گیلاس، جذاب پرخاصیت؛ با خواص و مضرات انواع گیلاس آشنا شوید

گیلاس چیست؟

گیلاس ( به انگلیسی Cherries) یا آلوکک میوه ای به رنگ تیره است که با نام علمی Prunus شناخته می شودو در دو نوع شیرین (گیلاس) و ترش (آلبالو) و به رنگ های صورتی، زرد، سیاه و قرمز در طبیعت یافت می شود.همچنین شکل آن از کروی تا قلبی شکل تغییر میکند.

گیلاس از درشت مغذی ها و ریز مغذی هایی مطابق با جداول زیر تشکیل شده است که ارزش غذایی آن را می سازند.

جدول ارزش غذایی گیلاس خام

ویتامین های گیلاس خام

مواد معدنی گیلاس خام

خواص گیلاس برای حفظ سلامت بدن:

1. ضد التهاب 
   ازخواص گیلاس؛ می‌ توان به ضد التهاب و ضد درد بودن آن اشاره کرد. این میوه که سرشار از ویتامین (ویتامین C) است، درد آرتریت و نقرس را کاهش می‌دهد.
2. پیشگیری از بیماری‌های قلبی
    گیلاس می توان به عنوان منبع غنی آنتوسیانین‌ (نوعی آنتی اکسیدان) قادر است بدن را در برابر بیماری‌های قلبی و عروقی مانند نارسایی قلب محافظت کند.
3. تنظیم فشار خون
    وجود مقادیر مناسب پتاسیم در این میوه، به حذف سدیم اضافی از بدن کمک می‌کند و میزان پتاسیم و سدیم را متعادل می‌نماید؛ که به طور خودکار به حفظ سطح فشار خون شما کمک می‌کند.
4. پیشگیری از سرطان
    به دلیل وجود مقادیر بالای آنتی اکسیدانی در این میوه نیز از دیگر فواید گیلاس است.
5. کنترل قند خون
    خطر ابتلا به دیابت و سندرم مقاومت به انسولین را کاهش دهد. به عبارت دیگر، این میوه به میزان قابل توجهی شاخص قند خون پایینی دارد. به این معنی که پس از مصرف یک فنجان آن، هیچ گونه افزایش یا افتی در سطح قند خون و انسولین نخواهید داشت.
6. آنتی اکسیدان
    در حقیقت این میوه منبع غنی از پلی فنول‌ها و ویتامین C است که دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند. آنتی اکسیدان‌ها خطر ابتلا به پیری زودرس و آسیب‌های چشمی را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.
7. کاهنده دردهای عضلانی
    طبق تحقیقات انجام شده، این ترکیب مغذی توانسته است درد عضلانی ناشی از ورزش و از دست دادن قدرت بدن را در 90 درصد کیس‌های مورد مطالعه کاهش دهد.
8. کاهش خطر سکته مغزی
    آنتی اکسیدان آنتوسیانین موجود در چری به کاهش سطح کلسترول بد، تنظیم فشار خون و مبارزه با رادیکال‌های آزاد که ممکن است باعث التهاب شوند، کمک می‌کند. این امر خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهد.
9. حفظ تعادل pH و جلوگیری از مشکلات گوارشی
   دیگر خاصیت گیلاس، طبیعت قلیایی آن است. هر زمان که محتوای اسیدی بدن افزایش یابد، با خنثی کردن آن علاوه بر جلوگیری از مشکلات معده مانند اسیدیته یا سوء هاضمه، سطح PH را نیز متعادل می‌کند.
10. پیش گیری احتمالی آلزایمر 
     یکی دیگر از فواید ترکیبات سرشار از آنتی اکسیدان، جلوگیری از زوال حافظه و بیماری‌هایی مانند آلزایمر است.
11. درمان بی خوابی 
    ملاتونین هورمونی است که توسط غده صنوبری در مغز تولید شده و چرخه خواب و بیداری را تنظیم می‌کند. ملاتونین همچنین ساعت داخلی بدن را کنترل کرده و خواب راحت و آرام را تسهیل می‌کند. وجود مقادیر فراوان این هرمون، از دیگر فواید گیلاس، شمرده می‌شود.
12. افزایش سطح انرژی بدن
     اعتقاد بر این است که cherry یکی از میوه‌های تقویت کننده انرژی است. این میوه می‌تواند به ساخت سلول‌های خونی کمک کند، به طور خودکار گردش خون را تسهیل و سطح انرژی ما را افزایش دهد.
13. تسهیل روند کاهش وزن
    اگر قصد کاهش وزن دارید، فراموش نکنید که این منبع سرشار را به رژیم غذایی خود اضافه نمایید. کالری کم، تأمین آب کافی و بنابراین دفع سموم بدن را نیز می‌توان از خواص گیلاس برشمرد.
14. افزایش درخشندگی پوست 
    به دلیل وجود ویتامین C، به پوست شما درخششی طبیعی می‌بخشد.
15. رفع لکه‌های پوست 
    تحقیقات ثابت می‌کند که آب نوع ترش این میوه، می‌تواند به روشن شدن و رفع لکه‌های پوستی، کمک کند. به عبارت دیگر، از بین بردن لکه‌های تیره پوست، که ممکن است به دلیل آسیب ناشی از نور خورشید ظاهر شده باشند، از فواید گیلاس است.

