گروهی از میمونها در هند، بیهیاهو و با رفتارهایی حسابشده، راهی پیدا کردهاند تا از بازدیدکنندگان معبد داکشینسوار غذا دریافت کنند؛ بدون آنکه مزاحمتی ایجاد کنند یا به خشونت متوسل شوند.
در محوطهی معبد داکشینسوار در نزدیکی کلکته، میمونهای دمبلند خاکستری (Semnopithecus entellus) که در باورهای مذهبی مردم جایگاه ویژهای دارند، رفتاری جالب از خود نشان میدهند. آنها بهجای تقلای پرسروصدا یا پرخاشگری، به آرامی به افراد نزدیک میشوند، پاهایشان را لمس میکنند، لباسشان را میکشند، دستشان را میگیرند و یا درست مقابلشان میایستند، بهویژه در اطراف فروشندگان غذا. این رفتارها تا زمانی ادامه پیدا میکند که میمونها به خوراکی دلخواهشان، معمولاً نانهای شیرین، برسند.
دیشاری داسگوپتا از مؤسسهی آموزش و پژوهش علوم هند در کلکته، توضیح میدهد: «این میمونها هیچ واهمهای از انسان ندارند که رفتاری کاملاً غیرعادی است. نه صدایی از آنها درمیآید، نه نشانی از خشونت یا تنش دیده میشود. فقط با آرامش تقاضای غذا میکنند و مردم هم با رضایت به آنها غذا میدهند، چون باور دارند که غذادادن به میمونهای مقدس میتواند گناهانشان را پاک کند.»
داسگوپتا و همکارانش برای بررسی علمی رفتار میمونها، چندینبار به معبد داکشینسوار رفتند و ۳۱ میمون دمبلند خاکستری و عمدتاً مادههای بالغ را تحت نظر گرفتند. در مجموع، ۱۲۹۳ مورد رفتار گدایی ثبت شد که در ۸۱ درصد موارد با دریافت غذا همراه بود.
حیوان یاد میگیرد که عملی مشخص میتواند به پاداشی خاص منجر شود
در میان رفتارهای مختلف، گرفتن پای مردم یا کشیدن بخشهایی از لباس آنها (مثل ساری، شال یا پیراهن) بیشترین احتمال موفقیت را داشت. داسگوپتا اشاره میکند که شاید یکی از دلایل این موفقیت، دشواری نادیدهگرفتن یا دور شدن از میمونی است که اینچنین بیصدا اما مصرانه درخواست میکند.
حتی میمونی نیز که در کنار یکی از همنوعان گدای خود میایستاد، اغلب موفق به دریافت خوراکی میشد. حضور گروهی یا رفتار ظاهری از همبستگی، احتمال دریافت غذا را افزایش میداد.
در برابر رفتارهای هدفمند، خوراکیهایی مانند هویج و گلکلم تقریباً نادیده گرفته میشدند. میمونها علاقهای به خوراکیهای سالم نشان نمیدادند و درخواستشان را ادامه میدادند تا زمانی که چیزی مطلوبتر (مثل نانهای بستهبندیشده یا بادامزمینی بوداده) نصیبشان میشد. داسگوپتا میگوید: «این خوراکیها هیچ شباهتی به رژیم غذایی طبیعی آنها در زیستگاههای بومیشان ندارد.»
پژوهشگران معتقدند که این رفتار، نمونهای بارز از روش یادگیری «شرطیشدن فعال» است؛ یعنی فرایندی که در آن حیوان از طریق تجربه درمییابد انجام عملی مشخص میتواند به پاداشی خاص، مثل غذا منجر شود.
الیزابت وارن از دانشگاه جان هاپکینز در مریلند، توضیح میدهد: «یادگیری گدایی توسط میمونها تعجبآور نیست، بهویژه وقتی نتیجهی چنین رفتاری اینقدر سودمند است. به نظر میرسد در ابتدا، کاملاً تصادفی به این شیوه رسیدهاند. وقتی دیدند به چیزی که میخواهند میرسند، این رفتار را بهعنوان راهبردی هدفمند تکرار کردند.»
درعینحال، نکتهای که رفتار را از نظر اجتماعی متمایز میکند، این است که میمونها هیچگاه از دکههای فروش غذا دزدی نکردهاند. در عوض، روشی مسالمتآمیز و معطوف به تعامل مستقیم با مشتریها را انتخاب کردهاند.
جوزپ کال، متخصص رفتار حیوانات از دانشگاه سنت اندروز در بریتانیا، بر این باور است که میمونها احتمالاً از تجربههای اولیهی ناموفق، مانند فرار از دست فروشندگان عصبانی، درس گرفتهاند. او میگوید: «وقتی دریافتند که دزدی نتیجهای ندارد و با گدایی به نتیجه میرسند، همان رفتاری را که جواب میداد، بارها تکرار کردند. این تکرار در نهایت تبدیل به الگوی رفتاری پایدار و حتی آیینی شد.»
پژوهش در مجله Animal Cognition منتشر شده است.
منبع: خبرآنلاین
منبع: faradeed-235471