سیمین دانشور (Simin Daneshvar) ادیب، نویسنده و مترجم شهیر ایرانی است که در ادبیات معاصر داستان نویسی فارسی جایگاه مهمی دارد. او را نخستین زن ایرانی می دانند که به صورت حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. مهمترین اثر داستانی او رمانی با عنوان «سووشون» است که به بیش از 15 زبان غیرفارسی ترجمه و در ادبیات جهان شناخته شده است.
فهرست مطالب
| نام | سیمین تاج |
| نام خانوادگی | دانشور |
| شهرت | داستان نویس |
| ملیت | ایرانی |
| شغل / پیشه | استاد دانشگاه |
| تاریخ تولد | 1300/02/08 |
| محل تولد | شیراز - ایران |
| تاریخ درگذشت | 1390/12/18 |
| محل درگذشت | تهران - ایران |
سیمین دانشور؛ تولد در شیراز تا هجرت به پایتخت
سیمین دانشور در شیراز به دنیا آمد. پدرش محمدعلی؛ پزشک و مادرش قمرالسلطنه حکمت؛ مدیر هنرستان و نقاش بود. سیمین آموزش ابتدایی را در مدرسه انگلیسی زبان مهرآیین شیراز پشت سر گذاشت و به واسطه آموزش در خانواده با ادبیات کهن فارسی و جهان آشنا شد. تسلط او به زیان انگلیسی در جوانی او را بی‌واسطه با ادبیات جهان عجین ساخت.
سیمین نخستین مقاله ادبی خود را با عنوان «زمستان بی شباهت با زندگی ما نیست!» در سال ۱۳۱۶ و در نشریه‌ای محلی چاپ کرد. او سال بعد دیپلم گرفت و همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. پس از هجرت به پایتخت در مدرسه شبانه روزی آمریکایی در تهران ساکن شد و به تحصیل در ادبیات و زبان انگلیسی مشغول شد. او سال 1317 در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران پذیرفته شد و روند تحصیل در این رشته را تا دکترا پی گرفت.
«شیرازی بی نام» و نگارش «آتش خاموش»
سیمین در سال ۱۳۲۰، به عنوان معاون اداره تبلیغات خارجی در رادیو تهران استخدام شد. در این سال ها کسمایی و شاملو از همکاران او در رادیو بودند. در سال ۱۳۲۲، از کار رادیو کناره‌گیری کرد و در روزنامه «ایران» مشغول به کار شد. از این زمان به بعد، او با نام مستعار «شیرازی بی‌نام» برای نشریات مختلف مقاله نوشت و به فعالیت روزنامه نگاری پرداخت. او در سال ۱۳۲۷، نخستین مجموعه داستان اش با نام «آتش خاموش» را منتشر کرد. این اثر را می توان اولین مجموعه داستانی دانست که نوسط زنی ایرانی منتشر شده است. دانشور در سال 1328 دکترای خود در رشته زبان و ادبیات فارسی و با رساله «علم‌الجمال و جمال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم» گرفت
سرباز شکلاتی؛ نخستین ترجمه از شاو
سیمین دانشور در 1328 «سرباز شکلاتی» نوشته؛ جرج برنارد شاو را ترجمه و منتشر کرد. انتشار مقاله‌ها و داستان‌های کوتاه در روزنامه مجله ادبی «بانو» «امید» و روزنامه «کیهان» او را به عنوان ادیبی نویسنده، مترجم و منتقدی با تحصیلات عالی به جامعه ادبی ایرانی شناساند.
سیمین و ازدواج با جلال آل احمد
سیمین دانشور در سال 1329 با جلال آل احمد، نویسنده مشهور و البته پر سرو صدای آن سال ها ازدواج کرد. اگرچه پدر جلال، به این وصلت راضیت نداده و در جشن آنها نیز حاضر نشد. این ازدواج تا پایان عمر آل احمد در سال ۱۳۴۸، دوام داشت.
