قرص بیزاکودیل چیست؟ معرفی کامل، مصرف، عوارض و تداخل دارویی

بیزاکودیل (Bisacodyl) داروی گوارشی است و با روان کردن گوارش برای درمان یبوست کاربرد دارد. دارو ملین و مسهل بیزاکودیل به شکل قرص با دوز 5 میلی گرم و شیاف 5 و 10 میلی گرم در داروخانه موجود است. برای خرید قرص و شیاف بیزاکودیل نیازی به نسخه پزشک نیست. در ادامه مطلب اطلاعات کاملی از قرص بیزاکودیل ۵ و شیاف بیزاکودیل 5 و 10، طریقه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن را برای مطالعه شما عزیزان آورده ایم:

بیزاکودیل چیست؟

بیزاکودیل(Bisacodyl) داروی گوارشی است که برای درمان کوتاه مدت یبوست، تخلیه رکتوم و کولون قبل از انجام تست‌ها یا جراحی کولون مصرف می‌شود.

عملکرد داروی بیزاکودیل به این صورت است که عضلات روده را فعال کرده که باعث می شود مدفوع در روده شما حرکت کند و دفع مدفوع به راحتی صورت گیرد.

 داروی بیزاکودیل با نام تجاری ییزاکودیل، لاگزادیل، لاکسادیل و لاکسارست در ایران عرضه می شود و می توان با نسخه پزشک و حتی بدون نسخه در اشکال قرص بیزاکودیل 5 و شیاف بیزاکودیل با دوز 10 میلی گرمی را از داروخانه ها تهیه کرد.

هشدار مصرف بیزاکودیل

• حساسیت: در صورت سابقه حساسیت به قرص بیزاکودیل یا سایر داروها به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر شود. 
• بارداری: مصرف بیزاکودیل در بارداری در گروه C قرار دارد یعنی در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشک قابل استفاده است.اگر باردار هستید پیش از مصرف داروی بیزاکودیل با پزشک خود مشورت کنید.همچنین استفاده از بیزاکودیل در دوره‌های طولانی‌مدت حین دوران بارداری توصیه نمی‌شود.
• شیردهی: مشخص نیست که آیا داروی بیزاکودیل از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود یا خیر.بنابراین قبل از شیر دادن به کودک‌تان با پزشک خود مشورت کنید.
• کودکان:داروی بیزاکودیل در کودکان زیر ۱۰ سال فقط با تجویز و نظر پزشک قابل مصرف می‌باشد.مصرف خودسرانه ملین برای کودکان اکیدا ممنوع است زیرا می تواند باعث حرکت بیش از حد روده و مرگ ناگهانی شود.
• سالمندان: مقدار و نحوه مصرف بیزاکودیل برای سالمندان متفاوت است. برای آگاهی از دوز مصرفی با دکتر گوارش مشورت کنید.
• سوابق پزشکی: قبل از استفاده از داروی بیزاکودیل سابقه‌ی بیماری خود را مانند آماس آپاندیس،خون‌ریزی مقعدی، انسداد روده را در اختیار پزشک قرار دهید.
• جراحی: قبل از هر گونه جراحی یا داندان پزشکی مصرف داروی بیزاکودیل را حتما به پزشک اطلاع دهید.
• داروهای ادرار آور: قلبل از مصرف داروی بیزاکودیل، در صورتی که بدن کم آبی دارید یا از داروهای ادرار آور مانند هیدروکلروتیازید، فوروزماید، اسپیرونولاکتون و... استفاده می کنید با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
• لیست داروها: قبل از مصرف داروی بیزاکودیل، لیستی از داروهای تجویزی و غیر تجویزی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که مصرف این دارو برای شما خطری نداشته باشد.
• لاغری: از مصرف خود سرانه قرص بیزاکودیل برای لاغری خودداری کنید. بیزاکودیل در کاهش وزن تاثیر دارد اما توجه کنید که آنها نه تنها سموم و کالری را دفع می‌کنند بلکه آب و املاح مورد نیاز بدن را هم دفع می‌کنند و استفاده سر خود از آنها موجب بروز کم آبی در بدن می‌شود و عوارض جانبی‌ای را در پی خواهد داشت.
• اسهال: در صورت بروز اسهال مصرف بیزاکودیل را قطع نمایید زیرا دیگر نیاز به مصرف آن به مدت بیشتری نمی باشد.
• تهوع: در صورت احساس تهوع بعد از مصرف داروی بیزاکودیل، سعی کنید از غذاهای سبک مصرف نمایید و از خوردن غذای پرچرب بپرهیزید.
•  مصرف منظم قرص بیزاکودیل می تواند اعتیادآور باشد.
• مصرف بیزاکودیل برای افرادی که تخمدان های پلی کیستیک دارند، ممنوع است.
• مصرف بیزاکودیل برای کاهش وزن به هیچ وجه توصیه نمی شود
• در صورتی که احساس درد شدید در ناحیه شکم می نمایید، تهوع دارید یا در یبوست های شدید و طولانی مدت پیش از مصرف هر گونه داروی ضد یبوست حتما به پزشک مراجعه نمایید.
• در صورت سابقه هرگونه جراحی روده و شکمی اخیر، پیش از مصرف بیزاکودیل حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
• بروز دل پیچه از علائم تاثیر بیزاکودیل می باشد که به زودی پس از اثر دارو رفع میگردد.
• مصرف شیاف بیزاکودیل ممکن است موجب حساسیت و افزایش تحریک پذیری در ناحیه استعمال گردد. در این موارد می‌توانيد موضع استعمال دارو را با یک مرطوب کننده مناسب مرطوب نمایید.
• مصرف داروی بیزاکودیل تنها برای کوتاه مدت توصیه می‌شود زیرا مصرف طولانی مدت آن موجب وابستگی دستگاه گوارش به این دارو شده و این مسئله می‌تواند موجب تشدید و مزمن‌تر شدن یبوست گردد.