طبع گیلاس سرد است یا گرم؟

طبع گیلاس سرد و تر است. اما سردی آن نسبت به آلبالو کمتر است. البته برخی از متخصصان طب سنتی معتقدند طبع گیلاس رسیده و شیرین معتدل یا حتی گرم و ‌تر است. چای نبات، چای هل، چای دارچین، خرما، عسل، کندر، زنیان، زیره و روغن زیتون همگی دارای طبع گرمی بوده و مصلح گیلاس برای افراد سرد مزاج هستند. افراد گرم مزاج می‌توانند گیلاس را بدون مصلح مصرف کنند و این میوه تابستانی با مزاج آن‌ها سازگار است. البته افراد با مزاج گرم و‌ تر بهتر است، به جای گیلاس آلبالو بخورند. طبع آلبالو سرد و خشک بوده و سردی آن بیشتر از گیلاس است.

مضرات گیلاس

1. گیلاس را باید قبل از غذا خورد تا با آن جلوى زیادى اشتها را بگیرد.
2. خوردن گیلاس بعد از غذا باعث ایجاد جرم معده می گردد و نفخ هم می آورد.
3. اگر بعد از خوردن گیلاس آب خورده شود باعث نفخ معده می شود.
4. هیچ گاه با نان و غذا گیلاس خورده نشود مخصوصاً نان و پنیر.
5. گیلاس اگر چه ملین خوبی است و یبوست را از بین می برد اما به دلیل داشتن طبیعتی سرد مصرف زیاد آن باعث نفخ معده می شود.
6. مصرف میوه های ملین در کودکان می تواند باعث ایجاد مشکل در هضم دستگاه گوارش آن ها شده و او را با مشکلات بعدی مواجه کند.
7. با توجه به حساس بودن دستگاه گوارش کودکان، مصرف میوه های ملین مانند گیلاس، آلبالو و گوجه سبز توسط کودکان زیر 3 سال خطر مسمومیت و ایجاد اسهال می کند.

اما از آنجا که میوه تازه گیلاس، فقط در فصل تابستان یافت می‌شود، مصرف آن به روش‌های زیر می‌تواند جایگزین مناسبی برای تأمین خواص گیلاس تازه، در سایر فصل‌های سال باشد:

فواید گیلاس را به صورت یخ زده یا فریز شده نگهداری کرده و در شب‌های طولانی زمستان به عنوان یک دسر میوه‌ای میل نمود.
• میوه خشک شده آن هم، خوراکی مناسبی برای کودکان مدرسه‌ای و کارمندان است. به علاوه انواع ترش گیلاس را می‌توان به صورت نمک سود شده نیز نگهداری کرد.
• در برخی کشورها گیلاس خشک شده را به صورت پودر در آورده و از پودر پر خاصیت گیلاس در تهیه اسموتی استفاده می‌کنند.
• روش دیگر استفاده از این میوه مفید، به عنوان تاپینگ در تهیه ماکتل‌ها یا مخلوط آبمیوه‌های مختلف است.
• تهیه مربا یا مارمالاد cherry هم امکان استفاده از این میوه لذیذ را در وعده صبحانه، به همراه خامه، کره یا پنکیک فراهم می‌کند.
• گیلاس یکی از انواع میوه‌های محبوب در تهیه سالاد میوه است. به خاطر داشته باشید که می‌توانید نوع یخ زده آن را قبل از سرو سالاد کمی در دمای محیط قرار دهید و به این روش در هر فصل سال، از این سالاد دلچسب لذت ببرید.
• در تهیه ماست میوه ای هم می‌توانید از آن استفاده کنید. این خوراکی خوش طعم عصرانه مناسبی هم برای کودکان است.
• این میوه می‌تواند به صورت خشک یا تازه و به عنوان افزودنی در غلات صبحانه هم استفاده شده و بدین صورت نیز شما را از فواید گیلاس تازه، بهره مند کند.
• آبمیوه یا نوشیدنی‌های چری هم روش پر مصرفی برای بهره بردن از این خوراکی غنی است.
• برخی افراد گیلاس ترش مزه را نیز مانند سایر میوه‌های ترش (انار، آلبالو، چری و…) برای تزئین سالاد یا سبزیجات پخته استفاده می‌کنند.
• برای تهیه انواع کیک، شیرینی و پای نیز می‌توان از میوه تازه، مارمالاد یا مربای آن استفاده کرد.
• در نهایت برای تهیه خوراکی‌های مختلف، مثل دسر گیلاس و شکلات، یا گیلاس و کره آجیل ها، نیز می‌توان انواع ترش و شیرین این میوه افسانه‌ای را به کار برد.

