اوتیسم نوعی اختلال رفتاری عصبی است که محققان معتقدند که اختلال در بخش‌هایی از مغز منجر به اوتیسم می‌شود و شیوع آن در پسران چهار برابر دختران است.طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۴ از هر ۴۲ کودک یک نفر مبتلا به اوتیسم بوده است.
ما در این مطلب هر آن چه که لازم است در مورد بیماری اوتیسم بدانید از جمله عمر کودکان اوتیسم، انواع اوتیسم، ظاهر کودکان اوتیسمی را در اختیار شما قرار می دهیم و به سوالاتی از قبیل آیا کودکان اوتیسم حرف میزنند؟، آیا اوتیسم ارثی است؟ و....پاسخ می دهیم.
فهرست مطالب
بیماری اوتیسم چیست؟
بیماری اوتیسم(به انگلیسی Autism) یک بیماری مرتبط با رشد مغز و از جمله اختلالات و بیماری های اعصاب و روان است که باعث اختلال در تعاملات اجتماعی، رشد کلامی و مهارت‌های ارتباطی فرد می شود.افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی،فعالیت‌های مربوط به بازی، حالات صورت یا لمس کردن دچار مشکل هستند.
طیف اوتیسم (Autism Spectrum) یا طیف درخودماندگی، که عموماً به آن اوتیسم می‌گویند، یک اختلال عصبی تکوینی با وجود مشکلات جدی در تعاملات اجتماعی، و ارتباطات کلامی و غیرکلامی و وجود رفتارهای تکراری و علایق محدود در فرد می‌باشد.
انواع اوتیسم
انواع اوتیسم می‌تواند به‌صورت خفیف، متوسط و شدید بروز کند. در ادامه با عنوان اختلال طیف اوتیسم در سطوح مختلف آشنا می شوید:
- اختلال درخودماندگی: به اختلال در برقراری ارتباطات، تعاملات اجتماعی و بازی‌های تخیلی در کودکان زیر ۳ سال اختلال درخودماندگی گفته می‌شود.
- سندروم آسپرگر: سندروم آسپرگر در دسته اوتیسم ملایم قرار می‌گیرد و در این اختلال فقط بخشی از مغز کودک رشد می‌کند، مشکل زبانی ندارند و میانگین هوشی آنها در تست هوش، بالاتر از متوسط است، اما مانند کودکان اوتیسمی در برقراری ارتباطات اجتماعی مشکل و محدودیت دارند.
- اختلال فراگیر رشد (اوتیسم آتیپیک یا غیرمعمول): این اختلال یکی از انواع اوتیسم است اما از نوع خفیف که ممکن است علابم تا بزرگ‌‌تر شدن کودک ظاهر نشود.
- اختلال تخریب دوران کودکی: این نوع اختلال بسیار نادر است و کودکان حداقل در دو سال اول زندگی رشد طبیعی دارند اما پس از آن بخش بزرگی از مهارت‌های ارتباطی خود را از دست می‌دهند.
- سندرم رت: از اختلالات نادر پسرفت رشد نوزادان می‌باشد که فقط در دختران رخ می‌دهد.این اختلالات از سن ۱ تا ۴ سالگی شروع میشوند و در ارتباطات و مهارت‌های اجتماعی دچار مشکل میشوند.
علت اوتیسم
علت اوتیسم به طور دقیق مشخص نیست اما عواملی در افزایش خطر ایجاد اوتیسم نقش دارند. از جمله:
- ژنتیک: اوتیسم با سابقه‌ی خانوادگی مثبت ارتباط دارد.
- سن بالا: سن بالای پدر یا مادر شانس ابتلای کودکان به اوتیسم را افزایش می‌دهد.
- داروها و الکل: استفاده از برخی داروها و مواد شیمیایی در زمان بارداری مانند داروهای ضد تشنج، مصرف مشروبات الکلی نیز شانس ابتلای فرزند به اوتیسم را افزایش می‌دهد.
- دیابت: اختلالات متابولیسمی مانند دیابت یا چاقی مادر باعث افزایش احتمال ابتلای کودک به اوتیسم می‌شود.
- نقص آنزیم: در برخی موارد اوتیسم به دلیل برخی اختلالات مانند نقص متابولیکی مادرزادی که به دلیل کمبود آنزیم فنیل الانین هیدروکسیلاز و... رخ می‌دهد.
