عوامل اثرگذار بر قد کودکان چیست؟

دکتر احیا زری دوست ، با بیان اینکه یک نوزاد در زمان تولد به طور متوسط حدود ۵۰ سانتیمتر قد دارد، اظهار کرد: انتظار داریم یک نوزاد نرمال در پایان سال اول زندگی خود ۲۵ سانتیمتر رشد کند.
وی با اشاره به رشد ۱۲ سانتیمتری یک نوزاد نرمال در پایان سال دوم زندگی خود، افزود: کودکی که با قد و وزن مناسب به دنیا می آید در آستانه ورود به سه سالگی باید ۸۷ سانتیمتر قد داشته باشد.
این متخصص اطفال، با بیان اینکه کودکان بعد از دو سالگی به صورت سالانه شش تا هفت سانتیمتر رشد می کنند، گفت: رشد سالانه قد کودکان و قد نهایی آنان در دوران بلوغ به عوامل مختلفی بستگی دارد که ژنتیک مهمترین عامل است، اما الزاما پدر و مادر قدبلند کودک قدبلند و پدر و مادر کوتاه قد کودک کوتاه قد نخواهند داشت.
زری دوست، با اشاره به افزایش سرعت رشد در دوران بلوغ، عنوان کرد: کودکان دائما در حال رشد هستند و این روند در دوره بلوغ سرعت می گیرد و با پایان یافتن بلوغ پایان می یابد، یعنی بعد از بلوغ دیگر رشد اتفاق نمی افتد و قد نهایی می شود.
وی از والدین خواست به نمودار رشد کودکان خود از زمان تولد تا بلوغ توجه کنند و یادآور شد: نوزادان در زمان تولد و بعد از آن جهت واکسیناسیون به مراکز بهداشت مراجعه می کنند و قد و وزن آنان مرتب ثبت می شود لذا والدین بعد از دوران نوزادی نیز کودکان خود را به پزشک متخصص اطفال ببرند تا ثبت نمودار رشد آنان ادامه داشته باشد.
این فوق تخضض غدد و متابولیسم، افول نمودار قد و وزن را نشان دهنده اختلال رشد دانست و خاطرنشان کرد: اگر سرعت رشد کودک کاهش پیدا کند، یعنی دچار اختلال رشد شده است؛ البته برخی از کودکان از زمان تولد مشکل رشد دارند و کوچک به دنیا می آیند و معمولا کم وزن و کوتاه هستند. چنین کودکانی اگر تا دو سالگی به نمودار طبیعی وزن و قد برسند، مشکل رشد نخواهند داشت، اما اگر نرسند دچار اختلال رشد شده اند.
وی با بیان اینکه اختلال رشد در سنین چهار تا پنج سالگی بروز می کند، ادامه داد: عوامل محیطی، تغذیه ای، اقتصادی، اجتماعی و جغرافیایی از دیگر عوامل اثرگذار بر رشد کودکان هستند.
زری دوست، با اشاره به افزایش حداکثر ۲۰ سانتیمتری کودکان در دوران بلوغ، اضافه کرد: والدین با مراجعه به پزشک متخصص می توانند قد نهایی کودکان در دوران بلوغ را تشخیص دهند و در صورت اختلال رشد اقدام به درمان آن کنند، زیرا فرصت رشد در دوران بلوغ بسیار کم است و جهت درمان اختلال رشد باید قبل از بلوغ به پزشک مراجعه کرد.
این متخصص اطفال، یکی از مولفه های رشد کودکان را اصلاح تغذیه و برنامه غذایی مناسب دانست و تصریح کرد: برخی از کودکان در سال های اول زندگی رشد نرمال و خوبی دارند، اما دچار بیماری های زمینه ای می شوند و مصرف داروهای مختلف می تواند موجب اختلال رشد در آنان شود، اما راهکار درمانی وجود دارد و باید به موقع به پزشک مربوطه مراجعه شود.
وی از والدین خواست رشد کودکان را جدی بگیرند و از داروهای رشد نترسند و افزود: همه داروها اگر بدون تجویز پزشک مصرف شوند، دارای عوارض خواهند بود، اما استفاده از داروهای رشد تحت نظر پزشک مربوطه نتایج مطلوب دارد.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم، همچنین از والدین خواست رژیم غذایی کودک را از سایر اعضای خانواده جدا نکنند و یادآور شد: اگر روش های تغذیه ای خاصی برای رشد کودک تجویز می شود، همه اعضای خانواده نیز آن رژیم را رعایت کنند تا کودکان دچار دلسردی نشوند. برنامه غذایی کودک نیز باید به سمت غذاهایی مورد علاقه او برود و غذاهایی که دوست ندارد را مصرف نکند.