روش تهیه ماسک صورت گیلاس

مخلوط گیلاس، زرد چوبه و یک قاشق چای خوری عسل:

این خمیر را به مدت 10-15 دقیقه روی پوست صورت خود بمالید و سپس بشویید. این ماسک لکه‌های تیره را کاهش داده و رنگ پوست شما را نیز بهبود می‌بخشد.

مخلوط گیلاس، عسل و چند قطره آب لیموی تازه:

این ترکیب جادویی چنانچه به مدت 15-10 دقیقه روی پوست بماند، می‌تواند اثرات قرمزی پوست را کاهش دهد.

مخلوط گیلاس، توت فرنگی و گلاب:

این ماسک نیز باید به مدت 15-10 دقیقه روی پوست مانده و سپس با آب گرم شسته شود. بدین ترتیب پس از مدتی تأثیر خاصیت براق کنندگی و جوانسازی آن را، روی پوست خود حس خواهید کرد. علاوه بر این، ماسک بالا به دلیل استفاده از گلاب، باعث شفافیت پوست شما نیز می‌شود.

مخلوط گیلاس، ماست و دانه‌های درشت شکر:

ماساژ دایره‌ای شکل این ترکیب، می‌تواند نقش یک لایه بردار خوب را ایفا کند. به خاطر داشته باشید که در نهایت پوست خود را فقط با کمی آب گرم بشویید و از صابون یا سایر شوینده‌ها استفاده نکنید.

مخلوط دو پیمانه آب گیلاس و یک پیمانه آرد جو دوسر:

خمیر حاصل، در صورت استراحت روی پوست (15-10 دقیقه) ، طراوت و شادابی پوست را افزایش داده و لکه‌های پوستی را از بین خواهد برد.

مخلوط 8 عدد گیلاس، 1 عدد هلو و 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون خالص:

این مخلوط، پس از ترکیب شدن، به صورت خمیر یکدستی در می‌آید؛ که در صورت مصرف دوره ای، پوست خشک شما را کاملاً شاداب و لطیف خواهد کرد.

مخلوط سفیده تخم مرغ زده شده، آرد ذرت، عسل و گیلاس:

این ماسک، مناسب پوست‌های چرب بوده و علاوه بر حفظ لطافت، چربی اضافه سطح پوست را از بین می‌برد. به علاوه سفیده تخم مرغ زده شده، خاصیت پاکسازی نیز دارد.

انواع گیلاس

گیلاس سیاه مشهد
• گیلاس تکدانه مشهد
• گیلاس سفید همدان
• گیلاس سفید اصفهان
• گیلاس قرمز ارومیه
• گیلاس سیاه دانشکده کرج
• گیلاس زرد دانشکده کرج
• گیلاس قرمز کرج کرج
• گیلاس سیاه شبستر
• گیلاس صورتی لواسانات
• گیلاس حاج یوسفی
• گیلاس سیاه قزوین
• گیلاس زرد مشگین‌شهر
• گیلاس فرنگی
• گیلاس ژاپنی
• گیلاس پیش رس سیلویا
• از ارقام خارجی که کشت آنها در ایران رواج دارد:
• بینگ - Bing
• پروتیوا -Protiva
• گیلاس ناپلئون
• گیلاس لامبرت
• گیلاس باربون
• گیلاس زرد چینی
• گیلاس رژینا
• معروف‌ترین رقم آلبالوی ایران چمپای مشهد است.

بهترین نوع گیلاس

بهترین گیلاس ها سفت و براق هستند. از خریدن گیلاس سوراخ و پاره شده خود داری کنید. گیلاس های سیاه بهترین گزینه اند، زیرا به خوبی رسیده و جا افتاده اند. سبز بودن شاخه گیلاس هم راه خوبی برای تشخیص کیفیت آن است؛ گیلاس هایی که شاخه ندارند تازگی و طراوت خود را از دست داده اند.

گیلاس را بیش از دو روز در دمای اتاق نگه داری نکنید زیرا خاصیت خود را از دست داده و خوردن آن مضر است. در صورت فریز کردن میتوانید تا یک هفته از آن استفاده کنید.

گیلاس را فقط قبل از خوردن بشویید؛ شستن و نگه داشتن آن باعث خراب شدن و از بین رفتن خاصیت میشود.

سوالات متدوال ؟