به تازگی یکی از اعضای شورای شهر تبریز گفت که دولت متعهد است امسال، ۳۴ میلیارد تومان برای پروژه مترو تبریز اعتبار اختصاص بدهد. این در حالی است که به گفته شهردار تبریز، بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل خط یک قطار شهری اعتبار نیاز است.
قانون، احداث، راه‌اندازی یا تکمیل ناوگان حمل و نقل عمومی در شهرها را بیشتر از آنکه به شهرداری‌ها واگذار کند، به دولت سپرده است. در حوزه مترو، طبق قانون دولت باید ۵۰ درصد از هزینه‌ها را متحمل شود؛ که نمی‌شود.
«تقریبا تا سال ۹۶ دولت سهم خود را پرداخت کرده اما از سال ۹۶ تاکنون هیچ کمکی در این رابطه نکرده است»؛ محمدباقر بهشتی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تبریز این را می‌گوید و اضافه می‌کند که دولت فقط ۵۰ درصد بدهی اقساط اوراق مشارکتی خریداری شده را پرداخت خواهد کرد.
بهشتی همچنین می‌گوید که بهتر است دولت سهم خود را نقداً پرداخت کند، «اما چون دولت مشکلاتی دارد و نمی‌تواند نسبت به پرداخت نقدی اقدام کند، ناچاراً در پرداخت اقساط اوراق مشارکت، به شهرداری کمک می‌کند».
سرعت افزایش قیمت‌ها بیشتر از مترو تبریز است
در سال‌های اخیر، شهرداری تبریز به تنهایی جور مترو را به دوش کشیده و با اختصاص بخش کلانی از بودجه سالانه خود، بعد از ۲۰ سال انتظار شهروندان، توانست که مسیر عبور و مرور قطار تا آخرین ایستگاه خط یک را مهیا سازد. البته مقدمه تحقق این آرزوی دیرین، دریافت اوراق مشارکت به ارزش هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان و اختصاص حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه از خزانه خود شهرداری بود.
گرانی و تورم در سال‌های اخیر، اهداف خیلی از خانوارها را به وقتی دیگر موکول کرده است. خانواده‌ای بعد از سال‌ها زحمت توانسته ۵۰ میلیون تومان برای خرید خودرو جفت و جور کند و دقیقاً چند روز قبل از معامله متوجه می‌شود که قیمت همان خودرو حالا ۸۰ میلیون تومان است.
این شکل از مشکلات مالی، برای پروژه قطار شهری تبریز غریبه نیست. سرعت تورم و گرانی به قدری زیاد است که حالا کارشناسان و مسئولان نمی‌توانند به طور دقیق درباره روزی که ساکنان تمام نقاط تبریز به قطار شهری دسترسی خواهند داشت، صحبت کنند.
۳۰ سال انتظار برای خط دو مترو تبریز با احتساب تورم ۱۰ درصدی
حالا مصطفی مولوی، مدیرعامل قطار شهری تبریز با اشاره به اینکه ۱۰ هزار میلیارد تومان برای خط دو مترو تبریز اعتبار نیاز است، گفته که با احتساب تورم صفر درصدی، اگر هر سال اعتبار مترو تبریز هزار میلیارد تومان باشد، اتمام خط دو ۱۰ سال طول می‌کشد و اگر تورم ۱۰ درصد باشد، پیش‌بینی می‌شود بعد از ۳۰ سال شاهد اتمام خط دو باشیم. البته بانک مرکزی پیش‌بینی می‌کند نرخ تورم ایران تا پایان سال ۹۹، ۲۰ الی ۲۴ درصد باشد.
این در حالی است که مترو تبریز ۴ خط اصلی (بدون احتساب تراموا) دارد که شاید هیچیک از انسان‌های نسل ما، نتواند نقشه کامل مترو تبریز را به چشم ببیند.
