از سوی دیگر کمبود سرویس بهداشتی و حمام، بهداشت محیط و تجمع نخاله‌های ساختمانی و زباله‌ها، سردرگمی در اسکان موقت، سرمای هوا و نبود امکانات و وسایل سرگرمی برای کودکان، تخریب فضاهای آموزشی و از همه مهم‌تر مسائل روحی و روانی از جمله مشکلاتی است که مردم این دیار با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. مردم شهرهای زلزله‌زده کرمانشاه در گفت‌وگو با «آرمان» به بخشی از این مشکلات اشاره کردند. هیوا 40ساله، یکی از ساکنان شهر سرپل ذهاب است که هنوز در چادر زندگی می‌کند. او درباره این وضعیت می‌گوید: روی این زلزله و این آبگرفتگی چطور می‌توان زندگی کرد. چادرهای ما هر وقت باران می‌بارد، پر از آب و گلولای می‌شود. انگار که چادر را روی چشمه‌ای پر از آب و گل بنا کرده‌اند. شب‌ها آن‌قدر سرد می‌شود که هر چقدر هم پتو دور خودمان بپیچیم، باز هم گرم نمی‌شویم. سرما به استخوان‌های‌مان نفوذ می‌کند. تازه تا حالا چند تا چادر به‌دلیل استفاده ازبخاری نفتی آتش گرفته است. هیچ کس تحمل سوز و سرمای شبانه این شهر را ندارد. اینجا هیچ کاری از ما بر نمی‌آید.
مردم به خانه‌های غیرایمن پناه برده‌اند
«چادرها در محاصره آب است. اغلب ساکنان آن یا به خانه‌های غیرایمن خود پناه برده‌اند یا مهمان منزل اقوام شده‌اند، اما در سرپل وضعیت اسف‌بارتر است، در اکثر محله‌ها به‌دلیل اینکه فاضلاب سرویس‌های بهداشتی به خوبی هدایت نشده است، آب همراه با فاضلاب سراسر محل زندگی مردم را پوشانده است.» این بخشی از گفته‌های رحمان، شهروند اسلام آباد غرب است. وی ادامه می‌دهد: هر بار که زلزله می‌آید، تمام کابوس‌های آن شب هولناک برای ما تکرار می‌شود. هنوز خانواده‌های زیادی از زلزله‌زده‌ها نتوانسته‌اند، کانکس دریافت کنند. وقتی باران یا برف می‌بارد، آب تمام چادر را می‌گیرد و ما باید با لباس‌های خیس کنار چادر بنشینیم و بلرزیم. هیچ کس هم فریادهای کمکخواهی ما را نمی‌شنود. بخاری‌های کوچک برقی نیز جوابگوی این سرما نیستند. قرار بود برای ما خانه بسازند، فعلا کانکس به اندازه به ما بدهند. کسانی هم که هنوز در چادر زندگی می‌کنند، کلمات توان بازگو کردن دردهایشان را ندارد. وی می‌گوید: در حالی که بیشتر از یکسال از زلزله می‌گذرد، هنوز بیشتر خانواده‌ها در این سرمای استخوان‌سوز درچادرهای یخ‌زده شب را به صبح می‌رسانند و وقتی باران می‌آید، باید دست به طرف آسمان برداریم و دعا کنیم تا هر چه زودتر باران قطع شود.
