به بهانه روزهایــی که صحبت از کتاب و کتابخوانی بیش از گذشته است، بــه میــان نویسندگانی رفتیم که در طول سه سال گذشته به نوعی مهمان کلمات، اندیشه ها و راهنمایی های آنها در بستر روزنامه بودیم و از آنها پرسیدیم آخرین کتابی که خرید کرده اند، چه کتابی بوده و کی خرید کرده اند؟ همچنین از آنها این پرسش را کردیم که آخرین کتاب خودشان با چه عنوانی و در چه زمانی منتشر شده است؟ مجموعه پاسخ های بسیاری که گرفتیم، بستر یک پژوهش گسترده را برای ما فراهم کرد. بستری که می تواند نتیجه آن به صورت گزارش های گوناگون در اختیار علاقمندان قرار گیرد. از شروع این پرسش تا زمان نگارش این گزارش به عنوان نخستین برونداد این پرسش، هفته کتاب و کتاب خوانی و روز جهانی فلسفه را پشت سر گذاشتیم و الان همزمان با انتشار شماره 600 ستون کباب کتاب در روزنامه رویداد امروز به نکات زیر اشاره می شود:
1-تقریبا هیچ نویسنده ای نبود که در فاصله ای نزدیک به پرسش، کتابی تهیه نکرده باشد. برخی از آنها درست همان روزی که برایشان پرسش ارسال شده بود، کتاب را خریداری کرده بودند از بین این نویسندگان می توان به مرضیه کهرانی و سیده عذرا موسوی اشاره کرد. برخی چند کتاب را با هم خرید کرده بودند و نمی توانستند فقط یک کتاب را معرفی کنند مانند سیما طاهر کرد و محمد اسماعیل حاجی علیان و در پاسخ ما، چند کتاب را که خرید کرده بودند معرفی کردند. نویسندگانی که به تازگی چند کتاب خریده بودند تعداد کمی نبودند برای مثال آقای مسعود آذرباد در ابتدای پاسخش نوشته است: «من معمولا کتاب زیاد میخرم و دقیقا یادم نیست چه کتابهایی خریدم ...»
2-هیچکدام اشاره ای به گرانی کتاب و سختی در تهیه کتاب، نکرده بودند و برای هیچکدام از آنها پرسش از خرید کتاب، پرسش بی ربطی نبود.
3-با وجود تفاوت گرایش های نویسندگان، تفاوت در عنوان ها و موضوعات طبیعی بود ولی ادبیات، تاریخ و اندیشه بیشترین سهم را در سبد خرید کالای این نویسندگان داشت.
4-تقریبا هیچ نویسنده ای نبود که تاریخ نشر آخرین کتاب او پس از تاریخ آخرین خرید او باشد. به این معنا که با وجود وضع دشوار چاپ اثر توسط خود نویسنده، او همچنان کتاب های مورد علاقه خود را تهیه کرده است. متاسفانه برخی از نویسندگان، تاریخ نشر آخرین کتابشان به خیلی قبل باز می گردد.
5-جوان ترین نویسنده این مجموعه، زینب قیم اکبری، نویسنده 15 ساله بود. و البته نویسندگان دهه های 60 و 50، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده بودند.
6-در میان آثار خریداری شده هم آثار تالیفی و هم آثار ترجمه را می توان دید. با این همه استقبال از آثار تالیفی بیشتر از عموم مردم و میزان کتابفروشی ها به نظر می رسد.
7-نویسندگانی که پاسخ ما را می دادند هم زنان بودند و هم مردان و جغرافیای حضور آنها مربوط به سراسر ایران می شد.
8-جالب اینکه برخی از آخرین کتاب هایی که توسط نویسندگان، خریداری شده بود، از جمله کتاب هایی بوده که رویداد امروز نیز در کباب کتاب معرفی کرده است. در این مورد می توان به کتاب تا «فراموش نشوی؛ خاطرات راندهشدگان سرزمین فلسطین» اشاره کرد.
9-تقریبا پاسخ تکراری بین نویسندگان ندیدیم. این یعنی که کتاب خاصی در این زمان نتوانسته به عنوان یک موج نظر تعداد زیادی را به خود جلب کند.
10-کتاب هایی درباره نوشتن توسط نویسندگانی خریداری شده بود که کارهای بسیاری دارند. این معنا نشان می دهد که آموختن حتی برای آدم حرفه ای هم یک نیاز است. از مجموعه این پیشنهادها می توان به کتاب هایی چون «میانبر های رمان» خریداری شده توسط راضیه تجار، «هنر داستان نویسی» خریداری شده توسط محمد مهاجرانی و «نادستان خلاق» خریداری توسط «کلر ژوبرت» و «چگونه فیلمنامه بنویسیم(مبانی فیلمنامهنویسی)» خریداری شده توسط شریفه بازیار اشاره کرد.
11-در بین کتاب ها، حتی کتاب هایی ده جلدی و قدیمی و آشنا نیز مانند «جلد یک تا ده کلیدر از محمود دولت آبادی» خریداری شده توسط حسین سلطانی وجود داشت و این نشان می دهد که ذائقه نویسندگان شاید با خوانندگان عجول و کم حوصله نسل جدید فرق کند حتی اگر خود آن نویسنده جوان باشد.
12-نویسندگان حوزه ادبیات نشان دادند که گستره وسیعی از مطالعات دارند و سراغ کتاب های فلسفی، تاریخی و اجتماعی رفته اند. همچنین کتاب هایی که نتیجه گفتگو بودند و به همان صورت پرسش و پاسخ ارائه شده اند به عنوذان مثال می توان به کتاب «حکایت حال که مجموعه مصاحبههای احمد محمود با لیلی گلستان» خریداری شده توسط مینو رضایی اشاره کرد.
13-کتاب خاطرات مربوط به فلسطین هم از موضوعاتی بود که نویسندگان سراغ کتاب های مختلف آن رفته بودند. مانند کتاب «یک تکه زمین کوچک» نوشته «الیزابت لرد»، خبرنگار و نویسندگی انگلیسی که در مورد زندگی پسر دوازده ساله فلسطینی به نام کریم است.
14-برخی از نویسندگان بودند که حاضر نشده بودند با آنها گفتگوی اختصاصی داشته باشیم ولی پاسخ این پرسش ما را سریع دادند. از میان این افراد می توانیم به کلر ژوبرت، محمد اسماعیل حاجی علیان و سولماز صادق زاده نصرآبادی اشاره کرد.