سرمایه‌گذاری در حوزه استارتاپی فاجعه‌بار است

فعالان و کارشناسان حوزه نوآوری کشور اعلام می‌کنند که سرمایه‌گذاری در اکوسیستم استارتاپی کشور فاجعه‌بار است و در این زمینه برخی فعالان فاقد مهارت‌های پایه‌ای مانند مدیریت پروژه، دانش مالی و حل مساله هستند. همچنین به گفته آنها در حالی که CVCها (شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر) می‌توانند در این بازار نقش کلیدی بازی کنند با چالش‌هایی مانند شفافیت مالی و منابع انسانی مواجه هستند. براساس گفته‌های آنها در حالی فعالیت CVCها و VCها در ایران به کندی پیش می‌رود که ۲۲ درصد سرمایه‌گذاری‌های جسورانه در جهان توسط CVCها انجام می‌شود و  ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری‌های موفق توسط ۲۰ درصد VCها صورت می‌گیرد.

به گزارش «فن‌زی»، رویداد رونمایی از خدمات و محصولات «ران‌وی» زیرمجموعه‌های هلدینگ فاخر برگزار شد. در این رویداد جمعی از مدیران اجرایی و فعالان برجسته سرمایه‌گذاری در ایران گرد هم آمدند تا به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی CVCها و نحوه تعامل این شرکت‌ها با استارتاپ‌ها پرداخته و راهکارهایی برای بهبود این تعاملات ارائه دهند. به گفته میثم زرگرپور، مدیرعامل ران‌وی، مهرماه توافق‌نامه تاسیس ران‌وی بین هلدینگ فاخر و مدیریت این شرکت امضا شد. ران‌وی مجموعه مشاوره مدیریت و سرمایه‌گذاری است که در حوزه خدمات مرتبط با سرمایه گذاری و شبیه به شرکت‌های (General Partner) عمل می‌کند. GPها شرکت‌هایی هستند که در تعامل با سرمایه‌گذاران (Limited Partners)، یک صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل داده و به نمایندگی از سرمایه‌گذار، مدیریت سرمایه‌گذاری را به عهده دارند.

چالش‌ها و فرصت‌ها در سواد سرمایه‌گذاری

میثم زرگرپور، مدیرعامل ران‌وی، سخنرانی خود را با تاکید بر بحران سواد سرمایه‌گذاری در ایران آغاز کرد. او وضعیت کنونی سرمایه‌گذاری‌ها در اکوسیستم استارتاپی کشور را فاجعه‌بار توصیف کرد و گفت: «بسیاری از فعالان این حوزه فاقد مهارت‌های پایه‌ای مانند مدیریت پروژه، دانش مالی و حل مساله هستند.» به گفته زرگرپور، مهارت شبکه‌سازی نیز در میان فعالان استارتاپی ایران ضعیف است. او به این نکته اشاره کرد که گرچه اکوسیستم استارتاپی ایران نسبتاً کوچک است و بیشتر افراد همدیگر را می‌شناسند، اما برای رشد واقعی این زیست‌بوم نیاز به تقویت مهارت شبکه‌سازی در سطح وسیع‌تر داریم.

زرگرپور در این زمینه گفت: «پول‌های بزرگی وارد اکوسیستم استارتاپی ایران شده است، اما بدون مدیریت صحیح و استفاده اصولی از این سرمایه‌ها، ممکن است در چند سال آینده شاهد شکست‌های زیادی در این حوزه باشیم. در این راستا، ران‌وی در تلاش است که به CVCها کمک کند تا سرمایه‌گذاری‌های خود را به شکل دقیق‌تر و اصولی‌تری انجام دهند و از این منابع به بهترین نحو بهره‌برداری کنند.»

اقتصاد مشارکتی و توسعه اقتصاد دیجیتال

رضا سمیع‌زاده، مدیرعامل هلدینگ فاخر، از اقتصاد مشارکتی سخن گفت و بر اهمیت آن در رشد و توسعه اقتصاد دیجیتال ایران تاکید کرد. او به همکاری‌های میان هلدینگ‌ها و استارتاپ‌ها اشاره کرد و اعلام کرد: «این همکاری‌ها می‌توانند باعث رشد سریع‌تر و توسعه پایدارتر اکوسیستم استارتاپی شوند.» سمیع‌زاده همچنین به قانون جهش تولید دانش‌بنیان اشاره کرد و آن را فرصتی طلایی برای استارتاپ‌ها و CVCها دانست، اما در عین حال به پیچیدگی‌ها و چالش‌های اجرایی آن نیز تاکید کرد.

