فریز نیویورک ۲۰۲۵؛ ویترینی از هنر معاصر جهان

ترانه سلطانی

هفته گذشته نمایشگاه معتبر «فریز نیویورک» بار دیگر توجه جهانی جامعه هنر معاصر را به خود جلب کرد. این رویداد هنری که در فضای مدرن و چندمنظوره The Shed در منطقه هادسون‌یاردز نیویورک برگزار شد، میزبان بیش از ۶۵ گالری از 25 کشور مختلف بود. هدف این رویداد فراتر از برگزاری صرفا یک نمایشگاه یا بازار آثار هنری است. این نمایشگاه با گردهم‌آوردن مجموعه‌داران، موزه‌داران، منتقدان، هنرمندان و کیوریتورها، به یک نقطه مهم در تقویم بازار هنر جهانی تبدیل شده و همچین بستری برای نمایش تنوع دیدگاه‌ها، فرهنگ‌ها و‌ گفت‌وگوی فرهنگی میان هنرمندان، کیوریتورها و مخاطبان فراهم کرده است. فریز صرفا یک بازار نیست، بلکه فضای گفت‌وگو درباره مسائل اجتماعی، سیاسی و زیباشناختی روز هم هست.

فریز نیویورک امسال صحنه‌ای برای نمایش آثار هنرمندان شناخته‌شده بین‌المللی بود. آثار جف کونز، کلر تابوره، هانا لوی و مون کیونگ‌وون از ‌جمله نمونه‌های شاخص این دوره بودند. جف کونز ‌سه مجسمه جدید از مجموعه «Incredible Hulk» را در غرفه گالری گاگوسیان نمایش داد‌. مجسمه‌ها با رنگ‌های براق و فرم‌های آشنای پاپ، بار دیگر توانایی کونز در جلب توجه مخاطب را نشان داد. او در گفت‌وگو با رسانه‌های حاضر گفت: «در این مجموعه، به دنبال احیای نیروی کودکانه و در عین حال پرتنش شخصیت‌های فرهنگی هستم؛ چیزی که مخاطب مدرن با آن هم‌ذات‌پنداری می‌کند». کلر تابوره در غرفه گالری Perrotin با پرتره‌های اسرارآمیز خود که از خواب، خاطره و هویت الهام گرفته بودند، حضوری درخشان داشت. همچنین هانا لوی با مجسمه‌هایی از شیشه و فولاد و مون کیونگ‌وون با نقاشی‌هایی از مناظر منطقه غیرنظامی کره، از دیگر چهره‌هایی بودند که نقدهای مثبتی دریافت کردند.

علاوه بر گالری‌های شناخته‌شده‌ای همچون Hauser & Wirth، Gagosian و Thaddaeus Ropac، فریز نیویورک ۲۰۲۵ میزبان گالری‌هایی از آمریکای لاتین، آسیا و خاورمیانه بود. همچنین در بخش‌هایی مثل Focus یا Frame در فریز به معرفی گالری‌های تازه‌تأسیس و زیر 12 سال، هنرمندان جوان و مناطق کمتر‌دیده‌شده اختصاص پیدا کرد. لومی تان، کیوریتور این بخش، درباره هدف خود گفت: «می‌خواهیم بستری فراهم کنیم که صداهای جدید و ناشناخته‌ از حاشیه به مرکز گفت‌وگو وارد شوند». در میان گالری‌های شرکت‌کننده، گالری «دستان» نیز نماینده هنر معاصر ایران بود. این گالری که سابقه حضور در دوره‌های پیشین فریز را نیز دارد، بار دیگر توجه مخاطبان بین‌المللی را به آثار هنرمندان ایرانی جلب کرد. در سال‌های اخیر، دستان توانسته پلی فرهنگی میان هنر ایران و مخاطبان جهانی ایجاد کند.

بازار فریز همچنان یکی از فعال‌ترین بسترهای تجاری هنر معاصر است. در همان روزهای نخست نمایشگاه، گالری Hauser & Wirth بیش از ۲۵ اثر با قیمت‌هایی از ۲۰هزار تا ۱.۲ میلیون دلار فروخت. گالری Thaddaeus Ropac نیز یکی از نقاشی‌های گئورگ بازلیتس را به قیمت یک میلیون یورو به فروش رساند. از آثار هانا لوی، تابلوهایی با قیمت ۴۵ هزار تا ۸۰ هزار دلار به فروش رسیدند و یکی از مجسمه‌های جف کونز در غرفه گاگوسیان، به مبلغی بیش از سه میلیون دلار واگذار شد. این حجم از معاملات نشانگر جایگاه تثبیت‌شده فریز در بازار جهانی هنر است. لورا کین، منتقد برجسته هنر معاصر در نشریه Artforum، درباره نمایشگاه گفت: «فریز نیویورک ۲۰۲۵ با ارائه طیف گسترده‌ای از هنرمندان و گالری‌ها، توانسته تعادلی بین بازار و محتوای هنری برقرار کند که کم‌نظیر است». جری سالتز، منتقد قدیمی The New York Times‌ افزود: «این نمایشگاه نشان داد‌ چگونه هنر معاصر می‌تواند هم‌زمان مرزهای جغرافیایی را بشکند و به بحث‌های جهانی دامن بزند».