سرطان نازوفارنکس و نحوه تشخیص کامل این بیماری

سرطان نازوفارنکس یکی از انواع سرطان های نادر محسوب می شود که با تشخیص به موقع می تواند به سادگی درمان شود. با تشخیص به موقع می تواند از عود بیماری و به وجود آمدن صدمات جبران ناپذیر مربوط به آن پیشگیری نمود. این سرطان با دیگر سرطان هایی که در قسمت گلو به وجود می آیند مانند سرطان مری و سرطان حنجره متفاوت می باشد و نباید آن را با آن ها اشتباه گرفت.

معرفی سرطان نازوفارنکس

سرطان در حال حاضر به یکی از رایج ترین بیماری ها تبدیل شده است و مردم بسیاری با انواع مختلفی از آن درگیر هستند. سرطان نازوفارنکس نیز یکی از انواع سرطان ها می باشد که در طول سال اشخاص بسیاری به آن مبتلا می شوند. این نوع سرطان با عنوان سرطان سر و گردن نیز شناخته می گردد. برای کسب اطلاعات در مورد این بیماری و روش های درمان و همچنین تشخیص آن در این مطلب همراه ما باشید.

نازوفارنکس

فارنکس در واقع یکی از اصطلاحات پزشکی می باشد که برای حلق از آن استفاده می شود. حلق هر فرد دارای سه قسمت می باشد، نازوفارنکس یکی از قسمت های حلق می باشد. نازوفارنکس قسمتی از حلق است که پشت بینی را به پشت دهان وصل می نماید. نازوفارنکس در ناحیه ی نرمی در قسمت پشت سقف دهان واقع شده است که البته نمی توان این قسمت را به شکل مستقیم مشاهده کرد.



سرطان نازوفارکنس در واقع مربوط به سر و گردن بوده که اغلب ناحیه گوش، حلق و بینی را درگیر می نماید. از جمله شایع ترین تومورهای موجود در حفره بینی و سینوس های پارانازال که قسمتی از نازوفارکنس می باشند، کارسینوم سلول سنگفرشی می باشد. در این بیماری رایج ترین مکانی که تومور در آن به وجود می آید، دهانه سینوس ماگزیلاری است. بعلاوه در این بیماری کارسینوم سلول های سنگفرشی هم به شکل عمده دیده می شوند و ۸۰ درصد از آن ها به صورت غیر شاخی می باشند.

قسمت نازوفارنکس در بدن هر فرد دارای گردش لنفاوی بسیار بالایی است، به همین خاطر تومورهای این ناحیه می توانند به غدد لنفاوی زنجیره ژوگولار فوقانی و میانی در دو قسمت یا به غدد لنفاوی خلفی وارد می گردند. متاستاز به غدد لنفاوی امکان دارد در حدود ۸۰ درصد از بیماران ابتلا به این مشکل دیده شود. همچنین در ۵ درصد از بیماران نیز اولین علائم بالینی، ظاهر شدن تومور گردنی می باشد.

انواع مختلف این سرطان

این بیماری با توجه به نقاطی که می تواند بدن را درگیر نماید، دارای نام های مختلفی می باشد. در ادامه با نام ها و انواع مختلف این سرطان آشنا خواهیم شد:

• سرطان حنجره
• سرطان دهان
• سرطان سینوس
• سرطان لوزه
• سرطان غدد بزاقی
• سرطان گلو

دلایل بروز بیماری نازوفارنکس

موارد مهی مانند سن، ژنتیک، سبک زندگی و عوامل محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. این موارد از فاکتورهای مهم بروز این مشکل محسوب می شوند. علاوه بر این برخی از عفونت ها و ویروس ها هم می توانند در بروز سرطان نازوفارنکس و همچنین انواع سرطان ها تاثیر گذار باشند. در کنار این ها استعمال دخانیات، مصرف مشروبان الکلی و داشتن رژیم غذایی نادرست می تواند در بروز انواع سرطان تاثیر گذار باشد.

