رفح، زیر نگاه جهانیان

مریم لطفی: از بهمن سال گذشته منابع رسانه‌ای خبر دادند که هزاران فلسطینی اهل «خان‌یونس» در جنوب نوار غزه مجبور به کوچ اجباری به «رفح» شدند. رفح، مرکز استان رفح در نوار غزه و در مرز مصر است. پیش از این حمله یونیسف گفته بود ۶۰۰ هزار کودک در رفح حضور دارند، بدون اینکه زیر بمباران جای امنی برای رفتن داشته باشند. مقامات بهداشتی غزه گفته‌اند حمله یکشنبه‌شب یکی از مرگبارترین حملات در چند ماه اخیر در غزه بوده است. تعداد کشته‌ها، تصاویر و اخبار مخابره‌شده از رفح به شکلی بود که حتی برخی اسرائیلی‌ها نیز این حمله را یک «اشتباه غم‌انگیز» خواندند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه هم در توییتر خود نوشت: «هیچ منطقه امنی در رفح برای غیرنظامیان فلسطینی وجود ندارد و این عملیات باید متوقف شود. من خواستار احترام کامل به قوانین بین‌الملل و آتش‌بس فوری هستم». روایات از تعداد کشته‌شدگان متفاوت است. برخی منابع به نقل از مقامات بهداشتی غزه از کشته‌شدن دست‌کم 35 تا 45 فلسطینی در پی حمله اسرائیل به رفح خبر داده‌اند، برخی خبرگزاری‌های خارجی هم مجروحان را حدود 200 نفر اعلام کرده‌اند. البته همچنان احتمال افزایش شمار مجروحان و کشته‎‌شدگان وجود دارد. وزارت بهداشت غزه اعلام کرده است حدود نیمی از کشته‌شدگان در حمله اخیر، زن، کودک و افراد مسن بودند و برخی از آوارگان ساکن در چادر‌ها هم زنده‌زنده در آتش سوختند. یورونیوز در گزارشی به نقل از محمد ابوعسا، یکی از حاضران در محل نوشته است که امدادگران علاوه بر جوانان و سالمندان «کودکانی را نیز از زیر آوار بیرون کشیدند که تکه‌تکه شده بودند». او آتش‌سوزی در کمپ آوارگان را وحشتناک توصیف کرد. به‌تازگی اسپانیا، ایرلند و نروژ رسما کشور فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند و در پی حمله اخیر، شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد تهاجم زمینی اسرائیل به رفح جلسه اضطراری تشکیل داد. به گفته الجزیره عربی ارتش اسرائیل با پشتیبانی حملات هوایی شدید و گلوله‌باران سنگین توپخانه، به پیشروی بیشتر به داخل شهر ادامه می‌دهد. گلوله‌باران تا مجاورت بیمارستان کویتی گسترش یافته؛ بیمارستانی که 

به طور کامل از سرویس خارج شده است. در این گزارش گفته شده تاکنون تمام بیمارستان‌های صحرایی رفح به استثنای یک بیمارستان از کار افتاده‌اند.

عملیات‌های بشردوستانه فلج شده

بیمارستان صحرایی قدس که توسط جمعیت هلال‌احمر فلسطین (PRCS) اداره می‌شود، 

به دلیل گلوله‌باران و بمباران توپخانه اسرائیلی در نزدیکی منطقه المواسی در رفح مجبور به ترک منطقه شده است. روز چهارشنبه جمعیت هلال‌احمر فلسطین در حساب کاربری خود ضمن اعلام این خبر در توییتر نوشت که این اقدام با توجه به افزایش سطح تهدیدات اسرائیل و ادامه بمباران توپخانه‌ای و هوایی در مجاورت این منطقه انجام شده است. رئیس فدراسیون بین‌المللی 

