تنظیم بودجه روی ریل تحریم‌

بنابراین پس از بررسی پیشنهادات نمایندگان و کمیسیون‌ها این لایحه در صحن علنی مجلس مطرح و بخش‌های هزینه‌ای و درآمدی به صورت مجزا مورد بررسی و رای‌گیری قرار می‌گیرند. البته ناگفته نماند که بودجه سال 98 به دلیل بازگشت و تشدید تحریم‌های اقتصادی، تفاوت زیادی با بودجه سال‌های گذشته دارد. چرا که دو منبع درآمدی سالانه دولت یعنی اخذ مالیات و فروش نفت به دلیل بازگشت تحریم‌ها با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد. هر چند که در این باره اختلاف دیدگاه‌هایی بین برخی نمایندگان وجود دارد.
برخی نمایندگان مجلس از جمله مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97 و عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگو با «ابتکار» بر این عقیده‌اند که میزان مالیات و فروش نفت در بودجه سال 98 مثل سال‌های قبل از تحریم تفاوت خاصی نخواهند داشت چرا که ما می‌توانیم همچنان نفت خود را بفروشیم و منبع درآمدی دولت در این باره فرق چندانی نخواهد داشت. ولی جلال میرزایی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «ابتکار» تاکید دارد که منبع درآمدی دولت در این شرایط و با ادامه این روند تحریم‌ها به شدت تحت تاثیر وضعیت تحریمی قرار خواهد گرفت و دولت باید بتواند منابع درآمدی جدیدی از جمله تقویت گردشگری و جذب سرمایه را پیدا و جایگزین فروش نفت کند.
راهکارهای جایگزین درآمدی در شرایط تحریمی
بنابراین با توجه به شرایط تحریمی جدید دولت در اختصاص بودجه کل کشور سال 98 شرایط سختی را پیش رو دارد و باید برای خود اولویت‌هایی را در نظر بگیرد. چرا که با توجه به اقتصاد وابسته ما به فروش نفت و اینکه منبع مالی کشور صرفا از طریق اخذ مالیات و فروش نفت تامین می‌شود، در صورتی که میزان فروش و صادرات نفتی ما کاهش یابد، برای تامین منابع درآمدی خود با چالش جدی مواجه خواهیم شد. پس بهتر است دولت به دور از شعارزدگی به فکر تامین منابع مالی دیگر جدای از فروش نفت باشد.   نکته قابل توجه اینکه دولت برای کاهش اثرات تحریمی بر اقشار آسیب پذیر وعده ارائه بسته‌های حمایتی داده است. موضوعی که جلال میرزایی، نماینده مردم ایلام در مجلس در‌این‌باره درگفت‌وگو با «ابتکار» تاکید دارد: «با توجه به وضعیت درآمدی دولت در سال جدید و کاهش منابع درآمدی او، بعید است بتواند به وعده‌های داده شده درباره افزایش حقوق کارمندان یا حتی ارائه بسته‌های حمایتی به اقشار آسیب‌پذیر جامه عمل بپوشاند.» او به دولت پیشنهاد داد بهتر است پیش از اینکه به مردم وعده‌ای بدهد، اول به فکر تامین منابع مالی آن باشد و به مجلس بگوید قرار است این منابع جدید را از کجا تامین کند. این در حالی است که مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارائه بسته‌های حمایتی از طرف دولت به اقشار آسیب پذیر را فاقد اشکال می‌داند و معتقد است مشکلی در این باره وجود ندارد و تا رفع مشکلات اقتصادی مردم باید این وضعیت استمرار داشته باشد.