- وزن بسیار کم هنگام تولد
علائم اوتیسم
علائم اوتیسم معمولا به طور ناگهانی از ۱۸ تا ۳۶ ماهگی ظاهر می‌شود و برخی کودکان این علائم را از بدو تولد نشان می‌دهند
علائم اوتیسم در کودکان
- عدم تماس چشمی
- تکرار مداوم عبارات
- مشکل در حفظ مکالمه
- رفتار های تکراری و کلیشه ای
- وابستگی شدید به روتین های زندگی
- ناراحتی شدید از تغییرات نسبتا جزئی
- تمرکز وسواسی بر روی اشیاء و علایق
- عدم درک احساسات و حالات عاطفی دیگران
- مشکل واضح در درک احساسات و بیان شان
- عدم پاسخگویی در برابر صدا زدن اسم فرد مبتلا
- واکنش های غیر منتظره به صداها،بو ها،مناظر ولمس
- الگوهای گفتاری غیرمعمول مانند حرف زدن شبیه به ربات
علائم اوتیسم در نوزادان
- عدم اشاره به چیزی
- برقراری ارتباط چشمی محدود
- عدم واکنش نسبت به نزدیک‌کردن اسباب بازی به صورت خود
علائم اوتیسم در نوجوانان
- نمی‌توانند آداب معاشرت را درک کنند.
- تمایل دارند وقت بیشتری را با خود و به تنهایی بگذرانند.
- دوست دارند که دیگران با قوانین آنها بازی کنند و اگر قوانین نادیده گرفته‌شود، عصبانی و ناراحت میشوند.
علائم اوتیسم در بزرگسالان
- برای آنها سخت است که دوست پیدا کنند.
- تمایل دارند که با خود و به تنهایی وقت بگذرانند.
- معمولا روتین ثابتی برای گذراندن روزهای خود دارند.
- معمولا بی‌ادب به نظر می‌رسند، در صورتیکه متوجه آن نیستند.
- متوجه احساسات دیگران نمیشوند و ناراحتی دیگران را درک نمی‌کنند.
- متوجه کنایه نمیشوند و معنی لغات را همان‌طور که هست درک می‌کنند.
- در موقعیت‌های اجتماعی معمولا بسیار استرس میگیرند و مضطرب میشوند.
12 نشانه کودکان مبتلا به اوتیسم
- کودک مبتلا به اوتیسم اختلال تکلم دارد
- کودک مبتلا به اوتیسم «من» نمی‌گوید
- ارتباط کودک مبتلا به اوتیسم یکطرفه است
- واژه سازی کودک مبتلا به اوتیسم غیرطبیعی است
- کودک مبتلا به اوتیسم ساعت‌ها با یک وسیله سرگرم می‌شود
- کودک مبتلا به اوتیسم محو پنکه و لباسشویی می‌شود
- کودک مبتلا به اوتیسم مثل کودکان دیگر بازی نمی‌کند
- کودک مبتلا به اوتیسم ارتباط چشمی ندارد
- کودک مبتلا به اوتیسم نبوغ خاصی در برخی مسائل دارد
- کودک مبتلا به اوتیسم توان همذات پنداری ندارد
- کودک مبتلا به اوتیسم تفکر انتزاعی ندارد
- کودکان مبتلا به اوتیسم یکپارچگی حسی ندارند
راه تشخیص اوتیسم
هیچ آزمون یا آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون و یا تصویربرداری و… برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد اما پزشکان این اختلال را در دوران کودکی و قبل از ۳ سالگی از طریق گزارشات والدین از رفتارها، مشاهدات و رد سایر بیماری‌ها و مشکلات، تشخیص می‌دهند.اوتیسم را می توان در 18 ماهگی تشخیص داد اما برای تشخیص و درمان اوتیسم باید به متخصص روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنید.
مراحل تشخیص اوتیسم
تشخیص اوتیسم در دو مرحله ی اصلی صورت می گیرد:
- غربالگری فرایند رشد که توسط پایگاه های بهداشت و پایگاه های دائم تشخیص اختلال اوتیسم تحت نظارت سازمان بهزیستی انجام می‌گیرد، یک بررسی کوتاه مدت است که مشخص می کند آیا کودک مهارت های اساسی را در زمان مشخص به دست آورده و یا دچار تاخیر درآن‌ها است و در صورتی که کودک در این غربال نشانه ها و علائم اختلال اوتیسم را از خود نشان داد، بایستی ارزیابی جامع تشخیصی برای کودک صورت پذیرد.
- ارزیابی جامع تشخیص اوتیسم شامل ارزیابی دقیق کودک از نظر شنوایی، بینایی، حسی و حتی آزمایشات ژنتیک و مصاحبه با والدین است.
درمان اوتیسم
هیچ درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد اما انجام روش های مانند کار درمانی، بازی درمانی، گفتار درمانی، رژیم درمانی، دارو درمانی و موسیقی درمانی می تواند بسیاری از علامت های این اختلال را کاهش دهد.با این حال ممکن است این درمان‌ها برای همه‌ی افراد مبتلا به اوتیسم موثر واقع نشود.