صلیب سرخ و جمعیت‌های هلال‌احمر (IFRC) نیز شرایط رفح را وحشیانه توصیف کرده و خواستار آتش‌بس شده است؛ آتش‌بسی که امکان دسترسی بشردوستانه به نوار غزه را فراهم کند. او به رویترز گفته است: «ما شدیدا به یک راه‌حل سیاسی نیاز داریم که به ما امکان آتش‌بس برای دریافت کمک‌ها را بدهد. من از دولت‌ها در همه طرف‌ها می‌خواهم درباره آتش‌بس مذاکره کنند تا بتوانیم کمک دریافت کنیم». مارتین گریفیتس، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور اضطراری و بشردوستانه، عملیات نظامی صهیونیست‌ها در رفح را یک تراژدی غیرقابل توصیف خوانده است؛ «عملیات زمینی این رژیم در رفح، بیش از ۸۰۰ هزار نفر از جنگ‌زدگان فلسطینی را که به این شهر پناه آورده بودند، به مناطق بدون سرپناه، آب و امکانات بهداشتی آواره کرده است. این عملیات نظامی ورود کمک‌های بشردوستانه به بخش جنوبی غزه را متوقف کرده و اعتراض‌های جهانی برای توقف فوری حمله به رفح آن‌قدر بلند است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت». او در حساب کاربری خود در توییتر این حمله را یک جنایت جنگی بی‌وقفه خواند. او تأکید کرده است که حفاظت از غیرنظامیان قابل مذاکره نیست و از غزه گرفته تا سودان، کنگو، میانمار، سوریه، اوکراین و جاهای دیگر، جهان شاهد شکست گسترده‌ای در حفاظت از غیرنظامیان در جریان درگیری‌های مسلحانه است.

همه چشم‌ها رو به رفح

در یکی، دو روز گذشته پوستری با عنوان «ALL EYES ON RAFAH» در نقاط مختلف جهان چرخید و موج گسترده همدلی جهانیان را با فلسطینیان برانگیخت. پیش‌از‌ظهر دیروز اعلام شد ‌بیش از ۳۳ میلیون کاربر در سراسر دنیا با این پویش همراهی کرده‌اند. روز گذشته همچنین منابع فلسطینی اعلام کردند رژیم‌ صهیونیستی هم‌زمان با تشدید حملات خود در شهر رفح، اینترنت و دیگر وسایل ارتباطی را در این شهر به طور کامل قطع کرده است. وضعیت آب و غذای مردم شهر هم خوب نیست. روز گذشته ایرنا به نقل از شبکه صهیونیستی «کان»، سازمان آشپزخانه مرکزی جهانی اعلام کرد که بعد از حملات رژیم صهیونیستی به رفح فعالیت‌های خود در این منطقه را به حالت تعلیق درآورده است. صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نیز اعلام کرده است در نوار غزه هیچ‌گونه امنیت و کمک و سوخت کافی وجود ندارد.

شیوع بیماری‌های مسری

236 روز از جنگ غزه گذشته است. روز گذشته وزارت بهداشت فلسطین در نوار غزه، اعلام کرد شمار شهدای جنگ علیه غزه از هفتم اکتبر گذشته به 36‌هزار‌و 96 نفر و شمار مجروحان نیز به 81‌هزار‌و 136 نفر افزایش یافته است. همچنین خبر داده است که تاکنون در این جنگ بیش از 15‌هزار‌و 100 کودک و 10 هزار زن به شهادت رسیده‌اند. ضمن اینکه هنوز هزاران نفر مفقود و زیر آوار هستند و هر لحظه ممکن است بر تعداد شهدا افزوده شود. چند روز پیش این وزارتخانه از ابتلای ۲۷ هزار نفر در نوار غزه به بیماری هپاتیت A ناشی از مصرف آب و غذای آلوده خبر داد؛ «از مجموع ۲۰ هزار بیمار، چهار‌هزار‌و ۹۱۷ نفر برای درمان به خارج از منطقه منتقل شدند. جامعه بین‌المللی به درستی به اتفاقات غزه نگاه می‌کند. تاکنون ۴۹۳ نفر از کادر پزشکی در نوار غزه شهید و بسیاری دیگر مفقود شدند». این وضعیت در حالی است که چهار بیمارستان و دو درمانگاه رفح شرایط خدمت‌رسانی به شهروندان را از دست دادند. بیمارستان ابویوسف النجار، درمانگاه مرکزی ابوالولید، بیمارستان صحرایی رفح ‌2‌ و بیمارستان تخصصی کویت نیز قبلا تعطیل شده بودند. به گفته وزارت بهداشت فلسطین در حال حاضر تنها زایشگاه تل‌السلطان به خدمت‌رسانی به بیماران در استان رفح ادامه می‌دهد. آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی «آنروا» اعلام کرده است که در سه هفته گذشته یک میلیون شهروند فلسطینی به اجبار و بر اثر بمباران‌های شدید رژیم صهیونیستی از شهر رفح مهاجرت کرده‌اند. این آژانس هشدار داده که کمبود آب و غذا و انباشته‌شدن زباله‌ها و نیز شرایط معیشتی نامناسب باعث شده است کمک‌رسانی به آوارگان روز به روز غیرممکن‌تر شود. آنروا در صفحه توییتر خود نوشته است: «گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی اشاره به آن دارند که تعداد افراد مبتلا به بیماری‌های عفونی از‌جمله اسهال و هپاتیت در نوار غزه رو به افزایش است. ارائه خدمات بهداشتی و درمانی همچنان ادامه دارد اما پناهگاه‌ها مملو از جمعیت بوده و سیستم فاضلاب‌ به دلیل هجوم آوارگان زیاد پاسخ‌گو نیست و خطرات زیادی برای ساکنان غزه ایجاد کرده است».