کاستی‌هادر مدیریت‌بحران
در این میان احسان مرادنیا، امدادگر و فعال اجتماعی هم که در مناطق زلزله زده مشغول فعالیت است، درباره این وضعیت به «آرمان» توضیح می‌دهد: «در طول هفته گذشته که شدت بارندگی‌ها همه‌گیر شده، شرایط را برای زلزله‌زدگانی که در چادر و حتی در کانکس زندگی می‌کنند، بحرانی‌تر از گذشته کرده است. مشکلاتی از این دست به‌دلیل عدم مدیریت‌های صحیح منطقه‌ای است. بخشی دیگر از معضلات خود مردم هستند. برای مثال خانواده‌هایی که ما کانکس تحویلشان دادیم به آنها می‌گفتیم که کانکس را به صورت استاندارد زیرسازی و جانمایی کنند و حتما نسبت به سطح زمین ارتفاع مناسبی داشته باشد، اما آنها به این توصیه‌ها عمل نکردند.» وی ادامه می‌دهد:«از آنجایی که بارندگی‌های این منطقه به‌دلیل گرمسیر بودن، سیل آسا هستند، کانکس‌هایی که روی زمین قرار داشتند، دچار آبگرفتگی شدند و آّب در کانکس‌ها نفوذ کرده و زندگی مردم را مختل کرده است. البته مدیران محلی هم نتوانستند در این وضعیت مدیریت بحران کنند. چادرهایی هم که توزیع شده مناسب فصل بارندگی نیست. این در حالی است که اکثر خانواده‌ها هم جمعیت‌شان بیشتر از پنج نفر است. با این زلزله دیشب وضع زندگی مردم از هر نظر بحرانی‌تر شده است. بعضی جاها هنوز ابتدایی‌ترین امکانات را ندارد و بلاتکلیف هستند، اما روستاها به نسبت شهرها وضعیت بهتری دارند. مرادی‌نیا می‌گوید: از سوی دیگر مساله تسهیلات و وام‌ها اصلی‌ترین دغدغه ذهنی زلزله‌زده‌هاست. آن‌طور که مردم و اهالی می‌گویند، در شهر سرپل ذهاب، به افرادی که خانه‌هاشان به‌طور کامل تخریب شده 40میلیون تومان وام می‌دهند. با این وضع گرانی این مبلغ کفاف ساخت یک واحد مسکونی را نمی‌دهد. در خصوص خانه‌هایی که نیازمند تعمیر هستند، هم ظاهرا حداکثر 12میلیون تومان وام داده می‌شود که باز مردم می‌گویند با آن نمی‌توان کار را به سرانجام رساند.
شیوع بیماری های عفونی
از سوی دیگر مرتضی مرادی، مسئول بیمارستان صحرایی «بانگر» در سرپل‌‌ذهاب درباره این وضعیت به«آرمان» می‌گوید: بیماری خاصی که غیرقابل کنترل باشد شیوع پیدا نکرده است، اما از آنجایی که اکثر مردم در چادر زندگی می‌کنند، بیماری های عفونی در اطفال و سرماخوردگی مزمن شایع است و بر خلاف شایعات بیماری هایی مثل وبا و آنفلوآنزا شایع نشده است. باید به این نکته هم توجه کرد که از شب گذشته با توجه به اینکه بیشتر مردم در چادر و کانکس زندگی می‌کنند، مشکل مسائل بهداشتی داریم. امکانات خیلی کم است، به‌همین دلیل روزانه تعداد زیادی از مردم سرپل ذهاب برای معاینه به بیمارستان‌های کرمانشاه مراجعه می‌کنند. با توجه به اینکه اکثر روستاهای اینجا آسیب دیده و مردم شغل‌شان را از دست داده‌اند، بهتر این است که تیم‌های سیار در منطقه مستقر شوند. این وضعیت در حالی است که زلزله سال گذشته کرمانشاه با از دست دادن 574 هموطن و مصدومیت بیش از 9هزار نفر، تلخ‌ترین اتفاق سال 96 را به نام خود ثبت کرد و حالا هم بیش از 700نفر مصدوم. تلخی‌ای که پس از یکسال هنوز آثارش در زندگی زلزله‌زدگان و بر روح و روان و بر در و دیوار خانه‌های مخروبه پیداست. «وزارت راه و شهرسازی تاکنون حتی یک واحد از واحدهایی که بازسازی آنها را بر عهده داشته بازسازی نکرده است.» این بخشی از صحبت‌های استاندار کرمانشاه در سالگرد این اتفاق خانمان برانداز بود.
