بلغم چیست؟
چهار خلط با عناوین بلغم، سودا، صفرا و دم در خون بدن انسان ها در حد اعتدال وجود دارد. بلغم یکی از خلط های چهار گانه یا اخلاط اربعه به شمار می رود که به صورت مایع یا آب در معده تولید می شود سپس به صورت سرد و تر در تمام سطح بدن به همراه جریان خون، گسترش پیدا می کند.در واقع، غلبه ی بلغم حاکی از افزایش میزان بلغم در جریان خون بدن دارد که در طی حرکت گلبول های سفید شکل می گیرد و در رگ های لنفی در گردش است.
بیماری های موجود در بدن از آمیختگی تعادل اخلاط چهارگانه نشأت می گیرند. در واقع افزایش یا حتی کاهش عناصر چهار گانه بدن سبب بروز بیماری های جسمانی و روحی می گردد.
با افزایش بلغم در بدن میزان رطوبت و سردی نیز افزایش پیدا می کند. خلط سنگین بلغم، به ته نشینی در بدن تمایل دارد. بدین جهت افراد بلغمی مزاج اندامی گلابی شکل دارند. حتی در مواردی نیز با وجود برخورداری از اندام ایده آل دارای شکم و پهلو هستند.
عوامل مختلفی نظیر کهولت سن و فصل زمستان سبب افزایش خلط بلغم در بدن می شوند.
علاوه بر این، اضافه وزن، تغذیه ی نامناسب و پیروی از غذاهایی با طبع سرد و تر اعم از ماهی، ترشی، ماست، بادمجان و... مسبب تشکیل بلغم در بدن به شمار می رود.
از سری نشانه های غلبه ی بلغم در بدن می توان به ضعف در گوارش، افسردگی، ریزش موی سر، دردهای مفصلی، زود انزالی، ضعف در امیال جنسی، کیست تخمدان، سقط جنین، لکنت زبان، بدبینی، سنگ کلیه و سردردهای سینوزیتی اشاره کرد.
درمان بلغم سبب ارتقای سیستم ایمنی بدن می شود. در واقع سرد و تر بودن بلغم موجب سردی در بدن می گردد. سردی موجود در بدن مانع چربی سوزی و کاهش وزن می شود. بدین ترتیب افراد دارای غلبه ی بلغم به موجب متابولیسم کاهشی به ندرت لاغر می شوند.
با افزایش بلغم در بدن رطوبت و سردی بدن افزایش پیدا می کننددرمان بلغم در بدن
مؤثر ترین راه در راستای درمان بلغم، جلوگیری از افزایش خلط بلغم در بدن است. یکی از نکات ضروری در خصوص درمان و پیشگیری از خلط بلغم، تعدیل در ساعات شبانه روزی خواب است. در واقع میزان مطلوب خوابیدن در یک 24 ساعت، به مدت 8 ساعت است.علاوه بر این، خوابیدن در طی روز به ویژه یک ساعت قبل از غروب آفتاب سبب افزایش بلغم در بدن می گردد. اکثر افرادی که عادت به خوابیدن های طولانی مدت در طول روز دارند به مرور زمان دچار التهابات سینوسی، سنگینی سر و کند شدن رفتار های مغزی می شوند.
درمانگران طب سنتی بر این باور هستند که در راستای درمان بلغم پرهیزات غذایی به ویژه عدم مصرف غذاهای دارای طبع سرد در صبح و شب به شدت تأثیر گذار است.
در واقع بی توجهی به زمان و برنامه ی غذایی مناسب منطبق بر فصول مختلف سال موجب سردی دستگاه گوارش و در نهایت ایجاد خلط در بدن می شود.
ساده ترین نوع غلبه ی بلغم در بدن با خستگی، سستی و بی حالی بروز پیدا می کند. در مقابل پیچیده ترین نوع غلبه ی بلغم نیز به صورت روماتیسم بدن را درگیر می سازد.
از سری رفتار های مناسب در خصوص جلوگیری و کاهش بلغم در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• دوش آب گرم
• قرارگیری در معرض آفتاب
• بهره گیری متعادل از ادویه ی تند
• افزایش تعداد دفعات جماع یا رابطه ی جنسی
• ورزش روزانه
• ترکیب ادویه جات گرم در برنج اعم از زعفران، دارچین، هل و زیره
از سری رفتارهای مناسب در درمان بلغم، مصرف غذاهای تند استپرهیزات غذایی در خصوص رفع بلغم
بلغم در دو نوع طبیعی و غیر طبیعی وجود دارد. بلغم طبیعی نوعی خون خام و نا پخته است که پتانسیل تبدیل به خون را دارد. بلغم غیر طبیعی نیز نسبت به بلغم طبیعی، گرم تر و رقیق تر است.با این وجود معده ی افراد بلغمی نسبت به افراد دارای اخلاط معتدل به سختی روند هضم غذا را تکمیل می کند.
