به گزارش گروه رسانه‌ای شرق ؛ شینا انصاری معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ، امروز با انتشار یادداشتی به ماجرای تلخ جزیره هرمز در تعطیلات نوروز اشاره کرده و با برشمردن تبعات گردشگری ناپایدار و بدون ضابطه بر پیکره محیط زیست و طبیعت ، از همکاری با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای تدوین ضوابط و چارچوب های گردشگری پایدار خبر داده است. تصمیمی خوشایند اما دیرهنگام.
انصاری در یادداشت خود ، بی توجهی به ظرفیت برد گردشگری را از دلایل اصلی چنین تخریب ها و رفتارهایی دانسته است. ظرفیت برد ، حداکثر افرادی هستند که می‌توانند از یک مقصد گردشگری ، بازدید کرده یا در آن اقامت کنند بدون اینکه آن مکان مورد تخریب قرار بگیرد. اما در بسیاری از نقاط گردشگری زمانی که میزان حضور افراد ، از ظرفیت منطقه فراتر می‌رود ، فشار و شکنندگی بر آن نقطه وارد مِی‌شود.
تعیین برد ظرفیت ، لازم اما ناکافی
سال 1402 در نخستین کنفرانس بین المللی اقتصاد دریا پایه ، مقاله ای با عنوان ظرفیت تحمل گردشگری جزیره هرمز منتشر شد . براساس نتایج این پژوهش اعلام شد ظرفیت تحمل واقعی جاذبه های اکوتوریسمی جزیره هرمز 857 نفر در روز ، معادل 154260 نفر در فصل گردشگری است. همچنین ظرفیت برد جاذبه های طبیعی جزیره هرمز 311895 نفر در سال و ظرفیت برد موثر جاذبه های طبیعی آن 685 نفر در روز، معادل 123300 نفر در سال است.
ورود گردشگران به نقاط مختلف اثرات مثبتی بر اقتصاد گردشگری و جوامع محلی خواهد گذاشت اما اگر این حضور همراه با رفتارهای غیرمسوولانه و تخریب محیط زیست باشد ، تعریف برد ظرفیت هم اگر چه لازم است اما کافی نخواهد بود. اگر طبق پژوهش انجام شده روزانه فقط 857 نفر در فصل گردشگری از جزیره هرمز بازدید کنند و هر کدامشان هم تنها 5 گرم خاک این جزیره را به یادگار در بطری‌های آب و کیسه های پلاستیک برداشته و با خود بیاورند ،روزانه 4285 گرم خاک ارزشمند هرمز به تاراج مِی‌رود که این میزان در تعطیلات دو هفته ای نوروز معادل 55705 گرم ، بیش از55 کیلو گرم خواهد شد اما طبق اخبار منتشرشده تنها یکی از گردشگران در تعطیلات نوروز 40 کیلوگرم از خاک این جزیره را برداشته بود همچنین طبق اعلام اداره کل میراث فرهنگی هرمزگان ، روزانه 12 هزار نفر به جزیره هرمز در تعطیلات نوروز سفرکرده اند که این عدد ، 14 برابر ظرفیت برد تعیین شده برای این جزیره است ؛ هر چند که آن را به قطب سفرهای دریایی در نوروز امسال تبدیل کرد.
تعیین برد ظرفیت ، نیازمند رصد و نظارت دقیق است اما همانگونه که صالحی امیری ، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری هم اعلام کرد، باید پیش از برخورد قهری ، به فکر فرهنگ سازی بود . آشنا کردن گردشگران و طبیعت دوستان با پدیده های زیست محیطی و تبعات منفی تخریب آنها در چرخه اکوسیستم ، اقدام مهم و غیر قابل انکاری است که سازمان محیط زیست باید در تدوین چارچوب و ضوابط گردشگری آن را پیگیری کند. که با کمک ظرفیت های محلی و بخش خصوصی می توان از این آسیب ها کاست.
گردشگری در ایران بی در و پیکر است
عباس محمدی ، فعال محیط زیست با بیان اینکه به تاراج رفتن خاک هرمز اتفاق جدیدی نیست و سالها به شکل انبوه برداشت شده و به خارج از مرزها انتقال می‌یافت به همشهری می‌گوید داستان هایی که خاک این جزیره تنها خاک خوراکی دنیاست ، انگیزه برداشت آن را بیشتر می‌کند. بسیاری از صفحات مجازی در مورد رنگ های عجیب خاک این جزیره مطالبی نوشته اند که عمدتا اغراق آمیز و برای جذب گردشگر است و نتیجه آن ورود گردشگران متعدد و حجوم آنها به خاک این جزیره است.
شینا انصاری ، معاون سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از یادداشت خود بر این نکته تاکید کرده که در تمام نقاط گردشگری کشور حتی در مناطقی که زیرساخت های جذب گردشگر مهیا شده ، شاهد گردشگری کنترل نشده هستیم که منجر به تخریب های غیر قابل جبران بر محیط زیست می شود. محمدی ،کنشگر محیط زیست نیز ضمن بی در و پیکر خواندن گردشگری در ایران به تخریب های دریایی و جنگلی و بیابانی این سرزمین اشاره کرده و می گوید : مساله حفظ سرزمین با جدیت کار نشده است در صورتیکه بستر رشد و توسعه ، خود سرزمین و محیط زیست است. وقتی تخریب ناشی از فعالیت های معدن کاوی ، جنگل تراشی توسط دستگاههای دولتی ، صید های بی ضابطه و آسیب زا برای اکوسیستم دریایی، آلوده کردن دریاها توسط دستگاههای مختلف و حتی قاچاق خاک هرمز به خارج از مرزها انجام می‌شود سخت است که به مردم عادی بگوییم به خاک هرمز دست نزنید ، قبح سوء استفاده از سرزمین ، از بین رفته است و جزیره هرمز یک نمونه از آن است. دستگاه های مسوول نیز یا به درستی مسوولیتشان را اجرا نمی‌کنند یا مردم به آنها اعتماد ندارند او البته تاکید می‌کند که این مسایل به هیچ عنوان توجیه رفتار غلط گردشگران در جزیره هرمز یا دیگر نقاط نیست اما اصلاحاتی برای همدلی بیشتر بین مردم و دستگاه های دولتی به منظور اجرای بهتر قوانین و جلوگیری از تخریب محیط زیست لازم است .
857 نفر ظرفیت روزانه جاذبه های اکوتوریسمی جزیره هرمز است
685 نفر ظرفیت روزانه جاذبه های طبیعی جزیره هرمز است
12 هزار نفر روزانه به جزیره هرمز در نوروز 1404 سفر کردند
14 برابر بیش از ظرفیت ، سفر به جزیره هرمز در نوروز 1404 انجام شده است
منبع: sharghdaily-992704
