جنگ اقتصادی به دارو هم کشیده شد

احمد شیبانی، رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در چهارمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما با بیان اینکه 140شرکت از 24کشور ازجمله چین و هند در این نمایشگاه شرکت کرده‌اند، گفت: به دروغ می‌گویند که دارو در فهرست تحریم‌ها قرار نمی‌گیرد. دارو و غذا و کالاهای مهم همواره در طول تاریخ و در جنگ‌ها از محدودیت‌ها و تحریم‌ها دور نبوده است. در همین ماه‌های گذشته برخی شرکت‌ها که رابطه ۴۰ تا ۵۰ ساله با کشور ما در زمینه دارو و مواداولیه داشته‌اند، به صراحت گفته‌اند دیگر حتی یک گرم دارو هم به ایران نمی‌دهند. من به نمایندگی از صنعت ۷۰ ساله دارویی ایران که امروز بیش از ۱۰ کارخانه تولید دارو و 20شرکت دانش‌بنیان در زمینه تولید دارو دارد، اعلام می‌‌کنم به‌رغم همه مشکلات و تحریم‌ها ما از بحران دارو عبور‌ می‌‌کنیم.

پیش از آبان بدهی‌ها را بدهید

در ادامه رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان در ارائه داروهای رقابت‌پذیر در عرصه جهانی درباره حمایت‌های دولتی در حوزه دارو گفت: در ماه‌های ابتدایی امسال میزان ترخیص دارو و مواداولیه از گمرک تقریبا معادل آن چیزی است که در سال ۹۶ بوده است. همچنین میزان تخصیص ارز بیش از 6‌ماه اول سال گذشته بوده است. اصلی‌ترین مشکل در حوزه دارو نقدینگی است که به‌دلیل بدهی‌های معوقه به 3500میلیارد تومان کسری نقدینگی تبدیل شده است. امیدوارم در چرخه تامین مواداولیه مشکلی پیش نیاید و صنعت دارو بتواند برای ماه‌های آینده مواد مورد نیاز را تهیه کند. غلامرضا اصغری فعالان صنعت دارو را تنها خواستار مطالبات بحقشان دانست و افزود: هزینه اصلی بر عهده دولت است و در کارگروهی که اخیرا با دستور رئیس‌جمهور راه‌اندازی شده بحث استمهال برای عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و وام‌های بانکی مطرح شده است. امیدواریم اوراق بهاداری که به تولید‌کنندگان داده شده است با همراهی سازمان برنامه و بودجه به نقدینگی تبدیل شود و آنها بتوانند در مهر‌ماه و پیش از شروع تحریم‌ها در ۱۳ آبان، آن را تبدیل به ارز کرده و خرید ارزی کنند.