 کاربرد بیزاکودیل

بیزاکودیل که با اثربخشی در کنترل و درمان یبوست همراستاست در بیماری های زیر کاربرد دارد: 

• درمان یبوست
• بواسیر
• درد شکم
• کولونوسکوپی
• جراحی‌های روده
• بیماری کولون
• سندروم روده تحریک پذیر
• بیماری های التهابی روده

15 نکته درباره نحوه استفاده از بیزاکودیل

1. قبل از شروع درمان با قرص بیزاکودیل بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. دوز و مقدار داروی بیزاکودیل از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دارو را دقیقا همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده کنید و از مصرف خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب کنید.

3. این دارو با تجویز پزشک گوارش به صورت خوراکی مصرف می‌شود. اگر بدون تجویز پزشک از دارو استفاده می‌کنید طریقه‌ی مصرف نوشته شده روی بسته‌ی دارو را مطالعه فرمایید.

4. از جويدن يا خرد كردن قرص هاي بيساكوديل خودداری کنید.
5. در صورت وجود آپانديسيت و تا دو ساعت بعد از مصرف ساير داروها از مصرف اين داروها خودداري گردد.
6. قرص بیزاکودیل را حداقل ۱ ساعت قبل و بعد از مصرف آنتی اسیدها، شیر و لبنیات استفاده کنید. مصرف آنها با هم باعث از بین رفتن پوشش روی قرص و ناراحتی معده و ایجاد حالت تهوع شود.
7. از مصرف قرص بیزاکودیل همراه با شیر بپرهیزید. 
8. اگر پس از مصرف قرص بیزاکودیل حداکثر به مدت ۵ روز، همچنان مبتلا به یبوست هستید حتما به پزشک مراجعه کنید.
9. قرص بیزاکودیل را بیشتر از ۷ روز پیاپی مصرف نکنید.
10. شیاف بیزاکودیل را به صورت یک‌جا، فرو دهید. بیزاکودیل را لِه نکنید، تکه تکه نکنید.
11. احتمال بروز بثورات جلدي و كرامپ به خصوص در صورت مصرف با معده خالی وجود دارد.
12. می توانید یک یا دو قرص ۵ میلی گرمی بیزاکودیل را با یک لیوان آب مصرف کنید. این قرص ۱۰ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف اثرگذار است، بهترین زمان مصرف قرص شب، پیش از خواب است.
13. یک شیاف بیزاکودیل در روز توصیه می شود که در عرض ۱۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف عمل می کند و ترجیحا بهتر است شیاف صبح ها استعمال شود.
14. شیاف بیزاکودیل 10 مناسب بزرگسالان و شیاف بیزاکودیل ۵ میلی گرم مناسب کودکان بالای ۱۰ سال ( و یا کودکان کوچکتر با تجویز پزشک ) است.
15. شیاف را از پوشش خارجی اش خارج کنید و با دستان نمدار کمی آن را مرطوب مرد و با فشار انگشت داخل مقعد کنید و مدتی در همان وضعیت بمانید تا شیاف کاملا در جای خود قرار گیرد.
16. پس از استعمال شیاف دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

