تصویب لایحه پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت

به گزارش گروه رسانه ای شرق،الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه باجرائم سازمان‌یافته فراملی، که به اختصار به "لایحه پالرمو" شهرت یافته،

یکی از پرچالش‌ترین مصوبات سال‌های اخیر در نظام قانون‌گذاری ایران بوده است. این لایحه که بخشی از چهار لایحه مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی

(FATF) محسوب می‌شود، پس از جنجالی های فراوان در مجلس شورایاسلامی و شورای نگهبان، سرانجام پس از چندین سال بررسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام،به صورت مشروط به تصویب این نهاد رسید. 

کنوانسیون پالرمو چیست؟

کنوانسیون پالرمو یک معاهده چندجانبه سازمان ملل متحد است که در سال ۲۰۰۰ در پالرموی ایتالیا برای مبارزه باجرائم سازمان‌یافته فراملی به تصویب رسید. هدف اصلی این کنوانسیون، تقویت همکاری‌های

بین‌المللی برای پیشگیری و مقابله مؤثرتر با باندهای تبهکار فراملی، قاچاق انسان،قاچاق سلاح و سایر فعالیت‌های مجرمانه سازمان‌یافته است. با الحاق به این کنوانسیون،

کشورها متعهد می‌شوند قوانین داخلی خود را برای جرم‌انگاری اینگونه فعالیت‌ها وتسهیل همکاری‌های قضایی و پلیسی با سایر اعضا اصلاح کنند.

مسیر پر سنگلاخ در ایران

روند بررسی لایحه پالرمو در ایران روندی طولانی و پیچیده بوده است. این لایحه پس از تصویب در هیئت دولت، در سال ۱۳۹۲به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. پس از بررسی اولیه در مجلس نهم و رد شدن در کمیسیون

حقوقی و قضایی، سرانجام در مجلس دهم به تصویب رسید. با این حال، شورای نگهبان بهدلیل آنچه ایرادات شرعی و قانونی عنوان شد، مصوبه مجلس را رد کرد. این اختلاف نظر میان مجلس و شورای نگهبان، پرونده لایحه پالرمو را به مجمع تشخیص مصلحت نظامفرستاد تا این نهاد داوری، در مورد آن تصمیم‌گیری کند.

بررسی این لایحه در مجمع تشخیص مصلحت نظام سال‌ها به طول انجامید وبا بحث‌ها و اختلاف نظرهای جدی میان اعضا همراه بود. موافقان این لایحه معتقدبودند که پیوستن به کنوانسیون پالرمو و سایر لوایح مرتبط باFATF برای شفافیت مالی، تسهیل روابط بانکی و اقتصادی با جهانو خروج ایران از فهرست سیاه FATF ضروری است.

آنها تاکید داشتند که عدم تصویب این لوایح، هزینه‌های مبادلات مالی ایران را افزایشداده و فعالیت‌های تجاری، حتی با شرکای سنتی مانند چین و روسیه را دشوار کرده است.

در مقابل، مخالفان این لایحه استدلال می‌کردند که پیوستن به کنوانسیون پالرمو ممکن است بهانه‌ای برای دسترسی دشمنان به اطلاعات مالی ایران و شناسایی مسیرهایدور زدن تحریم‌ها فراهم کند. آنها همچنین نگرانی‌هایی در مورد تاثیر این کنوانسیون

بر حمایت ایران از گروه‌ها و جنبش‌هایی داشتند که از دیدگاه ایران،"مقاومت" محسوب می‌شوند و از سوی غرب در لیست سیاه قرار دارند.

تصویب مشروط در مجمع تشخیص مصلحت نظام

پس از چندین ماه بررسی کارشناسی و برگزاری جلسات متعدد در کمیسیون‌های تخصصی و صحن مجمع، سرانجام امروزاعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با لایحه پالرموموافقت کردند. با این حال، خبرگزاری فارس گزارش داد که این تصویب به صورت

"مشروط" صورت گرفته است. جزئیات دقیق این شروط هنوز به طور کامل مشخص نیست،اما پیش از این برخی از اعضای مجمع امکان تصویب مشروط را مطرح کرده بودند، به این معنا که ایران با حق شرط‌هایی به این کنوانسیون بپیوندد که منافع و امنیت ملی کشوررا تضمین کند. این رویکرد در مورد سایر کنوانسیون‌های بین‌المللی نیز مسبوق به سابقه است و بیش از ۵۰ کشور با چنینحق شرط‌هایی به کنوانسیون‌هایی مشابه ملحق شده‌اند.

تصویب مشروط لایحه پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام گامی مهم در تعیینتکلیف یکی از معلق‌ترین لوایح مرتبط با FATFدر ایران محسوب می‌شود. با این حال، هنوز لایحه مهم دیگری، یعنی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT)باقی مانده است که بررسی آن نیز در دستور کار آتی مجمع تشخیص مصلحت نظام قراردارد. سرنوشت نهایی عضویت ایران در FATF و خروج ازفهرست سیاه این نهاد، به تصویب نهایی این لوایح و اجرای تعهدات مرتبط با آنها بستگیخواهد داشت. موافقان امیدوارند این اقدام زمینه‌ساز بهبود روابط مالی و بانکی ایرانبا جهان و کاهش برخی محدودیت‌های ناشی از عدم انطباق با استانداردهای بین‌المللی شود، در حالی که مخالفان همچنان نسبت به پیامدهای احتمالی آن برای امنیت اقتصادیکشور ابراز نگرانی می‌کنند.