امروز یازدهم آذر ۱۴۰۳ سالروز پیداشدن «آذر» و «توران» ۲ توله یوزپلنگ خواهر است که یازدهم آذر ۱۴۰۱ در حدود ۲۰ روزگی پیدا شدند و اکنون وارد سال سوم زندگی خود شده‌اند.
یازدهم آذر ۱۴۰۱ بود که خبر پیدا شدن و زنده‌گیری ۲ توله یوزپلنگ تازه متولد شده (بین ۱۸ تا ۲۰ روزه) توسط یک چوپان در پناهگاه حیات وحش توران در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان خبرساز شد؛ ماجرا از این قرار بود که چوپانی روز پنجشنبه دهم آذر ۱۴۰۱ حین چرای دام در این پناهگاه صداهایی می‌شنود، به سمت آن می‌رود و در نهایت ۲ توله یوزپلنگ را می‌بیند؛ سپس، آنها را به منزل می‌برد، آن شب با شیر گوسفند توله‌ها را تغذیه می‌کند، روز بعد موضوع را به حفاظت محیط زیست استان سمنان گزارش می‌کند، عوامل اداره کل حفاظت محیط زیست به سرعت توله‌ها را به محل زنده‌گیری برمی‌گردانند تا شاید مادر به سراغشان بیاید.
این کار ۲ روز و ۲ شب تکرار شد، اما مادر پیدا نشد و در نهایت به علت سردی هوا، توله‌ها به پاسگاه محیط‌بانی برگردانده شدند و در ۱۰ هفتگی پس از تزریق واکسن برای ارتقای ایمنی در مقابل بیماری‌های تنفسی و گوارشی، و تغییر الگوی غذایی و گوشت‌خوار شدن، به مرکز تکثیر در اسارت پارک ملی توران منتقل شدند تا با طی بقیه مراحل رشد، امیدها برای زادآوری و رفع خطر انقراض این گونه ارزشمند بیش از گذشته قوت بگیرد.
پرورش و مراقبت از یوزپلنگ‌های ماده «توران» و «آذر» از روزهای نخست تولد، بر تجربه متخصصان بومی افزود و آنها را برای تولد و نگهداری دیگر یوزپلنگ‌های در اسارت آماده‌تر کرده است. هر ایرانی که قلبش برای ایران می‌تپد، از موفقیت متخصصان بومی به وجد می‌آید و به اقتدار و دستاورد علمی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌بالد.
گمانه‌زنی‌ها از تعداد کمتر از ۲۰ یوزپلنگ در طبیعت
حفاظت محیط‌زیست بر اساس شواهد موجود، به طور تقریبی تعداد یوزپلنگ‌های موجود در طبیعترا گمانه‌زنی می‌کند و طبق بررسی‌ها کمتر از ۲۰قلاده از این گونه ارزشمند در طبیعت وجود دارد.
طبق تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است که در سال دوم زندگی به بلوغ می‌رسد و بین ۲ تا سه سالگی بالغ می شود و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد. نوع زایش این گونه ارزشمند چندقلوزایی است و اکنون که «آذر» و «توران» وارد سه سالگی شدند، همه امیدها به زادآوری این ۲ خواهر برای افزایش جمعیت یوزپلنگ‌ها بیش از پیش قوت گرفته است.
روند طبیعی جداسازی ۲ یوز خواهر پس از بلوغ
اکنون طبق روال طبیعت خواهران «آذر» و «توران» پس از رسیدن به بلوغ و بر اساس رفتارهای خاصی که از خود نشان می‌دهند، از یکدیگر جداشدند و حالا باید منتظر ماند تا رفتارهای تمایل به جفت‌گیری در یوزپلنگ‌های تازه به بلوغ رسیده بروز کند تا در دالان عشق به «فیروز» تنها یوزپلنگ نر در ارسارت معرفی شود.
سه سالگی «آذر» و «توران» با اولین فرصت مادرشدن + فیلم
یوزپلنگ به عنوان سریع‌ترین گونه جانوری بر روی کره خاکی که با خط و خال های سیاه روی صورت و پوستش شناخته می شود، جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و امکان زادآوری ۲ بار در سال دارد.
دی و بهمن، بهترین فرصت جفت‌گیری یوزها
دوره بارداری یوزپلنگ سه ماه است و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است، برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب تشخیص داده شد. بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
توله یوزپلنگ‌ها تا یک ماهگی امکان حرکت ندارند و در لانه هستند و پس از آن قادر به حرکت می‌شوند، توله یوزپلنگ اگر دارای شرایط غیرعادی و ناقص باشد، از سوی مادر پذیرفته نمی‌شود و مادر آن را پهلو نمی‌گیرد. در نتیجه به صورت خود به خودی از طبیعت حذف می‌شود.
یوزپلنگ آسیایی در دوره تولگی تا سه‌ماهگی دندان شیری درمی‌آورد و بر اساس جوانه دندان، سن توله یوزپلنگ تخمین زده می‌شود. از هفت ماهگی به بعد دندان‌های شیری جای خود را به دندان دایمی می‌دهد و خلاصه اینکه این جانور تجلی سرعت و شکوه است.
سرزمین «توران» خانه امن یوزپلنگ‌ها
منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد که با مساحت قابل توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
سه سالگی «آذر» و «توران» با اولین فرصت مادرشدن + فیلم
یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
طبق گزارش‌ها، ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی شناخته شده است، از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی نیز می گویند.
در زمان حاضر یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته و اکنون متخصصان بومی در سایت تکثیر در اسارت و ارتقای امنیت پارک ملی توران تغییر سرنوشت یوزپلنگ از خطر انقراض را دنبال می‌کنند.
معاون رییس جمهوی و رییس سابق سازمان حفاظت محیط زیست پیشتر در سفر به استان سمنان در بهار ۱۴۰۲ گفته بود: سایت تکثیر بین‌المللی به عنوان محور زیست و تردد یوزپلنگ و گورخر دارای اهمیت است و این ظرفیت در استان سمنان وجود دارد و ایجاد سایت بین‌المللی تکثیر یوزپلنگ در منطقه حفاظت‌شده توران با توجه به ظرفیت استان سمنان پیگیری می‌شود
منبع: sharghdaily-950852
