به گزارش گروه رسانه‌ای شرق؛ افزایش مصرف انرژی در فصل سرما، عدم توسعه متناسب ظرفیت تولید گاز و برق، و سیاست‌های نامناسب در حوزه مدیریت انرژی از مهم‌ترین عوامل این بحران محسوب می‌شوند.
ناترازی انرژی؛ بحران اصلی در تولید برق
تولید برق در ایران عمدتاً وابسته به نیروگاه‌های حرارتی است که سوخت اصلی آن‌ها گاز طبیعی است. در ماه‌های سرد سال، مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری به شدت افزایش می‌یابد و اولویت تأمین گاز به این بخش‌ها داده می‌شود. در نتیجه، نیروگاه‌ها با کاهش شدید تخصیص گاز مواجه شده و ناچار به استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند مازوت و گازوئیل می‌شوند که هم مشکلات زیست‌محیطی ایجاد می‌کند و هم کارایی پایین‌تری دارد.
آمار و ارقام ناترازی انرژی در ایران
تولید روزانه گاز طبیعی: حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب
مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری: بیش از ۶۴۰ میلیون مترمکعب در روز (حدود ۷۵٪ کل تولید)
نیاز نیروگاه‌ها به گاز: بیش از ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز، اما تأمین آن به دلیل افزایش مصرف خانگی کاهش یافته است.
این ناترازی باعث شده که نیروگاه‌ها با کاهش تولید برق مواجه شوند و در نتیجه، برنامه‌های قطعی برق در سطح کشور اجرا شود.
قطعی برق در شهرهای مختلف
در هفته‌های اخیر، قطعی‌های برق در تهران، اصفهان، مشهد، شیراز و برخی دیگر از شهرهای صنعتی و بزرگ گزارش شده است. این قطعی‌ها عمدتاً در ساعات اوج مصرف (صبح زود و غروب) اتفاق افتاده است.
دلایل قطعی برق
کاهش تأمین سوخت نیروگاه‌ها به دلیل اولویت تأمین گاز برای مصارف خانگی
افزایش مصرف برق و گاز در شرایط سرمای شدید
عدم توسعه ظرفیت نیروگاهی متناسب با رشد مصرف
فرسودگی شبکه انتقال و توزیع برق که باعث افت ولتاژ و خاموشی‌های منطقه‌ای می‌شود
پیامدهای قطعی برق
اختلال در زندگی روزمره
تعطیلی برخی مشاغل و کسب‌وکارها
مشکل در تأمین گرمایش منازل
افزایش استفاده از وسایل گرمایشی برقی و تشدید فشار بر شبکه برق
تأثیر بر صنایع و تولید:
کاهش بهره‌وری در کارخانجات و واحدهای تولیدی
خسارت به بخش‌های صنعتی به دلیل عدم پیش‌بینی خاموشی‌ها
اختلال در فعالیت مراکز حساس مانند بیمارستان‌ها (در صورت نبود ژنراتور پشتیبان)
مشکلات اجتماعی و اقتصادی:
نارضایتی عمومی از مدیریت انرژی در کشور
افزایش هزینه‌های خانوار به دلیل نیاز به سوخت‌های جایگزین مانند گازوئیل و نفت سفید
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت بحران
بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش خانگی و تجاری (استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، کاهش دمای وسایل گرمایشی و ...)
افزایش سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای کاهش وابستگی به گاز طبیعی
مدیریت بهتر شبکه توزیع برق و جلوگیری از اتلاف انرژی در خطوط انتقال
افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز و استفاده بهینه از منابع انرژی در نیروگاه‌ها
به‌روزرسانی و نوسازی شبکه برق برای کاهش فشار بر خطوط انتقال و کاهش قطعی‌های ناگهانی
قطعی گسترده برق در ایران به دلیل ناترازی انرژی، به‌ویژه در فصل سرد، به یک بحران جدی تبدیل شده است. عدم تناسب بین تولید و مصرف گاز، وابستگی بالای نیروگاه‌ها به سوخت فسیلی، و ضعف در مدیریت مصرف انرژی از مهم‌ترین عوامل این مشکل هستند. راهکارهای کوتاه‌مدت مانند مدیریت مصرف و توزیع بهینه انرژی می‌توانند موقتی این بحران را کاهش دهند، اما برای حل ریشه‌ای آن، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه شبکه برق کشور ضروری است.
منبع: sharghdaily-970110
