۸۰ درصد صادرات غیر نفتی در اختیار ۵ گروه

 مجیدرضا حریری نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین گفت: پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، معدن بزرگ و فلزات رنگی هر کدام به نوعی در حال سوبسید گرفتن از دولت هستند ، این بدان معناست که پتروشیمی‌ها خوراک و گاز به نرخ ارزان می‌‌گیرند و فولادی‌ها نیز مواد اولیه و انرژی ارزان قیمت در اختیار دارند و دیگر بخش‌ها مانند فلزات رنگی و معادن بزرگ نیز همین وضعیت را دارند.
حریری گفت: به این ترتیب می‌بینیم که با این سوبسیدها این حق مردم است که ارز حاصل از صادرات غیر نفتی آن‌ها وارد سامانه نیما شده و قیمت از سوی دولت تعیین شود. البته من در کل با یک تقسیم‌بندی مخالفت دارم . شاید ما تنها کشوری باشیم که عبارت صادرات غیر نفتی را ابداع کرده‌ایم، صادرات ، صادرات است ، چه نفتی و چه غیر نفتی اما در ایران ما یک خط گذاشته‌ایم و می‌گوییم صادرات غیرنفتی.
به گزارش خبرآنلاین، او گفت: با همین تعریف صادرات غیر نفتی ما در حدود ۵۰ میلیارد دلار ارزش دارد اما هشتاد درصد از این صادرات اصلا صادرات قابل افتخاری نیست. از کل صادرات غیرنفتی ایران بین ۵۵ تا ۶۰ درصد وابسته به نفت است به‌طوری که این حجم از صادرات را کالاهای پتروشیمی و همچنین گازهای همراه نفت و میعانات گازی تشکیل می‌دهد که بی‌تردید این صادرات در اختیار بخش خصوصی نیست.
ارز حاصل از صادرات غیرنفتی
 این فعال اقتصادی در توضیح این مطلب افزود: این حجم صادرات در حقیقت بی‌واسطه یا باواسطه به دولت مرتبط می‌شود از این رو دولت مشکلی برای آوردن ارز حاصل از آن به سامانه نیما نخواهد داشت.
 حریری ادامه داد: بعد از آن فولادی‌ها، فلزات رنگی و معادن بزرگ، عمده صادرات را به خود اختصاص می‌دهند. برخی می‌گویند این چهار گروه ۸۰ درصد صادرات غیر نفتی را در اختیار دارند اما من می‌گویم حتی بیش از این رقم در اختیار این گروه‌ها است . دولت خودش نیز سهم هشتاد درصدی را قبول دارد چرا که در بخشنامه اولی که صادر کرده بود تاکید داشت هشتاد درصد ارز صادراتی وارد سامانه نیما شود و بیست درصد در بازار ثانویه‌ای که آن زمان تدارک دیده شده بود ، عرضه شود اما تعدد بخشنامه‌ها و تصمیمات خیلی زود این مصوبه را از دور خارج کرد .
وی افزود: حالا سوال من از بانک مرکزی این است، سامان دادن عرضه هشتاد درصد از ارز صادرات غیر نفتی که در اختیار چهار گروه عمده یا اگر بخواهیم صادرات میعانات گازی را هم لحاظ کنیم، ۵ گروه عمده است، سخت‌تر است یا سامان دادن ۲۰ درصد صادرات که در اختیار انبوهی صادرکننده ایرانی است؟ اگر ما دو هزار صادرکننده داشته باشیم، ۱۸۰۰ صادرکننده واقعی و خصوصی است و تنها دویست نفر از این‌ها صادرات هشتاد درصدی کشور را در اختیار دارند . در ضمن بخش خصوصی واقعی حتما پول حاصل از صادرات‌شان را وارد کشور می‌کنند و فساد در این بخش به دلیل کوچکی کار بسیار کمتر است.
چرا صادرات معاف از مالیات است؟
حریری با تاکید بر اینکه سوال دیگری در این زمینه دارد ، گفت: چرا باید پتروشیمی‌ها، فولادی‌‌ها و کلا صادرکنندگان از مالیات معاف باشند، آن هم صادرکننده‌ای که ارزش افزوده بالایی را ندارد و از نیروی کار داخلی استفاده نمی‌کند، چرا نباید مالیات پرداخت کند .
وی گفت: صادرات یک فعالیت اقتصادی است و اگر مالیات آن پرداخت شود، دیگر شرکت‌های صادرکننده مواد اولیه اینقدر تلاش نمی‌کنند سود خود را افزایش دهند. او گفت: دریافت مالیات خود درآمدی را برای کشور ایجاد می‌کند. وی با اشاره به اینکه تعداد صادرکنندگان واقعی بخش خصوصی زیاد است اما مجموعه ارزی که وارد می‌کنند، اندک است ، محاسبات اتاق بازرگانی نشان می‌دهد  تنها ۹ میلیارد دلار از ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی در اختیار بخش خصوصی واقعی است و ۴۱ میلیارد دلار انبار کنترلی لازم را داراست.
نائب رئیس اتاق ایران و چین گفت: کسی که صنایع دستی در چین و فرش در هامبورگ می‌‌فروشد، بین ۹ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد تا تبدیل به پول شود چرا که عموما برای فروش به امانت گذاشته می‌شود و برگشت پول پروسه‌ای طولانی دارد .
 به گفته وی کل صادرات فرش و صنایع دستی ۴۰۰ میلیون دلار است که انبوهی صادرکننده و تولید‌کننده در آن فعال هستند.
بخش خصوصی در صادرات چه اقلامی دخیل است؟
 او گفت: صادراتی که بیشترین ارزش افزوده را برای کشور ایجاد می‌کند، صادرات موسوم به صادراتی سنتی است، صنایع دستی ، فرش، خشکبار ، پوست و سالامبور که در کل بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار است .
وی افزود: البته صنایع شیرینی و شکلات و لبنیات هم بازارهای افغانستان و عراق را دارند و صادرات به این کشورها را انجام می‌دهند. حالا ما بخش عمده صادرات را رها کنیم و این بخش را بچسبیم؟
وی گفت: نگاه به صادرات باید با لحاظ همین تفاوت‌ها باشد، اینکه ارزش افزوده‌ای را در کشور ایجاد می‌کنند یا خیر، آیا سوبسیدی دریافت می‌کنند یا خیر ، آیا بخش خصوصی واقعی در صادرات دخیل است یا صادرات مستقیم و غیر مستقیم به دولت مرتبط است. این‌ها مسائل مهمی است که باید مورد توجه سیاست‌گذار باشد.
حریری با اشاره به اینکه وقتی صادرکننده از سوبسیدی استفاده نمی‌کند، چرا باید ارز حاصل از صادرات خود را به سامانه نیما تحویل دهد، گفت: من معتقدم این شکل از برنامه‌ریزی تنها صادرگنندگان واقعی را تحت فشار قرار می‌دهد.