دولت اوراق خود را قبول کند

محمد نادری‌علیزاده، مدیرعامل شرکت داروسازی فارابی در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به اینکه 97درصد محصولات دارویی و 50درصد مواداولیه در کشور تولید می‌شود، گفت: تمام شرکت‌های دارویی معتبر دنیا بخشی از درآمدشان را صرف تحقیق و توسعه و بازاریابی می‌کنند. از آنجایی که محصولات دارویی در ایران افزایش قیمت مطلوبی ندارد، شرکت‌های ایرانی تمایل ندارند در این بخش‌ها هزینه کنند. درواقع با توجه به افزایش قیمت ارز و افزایش ۹ درصدی (به‌صورت میانگین) قیمت دارو در سال گذشته، درآمدها کفاف بخش تحقیقات را نمی‌دهد.
وی در مورد ارز اختصاصی دولت به بخش دارو گفت: ارز دولتی فقط برای خرید ماده مؤثره اختصاص می‌یابد؛ درحالی‌که چرخه تولید فقط با ماده مؤثره شکل نمی‌گیرد و هزینه مواد جانبی و بسته‌بندی در ماه‌های اخیر چند برابر شده است. به‌طور مثال، کارتن و کاغذ مورد نیاز برای بسته‌بندی با ارز دولتی خریداری نمی‌شود. ماده پی‌وی‌سی که در داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد از 7هزار تومان برای هر کیلو به 16هزار و 500 تومان افزایش قیمت داشته است، یا به‌طور مثال ماده پی‌وی‌دی‌سی که برای تهیه کپسول خوراکی مدت‌دار استفاده می‌شود از 35هزار تومان به 76هزار تومان افزایش یافته است. به‌دلیل عدم‌تامین مواد مورد نیاز توسط پتروشیمی‌ها ما نتوانسته‌ایم کنار شربت‌های تولیدی شرکت قاشق مدرج بگذاریم. ما باید دارو را پکیج ببندیم. دارو ترکیبی از مواد مؤثره، مواد جانبی، ملزومات دارویی و بسته‌بندی است. برخی ‌مواد اولیه پر‌مصرف هم از شمول ارز دولتی خارج شده است. همه حلال‌ها از این دسته هستند. در نتیجه قیمت ماده اولیه تولیدی در داخل کشور نیز 70 تا 100درصد افزایش یافته است.
وی افزود: از سوی دیگر، تخصیص ارزی که برای خرید ماده مؤثره استفاده می‌شود، به‌نظر مهندسی‌شده صورت می‌گیرد. با وجود همه اینها، شرکت فارابی ‌60درصد آنتی‌بیوتیک خوراکی را تولید می‌کند و سعی می‌کنیم کوچک‌ترین کمبودی در این زمینه ایجاد نشود.
وی به‌عنوان تولید‌کننده پیشنهاد کرد: وقتی در شرایط تحریمی قرار داریم و یا از وضعیت آینده خود خبر نداریم، باید ذخیره مناسبی از محصولات دارویی داشته باشیم. برای تامین این ذخیره بهتر است سازمان غذا و دارو در دادن مجوز‌های ترخیص و داروهای جدید همکاری بیشتری داشته باشد. برخی داروها استراتژیک است و کمبود آن می‌تواند آسیب‌زا باشد. مواداولیه‌ای که هم‌اکنون وارد خط تولید شرکت‌های دارویی می‌شود، بدون انبار رفتن و در لحظه استفاده می‌شود درحالی‌که بهتر است شرکت‌ها برای مدت کوتاه ۶ماهه ماده اولیه داشته باشند. انبار ماده اولیه شرکت‌ها به‌روز است. سازمان غذا و دارو باید برای این مسئله چاره بیندیشد.
مدیرعامل شرکت دارویی فارابی در مورد تأثیر تحریم‌ها در منبع تامین مواد اولیه شرکت‌های دارویی گفت: منابع تامین مواد اولیه اروپایی عمدتا انگلیس و آلمان است. اما از آنجا که کم‌کم در تامین و ارسال ارز مشکلاتی پیش‌رو داریم، باید به برنامه دوم و تامین ماده اولیه از کشورهای چین و هند فکر کنیم. از آنجایی که دولت ایران تعاملات مالی با این کشور‌ها دارد، واردات باید کار ساده‌تری باشد.
وی با اشاره به اینکه کشور‌های آمریکایی و اروپایی حدود 60 تا 70درصد از مواد اولیه خود را از چین و هند تامین می‌کنند، گفت: سازمان‌های قانونگذار بین‌المللی مثل FDA سازمان غذا و داروی آمریکا، CET، WHO، EUROGMP، به شرکت‌های تولید‌کننده مواد اولیه اعتباربخشی می‌کنند. وجود این گواهینامه‌ها تضمین‌کننده کیفیت مواد اولیه و محصول دارویی است. تجربه تحریم سال‌های 91 و 92 نشان داده ‌که این شرکت‌ها در تحریم‌ها با شرکت‌های ایرانی حتی با واسطه کار می‌کنند.
محمد نادری‌علیزاده، مدیرعامل شرکت داروسازی فارابی با اشاره به مکانیسم تولید مطالبات مالی در زنجیره دارو در سال‌های اخیر گفت: در سال‌های تحریم مردم خلأیی در زمینه دارو حس نکردند، چون در آن دوره قیمت‌های مناسبی به داروها داده بودند و داروسازها با حاشیه سود مناسبی کار می‌کردند؛ ضمن اینکه شرکت‌های داروسازی پول داشتند و اگر ارزی اختصاص می‌یافت، می‌توانستند خرید کنند. الان علاوه بر اینکه قیمت‌ها واقعی نیست، شرکت‌ها پول هم ندارند. منابع مالی در زنجیره تامین دارو تامین نشد. اجرای طرح تحول سلامت هم بحران را مضاعف کرد. ۱۱ میلیون بیمه شده جدید در نظام سلامت، افزایش مراجعه به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و کاهش سهم مردم در پرداخت پول نقد باعث شد که دولت ۳۵۰۰میلیارد تومان بدهی داشته باشد. دولت و بیمه‌ها بدهی خود را به وسیله اوراقی پرداخت می‌کنند که در بازار در بهترین شرایط با 15تا 20درصد تخفیف به پول
تبدیل می‌شود.
وی با اشاره به دستور رئیس‌جمهور برای حل و فصل مشکلات حوزه دارو گفت: در بودجه سالانه بندی وجود دارد که براساس آن شرکت‌ها می‌توانند بدهی‌های بانکی و مالیاتی خود را با تهاتر پرداخت کنند. تولید‌کنندگان دارو می‌خواهند بتوانند اوراقی که دولت برای بدهی خود به آنها داده به جای بدهی مالیاتی و بانکی خود پرداخت کنند اما آنها اوراق خود را قبول ندارند. خواهش می‌کنم ایشان دستور دهند بند «و» برنامه بودجه را اجرا کنند.


