بر اساس شاخصهای وزارت نیرو میانگین دسترسی مردم شهری و روستایی 31 استان ایران به آب 90 درصد است البته استانهایی هستند که وضع بهتر است و شاخصهای بالاتری دارند؛ در سیستان و بلوچستان اما میانگین دسترسی به شبکه آب در خوشبیانهترین حالت 70 درصد است؛ همچنین بر اساس شاخصهای وزارت نیرو میانگین دسترسی مردم روستایی 31 استان ایران به شبکه آب حدود 70 درصد و در سیستان و بلوچستان 46 درصد است.
پایینترین شاخص دسترسی به شبکه آب در میان 19 شهرستان محرومترین استان ایران، سیستان و بلوچستان را چابهار دارد، شاخص دسترسی مردم روستایی و شهری این شهرستان به شبکه حدود 21 درصد است؛ این یعنی بندر چابهار علیرغم اهمیت راهبردیاش، محرومترین شهر و نقطه جمعیتی ایران در دسترسی به شبکه آب است.
کمتر از 50 هزار نفر به شبکه آب دسترسی دارند
نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی گفت: از جمعیت حدودا 280 هزارنفری شهرستان چابهار، چیزی کمتر از 50 هزار نفر به شبکه آب و آنهم نه بهصورت دائمی و بلکه جیرهبندی دسترسی دارند؛ بقیه و عمدتا در روستاها با تانکر بهصورت سقایی آبرسانی میشوند.
عبدالغفور ایرانژاد افزود: 200 هزار نفر از مردم روستایی شهرستان چابهار باآنکه در نوار ساحلی و کنار آبهای بیکران عمان زندگی میکنند فاقد لولهکشی آب هستند و با تانکر آبرسانی میشوند؛ از 438 روستای چابهار تنها 16 روستا به شبکه آب و آنهم نه بهصورت دائمی و بلکه جیرهبندی دسترسی دارند و بقیه تانکری آبرسانی میشوند.
مدیر آب و فاضلاب شهری چابهار گفت: آبشیرینکن دولتی کنارک 28 هزار مترمکعب ظرفیت دارد که حدود 12 هزار و پانصد مترمکعب آن سهم شهر چابهار و بقیه سهم شهر کنارک، صنایع و منطقه آزاد چابهار است؛ 40 درصد از آبشیرینکن به دلیل فرسوده بودن لولهها در مسیر هدر میرود.
مسعود شعلی بر افزود: 12 هزار و پانصد مترمکعب آب کارخانه کنارک در حالی بین 17 هزار مشترک چابهار تقسیم میشود که بنا به آمار ما شهر چابهار 18 هزار مشترک آب دارد یعنی به هزار نفر طبق آمار ما آب نمیرسد چه رسد به خانههایی مانند حاشیه و محلههای کپرنشین که لولهکشی ندارند یا فرسودگی لولهها کفاف آبرسانی به آنها را نمیدهد.
شعلی بر تصریح کرد: به دلیل کمبود آب، آب شهر چابهار جیرهبندی شده و محلهها تنها در دو روز از هفته آب دارند و مردم با ساخت حوض انبارها آب را ذخیره میکنند و همین حوزه انبارها و پمپهای قوی آن باعث شده به برخی محلهها تا هفتهها آب نرسد و از همین جیرهبندی هم محروم باشند.
هرچه سریعتر ستاد بحران تشکیل شود
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار گفت: با توجه به خشکسالیهای مداوم در روستاهای چابهار و خشک شدن بیشتر هوتگها (گودالهای دستساز آب در روستاهای چابهار برای ذخیرهسازی آب سیلاب و باران) و همچنین فرسودگی بیشازحد ناوگان آبرسانی باید هرچه سریعتر ستاد بحران تشکیل شود و ستاد دستگاههای اجرایی را موظف کند که هرکدام به چابهار ناوگان آبرسانی اختصاص دهند.
معینالدین سعیدی بابیان اینکه سهمیه هر روستایی از آبرسانی سیار روزانه 15 لیتر آب است؛ افزود: 40 ناوگانی که کار آبرسانی را در چابهار انجام میدهند به دلیل عمر بالا و شرایط آبوهوایی چابهار بیشازحد فرسوده و قدیمی شدهاند؛ عمده این ناوگان برای حداقل 30 سال پیش است. این ناوگان فرسوده کار آبرسانی را به روستا تا شعاع 100 کیلومتری انجام میدهند.
سعیدی افزود: سالهاست پروژههای آبرسانی وزارت نیرو به چابهار دربند اعتبار گیرکردهاند بااینهمه وزارت نیرو علیرغم ورود سرمایهگذاران برای ساخت آبشیرینکن و آبرسانی به آنها تضمین خرید نمیدهد، این نشان میدهد حضرات فخیمه نیرو ندای تشنگی چابهاریها را یا نمیشنوند و یا باور ندارند.
وزارت نیرو به آبشیرینکنها تضمین خرید نمیدهد
برای حل بحران آب در چابهار طرحهای بسیاری اجراشده و دردست اجراست، همگی اما یا به بنبست مالی خوردند و یا هرگز اجرا نشدند؛ اساسیترین و اصلیترین راه شیرینسازی آبهای عمان است که وزارت نیرو تضمین خرید نمیدهد.
مهمترین طرح آبرسانی در سیستان و بلوچستان و چابهار که جمعیت روستایی زیادی از شهرستان چابهار را به شبکه آب وصل میکند و بخش مهمی از روستاهای فاقد شبکه را آبرسانی میکند، مجتمع آبرسانی «تلنگ»، «پلان» و «پیرسهراب» شهرستانهای چابهار و قصرقند با مجموع 261 روستا و 71 هزار نفر جمعیت است که از سال 84 از سد «زیردان» شهرستان کنارک با ظرفیت 207 میلیون مترمکعب آغازشده و تاکنون که بیش از 13 سال میگذرد هنوز به بهرهبرداری نرسیده است.
دومین پروژه بزرگ به روستاهای فاقد شبکه هم پروژه انتقال آب از سد پیشین شهرستان سرباز به «شیرگواز» و آبرسانی به 207 روستای شرق چابهار و بخشی از روستاهای شهرستان «سرباز» است با 97 هزار نفر جمعیت است؛ این پروژه هم باوجود گذشت 24 سال از ساخت سد پیشین بهتازگی کلنگ زنی شده و هنوز پیشرفت فیزیکی چندانی ندارد و این در حالی است خود منبع آب، سد پیشین، به گواه شرکت مدیریت منابع آب سیستان و بلوچستان حالا عملا آبی برای آبرسانی ندارد و خشکشده است.