اشکال دارویی بیزاکودیل

دوز مصرف بیزاکودیل

دوز مصرف بیزاکودیل به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد اما معمولا مقدار و نحوه مصرف آن به شیوه ای زیر تجویز می شود:

قرص بیزاکودیل برای کودکان و بزرگسالان

دز قرص بیزاکودیل برای کودکان بین 3 تا 13 سال :روزانه تا10 میلی گرم.
دز قرص بیزاکودیل برای افراد بالای 13 سال :روزانه 5 تا 15 میلی گرم.
دز قرص بیزاکودیل برای بالغین تا 20 میلی گرم روزانه قابل مصرف است.

شیاف بیزاکودیل برای کودکان و بزرگسالان

شیاف بیزاکودیل برای کودکان زیر 2 سال: نصف شیاف 5 میلی گرمی در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد.
شیاف بیزاکودیل برای کودکان 2 تا 11 سال: روزانه 1 تا 2 شیاف 5 میلی گرمی.
شیاف بیزاکودیل برای افراد بالغ روزانه 1 شیاف تا 10 میلی گرمی است.

طریقه مصرف قرص بیزاکودیل

• یک یا دو قرص بیزاکودیل 5 برای تسهیل اجابت مزاج کاربرد دارد.
• این قرص نیمه عمر ۱۶ ساعته دارد و ۱۰ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد تا اثر کند.
• بهترین زمان مصرف قرص بیزاکودیل 5 شب، پیش از خواب می باشد.
• قرص بیزاکودیل را به صورت کامل با یک لیوان پر آب به صورت کامل ببلعید و از جویدن یا خرد کردن آن اجتناب کنید.
• از مصرف قرص بیزاکودیل همراه با شیر بپرهیزید.

طریقه مصرف شیاف بیزاکودیل

• شیاف بیزاکودیل 5 مناسب کودکان بالای ۱۰ سال ( و یا کودکان کوچکتر با تجویز پزشک ) است.
• شیاف بیزاکودیل 10 مناسب بزرگسالان است.
• شیاف بیزاکودیل در عرض ۱۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف عمل می‌نماید و بهتر است شیاف صبحها استعمال گردد.

نحوه مصرف شیاف بیزاکودیل

شیاف بیزاکودیل ۵ یا شیاف بیزاکودیل ۱۰ را باید از پوشش خود خارج کنید و آن را از راه سوراخ مقعد وارد کرده و انگشت‌تان به اندازه‌ی یک بند و نیم وارد شود. اگر شیاف بیزاکودیل به‌درستی وارد نشود، ممکن است باعث التهاب دریچه‌ها شود.

ویدیو شیوه مصرف شیاف بیزاکودیل توسط پزشک

عوارض جانبی بیزاکودیل

عوارض جانبی بیزاکودیل مانند سایر داروها اجتناب ناپذیر است اما بسیاری از مصرف‌کنندگان این دارو هیچ نوع عارضه‌ای ندارند.برخی از عوارض نیز پس از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز مستمر هریک از عوارض بیزاکودیل زیر، در اسرع وقت با پزشک مشورت نمایید:

• تهوع
• اسهال
• استفراغ
• سرگیجه
• دل پیچه
• کرامپ شکمی
• اختلال الکترولیت
• حساسیت و تحریک‌پذیری در ناحیه استعمال شیاف

لیست عوارض جانبی بیزاکودیل کامل نیست در صورت مشاهده و احساس هر نوع عارضه حتما با پزشک مشورت کنید.