شاید عجیب باشد اما برخی از افراد با قرار گیری در معرض نور آفتاب دچار این نوع از سرطان شده اند. شاید این موضوع دور از ذهن باشد اما کاملا صحت دارد. در کنار این موارد ضعف در سیستم ایمنی بدن، رفلاکس معده و بهداشت ضعیف دهان و دندان و همچنین تغذیه نامناسب می توانند در بروز این بیماری موثر باشند.
البته تا کنون دلیل اصلی برای بروز این بیماری شناخته نشده است، ولی برخی از عوامل در کنار هم می توانند احتمال بروز این سرطان را بیشتر کنند. این عوامل عبارتند از:

• مصرف بالای گوشت و ماهی خشک و غذاهای نمک سود شده
• برخی نژادهایی که در جنوب چین یا شمال آفریقا زندگی می نمایند
• قرار داشتن در معرض ویروس اپشتاین بار
• قرار گیری در معرض گرد و غبار به طور مداوم
• مبتلا بودن یکی از اعضای خانواده مانند والدین به این سرطان
• قرار گیری در معرض ویروس پاپیلوم انسانی
• نوشیدن بالای مشروبات الکلی
• اشخاصی که سیگاری هستند و دخانیات بالا مصرف می کنند بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• خوردن برخی از مواد غذایی باعث بالا رفتن ریسک ابتلا خواهد شد، از این رو بروز این سرطان در آسیا و آفریقای جنوبی شایع تر می باشند.
• افرادی که در محل کار خود با ذرات چوب در ارتباط هستند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا قرار دارند. دلیل این موضوع می تواند استنشاق ذرات چوب و وارد شدن آن ها به فضای دهان باشد.
• اشخاص مبتلا به شرایط خاص مربوط به گوش و حلق و بینی نیز می توانند در معرض ابتلا به این سرطان قرار گیرند. این اشخاص می توانند علائمی مانند آبریزش بینی، عفونت گوش میانی و یا پولیپ را مشاهده نمایند.

جالب است که بدانید آقایان حدود ۳ برابر بیشتر از خانم ها دچار این نوع از سرطان می شوند. همچنین میانگین سن تشخیص بیماری در افراد حدود ۵۰ سال می باشد.

علائم بروز سرطان

علائم و نشانه های این سرطان با توجه به قسمتی که این سرطان از آن شروع می شود متفاوت هستند. البته ممکن است برخی از افراد مبتلا شده به این بیماری هیچ نشانه ای از خود بروز ندهند و این بیماری به شکل پنهان در این افراد ایجاد شود. در حالت کلی علائم رایج که می توانند در افراد مبتلا به سرطان نازوفارنکس دیده شوند شامل موارد زیر می شوند:

• سردرد
• تاری در دید
• مشکل در بلع کردن مواد خوراکی
• وجود توده در گردن
• حس وزوز در گوش
• جمع شدن مایع در گوش
• حس درد در گوش
• بروز اختلال در شنوایی
• گرفتگی در بینی
• خارج شدن ترشحات خونی از بینی
• کلفت شدن صدا
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• بی حس شدن قسمت انتهایی صورت
• حس گلودرد دائمی
• سرفه های پر تکرار
• تنفس بد بو
• اختلال در نفس کشیدن
• بروز مشکلات پوستی

یکی از مهمترین مواردی که درباره این بیماری وجود دارد، این است که نشانه های این بیماری در اغلب موارد با دیگر بیماری ها اشتباه گرفته می شود. از این رو کنترل آن به تعویق خواهد افتاد. به همین خاطر نمی توان از عوارض سوء ناشی از این بیماری جلوگیری نمود.

روش های تشخیص بیماری

تشخیص بیماری و سرطان نازوفارنکس اغلب با انجام برخی معاینات پزشکی و تست های تشخیصی به وسیله پزشک متخصص امکان پذیر می باشد. معاینات انجام شده شامل معاینه گلو با یک آینه کوچک می باشد. همچنین برای تشخیص صحیح بیماری برخی از آزمایشات تجویز می گردد. این آزمایشات شامل موارد زیر می شوند:

• نازاندوسکوپی:

این روش تا حدودی به روش آندوسکوپی شبیه می باشد. در این روش تلسکوپی از راه بینی به ناحیه ی انتهایی بینی و گلو وارد می گردد. برای انجام این تست می توان در صورت نیاز از بی حسی موضعی استفاده کرد.

• پانندوسکوپی:

در انجام پانندوسکوپی بینی و گلو به شکل کامل و دقیق معاینه می شود و با توجه به وجود توده، آن را بررسی می نمایند. انجام این روش در صورت نیاز و صلاح پزشک با بیهوشی صورت می گیرد.