در این میان برخی‌ها با شنیدن چنین رقم‌های سنگینی، می‌گویند که همچون دولت، شهرداری و مجموعه مدیریت شهری هم باید بی‌خیال مترو شود: «مگر مثل نان شب، واجب است که هزاران میلیارد تومان از بیت‌المال صرف تکمیل آن می‌شود؟»
کشیدن جور دولت در این شرایط اقتصادی دشوار است
البته که «واجب» از نظر کارشناسان و عامه مردم مفهوم متفاوتی دارد. کارشناسان شهری معتقدند افزایش جمعیت، وضعیت آب و هوای شهرها و محیط زیست، سلامت انسان‌ها و تلف شدن بخشی از عمر انسان در ترافیک دلایلی هستند که اتمام هرچه زودتر مترو را به عنوان یکی از ارکان توسعه‌یافتگی و ارتقادهنده میزان رفاه شهروندان کلان‌شهرها لازم و حتی ضروری جلوه می‌دهد.
از نظر ایرج شهین باهر، شهردار تبریز پیشبرد پروژه‌های مهم شهری همچون مترو و ساماندهی حاشیه نشینی، نیازمند تأمین بودجه از سوی دولت است.
او در گفتگو با خبرنگار مهر، از دشواریِ کشیدن جور دولت در این شرایط سخت اقتصادی سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: «انجام پروژه‌هایی که جز وظایف ذاتی دولت نیز به شمار می‌آید در این شرایط و در کنار صدها مأموریت روزمره شهرداری، بسیار دشوار است.»
شهردار تبریز می‌گوید به سرانجام رساندن مگا پروژه‌ها و تحقق تعهدات دولتی در قبال آن‌ها، چیزی است که از نمایندگان مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود پیگیری کنند.
انتظار مترویی تبریز از نمایندگان تازه نفس
به تازگی روح‌الله متفکرآزاد و علیرضا منادی دوتن از نمایندگان مردم شریف تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی از چند پروژه شهری تبریز که انجام‌شان بیشتر بر عهده دولت است اما شهرداری تبریز به شکل نیابتی و بیش از وظایف خود آن‌ها را پیش می‌برد، بازدید کردند که یکی از این پروژه خط یک مترو بود. آن‌ها قول دادند که پیگیر مطالبات و تعهدات دولتی درباره این پروژه‌ها باشند.
متفکرآزاد به خبرنگار مهر گفت که تلاش نمایندگان جدید تبریز در مجلس، پیشبرد مسائل اساسی شهری با رویکردی یکپارچه است و جدیتی برای این امر وجود دارد.
او از توانمندی‌ها و جایگاه نمایندگان تبریز در مجلس سخن گفت و اضافه کرد که «می‌توانیم در حوزه تأمین اعتبارات مورد نیاز، نقش خوبی ایفا کنیم.»
به گفته او، نمایندگان مجلس پیگیر تأمین اوراق مشارکت و پرداخت سهم دولت در مترو تبریز هستند. متفکرآزاد یادآور شد که پیشرفت کلانشهر تبریز به لحاظ جمعیتی و به لحاظ توسعه، نیازمند این است که در حوزه حمل و نقل نیز نگاهی مدرن داشته باشیم و تأمین و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی در این راستا ضروری است.
علیرضا منادی، دیگر نماینده تبریز هم با ابراز امیدواری از اینکه نمایندگان بتوانند بیش از ۸۰ درصد از سهم دولت را در پروژه مترو به مرحله تخصیص برسانند، گفت که در دوره فعلی مجلس، با توجه به ترکیب نمایندگان تبریز معتقدم دوره مؤثری برای شهر خواهد بود و اعتبارات مناسبی برای پروژه‌های شهری تبریز جذب می‌شود.
مترو تبریز، تنها پروژه شهری تبریز نیست که از جانب دولت به حال خود رها شده است، ساماندهی ۵۰۰ هزار حاشیه‌نشین، نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، تکمیل پروژه‌هایی همچون مقبره‌الشعرا، مقبره دوکمال و ربع رشیدی، از جمله دیگر مواردی هستند که اجرای آن‌ها ذاتاً بر عهده دولت است اما نبود اعتبار و مشکلات اقتصادی، کم کم مردم را از دولت ناامید کرده است.
البته نمی‌توان همیشه نوک انتقاد را به دولت گرفت، برخی‌ها بر این باورند مدیران و نمایندگان تبریز در دریافت حقوق همشهریان خود از خزانه ملی و دولتی، کم‌کاری کرده‌اند. چیزی که انتظار را از نمایندگان تازه‌نفس مجلس یازدهم بیشتر می‌کند.
