حدود ۵ ماه از رفع فیلتر گوگل‌پلی می‌‌گذرد. فیلتر شدن این پلتفرم اوایل آبان ماه ۱۴۰۱ علاوه بر اینکه امنیت گوشی‌ها را در مقابل بدافزارها کاهش داده بود، فعالیت توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ایرانی را هم با مشکل مواجه کرد. در این بین توسعه‌دهندگان بازی بیشتر از دیگران آسیب دیدند، چرا که به خاطر اختلالات اینترنت و پینگ بالا با چالش‌های روزانه روبرو بودند و فیلتر گوگل‌پلی روی درآمدزایی و جذب مخاطبان آنها تاثیر منفی گسترده‌تری ایجاد کرد. حالا پس از رفع فیلتر از گوگل‌ئلی به نظر می‌رسد درآمد بازی‌سازها آرام آرام به پیش از فیلترینگ برمی‌گردد، هرچند بازی‌سازان در گفت‌وگو با «فن‌زی» اعلام می‌کنند که رسیدن به شرایط عادی و استاندارد بسیار زمان‌بر است.
زمان می‌برد به حالت قبل بازگردیم
سال ۱۴۰۱ که گوگل‌پلی فیلتر شد، کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی و در اظهارنظرهای مختلف اعلام کردند فیلترینگ گوگل‌پلی آسیب‌های جدی به امنیت مردم وارد می‌کند و از سوی دیگر روی فعالیت توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ایرانی به خصوص بازی‌ها تاثیر می‌گذارد. دراین رابطه حتی کمیسیون بازی و سرگرمی نصر در گزارشی، پیامدهای فیلتر گوگل‌پلی و تاثیر آن بر بازی‌سازان را بررسی کرد. این گزارش براساس آماری بود که از بازی‌سازان عضو کمیسیون بازی‌سازی گرفته شده بود. براساس این گزارش مجموع اقدامات و تصمیمات غیرکارشناسی در فیلتر گوگل پلی و محدودیت در دسترسی به سرویس‌های توسعه بازی‌ها، باعث شده درآمد بازی‌سازان به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کند و امکان توسعه بازی‌ها بسیار سخت و دشوار شود.
با وجود گزارش‌ها و اعتراض فعالان این حوزه، عیسی زارع‌پور، وزیرارتباطات دولت سیزدهم تابستان ۱۴۰۲ اعلام کرد در جلسه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، درخواست بازگشایی گوگل‌پلی توسط وزارت ارتباطات و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای مطرح شد که مورد موافقت قرار نگرفت.
با اینحال زمستان ۱۴۰۳ گوگل‌پلی بعد از اماو اگرهای بسیار رفع فیلتر شد و پس از گذشت ۵ ماه بازی‌سازان از تاثیر این موضوع روی بازیهای خود می‌‌گویند. شهریار ازهاریان‌فر، هم‌بنیان‌گذار استودیو نردبان اندیشه، سازنده بازی شناخته‌شده آمیرزا درگفت و گو با «فن‌زی» با بیان اینکه فیلترشدن گوگل‌پلی به صورت میانگین تقریبا ۶۰ درصد درآمد و جذب کاربران تمام صنعت بازی ایران را تحت تاثیر قرار داده بود، می‌گوید: «در آن زمان جذب کاربر جدید از بین رفته بود و آنهایی که فیلترشکن داشتند، می‌توانستند به بازی‌ها دسترسی داشته باشند، اما بعد از رفع فیلترینگ کاربران ما ۴ برابر بیشتر از قبل شده است و به دوران پیش از فیلترینگ برمی‌گردیم. میزان درآمد هم هرماه بهتر می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «من فکر می‌کنم یکسال زمان می‌برد تا به حالت قبل برگردیم. البته این موضوع با توجه به سبک بازی و حوزه نفوذ و تعداد کاربر در هربازی متفاوت است. یکسری بازی‌ها سریع‌تر به حالت گذشته خود برگشتند و یکسری بازی‌ها نیازمند زمان بیشتری هستند. وضعیت آمیرزا از لحاظ جذب کاربر جدید هم ماه به ماه بهتر می‌شود. من فکر می‌کنم تا پایان تابستان به وضعیت قبلی خود برگردد.»
محمد زهتابی، مدیر استودیو بازی‌سازی پاییزان نیز در گفت‌وگو با «فن‌زی» هم از آسیبی که فیلترشدن گوگل‌پلی به صنعت بازی وارد کرده بود این چنین توضیح می‌دهد: «بزرگترین ضربه‌ای که به صنعت بازی‌سازی درسال‌های اخیر وارد شده است، فیلترشدن گوگل‌پلی بود. اتفاق مثبتی هم که سال گذشته رخ داد، رفع فیلتر گوگل‌پلی بود. دراین مدت استفاده زیاد از فیلترشکن برای کاربران تبدیل به عادت شده است و هنوز هم دلایل زیادی وجود دارد که مردم از فیلترشکن‌ها استفاده کنند. با اینحال این رفع فیلتر باعث شد خیلی از بازی‌سازان در درآمد و جذب مخاطب بین ۱۰ تا ۳۰ درصد رشد را تجربه کنند، ولی هنوز به نرخ قبل از فیلترشدن بازنگشته‌اند و به زمان نیاز دارد.»
