تهران| امام زاده یحیی(ع) ورامین بقعه ای سرشار از جاذبه های معماری

اگر از ورامین به سوی جواد آباد حرکت کنید، پس از گذشت ۵ دقیقه به محله ای به نام «کهنه گل» می رسید، محله ای تاریخی با مردمی از جنس خورشید، که نام خانوادگی اغلب آن ها «کنگرلو» است.
در این محله، بقعه امام زاده معروفی به نام امام زاده یحیی(ع) قرار دارد، که مورد توجه گردشگران قرار دارد.
این بقعه در جنوب شرقی شهر ورامین واقع شده و متعلق به قرن هفتم و هشتم هجری قمری و در نسب او تردید وجود دارد، عده ای وی را یکی از نوادگان امام سجاد(ع) می دانند و عده ای معتقد هستند، که وی فرزند علی ابن عبدالرحمن بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن (ع) و مادرش دختر عبدالله بن ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن محمد بن علی بن عبدالله بن جعفر بن ابیطالب است.
قدمت این بقعه به حدوده ۷۰۰ سال پیش باز می گردد و در صحن بنا ۴ کنج تاق نما قرار گرفته که نشان می دهد این بنا از معماری های اصیل ایرانی- اسلامی و به سبک آذری بنا نهاده شده است.
کارشناس میراث فرهنگی و بناهای تاریخی در ارتباط با این بقعه نفیس تاریخی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ویژگی های منحصر به فرد معماری بقعه امام زاده یحیی(ع) ، علاوه بر اهمیت شهر ورامین و تمدن اسلامی موجود در آن، نشان از توجه ویژه مردم این منطقه به تزئینات و کاشی کاری های هنرمندانه در گذشته های دور دارد.
محمدرضا تاجیک افزود: شمایل این بقعه از هشت دریچهٔ مشبک و یک گنبد آجری بزرگ ساخته شده و در قسمت پایین دیوارهٔ صحن، گچ‌بری هایی وجود دارد و در پایین آن‌ها نیز کاشی های بزرگ و زیبایی با جلای فلزی به کار رفته‌است.
رعایت قواعد هندسی در بنای امام زاده یحیی(ع) وی با بیان این که از نکات جالب توجه در معماری این بقعه سادگی بنای بیرون آن است، که چند ضلعی با گوشه های محراب مانند است، گفت: در داخل این بنا محرابی وجود دارد که با کاشی ستاره‌ای شکل‌ مزین شده‌ است.
این کارشناس میراث فرهنگی و بناهای تاریخی ادامه داد: از دیگر ویژگی های جالب و متفاوت این بقعه در مقایسه با دیگر بقاع است، کاشی فیروزفام آن متعلق به قرن هفتم هجری است که با خطوط کوفی و نسخ برجسته، آیهٔ مبارکهٔ ۶۰ از سورهٔ مائده نقش بسته است.
تاجیک به شباهت زیاد این بنا با مسجد جامع ورامین اشاره کرد و افزود: گچ بری ها، پوشش سقف اصلی و تمام ریزه کاری ها شبیه به مسجد جامع است.
در بقعه امام زاده یحیی(ع) قواعد هندسی قرینه سازی به شکل کامل رعایت شده است،  که بسیاری از کاشی ها، درب نفیس و قدیمی آن و ... به سرقت رفته و سر از موزه های اروپایی و روسی در آورده است.
در واقع محراب زیبای این امام زاده در توسط علی بن محمد ابی طاهر ساخته شده است، اما سرقت های متعدد خسارات فراوانی به این بقعه وارد آورده است، که سنگ قبر محرابی شکل این بقعه هم اکنون در موزه «آرمیتاژ» در «سن پترزبورگ» روسیه قرار دارد.
ضریح چوبی و ساده این بقعه نظر هر بیننده ای را جلب می کند و گنبد مقبره از روش تبدیل چهارگوش به هشت ضلعی و ۸ ضلعی به ۱۶ ضلعی شکل گرفته و از داخل گنبد مخروطی به نظر می رسد و ۴ دایره گچ بری زیر آن قرار دارد که به نام های محمد، علی، حسن و حسین مزین شده است.
امام زاده یحیی(ع) می تواند محور گردشگری فرهنگی جنوب استان تهران باشد
نمونه ای از سفال های زرین فام امامزاده یحیی که متعلق به قرن هفتم هجری قمری بوده و سازنده آن را علی بن محمد بن ابی طاهر می دانند، در موزه «مترو پلتین» نیویورک نگهداری می شود.
  معماری به کار رفته در این بقعه در نوع خود منحصر به فرد است، فاطمه خانی قلعه رییس سابق اداره میراث فرهنگی و گردشگری ورامین در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: هنر به کار رفته در امام زاده یحیی(ع) مورد توجه علاقمندان به معماری در سراسر جهان قرار گرفته است و امروز قسمت هایی از آثار نفیس این بقعه در موزه های کشورهای مختلف نگهداری می شود.
وی ادامه داد: هم اکنون محراب امامزاده در موزه های آمریکا، کاشی های آن در موزه های فرانسه و درب این بقعه در موزه روسیه مورد بازدید و توجه همگان قرار گرفته است.
این کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری گفت: این بنای زیبا و تاریخی در سال ۱۳۱۲ به شماره ۹۹ ثبت آثار ملی ایران شده است.
خانی قلعه افزود: این بقعه دارای ظرفیت بالایی برای پدیرش گردشگران است، که با انجام مرمتی جزئی و رسیدگی های در خور می تواند، به عنوان مجتمع فرهنگی گردشگری جنوب استان تهران مورد استفاده قرار گیرد، که این امر توجه مسئولان مربوطه را می طلبد.