در پرهیزات غذایی افراد بلغمی مصرف غذاهایی با طبع سرد ممنوعیت دارد. همچنین میوه های دارای طبع سرد اعم از کیوی، لیمو شیرین، نارنگی، گرمک، خیار پوست کنده و میوه های نارس منع مصرف دارد.
در ادامه لیست پرهیزات غذایی برای رفع بلغم را ذکر می کنیم:
• لبنیات اعم از شیر، خامه، پنیر، کشک، ماست، دوغ، کره
• برنج
• نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه، نوشابه و نسکافه
• روغن نباتی و کره های گیاهی
• فست فود به ویژه سوسیس و کالباس
• سیب زمینی
• ترشیجات دارای سرکه، لیته و شور
• عدس
• سوپ جو
• قارچ
• گوشت سفید اعم از گوشت ماهی
• گوشت قرمز نظیر گوشت گوساله و گاو
• آب یخ
• ماکارونی
• آش رشته
• پر خوری های مزمن
• گوجه فرنگی
• کدو خورشی
• پفک
• بیسکوییت
قارچ و گوجه از غذاهای منع شده در افراد با غلبه ی بلغم هستندروش های متداول در خصوص دفع بلغم
تنظیم زمان خواب و سرعت میل کردن غذا
گسترده ترین روش در راستای دفع بلغم، سحرخیزی است. روند تولید بلغم در بدن پس از طلوع آفتاب آغاز می شود.بدین جهت درمان گران طب سنتی بر بیدار شدن افراد قبل از طلوع آفتاب تأکید دارند.
یکی از عوامل تشدید کننده ی خلط بلغم در بدن، سرعت میل کردن غذا است. در واقع تند خوردن غذا سبب تکثر تولید سودا و بلغم در بدن می گردد. همچنین، روند سریع غذا خوردن در بدن افراد مستعد به چاقی سبب افزایش وزن می شود.
بادکش درمانی و ماساژ
در طب سنتی اصطلاحی با عنوان پختن بلغم رایج است. این عبارت حاکی از نوعی ماساژ در محل تجمع بلغم به وسیله ی روغن های گرم دارد که سبب کاهش تأثیرات مخرب بلغم در بدن می گردد.به طور مثال روغن سیاه دانه یکی ار روغن های گرم به شمار می رود که توصیه می شود به مدت 40 شبانه روز به صورت موضعی در محل تجمع بلغم، مالش داده شود.
علاوه بر این، در طب سنتی برای دفع بلغم در افراد مبتلا به مزاج بلغم، هفت جلسه باد کش درمانی توصیه می شود.
مصرف قرص های ضد بلغم
درمانگران طب سنتی به وسیله ی برخی گیاهان دارویی اعم از آویشن و زنیان نوعی داروهای ضد بلغم را تولید می کنند که در داروخانه های معتبر در سرتاسر دنیا در دسترس است.عناصر سازنده ی قرص های ضد بلغم حاوی مقادیر فراوانی کارواکرول و تیمول هستند که سبب افزایش روند ترشح صفرا، موکوس و آنزیم های گوارشی می گردد.
این ترکیبات با خاصیت آنتی باکتریال و ضد قارچ سبب کاهش اسپاسم روده ای می شوند.
علاوه بر این در برخی قرص های گیاهی ضد بلغم آویشن وجود دارد. آویشن با بروز خاصیت آنتی هیستامین و برونکودیلاتوری در راستای درمان مشکلات تنفسی به ویژه سرفه های خشک مؤثر است.
پیروی از رژیم غذایی مخصوص در خصوص دفع بلغم
مصرف میوه های رسیده در درمان بلغم تأثیر گذار است• مصرف روزانه ی سبزیجات اعم از جعفری، ترخون، شوید، تره، کرفس، ریحان، نعناع، کلم، مرزه و جعفری
• مصرف غذاهای دارای ادویه ی تند و گرم اعم از دارچین، زنجبیل، هل، دانه خردل، دانه فلفل، فلفل سفید، فلفل سیاه، زعفران، سیر، جوز هندی و موسیر
• مصرف روزانه ی گوشت گوسفند، گنجشک، سار، کبوتر، شتر و بوقلمون به صورت کبابی
• مصرف خشکبار اعم از پسته، فندق، عسل، شیره خرما، ارده، گردو، بادام
• مصرف حبوبات مانند گندم، نخود، لوبیا چیتی، دال عدس، لوبیا کپسولی، لپّه
• مصرف میوه های رسیده
• بهره گیری از ریشه های همانند هویج، ترب سفید و سیاه، شلغم، چغندر، کلم قمری
• مصرف بذر های ملین دار نظیر بارهنگ، تخم ریحان، تخم شربتی، خاک شیر و قدمه شیرازی
• مصرف دم نوش دارچین، زنجبیل
• مصرف روزانه ی سویق
