از واقعیت بریدند و به دنیای مجازی دل خوش کردهاند؛ شاخپندارهایی که در دنیای واقعی تنهاترینند. تازه این یک روی سکه است. روی دیگر آن به اتصال گروههایی برمیگردد که الزاما از یک محل نیستند. در واقع پارامترهای بزرگی در جامعه ما جابهجا شدهاند که بهتر است برای روشن شدن ماجرا کمی به گذشتههای دور برویم. اگر تا چندی پیش لوتیها صرفا برای یک محله بودند، اینک به مدد اینستاگرام ملی شدهاند و جایگاهی را در اختیار دارند که به رجزخوانیهای خود میپردازند. رجزخوانیهایی که تهدیدی برای سلامت جامعه است و جای صحبت دارد. در واقع میتوان گفت که جامعه با پدیدههای جدیدی رو به رو است؛ دگرگونیهای عجیب و غریب! آنچنان که ابعاد عملکرد برخیها به حدی گسترده است که وقتی فردی برو و بیایی در اینستاگرام داشته و در زندان کشته میشود، مراسم تشییع جنازهاش چشمگیر است و در صدر اخبار جای میگیرد. همه اینها نشان میدهد که با دگرگونی قابل توجهی در جامعه مواجه هستیم که امیدواریم بخش کارشناسی جامعه راهکار اساسی برای آن بیندیشد،چراکه برخیها برای خود به اشکال مختلف در فضای مجازی کاسبی راه انداختهاند و همه به نوعی در آن هزینههای گزافی را متحمل میشوند. از افرادی که قصد دارند در این بازار بمانند تا کسانی که میخواهند در صدر آن قرار گیرند و باید پلهایی را برای طی این مراحل طی کنند. در واقع باید برای داشتن جامعه سالم به دنیای مجازی توجه کرد، چراکه میزان اثربخشی آن بالاست و افراد بسیاری را در جامعه به خود درگیر کرده است.
اقدامات مجرمانه با هک وایفای خانگی
رئیس پلیس فتای تهران بزرگ با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد پروندههای مربوط به شاخهای اینستاگرام که از سوی فتای ناجا اعلام میشود، مربوط به تهران بزرگ است، گفت: تاکنون یک سوم این پروندهها به نتیجه رسیده و مسئول یا مدیر صفحه به فتا احضار شده و اقدامات لازم در مورد آنها انجام شده است. تورج کاظمی درباره اقدامات مجرمانه از طریق هک وایفای خانگی گفت: وقتی مجرمان بخواهند هویت خود را مخفی کنند و برای اینکه پلیس و مرجع قضائی نتواند به مجرم اصلی دست پیدا کند، با هک وایفای خانگی به سیستم اینترنت دسترسی پیدا میکنند و از این طریق جرائم خود را مرتکب میشوند. او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نتیجه بررسی صفحات شاخهای اینستاگرامی به کجا رسید؟ ادامه داد: وقتی صفحات شاخهای اینستاگرام توسط فتای ناجا شناسایی میشوند، مدیران این صفحات در هر کدام از استانها که باشند به آن استان اعلام میشود، استان نیز طی هماهنگی با مرجع قضائی و اخذ مجوز قضائی اقدامات لازم را انجام میدهد، در مواردی هم که از مسئولیت فتا خارج باشد، حتما با استفاده و همکاری پلیس امنیت اخلاقی موارد اعلام شده بررسی و به شدت با آنها برخورد میشود. رئیس پلیس فتای تهران بزرگ خاطرنشان کرد: از تعداد صفحات مجازی که فتای ناجا به فتای تهران بزرگ اعلام کرده بود تعداد زیادی از موارد رسیدگی شده و با مدیر صفحه برخوردهای لازم صورت گرفته است. به گزارش ایلنا، کاظمی در بخش دیگری از صحبتهایش در مورد جعل شخصیت و سوءاستفاده از هویت افراد در فضای مجازی اظهار کرد: در حوزه فضای سایبر تعریف مجرمانه از جعل شخصیت متفاوت است. از آنجا که در این فضا بیشتر هویتها واقعی نیست و به جز کاربران ساده و سالم این حوزه که قشر خاصی هستند و به صورت عادی میخواهند بهره علمی یا اجتماعی از این فضا ببرند، اکثر افرادی که سوءنیت داشته یا به دنبال ارتکاب جرم هستند با هویتهای جعلی وارد میشوند و این در حوزه فضای مجازی تعریف خود را دارد و زمانی قابل تعقیب است که شاکی خصوصی داشته باشد یا براساس قوانین جرائم یارانهای تحت تعقیب قرار گرفته باشد.
