هیس! دانش آموزان خوابیده اند!

روز گذشته علی‌اکبر زین‌العابدین، معلم مدرسه‌ای در تهران ویدیویی را از کلاس درسش منتشر کرد که ‏واکنش‌های فراوانی به دنبال داشت. در این ویدیو بچه‌های کلاس خسته از مراسم شب یلدا خوابیده‌اند. او پس ‏از انتشار این ویدیو در اینستاگرامش نوشت «این همه تعطیلی داره تقویم ما که خیلی‌‌هاش نبود هم نبود، ولی ‏شب یلدا که بیشتر خانواده‌ها بیدارند، اون وقت فرداش تعطیل نیست! این بچه‌ها توی مهمونی که اضطراب ‏صبح رو دارن، توی مدرسه هم خوابشون می‌آد. امروز صبح وارد کلاسی شدم و این صحنه را دیدم. فیلم را ‏گرفتم و نشستم به کارهام تا خودشون بیدار شدن و شروع کردیم.» با زین‌العابدین گفت‌وگویی داشتیم و از او ‏درباره ماجرای این فیلم پرسیدیم:  ‏
  ماجرای این فیلم چیست؟ بعد از انتشارش انتقاداتی مطرح شد که این فیلم ساختگی است.‏
فیلم ساختگی نیست و کاملا واقعی است، اما ماجرا از این قرار است که در این مدرسه کلاس تک زنگ دارم. ‏یک کلاس ساعت هفتم و نیم تا هشت و بیست دقیقه است و بعد هم بدون وقفه کلاس بعد شروع می‌شود که ‏در این کلاس‌ها اندیشه و زندگی که تلفیقی از ادبیات و هنر و روان‌شناسی است تدریس می‌کنم و البته ‏درس اندیشه و زندگی که خودم آن را طراحی کرده‌ام و پیش از این فقط در مدرسه غیردولتی بوده -مدارس ‏دولتی از نظر تنوع درسی چنین امکانی ندارند- وقتی کلاس اول تمام شد و من به کلاس بعدی رفتم با این ‏صحنه مواجه شدم. بچه‌ها برق را خاموش کرده بودند، پرده‌ها را کشیده بودند و خوابیده بودند. به همان ‏ترتیبی که در فیلم می‌بینید.‏
  ‏بعد از ورودتان به کلاس و فیلم گرفتن چه واکنشی نشان دادید؟
ابتدا خیلی تعجب کردم. کلاس تاریک بود و این فیلم هم با فلش ضبط شده. تعدادی از بچه‌ها واقعا خواب ‏بودند. بعضی از آنها هم بیدار بودند اما خودشان را به خواب زده بودند. من هم بعد از فیلم گرفتن وسایل ‏کلاس را آماده کردم و منتظر ماندم.‏
  ‏ بچه‌ها خودشان از خواب بلند شدند؟
بله. بعد از ده دقیقه خودشان از خواب بلند شدند و کلاس را شروع کردیم. البته باید بگویم که در کلاس‌های ‏تک‌زنگ همیشه ١٠دقیقه فرصت به بچه‌ها می‌دهم تا استراحت کنند و این لازم است تا از فضای درس قبلی خارج ‏شوند و به فضای جدید بیایند. ‏
  ‏ درواقع بچه‌ها از کلاس قبلی خواب بودند؟
بعد از کلاس از معلم تک‌زنگ قبل پرسیدم. او گفت بچه‌ها از ابتدای کلاس گفتند خیلی خسته‌اند و دوست ‏دارند بخوابند و معلم هم به آنها گفته آخر کلاس فرصت خوابیدن می‌دهد. بعد هم چون بچه‌ها روحیه من را ‏می‌شناختند به راحتی خوابیدند و البته می‌خواستند عکس‌العملم را هم ببینند. امروز بچه‌ها با استرس به ‏مدرسه آمدند و حرف این بود که حداقل حتی اگر تعطیل نمی‌کنید روز را دو سه ساعت دیرتر شروع کنیم. ‏خواب سلامت اول جسمی و روانی بچه است. بچه‌ها با این حرکات شجاعانه خودشان خواستند مبارزه کنند و ‏خوابیدنشان کف کلاس حرکتی اعتراضی و نمادین بود. حتی در کلاس ساعت یک بعدازظهر هم وضع ‏همین طور بود. در این کلاس با بچه‌ها مدیتیشن کار می‌کنم و هرگز در این بخش بچه‌ها نمی‌خوابیدند اما امروز ‏دو تا از بچه‌های کلاس پنجم خوابشان برد. ‏
  ‏نظرتان درباره تعطیلات حال حاضر چیست؟
تعطیلات در ایران خیلی مناسبتی است. اما آن‌چه در کشورهایی که نظام پیشرفته آموزش دارند وجود دارد، ‏این است که علاوه بر تعطیلات مناسبتی، تعطیلات فصلی هم دارند. در این کشورها تابستان کوتاه‌تری ‏دارد، اما پایان ترم دو هفته تعطیلات است و بچه‌ها غیراز کریسمس سه نوبت تعطیلات طولانی دارند و ما به ‏اصلاحی دراین‌باره نیاز داریم. درحالی‌که چنین تعطیلاتی را دانشجوها دارند اما دانش‌آموزان نه. شب یلدا ‏جشنی است که سن و‌سال نمی‌شناسد و همه آن را برگزار می‌کنند و بچه‌ها اغلب بیدارند. امسال هم برای ‏اولین بار وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد امتحان فردای شب یلدا حذف شود. آن هم در شرایطی که رسانه‌ها ‏تبلیغ می‌کنند که شب یلدا خانواده‌ها به خانه پدربزرگ‌ها ومادربزرگ‌ها بروند و بیدار باشند، اما فردا صبحش ‏باید سر وقت بروند مدرسه و از میهمانی و از مدرسه لذت نمی‌برند. ‏
  نظرتان درباره مشق شب که این روزها بسیار درباره‌اش صحبت می‌شود چیست؟
مشق شب در کنار چند اتفاق دیگر عملی شد که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های کمک‌درسی و پیک نوروزی اشاره کرد که ‏در مدارس ممنوع شد. البته استنباط من این است که می‌خواهند رویکرد ‏مهارت‌محوری را گسترش دهند؛ چرا که تاریخ سنتی مدارس ما همواره به سمت تئوری بوده و مهارت‌محور ‏نبوده. این اقدامات نشان می‌دهد که می‌خواهند مهارت را تقویت کنند و از این منظر موافقم. اما آن‌چه ‏مطرح است این است که بسیاری از معلم‌ها با مقوله مهارت‌آموزی آشنایی ندارند و بدنه آموزشی ما در این ‏باره توانایی‌های لازم را ندارد که از این منظر بر این اتفاق نقد وارد است. اما درنهایت ازجمله کارهای بسیار ‏خوب است که مقدمه اتفاقات بهتر در آینده
خواهد بود.‏