• اسکن تصویر برداری:

از روش اسکن تصویر برداری به منظور تشخیص تومورها و توده های موجود در ناحیه گردن و گلو استفاده می گردد. سی تی اسکن و ام آر آی از رایجترین روش های تصویر برداری می باشند.

• بیوپسی یا نمونه برداری:

در روش نمونه برداری همانطور که از نامش مشخص است، اغلب حین پانندوسکوپی قسمت کوچکی از گلو یا توده موجود در گلو به منظور انجام آزمایشات تکمیلی برداشته خواهد شد.

• آزمایش خون یا ادرار:

این نوع آزمایش به منظور بررسی نمودن ناهنجاری های لثه، دهان، بینی و گونه ها و … انجام خواهد شد.

• تست HPV:

این تست برای بررسی عامل HPV که یکی از ریسک فاکتورهای وجود سرطان در قسمت سر و گردن می باشد، استفاده خواهد شد.

• تست مولکولی تومور:

روش تست مولکولی تومور، شامل بررسی آزمایشگاهی نمونه توده، به منظور شناسایی ژن ها، پروتئین ها و دیگر عوامل منحصر به فرد توده شناسایی شده می باشد.

• اسکن استخوان:

این روش به منظور بررسی گسترش سرطان در استخوان ها انجام می شود. چون در اغلب موارد این سرطان به استخوان ناحیه گلو و گردن نیز گسترش یافته است.

• سونوگرافی:

سونوگرافی، شامل استفاده از امواج فراصوت به منظور به وجود آوردن تصویر اندام های داخلی انجام می شود. به این روش توده های پنهان هم می توانند مشخص شوند.

• توموگرافی با انتشار پوزیترون:

این روش تشخیصی اغلب به همراه سی تی اسکن صورت می گیرد.

• رادیوگرافی پانورامیک:

 این روش که نوعی روش تصویر برداری با اشعه ایکس می باشد برای تشخیص سرطان یا ارزیابی دندان ها قبل از پرتو درمانی یا شیمی درمانی انجام می شود. این روش در حال حاضر اغلب با نام پانورکس شناخته می گردد.
همانطور که در ابتدای اشاره شد، تشخیص سرطان نازوفارنکس اغلب با انجام معاینات و تست های تشخیص به وسیله پزشک متخصص امکان پذیر می باشد.

روش های درمانی

درمان هایی که برای رفع این بیماری پیشنهاد می شوند با توجه به شدت و وسعت درگیری آن متفاوت می باشند. اگر این بیماری باعث فلج عصب فاسیال یا تهاجم به غدد لنفاوی موضعی گردد، درمان باید به شکل فشرده و شدید انجام شود که شامل برداشتن کامل و موضعی تومور به همراه حاشیه های از بافت غیر سرطانی برای بیوپسی انجام شود.

• روش جراحی:

روش جراحی برای درمان این بیماری زمانی توصیه می شود که به گستردگی بیماری توجه شده باشد. در حین جراحی باید عصب فاسیال حفظ گردد، مگر اینکه فلج شده باشد با مستقیما به وسیله تومورها مورد حمله قرار گرفته باشد. اغلب در مواقعی که متاستاز دوردست وجود دارد، جراحی صورت نمی گیرد مگر اینکه کارسینوم کیستی آدنوئید وجود داشته باشد.
جراحی بهترین و رایج ترین روش درمان سرطان نازوفارنکس می باشد، ولی اگر سرطان ناحیه حلق را درگیر نماید، انجام جراحی خیلی توصیه نمی شود. چون دسترسی به این قسمت برای پزشک دشوار می باشد. در این حالت از روش های درمانی دیگری استفاده خواهد شد.

• روش رادیوتراپی:

در روشی دیگر برای درمان از رادیوتراپی استفاده می شود. این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی انجام می شود.

• روش شیمی درمانی:

شیمی درمانی روشی است شامل مصرف داروهای مورد نیاز برای نابودی سلول های سرطانی که برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها تجویز می گردد.

• روش پرتو درمانی:

پرتودرمانی روشی رایج برای درمان سرطان نازوفارنکس محسوب می شود. با این روش می توان پیشرفته ترین سلول های سرطانی را نیز نابود نمود.