قرص هیدروکسی زین چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن

هیدروکسی زین (Hydroxyzine) نوعی آنتی هیستامین است که برای مدیریت اضطراب، کاهش تهوع، تسکین علائم مرتبط با شرایط آلرژیک مانند خارش، کهیر و...مصرف می شود.

در این مطلب شما می‌توانید اطلاعات کاملی درباره قرص هیدروکسی زین و شربت هیدروکسی زین برای کودکان از جملهموارد مصرف، عوارض، تداخل دارویی، دوز قرص هیدروکسی زین برای کودکانو هشدارهای مصرف آن را مطالعه کنید. در ضمن به سوالاتی مانند عوارض شربت هیدروکسی زین برای کودکان چیست؟، قرص هیدروکسی زین ۱۰ برای چیست؟،قرص هیدروکسی زین برای خارش واژن استفاده می شود، قرص هیدروکسی زین 25 برای چیست؟، قرص هیدروکسی زین برای خارش بدن کاربرد دارد؟ و... پاسخ می دهیم.

 

هیدروکسی زین چیست؟

هیدروکسی زین(به انگلیسی Hydroxyzine) داروی ضدحساسیت از گروه آنتی هیستامین ها است که در درمان اضطراب و تنش عصبی به عنوان آرام‌بخش قبل از بیهوشی عمومی، کنترل تهوع و استفراغ یا تسکین علائم مرتبط با شرایط آلرژیک مانند خارش، کهیر، رینیت و ملتحمه آلرژیک استفاده می شود.

عمکلرد هیدروکسی زین به این صورت است که با مهارکردن اثر هیستامین، به کاهش علائم حساسیت خصوصا خارش ناشی از آن کمک می کند.قرص هیدروکسی زین 10، قرص هیدروکسی زین 25 و شربت هیدروکسی زین با دوز 10 میلی گرم/5 میلی لیتر را می توان با نام های تجاری هیدروکسی زین، تدازین و هیستازد با نسخه پزشک و حتی بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کرد.

 هشدار مصرف هیدروکسی زین

• بارداری: مصرف هیدروکسی زین در بارداری در گروه C قرار دارد یعنی فقط در صورت نیاز واضح و تحت نظارت یک متخصص استفاده شود.به طور کلی استفاده از آن بی خطر در نظر گرفته می شود، اما شرایط و خطرات فردی باید ارزیابی شوند. مصرف هیدروکسی زین ۲۵ در بارداری یا هیدروکسی زین ۱۰ در ابتدای بارداری اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود.
• شیردهی: قبل از استفاده از هیدروکسی زین در شیردهی با پزشک خود مشورت کنید زیرا هیدروکسی زین در شیر مادر دفع می شود.
  
• کودکان:بررسی هایی که تاکنون در مورد مصرف این دارو برای کودکان انجام شده مشکل خاصی نشان نداده است که مصرف داروی هیدروکسی زین برای کودکان محدود کند.هیدروکسی زین برای نوزاد زیر ۶ ماه ممنوع است و برای کودکان زیر ۲ سال با تجویز پزشک، صورت می‌گیرد.
• سالمندان: حساسیت به عوارض داروی هیدروکسی زین برای سالمندان بالای 65 سال بیشتر می باشد و ممکن است منجر به خواب آوری عمیق در فرد گردد.
• بیماری: قبل از مصرف داروی هیدروکسی زین در صورت سابقه ی بیماری چون مشکلات کبدی،کلیوی، قلبی، چشمی (آّب سیاه یا گلوکوم )، مشکلات پروستات یا هرگونه مشکل در دفع ادرار، صرع، مشکلات مزمن تنفسی مانند آسم و برونشیت و سایر موارد حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• خواب آلودگی: مصرف هیدروکسی زین ممکن است باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شود. بنابراین پس از مصرف این دارو رانندگی نکنید یا از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری زیاد دارند، اجتناب کنید.
• الکل: مصرف الکل باعث تشدید عوارض هیدروکسی زین از جمله خواب آوری می شود.بنابراین از مصرف الکل و فرآورده های الکلی در زمان درمان با این دارو خودداری کنید.
• حساسیت به نور: در مدت درمان با داروی هیدروکسی زین، حساسیت بدن شما به نور بیشتر می شود. بنابراین درمعرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید و از کرم های ضدآفتاب و عینک آفتابی استفاده نمایید.
• احتیاط در مصرف: هیدروکسی زین در افراد با سابقه اختلالات تشنج، بیماری کبدی یا گلوکوم باید با احتیاط مصرف شود.
• لیست داروها: از آنجا که هیدروکسی زین می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
•  قرص هیدروکسی زین و فشار خون: هیدروکسی زین می‌تواند ریتم غیر طبیعی قلب و فشار خون پایین را ایجاد کند.
• در صورتی که قصد انجام عمل جراحی یا آزمایشات بالینی خاصی مانند تست آلرژی را دارید،پزشک خود را از مصرف این دارو مطلع نمایید زیرا لازم است برای مدتی مصرف داروها را قطع کنید.
• احتمال بروز خشکی دهان با مصرف داروی هیدروکسی زین وجود دارد.
• سطح کراتینین بیمار در ابتدای درمان ارزیابی شود.
• لازم است که مراقبت های لازم برای جلوگیری از سقوط بیمار انجام گیرد (مانند قرار دادن نرده محافظ بر تخت بیمار)
• داروی هیدروکسی زین ممکن است باعث فرورفتگی دائم در زیر پوست در محل تزریق دارو شود. بنابراین در صورت مشاهده علائمی مانند فرورفتگی پوست، تغییر رنگ پوست به آبی- سبز یا سیاه، درد، قرمزی و یا پوسته پوسته شدن در محل تزریق بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• اگر در ریتم قلب خود تغییری مشاهده کردید یا احساس سرگیجه یا ضعف داشته باشید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
• در صورتی که مبتلا به انسداد روده ی کوچک هستید حتما پزشک خود را مطلع سازید.

