هرساله در فصل بهار شاهد رویش انواع گیاهان خوراکی و کوهی در استان ایلام هستیم که این امر سبب میشود برخی از مردم برای چیدن این گیاهان راهی کوه‌ها و ارتفاعات استان شوند.
پنیرک، کنگر، قارچ دنبلان، تره کوهی و ...ازجمله گیاهانی هستند که در فصل بهار در کوه‌های استان ایلام یافت میشود و فروش این گیاهان با توجه به درآمدزایی که دارد سبب اشتغال فصلی میشود.
اما متاسفانه شیوه نادرست چیدن طی سال‌های گذشته موجب تخریب رویشگاه‌های این گیاهان در استان ایلام شده به نحوی‌که زنگ خطر انقراض برخی از گونه‌های گیاهی در استان ایلام به صدا درامده است.
لزوم برداشت اصولی گیاهان
محمد کمری یکی از طبیعت دوستان ایلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ایلام گفت: هرساله با فرارسیدن فصل بهار مردم به دامن طبیعت می‌روند و اقدام به برداشت گیاهان خودرو و حتی کمیاب می‌کنند که این اقدام به محیط زیست لطمه وارد کرده و آن را در معرض خطر قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه برداشت بدون برنامه نسل این گیاهان را با خطر مواجه می‌کند، اظهار کرد: جهت جلوگیری از انقراض برخی از گونه‌های گیاهی در استان باید برداشت به صورت اصولی انجام و از بوته‌کنی برخی از آنها یا خارج کردن ریشه و پیاز برخی دیگر از گیاهان خودداری شود.
کاهش رویش گیاهان خوراکی و دارویی
یکی دیگر از طبیعت دوستان ایلامی با بیان اینکه هرساله شاهد رویش ده‌ها گونه گیاهان دارویی و خوراکی در کوه‌های استان ایلام هستیم به خبرنگار تسنیم می‌گوید: متأسفانه برداشت غیراصولی سبب کاهش رویش این گیاهان شده‌است.
علیمردانی اضافه کرد :ارائه آموزش‌های لازم جهت برداشت این گیاهان توسط رسانه‌ها می‌تواند به آگاه‌سازی مردم کمک کرده و این گیاهان را از خطر انقراض نجات دهد.
طی سال‌های اخیر برداشت بی رویه گیاهان دارویی و خوراکی توسط گردشگران و روستاییان از یک سو و چرای دام هایی که هر سال بر تعداد آنها افزوده میشود از سوی دیگر ،سبب کاهش چشمگیر این گیاهان خودرو شده است.
لزوم فرهنگ‌سازی سازی
محمد قاسمی کارشناس محیط زیست با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی به منظور برداشت و استفاده صحیح مردم از گیاهان خوراکی و دارویی به خبرنگار تسنیم در ایلام گفت: فرهنگ سازی یکی از اساسی‌ترین راهکارها جهت جلوگیری از برداشت بی‌رویه گیاهان خوراکی و دارویی است.
قاسمی با بیان اینکه حفظ و نگهداری این نوع گیاهان بر عهده عموم مردم است اضافه کرد : رشد و تکثیر مجدد این گیاهان به کندی صورت می گیرد و نباید برای رسیدن به سود ،این گیاهان را ریشه‌کن کرد.
برداشت بی رویه گیاهان توسط بهره‌برداران غیربومی
این کارشناس اضافه کرد: بهره برداران بومی و محلی باید مواظب باشند که پیازچه این گیاهان در محل باقی بماند تا در سال‌های بعد نیز این گیاه توانایی رشد داشته باشد.
وی با بیان اینکه بعضی افراد سودجو غیر بومی اقدام به جمع‌آوری پیازچه این گیاهان جهت کاشت در مناطق دیگری می کنند افزود: گیاهانی مثل تره کوهی،پیچک(انشک ) قبلا در سطوح وسیعی از سطح استان پراکنده بودند ولی در حال حاضر سطح رویشگاه آنها کاسته شده است.
قاسمی برداشت بی رویه توسط بهره‌برداران استان‌های همجوار را دلیل کاهش گیاهان خوراکی و دارویی استان دانست و اظهار کرد : ضروری است با این افراد که به صورت غیر قانونی اقدام به برداشت گیاهان خوراکی و دارویی می‌کنند برخورد قانونی شود.
بی شک انقراض این گیاهان تبعات جبران ناپذیری برای محیط زیست به دنبال دارد که فرسایش خاک، آلودگی محیط زیست و به هم خوردن تعادل زنجیره غذایی برخی از پیامدهای جبران ناپذیر از بین رفتن پوشش گیاهی است.
با توجه به اینکه افزایش نیروهای یگان حفاظت یکی دیگر از راهکارهایی است که می‌تواند جهت جلوگیری از نابودی گیاهان خوراکی و دارویی در دستور کار قرار داد ضروری است مسوولان مربوط این مهم را مورد عنایت قرار دهند.
استقرار نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی
حجت‌اله فتحی در این باره به تسنیم گفت: برداشت بی‌رویه و بیش‌از ظرفیت گیاهان در هر منطقه‌ای خسارت‌زاست.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام افزود: برداشت گیاهان خوراکی توسط روستاییان به‌منظور مصارف خانگی و متناسب با ظرفیت مناطق خسارت‌زا نیست اما اگر به صورت افسارگریخته و بدون رعایت اصول فنی برداشت این گیاهان انجام شود مسلماً خساراتی را برای محیط زیست در پی دارد.
فتحی ورود بهره‌برداران استان‌های همجوار به استان ایلام جهت برداشت گیاهان خوراکی و دارویی را یکی از دلایل کاهش گیاهان در مناطق کوهستانی استان دانست و گفت: یگان حفاظت جهت جلوگیری از بهره‌برداری غیرمجاز از گیاهان خوراکی و دارویی در مناطقی کوهستانی ایلام مستقرند و در صورت مشاهده با خاطیان برخورد قانونی می‌کند.
تسنیم؛ برداشت بی‌رویه گیاهان خوراکی و دارویی سبب منقرض شدن این‌گونه‌ها در برخی از مناطق استان ایلام شده و رویشگاه این گیاهان ارزشمند اینک محدود به مناطق دوردست و کوهستانی شده و با این‌وجود هنوز از خطر برداشت بی‌رویه درامان نیستند.
برای حفظ این گیاهان با ارزش، علاوه بر آموزش نحوه برداشت صحیح بهره‌برداران، باید کشت گیاهان بومی خوراکی و دارویی، ایجاد صنایع تبدیلی و ارائه آموزش از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری جهت بهره‌برداری اصولی از محصولات مرتعی و جنگلی در دستور کار قرار گیرد.