پرداخت بها برای شاخ اینستاگرام شدن
«گاهی اوقات از افکار برخیها برای نشان دادن و نمایاندن خود متحیر میشوم. اینکه عدهای مسائل شخصی خود را در فضای عمومی منتشر میکنند. واقعا چنین رویکردی برای جامعه ایران به ویژه برای بخش جامعهشناسی و روانشناسی تغییر بزرگی است. شاید از سالها پیش دوران گذار از جامعه سنتی در ایران شروع شده، اما ما در یک بخشهایی همچنان سنتی هستیم. مختصات جامعه سنتی پوشاندن مسائل شخصی و حفاظت از اخبار شخصی است که هنوز هم کارکردهای قوی دارد.» اینها را ثریا عزیزپناه، پژوهشگر مسائل اجتماعی به «آرمان» میگوید. به گفته او عدهای حاضر هستند که در اینستاگرام به صورت زنده زندگی روزمره و مسائلش خصوصی خودشان را به اشتراک بگذارند. این مساله به یک نیاز و خلأ بزرگ روحی و روانی در جهان واقع برمیگردد که شاخهای مجازی سعی دارند حتی با نشان دادن و مطرح کردن مسائل خصوصی خود آن را بپوشانند. عزیزپناه اظهار میکند: مسائلی که در فضای مجازی به اشتراک گذاشته میشوند و به واسطه آن افرادی دنبالکننده شاخهای اینستاگرام هستند. این پژوهشگر مسائل اجتماعی بیان میکند: بریدن از واقعیت جامعه، در جامعه نبودن و پناه بردن به فضایی که دسترسی به آن مقدور نیست، موجب شده که برخیها به گفتن و نشان دادن همهچیز در فضای مجازی بپردازند. تا جایی که بنده خبر دارم برخورد آنچنانی هم با عملکرد شاخهای مجازی صورت نگرفته و فضا برای استفاده آنها باز است. او میگوید: فعالیت شاخهای مجازی و دنبالکنندههای آنها نشان دهنده بیکاری یک گروه بزرگی از جامعه است. به هر حال افراد بسیاری ساعتهای متمادی خود را در فضای مجازی میگذرانند و تمام واقعیت وجودیشان گره خورده به آنچه که نشان میدهند. بنابراین چنین رویکردی نیاز به صرف وقت طولانی دارد که بخش بزرگی از آن به سمت دنیای غیرواقعی کشیده میشود. عزیزپناه عنوان میکند: از این رو بخش بزرگی از آنچه که ما شاهدش هستیم، دنیای ساختگی است. در واقع تمام دنبالکنندهها و خود شاخهای اینستاگرام بنایی را ساختند که بر هیچ استوار است. این پژوهشگر مسائل اجتماعی میافزاید: اگر بنده جای متولیان و متخصصان جامعه بودم، حداقل در این راستا یک مطالعه تطبیقی و مقایسهای انجام میدادم، چراکه جامعه ما با این مساله متفاوت برخورد کرده است و فضایی را به وجود آورده که منحصر به فرد است. او اضافه میکند: البته فضای مجازی با تلفات زیادی همراه است، چون دنیایی ساخته شده که در آن ممکن است، اتفاقات زیادی بیفتد که هیچ کدام از آنها در راستای رشد جامعه نیست، چراکه فضای مجازی در اختیار افرادی قرار گرفته که نسبت مستقیمی با منافع و رشد اجتماعی شهروندان ندارند. عزیزپناه با بیان اینکه فضای مجازی به معنای واقعی در یک بخش به شدت دروغین است، توضیح میدهد: دنیای مجازی مانند یک سرگرمی است که ممکن است بهای سنگینی را به جامعه تحمیل کند. بهایی که عدهای برای شاخ اینستاگرام شدن میپردازند. این بها صرفا شخصی نیست و برای جامعه هم هزینههای بسیاری دارد، چون فضایی ایجاد شده که بازار درست کرده است. در واقع شاخهای اینستاگرام از طریق دنبالکنندههای خود فضا میخرند که در نهایت میتواند منجر به تغییر آداب و رسوم و کنشهای اجتماعی شود.