موارد مصرف هیدروکسی زین

• مدیریت اضطراب و تنش
• کنترل تهوع و استفراغ 
• آرام بخش قبل و بعد از بیهوشی
• تسکین خارش ناشی از واکنش های آلرژیک
• کاهش عوارض قطع مصرف مواد مخدر و الکل
• تسکین علائم مرتبط با شرایط آلرژیک، مانند کهیر، رینیت و ملتحمه آلرژیک

 8 نکته درباره نحوه استفاده از هیدروکسی زین

1. قبل از شروع درمان با قرص هیدروکسی زین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی درباره دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. دوز و مقدار قرص هیدروکسی زین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بنابراین دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، مصرف کنید.
3. معمولا مصرف قرص هیدروکسی زین بصورت یک مرتبه شب ها پیش از خواب، علائم را کنترل می‌ کند. با این حال ممکن است این دارو، دو تا سه مرتبه در روز باتوجه به شدت علائم شما تجویز شود.
4. قرص هیدروکسی زین را می‌توان قبل یا بعد از غذا مصرف کرد اما برای کاهش عوارض گوارشی می‌توانید آن را به همراه غذا یا با شیر میل کنید.
5. قرص هیدروکسی زین فقط به صورت کوتاه مدت مصرف می‌شود و دوره درمانی آن نباید بیش از ۴ ماه طول بکشد.
6. در صورتی که از شربت هیدروکسی زین برای کودک استفاده می کنید، مقدار و نحوه ی مصرف دارو را بطور دقیق از پزشک سوال کنید.
7. می توانید دارو را تا زمانی که علائم شما بهبود یابد مصرف کنید و پس از بهبودی دارو را قطع نماييد.
8. در صورت عدم بهبود علائم یا بدتر شدن با پزشک تماس بگیرید.

اشکال دارویی هیدروکسی زین

دوز مصرف هیدروکسی زین

دوز مصرف هیدروکسی زین به سن، وضعیت بیماری و پاسخ‌گویی بدن او به درمان بستگی دارد و در کودکان دوز بر اساس وزن آن‌ها تعیین می‌شود.:

• دوز قرص هیدروکسی زین برای بزرگسالان: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم به مقدار ۴ بار در روز
• دوز قرص هیدروکسی زین برای کودکان زیر ۶ سال و بزرگتر: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز و برای کودکان کمتر از ۶ سال: ۵۰ میلی‌گرم در روز

مقدار مصرف هیدروکسی زین

مقدار مصرف هیدروکسی زین را پزشک معالج تعیین می کند.

مقدار مصرف هیدروکسی زین برای بزرگسالان

• اضطراب: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم چهار بار در روز
• کهیر: ۲۵ میلی گرم سه تا چهار بار در روز
• آرام بخش: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم روزانه
• حالت تهوع: حداکثر مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم در روز برای بزرگسالان
• درماتیت آتوپیک: 25 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز
• خارش: 25 میلی گرم خوراکی 3 تا 4 بار در روز

مقدار مصرف هیدروکسی زین برای کودکان

• اضطراب- زیر 6 سال: 50 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده و در حدود 6 سال: 50 تا 100 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده
• درماتیت آتوپیک - تا 6 سال: 50 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده و در حدود 6 سال: 50 تا 100 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده
• خارش: زیر 6 سال: 50 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده و در حدود 6 سال: 50 تا 100 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده
• کهیر: - بعد از 6 سال: 50 میلی گرم خوراکی در روز ، با دوزهای تقسیم شده

 عوارض هیدروکسی زین

عوارض هیدروکسی زین همانند سایر داروها اجتناب ناپذیر است اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند و یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند.

