با مسئولان ارتباطی که خواهد داشت میزان تعامل کمک و تسهیلگری خود را برای کنشگران مدنی افزایش دهد به‌گونه‌ای که بتوانیم دفاتری را در استان‌های مختلف داشته باشیم و به کنشگران در مسیری خشونت پرهیز و امن باقدرت تمام مسائل را پیگیری کنند.
![]()
توسعه فقط از طریق خرد جمعی محقق می‌شود
رییس دپارتمان ارتباطات و اطلاعات اصفهان نیز در مورد تأثیرگذاری پلتفرم‌هایی همچون کارزار گفت: توسعه مفهومی در جوامع مدرن است که تمام کشورها به دنبال آن هستند، توسعه به معنای واقعی یعنی اینکه در تمام حوزه‌ها پیشرفت داشته باشیم عوامل فرهنگی هم در مقابل صنعت و اقتصاد رشد کند مادی و معنوی وقتی با هم پیشرفت می‌کنند توسعه رخ می‌دهد. هادی زمانی عنوان کرد: توسعه فقط از طریق خرد جمعی محقق می‌شود، هر ابزاری که افراد یک جامعه را در مسیر خرد جمعی و درک درست نسبت به وقایع گوناگون پیرامونی قرار دهد ما را در مسیر توسعه قرار می‌دهد و ارزشمند است. زمانی عنوان کرد: اگر به‌اندازه كفایت كنشگر اجتماعی در ایران وجود داشت امروز در مسائلی همچون؛ فرهنگ، محیط‌زیست، اشتغال و كارآفرینی و... وضعیت بهتری داشتیم. این کارشناس علوم ارتباطات و رسانه ادامه داد: كنشگر اجتماعی باید متوجه باشد كه به‌عنوان یك انسانی كه در جامعه چندمیلیونی زندگی می‌کند نسبت به مسائل پیرامونی خود حساس باشد و راه‌حل‌هایی را برای مشكلات پیرامونی خود ارائه كند. او ادامه داد: ورود به پلتفرم‌هایی همچون کارزار مشارکت محسوب نمی‌شود بلکه حضور است، مشارکت یعنی اینکه نقش مؤثری دارد اولین گام مشارکت حضور است که نقطه مغفول آگاهی است، اگر آگاهی نباشد نمی‌توان اسم مشارکت بر آن گذاشت. او با تأکید بر اینکه باید بیماری نادانی در بدنه جامعه مداوا شود گفت: زمانی پدران ما به‌جای کتاب‌های امروزی آموزش‌وپرورش بوستان و گلستان می‌خواندند منابع مهارتی که اساس توسعه در غرب است را می‌توان در همین دو کتاب یافت. محتوای آموزش‌وپرورش باید به دنبال پرورش انسان باشد. زمانی با بیان اینکه باید دید چه میزان به اطلاعات درست دسترسی داریم و می‌توانیم این اطلاعات را در اختیار سایرین قرار دهیم بیان داشت: صاحبان رسانه و سیاست‌مداران می‌خواهند اطلاعات به مردم تزریق می‌شود و در چنین شرایطی توسعه نخواهیم داشت درصورتی‌که مشارکت ایجاد شود مهم‌ترین چالش که آگاهی است با استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌توان به دست آورد.