کمبود ملزومات زندگی

در کنار تمامی مشکلات موجود، فقر هم گریبان آوارگان فلسطینی را گرفته است. کمبود شدید منابع و مستلزمات زندگی و کاهش ذخیره کالاها در نوار غزه هم از مشکلات رایج این روزهای آن گوشه از زمین است. مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین گفته است برخی از آنها برای تأمین غذای فرزندانشان اموال و دارایی‌هایشان را می‌فروشند. امانی عیسی یکی از ساکنان نوار غزه به «العربی‌الجدید» گفته است که انتظار نداشته روزی جواهراتش را برای خرید اندکی غذا بفروشد؛ «این جواهرات را برای آینده فرزندانم جمع کرده بودم تا رؤیاهایشان را که در غزه نقش بر آب شد، به واقعیت تبدیل کنم. اما امروز هر‌چه دارم، صرف خوردن و آشامیدن آنها می‌کنم. امیدواریم که جنگ تمام شود و ما به زندگی‌مان ادامه دهیم. من تنها کسی نیستم که مجبور به فروش جواهراتم شده‌ام، افراد زیادی مانند من هستند که هر‌چه داشتند، فروختند تا زنده بمانند». علا محمود همراه خانواده‌اش از غزه به یکی از اردوگاه‌های آوارگان در شهر رفح مهاجرت کرده است. مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین روایت او را از العربی‌الجدید نقل کرده است. او در یک خیمه پلاستیکی زندگی می‌کند که جلوی سرمای شدید را نمی‌گیرد؛ «برای تأمین غذای فرزندانش در شرایط سخت ناشی از آوارگی که بسیاری از شهروندان با آن روبه‌رو هستند، مجبور شده است لپ‌تاپش را بفروشد».  او در زمینه بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کرده است: «این دستگاه، تنها منبع درآمد من در سایه شرایط سخت اقتصادی بود، اما نیاز مالی‌ام باعث شد با وجود قیمت‌های پایین پیشنهادی آن را به هزار‌و ۵۰۰ شکل (تقریبا 400 دلار) بفروشم و این در حالی است که قیمت آن قبل از جنگ تقریبا سه‌هزار‌و ۵۰۰ شکل (نزدیک به هزار دلار) بود». هدی مشارفه، یکی دیگر از فلسطینی‌های ساکن شهر رفح در جنوب غزه است که برای تأمین هزینه‌های خوراک خانواده‌اش مجبور شده برخی تجهیزات برقی منزلش را بفروشد؛ «به خاطر قطعی جریان برق و عدم استفاده از وسایل اساسی منزلش، تصمیم به فروش آنها در شبکه‌های اجتماعی به قیمت ناچیز گرفته است». او گفته که هدفش در این روزهای سخت، تأمین غذا و نوشیدنی برای فرزندانش است.