او در ادامه می‌گوید: «دلیل آن هم این است که هنوز خیلی از کاربران اینترنت در ایران به دلایلی از فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند و باعث می‌شود وقتی وارد پلتفرم‌هایی مانند گوگل‌پلی می‌شوند،به عنوان کاربر غیرایرانی شناخته شوند و محصولات ایرانی به آنها نمایش داده نشود. اگر پلتفرم‌های پرمخاطب دیگر مانند اینستاگرام و یوتیوب رفع فیلتر شوند، کمک زیادی به رشد می‌کنند.»
به گفته زهتابی رفع فیلتر گوگل‌پلی هم تاثیر خیلی مثبتی روی فعالیت بازی‌سازان گذاشته است: «رفع فیلتر هم به رقابتی‌شدن بازار کمک کرده است، هم به بازار محتوا کمک کرده است. کسانی که محتوا می‌سازند، گزینه‌های مختلفی برای انتشار محتوای خود دارند، به صادرات کمک کرده است برای اینکه ما امید داشته باشیم بازیهای خود را روی این پلتفرم برای صادرات نشر دهیم.»
فیلترینگ اثری بر درآمد و رشد اپ‌استورهای ایرانی نداشت
وقتی گوگل‌پلی فیلتر شد، برخی معتقد بودند این فیلترینگ به نفع پلتفرم‌های کافه‌بازار و مایکت است و کاربران به سمت استفاده از استورهای داخلی می‌آیند و درآمد آنها افزایش پیدا می‌کند، اما در آن‌زمان کافه‌بازار در بیانیه‌ای اعلام کرد با فیلتر گوگل‌پلی مخالف است. براساس آنچه در این بیانیه آمده است: «دسترسی به اینترنت و جریان آزاد اطلاعات حق بدیهی مردم است و در کنار سایر ایرانیان، هرگونه محدودسازی دسترسی شهروندان را، چه از سوی دولت‌ها چه شرکت‌ها، سلب حقوق اولیه می‌دانیم و با آن مخالفیم.»
در جدید‌ترین اظهار نظر هم شهاب خدابخش، مدیرعامل «بازار» در گفت‌وگو با «فن‌زی»اعلام می‌کند که رفع فیلتر گوگل‌پلی تاثیر برروندهای رشد و درآمد این شرکت نداشته است. به گفته او بازار در سال‌های گذشته در دوره‌های زمانی که گوگل‌پلی در دسترس کاربران ایرانی بوده، بیشترین رشد را در شاخص‌های خود تجربه کرده و آنها بر این باورند که کاربران و توسعه‌دهندگان ایرانی در هر صنعتی باید فرصت انتخاب آزادانه بین محصولات داخلی و خارجی را داشته باشند.
خدابخش در این زمینه می‌گوید: «حضور بازیگران جهانی در اقتصاد دیجیتال نقشی کلیدی در بهبود تجربه کاربران و توسعه‌دهندگان ایرانی دارد و می‌تواند در رشد بلند مدت کسب‌وکارهای داخلی تاثیر گذار باشد.» او تاکید می‌کند که هنوز بررسی اثرگذاری رفع فیلتر گوگل‌پلی، روی اپ استورهایی مانند بازار زود است، اما برخلاف تصور عمومی تا به امروز در بازار به خاطر رفع فیلتر از گوگل‌پلی شاهد تغییر عجیبی در شاخص‌های مهم خود نبوده‌اند. خدابخش ابراز امیدواری می‌کند که با رفع محدودیت‌های پیش روی سکوهای پرطرفدار خارجی همچون اینستاگرام، تلگرام و … آنها بتوانند سبد کامل‌تری را در اختیار کاربران بازار بگذارند تا فرصت ارائه محصولات پرطرفدار را در رقابت با بازیگران بین‌المللی از دست ندهند.
همچنین در همین زمینه هم وحید رحیمیان، مدیرعامل مایکت در گفت‌وگو با «فن‌زی» در مورد تاثیر رفع فیلتر روی درآمد این پلتفرم می‌گوید: «رفع فیلتر گوگل‌پلی تاثیر زیادی روی درآمد یا دانلود بازی‌ها در مایکت نداشته است.»
البته او انتقادی هم به رویه نظارت بر استورهای داخلی دارد و در این مورد اعلام می‌کند: «ما یک مشکل با رویه نظارت بر استورهای داخلی داریم، اینکه وقتی گوگل‌پلی کار می‌کند، نباید مایکت یا کافه‌بازار نتوانند مثلا اپلیکیشن‌های اینستاگرام یا تلگرام را به کاربران عرضه کنند.»
منبع: sharghdaily-999217