عوارض جانبی هیدروکسی زین:

• احساس سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• تاری دید
• توهم
• تشنج
• تهوع و استفراغ
• لکنت زبان
• خشکی دهان
• خس خس سینه
• کاهش فشار خون
• مشکل در دفع ادرار
• از دست دادن حواس
• لرزش یا حرکات غیر ارادی
• معده درد و مشکلات گوارشی

منع مصرف هیدروکسی زین

• صرع
• بارداری
• شیردهی
• زخم معده
• پورفیری
• مشکلات کبدی
• مشکلات کلیوی
• مشکلات قلبی
• احتباس ادراری
• افراد مبتلا به گلوکوم
• انسداد روده کوچک (حتی از نوع خفیف)
• مشکلات پروستات یا هرگونه مشکل در دفع ادرار
• مشکلات مزمن تنفسی مانند آسم و برونشیت
• در صورت حساسیت به این دارو یا داروها و مواد دیگر
• عدم تعادل الکترولیتی (مانند سطح زیاد یا اندک پتاسیم در خون)

تداخل دارویی هیدروکسی زین

تداخل دارویی هیدروکسی زین با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. برخی از مهم‌ترین داروهایی که با هیدروکسی زین تداخل دارویی دارند، عبارت‌اند از:

• ابیلیفای (آریپیپرازول)
• ادرال (آمفتامین / دکستروآفتامین)
• امبین (زولپیدم)
• آتیوان (لورازپام)
• بنادریل (دیفن هیدرامین)
• سیکلوبنزاپرین
• سیمبالتا (دولوکستین)
• روغن ماهی (اسیدهای چرب اشباع نشده امگا 3)
• گاباپنتین
• هیدروکودون
• ایبوپروفن
• لامکتال (لاموتریژین)
• لکساپرو (سیتالوپرام)
• لییریکا (پرگابالین)
• ملاتونین
• پاکسیل (پاروکستین)
• پرکوکت (اکسی کدون)
• پردنیزولون
• پروایر HFA (آلبوترول)
• پروزاک (فلوکستین)
• سرووکل (کوئتیاپین)
• سینگلر (مونته لوکاست)
• ترامادول
• تیلنول
• ویتامین B12 (سیانوکوبالامین)
• ویتامین D3 (کولکالسیفرول)
• زاناکس (آلپرازولام)
• زولفت (سرترالین)
• زیرتک (ستیریزین)

جدول تداخل دارویی هیدروکسی زین

این جدول شامل همه تداخل های دارویی هیدروکسی زین نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین مصرف این دارو ممکن روی نتایج برخی آزمایش های پزشکی تأثیر گذار باشد.

تداخل هیدروکسی زین با بیماری‌ها

هیدروکسی زین با چند بیماری تداخل دارد که باید پیش از مصرف دارو، به پزشک اطلاع داد:

• افسردگی
• سندرم QT
• اثرات آنتی کولینرژیک
• آسم / بیماری مزمن انسداد ریوی
• بیماری‌های قلبی عروقی
• بیماری‌های کلیوی / کبدی
• گلوکوم

مصرف بیش از حد هیدروکسی زین

اگر فردی بیش از اندازه داروی هیدروکسی‌زین استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بی‌هوش شدن یا مشکل در تنفس شد به سرعت با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

فراموش کردن مصرف یک نوبت هیدروکسی زین

در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید.

شرایط نگهداری از دارو هیدروکسی زین

• هیدروکسی زین را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
• هیدروکسی زین را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.

 اطلاعات تخصصی درباره هیدروکسی زین

اسامی تجاری و قیمت هیدروکسی زین در ایران

دارو های هم گروه هیدروکسی زین

سخن آخر

هیدروکسی زین داروی ضدحساسیت است که برای مدیریت اضطراب و تسکین علائم مرتبط با شرایط آلرژیک تجویز می شود و با عوارضی چون سرگیجه، تهوع و استفراغ همراه است. همچنین این دارو با داروهای ایبوپروفن، برومپریدول، سیمتروپیوم و... تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی به معرفی قرص سیپروهپتادین چیست؟ موارد و نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارو و قرص فکسوفنادین چیست؟ نحوه و موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی  پرداختیم که در صورت تمایل می توانید مطالعه کنید. اگر درباره هیدروکسی زین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سوال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.