درمان دارویی اوتیسم
درمان دارویی اوتیسم امری اجتناب ناپذیر است زیرا که این بیماری در اکثر موارد اختلالاتی با خود به همراه دارد. داروهای تجویز شده برای هر فرد مبتلا متفاوت است و معمولا به درمان تشنج، افسردگی یا اختلالات خواب کمک می‌کند.
طول عمر افراد مبتلا به اتیسم
طول عمر افراد مبتلا به اتیسم، به طور متوسط 16 سال زودتر از میانگین سن مرگ و میر است و افرادی که هم اوتیسم و هم یک یا چند اختلال یادگیری دیگر داشتند به طور متوسط 30 سال زودتر از افرادی که هیچ کدام از این اختلالات را نداشتند، فوت کردند.
تست اوتیسم
تست تشخیص اوتیسم در کودکان
برای پاسخگویی به سوالات زیر، رفتارهای کودکتان به طور معمول را در نظر بگیرید و به هر یک از سوالات با دو پاسخ (بله یا خیر) جواب دهید.
- آیا کودک شما می‌تواند راه برود؟
- آیا کودکتان حرف‌های دیگران را درک می‌کند؟
- آیا کودکتان برای جلب توجه شما تلاش می‌کند؟
- آیا کودکتان رفتارهای شما یا سایر اطرافیانش را تقلید می‌کند؟
- آیا کودکتان زمانی که او را صدا می‌زنید واکنش نشان می‌دهد؟
- آیا کودک شما دوست دارد از جاهایی مثل پله بالا برود یا بپرد؟
- آیا اگر شما به چیزی نگاه کنید کودکتان نیز به آن نگاه خواهد کرد؟
- آیا کودک شما، به سایر کودکان یا اطرافیان خود توجهی نشان می‌دهد؟
- آیا زمانی که یک شی خاص را به کودکتان نشان می‌دهید به آن توجه می‌کند؟
- آیا کودکتان برای اشاره کردن به وسایل مختلف از انگشت سبابه‌اش استفاده می‌کند؟
- آیا تا به حال متوجه شده‌اید که کودکتان حساسیت بسیاری به صدا یا نور شدید دارد؟
- آیا پیش آمده که کودکتان اشیا و عکس‌هایی را برای نشان دادن به شما همراه خود بیاورد؟
- آیا برایتان پیش آمده که احساس کنید کودکتان به شکل ناآشنا یا غریبه به شما نگاه می‌کند؟
- آیا اغلب اوقات پیش می‌آید که کودکتان در پاسخ به نگاه و توجه شما لبخند بزند و توجه متقابل نشان دهد؟
- آیا کودکتان برای متوجه کردن شما از اینکه چه چیزی را می‌خواهد از انگشت سبابه خود استفاده می‌کند؟
- آیا تا به حال متوجه این موضوع شده‌اید که کودکتان با انگشت خود نزدیک صورتش حرکات کلیشه‌ای را تکرار کند؟
- آیا برایتان پیش آمده است که کودک با چشم‌هایش شما را دنبال کند و ارتباط چشمی‌اش را با شما حفظ کند؟
- آیا کودک شما، از بازی‌هایی مثل پریدن، دویدن یا هر رفتار دیگری که نیاز به جنب و جوش داشته باشد لذت می‌برد؟
- آیا کودکتان از بازی‌هایی مثل قایم موشک، گرگم به هوا یا سایر بازی‌های که احتیاج به هیجان و دویدن دارند لذت می‌برد؟
- آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که تصور کنید کودکتان ناشنواست زیرا به صدای شما هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد؟
- آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که ببینید کودکتان به جای نامشخص خیره شده یا بدون هدف کارهایی را انجام می‌دهد؟
- آیا کودک شما از بازی‌های تخیلی که در آن برخی موقعیت‌ها تصور میشوند مثل بازی با عروسک‌ها و تصور زنده بودن آنها، لذت می‌برد؟
- آیا کودکتان با اسباب بازی‌های ریز به شکل مناسبی بازی می‌کند یا آنها را صرفاً پرت می‌کند و یا یک رفتار مشخص را با اسباب بازی‌هایش تکرار می‌کند؟
تفسیر نمرات تست اوتیسم
به پاسخ‌های خود نگاه کنید، برای سوالاتی که به آنها با (بله) پاسخ داده‌اید نمره (1) و برای سوالاتی که به آنها با (خیر) پاسخ داده‌اید نمره (۲) را در نظر بگیرید. سپس نمرات خود را با یکدیگر جمع بزنید. شما در این آزمون حداقل ۲۳ و حداکثر ۴۶ نمره کسب خواهید کرد.