اولویت‌های بودجه‌ای دولت در سال98
 این عضو کمیسیون تلفیق 97 درباره اولویت‌های دولت در بودجه 98 در شرایط تحریمی به «ابتکار» گفت‌:‌ «مهمترین موضوع در بودجه 98 واگذاری پروژه‌های عمرانی است که بار دولت را کم می‌کند و از طرفی نقدینگی که جامعه را آزار می‌دهد و بیش از 1700 هزار میلیارد تومان است و روزی به سمت طلا و روز دیگر به سمت ارز و خودرو و ... می‌رود و در حال افزایش است، کنترل شود.» او افزود: «دولت روحانی نقدینگی را با رقم 460 هزار میلیارد تومان تحویل گرفته است و الان رقم نقدینگی به بیش از 1700 هزار میلیارد تومان رسیده است و باید برای مهار این غول نقدینگی فکری بیندیشد.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، تعیین تکلیف شرکت‌های دولتی در بودجه 98 را یکی دیگر از اولویت‌های دولت در سال جدید دانست و افزود: «بودجه‌ای که دولت به این شرکت‌ها می‌دهد چیزی نزدیک به 1300 هزار میلیارد تومان است در حالی که بودجه عمومی دولت که روی آن دعوا و جنجال است، تنها 368 هزار میلیارد تومان است و این رقم کوچکی نیست. بنابراین دولت باید تکلیف آن را با حساسیت بیشتری در بودجه سال 98 روشن کند و در راستای تحقق اصل 44 آنها را به سمت خصوصی سازی هدایت کند.» او با تاکید بر دو بخش درآمدی دولت یعنی مالیات و فروش نفت به «ابتکار» گفت:‌ «درست است که در شرایط تحریمی هستیم ولی یقینا به درآمد دولت دو بخش مالیات و فروش نفت آسیبی وارد نمی شود و نیازی به افزایش پایه و نرخ مالیاتی هم نداریم و به جرات می‌گویم اگر مالیات را درست شفاف‌سازی کنیم، با همین مالیات فعلی به خوبی می‌توانیم کشور را اداره کنیم.»  ولی برخلاف لاهوتی، میرزایی اعتقاد به کاهش درآمدهای نفتی کشور در سال جدید دارد و می گوید: «این کاهش تنها روی ردیف درآمدها در بودجه منابع تاثیر نمی‌گذارد، بلکه بر هزینه‌ها هم تاثیرگذار است. این هزینه‌ها هم هزینه‌های جاری و هم عمرانی را از خود متاثر می‌کند و حتی روی سرمایه‌گذاری هم بی‌تاثیر نیست، چون بخشی از درآمد بودجه از درآمد نفت به صندوق توسعه ملی واریز می شود و  بخشی از صندوق توسعه ملی هم برای تامین مالی پروژه های اولویت دار استفاده می‌شود.» این عضو کمیسیون انرژی ادامه داد:‌ «در بودجه سال 98 اگر شرایط به این روال پیش برود شاهد کاهش درآمدهای دولت و در نتیجه بروز مشکلاتی در هزینه‌های عمرانی خواهیم بود.» میرزایی با تاکید بر اقتصاد وابسته به نفت ما به «ابتکار» گفت: ‌«در بودجه‌ای که سال‌های طولانی وابسته به درآمد نفت بوده است، وقتی درآمد نفتی کاهش پیدا می‌کند، بر تزریق منابع به پروژه‌های عمرانی اثر دارد و قطعا بر روی درآمد مالیاتی کشور هم تاثیر می‌گذارد و به دنبال آن درآمدهای دولت از تعرفه‌های گمرکی و واردات هم کاهش می‌یابد و روی کارخانه‌ها و صنایع و با احتمال ادامه این روند بر کاهش درآمدهای مالیاتی هم اثرگذار است.» میرزایی با توجه به کاهش درآمدهای دولت در سال 98 توصیه کرد تا جایی که امکان‌پذیر است دولت هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد.
دولت هر ساله چاق‌تر می‌شود!
 لاهوتی هم با انتقاد از عملکرد دولت با توجه به برنامه ششم توسعه، به بحث هزینه‌های جاری دولت اشاره کرد کرد و به «ابتکار» گفت:‌ «هر سال بحث هزینه‌های جاری را داریم و در قانون برنامه ششم آمده است که دولت هر ساله باید 3 درصد کوچک شود تا پایان قانون برنامه ششم حدود 15 درصد دولت کوچک شود، ولی عملا در بودجه سالانه این احساس را نداریم و هر ساله بودجه چاق‌تر و متورم‌تر می‌شود و این موضوع جدی است و باید در آن ورود جدی داشته باشیم.»  اما میرزایی در عین حال راهکارهای اصلاحی که دولت در این شرایط ناگزیر از انجام آنها است را مطرح کرد و گفت: دولت در این شرایط مجبور به افزایش قیمت حامل‌های انرژی و افزایش مالیات به منظور کسب درآمدهای بیشتر است. این عضو فراکسیون امید با اشاره به اینکه «اگر این روند ادامه داشته باشد و وضعیت‌مان در قبال آمریکا تغییری نکند، ما ناگزیر از حرکت به سمت افزایش قیمت حامل‌های انرژی و افزایش مالیات‌ها و اصلاح در روند هزینه‌ها خواهیم بود»، تصریح کرد: «باید برای وصول منابع درآمدهای بیشتر از محل‌های جدید هم فکری اندیشیده شود و یکی از این محل‌ها می‌تواند رونق گردشگری باشد و لازمه آن تغییر نگاه به وضعیت فعلی است.»