منع مصرف بیزاکودیل

 نباید از قرص یا شیاف بیزاکودیل استفاده کنید به ویژه اگر هر یک از شرایط زیر را دارا باشید:

• بارداری
• شیردهی
• انسداد روده
• درد شدید شکم
• خونریزی مقعد
• کم آبی بدن
• آپاندیسیت یا نشانه‌های آن
• سابقه هرگونه جراحی روده و شکمی اخیر
• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• استفاده از داروهای ادرارآور (مانند هیدروکلروتیازید، فوروزماید، اسپیرونولاکتون و …)

تداخل دارویی بیزاکودیل

تداخلات دارویی بیزاکودیل ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. از جمله داروهایی که با بیزاکودیل تداخل دارند، عبارتند از:

• داروهایی که باعث کاهش اسید معده می‌شوند (مانند مسدود کننده‌های هیدروژن مانند رانیتیدین، مهار کننده‌های پمپ پروتون مانند امپرازول)

مصرف بیش از حد بیزاکودیل

اگر کسی بیزاکودیل را بیش ار حد مصرف کرد و  دچار عوارض جدی ای نظیر مشکل تنفسی یا بیهوشی شدید با اورژانس تماس بگیرید.علائم مصرف بیش از حد بیزاکودیل  عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• تهوع مداوم
• درد یا گرفتگی شدید معده
  
  

شرایط نگهداری از دارو بیزاکودیل

• قرص و شیاف بیزاکودیل را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
• داروی بیزاکودیل را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
• قرص بیزاکودیل را در دمای ۳۰ درجه نگه‌داری کنید.
• شیاف بیزاکودیل را در درمای ۲۵ درجه نگه‌داری کنید. نباید در جای گرم باشد زیرا ممکن است نرم شود و تغییر شکل دهد.
• داروی منقضی‌شده بیزاکودیل را مصرف نکنید.

اطلاعات تخصصی درباره بیزاکودیل

داروی بیزاکودیل بعد از مصرف خوراکی یا مقعدی جذب اندکی دارد و شروع اثر آن حدودا 6 تا 8 ساعت بعد از مصرف دارو می باشد. داروی جذب شده بیش از 99 درصد اتصال پروتئینی دارد و در شیر ترشح می شود. بخش جذب شده بیزاکودیل کاملا در کبد متابولیزه شده و نهایتا در ادرار دفع می شود.

 

اسامی تجاری بیزاکودیل موجود در ایران

دارو های هم گروه بیزاکودیل

• روغن کرچک
•  سی لاکس
•  دوکوسات
•  شیاف گلیسیرین
• پلی اتیلن گلیکول
• منیزیوم هیدروکساید
• مکمل منیزیم
• سوربیتول
• پارافین مایع
• برگ سنا

توجهات پزشکی و پرستاری در مصرف بیزاکودیل:

• داروی خوراکی بیزاکودیل باید هنگام عصر یا قبل از صبحانه استفاده شود.
• فاصله تجویز بین بیزاکودیل و ترکیبات آنتی اسید باید حداقل یک ساعت باشد.
• بیزاکودیل اغلب باعث یک تا دو بار دفع مدفوع می گردد.
• بیزاکودیل نباید بیش از یک هفته مورد استفاده قرار گیرد مگر به تجویز پزشک. مصرف دراز مدت بیزاکودیل و ترکیبات ملین سبب تغییر در فلور روده و کاهش جذب ویتامین کا و مواد معدنی می شود.

توجهات بیمار و خانواده به مصرف کننده بیزاکودیل:

• از مصرف طولانی مدت بیزاکودیل اجتناب کنید دوز قرص بیزاکودیل همین طور شیاف آن همچنین دوره مصرف بیزاکودیل باید به دقت تعیین شود تا از بروز وابستگی دارویی اجتناب شود.
• از مصرف همزمان بیزاکودیل با سایر ملین ها اجتناب کنید مگر آنکه پزشک تجویز کرده باشد.
• در طول یک ساعت بعد از مصرف بیزاکودیل از کلسیم و منیزیم استفاده نکنید.
• اگر قصد بارداری دارید پزشک را در جریان قرار دهید زیرا مصرف بیزاکودیل در بارداری باید با احتیاط باشد.
• در صورت بروز تهوع، استفراغ و کرامپ شکمی از بیزاکودیل استفاده نکنید.
• از خرد کردن و جویدن بیزاکودیل اجتناب کنید. قرص بیزاکودیل را با یک لیوان آب مصرف کنید.