نمرات بین ۲۳ تا ۲۵ در تست تشخیص اوتیسم
کودک شما مبتلا به اختلال اوتیسم نیست. با این حال اگر نشانه‌هایی را در وی می‌بینید که احساس می‌کنید چندان منطقی به نظر نمی‌رسند بهتر است با یک مشاور کودک در این زمینه صحبت کنید.اما اگر مشکل خاصی را در کودک خود مشاهده نکرده‌اید و اکنون نیز نمره تست شما کمتر از ۲۵ شده است می‌توانید از سلامت روان کودک خود اطمینان پیدا کنید.
نمرات ۲۶ یا بیشتر در تست تشخیص اوتیسم
با توجه به نمره پرسشنامه کودک شما، احتمال ابتلای وی به اختلال اوتیسم وجود دارد. بهتر است هرچه سریعتر راجع به این مسئله با یک متخصص صحبت کنید.
اوتیسم و ازدواج
رابطه اوتیسم و ازدواج کمی پیچیده است اما در پاسخ به این سوال که افراد مبتلا به اوتیسم می توانند ازدواج کند باید بگوییم بله! افراد اوتیسمی می توانند ازدواج کنند، بچه دار شوند و زندگی مشترک را تا سال ها تجربه کنند.
اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی
بیماری اوتیسم، عقب ماندگی ذهنی نیست اما بیشتر کودکانی که به اوتیسم مبتلا هستند به کم توانی ذهنی نیز دچارند و درصد کمتری از آنها هوشی نرمال یا حتی بیشتر از نرمال دارند.
| اوتیسم خفیف چیست؟ |
| افرادی هستند که علائم خفیف‌تری از اوتیسم را دارند این افراد را به اشتباه با اوتیسم خفیف می‌شناسند اما در واقع چیزی به اسم اوتیسم خفیف وجود ندارد. |
| اوتیسم شدید چیست؟ |
|
اوتیسم شدید اصطلاح عامیانه است و برای کسانی به کار برده‌می‌شود که علائم شدید‌تری از اوتیسم را نشان می‌دهند یا همه‌ی علائم اوتیسم را دارند. |
| عمر کودکان اوتیسم چقدر است؟ |
|
پاسخ قطعی نمی توان به این سوال داد زیرا اوتیسم به تنهایی و به خودی خود باعث کوتاهی عمر افراد مبتلا نمی‌شود اما می‌تواند شرایطی را برای فرد ایجاد کند که نتوانند در مواقع خطر به خوبی تصمیم بگیرند و دچار حوادثی شود که باعث مرگ آنها شود. |
| آیا کودکان اوتیسم حرف میزنند؟ |
|
بله کودکان اوتیسم حرف زدن می زنند اما توانایی استفاده از زبان را خیلی کند یاد میگیرند و متوجه استعاره و کنایه نمی شوند. |
| چهره کودکان اوتیسم چه شکلی است؟ |
|
چهره کودکان اوتیسم با کودکانی که رشد عادی دارند، متفاوت است و معمولا پسران اوتیسمی، صورت و دهان پهن‌تر دارند. |
| حرکات دست کودک اوتیسم چگونه است؟ |
|
حرکات دست کودک اوتیسم معمولا به صورت الگوهای تکرارشونده و چرخشی وجود دارد. |
| ایا کودکان اوتیسم خوب میشوند؟ |
|
خیر، کودکان اوتیسم تا آخر عمر خود اوتیسم خواهند داشت و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. |
| نشانه های اولیه اوتیسم در کودکان چیست؟ |
|
از نشانه های اولیه اوتیسم در کودکان این است که تمایل دارند به تنهایی وقت بگذرانند و از بازی کردن با هم‌گروهی‌های خود لذت نمی‌برند. |
| اوتیسم ژنتیکی است یه ارثی؟ |
| ژنتیکی |
| اوتیسم از مادر به ارث میرسد؟ |
| بله، مطالعات نشان می‌دهد که اوتیسم از مادر به ارث میرسد. |
| اوتیسم تا چه سنی است؟ |
| اوتیسم تا آخر عمر با فرد هست و اتیسم را می‌توان تا 2سالگی به‌طور قطعی تشخیص داد. |
| اوتیسم خفیف درمان دارد؟ |
| درمان قطعی ندارد اما می توان برای درمان از رفتار درمانی ، گفتار درمانی، کاردرمانی و بازی درمانی استفاده کرد. |
سخن آخر
بیماری اوتیسم را در این مطلب شرح دادیم و شما را با علائم و درمان و کنترل آشنا کردیم. در مطلب دیگری به معرفی بیماری صرع چیست و آیا خطرناک است؟ علت، علائم و درمان و سرگیجه چیست و آیا خطرناک است؟ علت، علائم، درمان فوری در خانه پرداختیم که می توانید مطالعه کنید.در صورت سابقه ابتلا یکی از اعضای خانواده به اوتیسم، تجربیات تان را در درمان این بیماری در قسمت نظرات تان با دیگران به اشتراک بگذارید.