 در جنگ اقتصادی هستیم 

مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس مجلس که خود وزیر بهداشت هم بوده است گفت: در شرایط فعلی به واسطه مسائلی که کشور آمریکا به اسم «دمکراسی» برای ما ایجاد کرده است، درگیر مشکلات بسیاری به‌خصوص در تامین داروی مورد نیاز مردم هستیم و جالب اینجاست که دشمنان می‌گویند هدف ما مردم نیستند بلکه دولت ایران است اما شاهدیم آنها با دارو به جنگ مردم رفته‌اند. در این میان کسانی از تحریم‌ها ضرر می‌کنند که عملا ربطی به سیاست ندارند؛ درحالی‌که نباید پاسخ به درد مردم را سیاسی کنیم. متأسفانه در شرایطی که با این بحران‌ها مواجه هستیم دست از خرج‌های بی‌ربط برنمی‌داریم. ما باید در این شرایط نیازهای اساسی را ببینیم و کمک کنیم تولید‌کنندگان با قدرت به تولید ادامه دهند تا نیاز ما به خارج کمتر شود. دولت، مجلس، قوه قضاییه و همه ارگان‌ها هم باید دست به‌دست هم دهند تا پاسخگوی نیاز مردم در حوزه بهداشت و درمان باشیم. در شرایط فعلی وظیفه صنعتگران و به‌خصوص دانشگاهیان این است که با تمام قوا تهدیدهای پیش‌رو را به فرصت تبدیل کنند؛ چراکه تحریم‌های گذشته یادمان داد که چگونه نیازهای مردم را تامین کنیم و از تحریم‌های الان هم باید یاد بگیریم که وابستگی به خارج از کشور را کم کنیم و خودکفا شویم.
او در حاشیه این مراسم گفت: کمبود‌های نقدینگی به‌دلیل نحوه اجرای سیاست‌هایی شکل گرفته که سیستم بهداشت و درمان در پیش گرفته است. الان هم که با تحریم مواجه شده‌ایم باید پاسخگوی نیازهایی باشیم که به‌صورت مضاعف ایجاد شده است. به‌عنوان نماینده مردم دوست داریم همین امروز مشکلات برطرف شود ولی خیلی‌ها فکر می‌کنند که هنوز شرایط به شکل پیشین است و باور نکرده‌اند که در جنگ اقتصادی هستیم. در حالت جنگ باید به نیاز‌های اولیه اهمیت بدهیم نه اینکه ارز را به همه جاهایی که دلمان خواست اختصاص دهیم. باید ارز را برای نیاز حیاتی جامعه خرج کرد. از روز اولی که طرح‌های وزارت بهداشت اجرایی شد ما مشکلات را داد می‌زدیم و می‌گفتیم که مشکل ایجاد خواهد شد اما با وجود این بدهی‌ها الان باید نیاز مردم به دارو را به هر طریقی برطرف کنیم.