امروزه یکی از مهمترین عوامل در درمان بیماری‌های روانی، شناسایی و پیشگیری از بیماریهاست. انواع بیماری‌های موجود در دسته اختلالات روانی شناخته شده است که محققان درباره پیشگیری و علائم آنها نتایج زیادی را ارائه کرده‌اند. یکی از مهمترین و شایع‌ترین این بیماری‌ها را می‌توان اسکیزوفرنی نام برد که به طور خلاصه منجر به ناتوانی فرد می‌شود.
اسکیزوفرنی چیست؟
روان‌گسیختگی، اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی (Schizophrenia) یک بیماری روانی است که با رفتار و گفتار غیرعادی و کاهش توانایی درک واقعیت (اختلال در واقعیت سنجی) نمایان می‌شود. اسکیزوفرنی در واقع یک بیماری روانی است که در آن از فرد یک رفتار و گفتار غیرعادی رخ می‌دهد و توانایی درک واقعیت در فرد، رو به افول می‌رود و کاهش می‌یابد. در این بیماری شما با فردی رو به رو می‌شوید که در حوزه‌های مختلف مانند اندیشیدن و حتی عواطف ضعیف عمل می‌کند.
فرد مبتلا به اسکیزوفرنی کیست؟
این فرد باور دارد که هر آنچه را که انجام می‌دهد از صحت و درستی برخوردار است به همین علت باورهای نادرست خود را درست می‌داند و در هر زمان به دنبال جلب توجه دیگران است. این باورهای نادرست، ناتوانی در اندیشیدن، ضعف در بروز عاطفه، توهم در شنیدن، خوابگردی ها و کابوس‌ها، بی انگیزگی، احساس بی ارزشی و فکر مریض همراه با خودکشی از نشانه‌ها و نقطه‌های پیگیری این بیماری محسوب می‌شود.
روان گسیختگی چیست؟
روان گسیختگی که یکی از اسامی دیگر بیماری اسکیزوفرنی است از نوع حاد این بیماری محسوب می‌شود. این بیماری به گونه ایست که فرد توان تشخیص خیالات را از واقعیت ندارد. یکی از عواملی که درمان این بیماری را سخت می‌کند، ناآگاهی فرد از بیمار بودن خودش است. هنگامی که فرد هنوز توهمات خود را یک واقعیت، و باورهای نادرست خود را درست و صحیح می‌بیند، روند معالجه سخت‌تر می‌شود. البته باید گفت بسیاری از افراد با وجود ناآگاهی باز هم عملکرد خوبی در درمان دارند.
انواع اسکیزوفرنی
- اسکیزوفرنی پارانویید
- اسکیزوفرنی آشفته یا سازمان نیافته
- اسکیزوفرنی کاتا تونیک
- اسکیزوفرنی باقی مانده
- اسکیزوفرنی نامتمایز یا نامشخص
علائم فرد مبتلا به اسکیزوفرنی
علائم در افراد معمولاً در نوجوانی شروع می‌شود و با افسردگی و اضطراب که از دسته اختلالات روانی دیگر هستند می‌تواند در فرد همراه شود. کمبود محبت و تنهایی و حتی برخی عفونت‌ها می‌تواند احتمال این بیماری روانی را در فرد بیشتر کند. مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند و حدود ۵۰ درصد از کسانی که مبتلا می‌شوند تا آخر عمرشان با این بیماری همنشین هستند. توهم در شنیدن شاید در گام اول جز علائم معمولی این بیماری به شمار بیاید اما در گذر زمان اگر منجر شود که فرد از این توهم ات پیروی کند و آنها را به عنوان یک فرمان ببیند می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری به جا بگذارد. فرد باید بداند که یقین به این توهمات می‌تواند به مواردی از جمله سو تعبیر درباره حرف‌های دیگران و برنامه‌های تلویزیونی که گویا هر آنچه می‌گویند او را مخاطب قرار می‌دهند، مربوط شود. کم حرف زدن، کم اشتهایی، هذیان، توهم، بی اعتنایی، کم تحرکی، بی انگیزگی و کم عاطفی از علائمی است که در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی که سن شیوع معمول این بیماری است در افراد ممکن است بروز یابد. در افراد میزان بروز و علائم متفاوت است و گاهی فرد با انجام رفتارهای عجیب از خود می‌تواند هشدار بروز و یا پیش روی این بیماری را اطلاع دهد.
علل بیماری اسکیزوفرنی
این بیماری هم یک بیماری محیطی و هم ارثی می‌باشد و کافیست یک فرد از درجه یک ترین افراد خانواده مبتلا باشد بنابراین این خطر برای سایر افراد همیشه احساس می‌شود. البته باید توجه داشت که مصرف مواد مخدر می‌تواند فرد را به این بیماری مبتلا کند.
تشخیص و درمان بیماری اسکیزوفرنی
از آن جایی که اسکیزوفرنی یک بیماری تدریجی است بنابراین علائم مختلفی از آن در افراد بروز می‌کند که گاهی سریع درمان می‌شود و گاهی تا ابد با فرد همراه است و درمانی ندارد، اما باید گفت مصرف داروهای روان‌پریشی که با معالجه، تشخیص و تجویز دکتر انجام می‌شود، می‌تواند به خفیف‌تر شدن این بیماری مزمن کمک کند. تشخیص این بیماری حداقل ۶ ماه طول می‌کشد و مصرف دارو ها تا زمانی که دکتر لازم بداند ادامه می‌یابد اما آنچه که از مصرف داروها می‌تواند مهم‌تر باشد و فرد را به زندگی عادی برگرداند، حمایتی است که خانواده و دوستان فرد از او دارند. این حمایت باید به گونه‌ای باشد که فرد را در انجام کارها و در محیط شغلی‌اش یاری کند و پشتیبان او باشد. فرد باید امنیت را در خانه احساس کند.
خسارت‌های ناشی از بیماری اسکیزوفرنی تا چه اندازه است؟
فرایند این بیماری ممکن است سال‌ها طول بکشد و یا حتی تنها ۶ ماه مهمان فرد باشد اما آنچه که اهمیت دارد میزان ناتوانی‌ای است که در فرد ایجاد می‌کند. این بیماری گاهی به اندازه‌ای فرد را ناتوان می‌کند که فرد کم حرف و خجالتی می‌شود و این درون‌گرایی موجب می‌شود که اعتماد به نفس فرد بسیار کاهش یابد و از تحصیل و کار باز بماند. این روال کم کم موجب می‌شود که رفتارهای پرخاشگرانه از فرد بروز کند.