این قانون به وضوح نشان می‌دهد که قانون‌گذاری می‌تواند محرک بزرگی برای پیشرفت باشد، اما همانطور که سمیع‌زاده اشاره کرد، به دلیل پیچیدگی‌های قانونی و زمان‌بندی‌های طولانی برای بهره‌برداری از مزایای آن، بسیاری از هلدینگ‌ها نمی‌توانند به‌طور سریع از پتانسیل‌های آن بهره‌برداری کنند. 

همراهی با استارتاپ‌ها

سولماز صادق‌نیا، مدیرعامل گلرنگ‌ونچرز، نیز در پنلی که در این رویداد با عنوان چالش‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در هلدینگ‌ها برگزار شد به اهمیت همراهی با استارتاپ‌ها در راستای توسعه زنجیره ارزش اشاره کرد. او گفت: «در مواردی که شرکت‌های صنعتی تمایل چندانی به همکاری با استارتاپ‌های فناور در حوزه‌های نوآورانه ندارند، CVCها باید وارد عمل شوند و استارتاپ‌های با پتانسیل بالا را شناسایی کرده و در آنها سرمایه‌گذاری کنند.» صادق‌نیا اعلام کرد که گلرنگ‌ونچرز با در نظر گرفتن چالش‌های این حوزه، خود را موظف به شناسایی استارتاپ‌های نوآور می‌داند تا آنها را در زمان مناسب به صنایع بزرگتر متصل کند و از این طریق به رشد و بلوغ بیشتر اکوسیستم کمک کند.

در این پنل مریم نجفی، مدیر ارشد بخش بین‌الملل شرکت توسن به آمار رو به رشد CVC ها در دنیا اشاره کرد و گفت:‌ « ۲۲ درصد سرمایه‌گذاری‌های جسورانه در جهان توسط CVCها انجام شده و ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری‌های موفق توسط ۲۰ درصد VCها صورت گرفته است.»

صبوری در سرمایه‌گذاری‌های جسورانه

همچنین در این رویداد محمدرضا نظری، مدیرعامل آیریا، به یکی از چالش‌های عمده در مسیر CVCها یعنی عدم شفافیت مالی استارتاپ‌ها اشاره کرد. او گفت که یکی از مشکلات اساسی در سرمایه‌گذاری‌ها، نبود صورت‌های مالی شفاف است که موجب ایجاد عدم اطمینان در سرمایه‌گذاران می‌شود. به گفته او، برای اینکه CVCها به درستی بتوانند ارزیابی دقیقی از استارتاپ‌ها داشته باشند، لازم است که صورت‌های مالی دقیق و شفاف در اختیار آنها قرار گیرد.

نظری همچنین تاکید کرد که در سال‌های اول فعالیت CVCها نباید انتظار سودآوری داشت و باید صبوری و استراتژی بلندمدت را در دستور کار قرار داد. این استراتژی مشابه با روش‌هایی است که در بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های جسورانه موفق در سطح بین‌المللی دیده می‌شود. در نهایت، به گفته نظری، بازار فناوری برخلاف بازار سنتی دیگر بر اساس عرضه و تقاضا شکل نمی‌گیرد بلکه اکنون عرضه و تقاضا در هم آمیخته شده است.

در پایان این رویداد ، حسین اسلامی، مدیرعامل رمیس، به چالش‌های منابع انسانی در شرکت‌ها و هلدینگ‌ها پرداخت. او گفت که در حال حاضر بسیاری از هلدینگ‌ها با بحران‌های مدیریتی و نیروی انسانی روبرو هستند که این بحران‌ها ممکن است به کاهش جسارت و ریسک‌پذیری در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری منجر شود. اسلامی تاکید کرد که CVCها می‌توانند با پرتفوی‌های متنوع و مدیریت صحیح منابع به حل این بحران‌ها کمک کنند و در نتیجه، سرمایه‌گذاری‌های موفق‌تری را به همراه داشته باشند.