نگارش به زبان انگلیسی و ترجمه از چخوف
دانشور در ۱۳۳۱ با دریافت بورسیه تحصیلی از مؤسسه فولبرایت به دانشگاه استنفورد آمریکا رفت و در رشته «زیبایی‌شناسی» تحصیل کرد. او در استنفورد نزد والاس استگنر داستان‌نویسی و نزد فیل پریک نمایش‌نامه‌نویسی آموخت. او در مصاحبه‌هایش همواره به تأثیر استگنر بر داستان‌نویسی‌اش اشاره داشت.در همین سال ها دو داستان کوتاه به زبان انگلیسی نوشت که در نشریه دانشگاه استنفورد به نام د پسیفیک اسپکتیتر چاپ شد. در مدت تحصیل در آمریکا «باغ آلبالو» و «دشمنان» نوشته؛ آنتوان چخوف و رمان «بئاتریس»؛ اثر آرتور شنیتسلر را ترجمه و منتشر کرد.
بازگشت به وطن و تدریس در دانشگاه تهران
سیمین در سال 1334 به ایران بازگشت. اگرچه با بازگشتش مشغول به تدریس در دانشگاه تهران شد اما به دلایل امنیتی هیچ وقت به درجه استاد تمامی آنجا ارتقا نیافت. او در همین سال مدیریت مجله «نقش و نگار» را پذیرفت. سال بعد کمدی دو اثر از «ناتانیل هاتورن» با عنوان های «انسانی سارویان» و «داغ ننگ» را ترجمه کرد. ترجمه «همراه آفتاب»، اثر «هارولد کورلندر» و انتشار آن در سال 37 او را با به عنوان مترجمی مسلط به هنرها و ظرایف ترجمه ادبی مشهور کرد. تا این‌که در سال ۱۳۳۸، به عنوان دانشیار کلنل علینقی وزیری در رشته باستان‌شناسی و تاریخ هنر دانشگاه تهران مشغول به کار شد. کار تدریس او در دانشگاه تهران تا بیست سال بعد، یعنی سال ۱۳۵۸ که از دانشگاه تهران بازنشسته شد، ادامه یافت.
دانشور در سال ۱۳۴۰، دومین مجموعه داستان خود با عنوان «شهری چون بهشت» را منتشر کرد. این مجموعه شامل 10 داستان کوتاه بود.
اما مهمترین و مشهور ترین اثر دانشور؛ «سووشون» پس از مجموعه داستان کوتاهش در ۱۳۴۸ انتشار یافت. این رمان ممتاز که یکی از آثار فاخر ادبیات معاصر فارسی است تا امروز بیش از 500 هزار نسخه فروش داشته و به بیش از 10 زبان دیگر هم ترجمه شده است. برخی از منتقدان سووشون را یکی از ماندگارترین آثار ادبی فارسی می‌دانند.
دانشور مجموعه داستان «چهل طوطی» را در سال ۱۳۵۱، ترجمه و منتشر کرد. این ترجمه مجموعه‌ای از حکایت‌های هندی است که «لین یوتانک»، نویسنده چینی جمع‌آوری کرده بود.
سیمین پس از فوت جلال آل احمد و در سال ۱۳۶۱ کتابی به نام «غروب جلال» نوشت. این کتاب از دو بخش تشکیل شده‌است. بخش نخست آن، با نام شوهرم، جلال در سال ۱۳۴۱ و در زمان حیات آل احمد نوشته شده، اما تا زمان انتشار کتاب در دسترس عموم قرار نگرفته بود. دانشور این کتاب را با وصف آل احمد نویسنده آغاز می‌کند، افکار و ویژگی‌های اخلاقی او را از منظر خود توصیف می‌کند و به جنبه‌های فردی، اجتماعی و سیاسی زندگی او می‌پردازد. بخش دوم کتاب، تقریباً بیست و یک سال بعد نوشته شده‌است. در این بخش، دانشور خاطرهٔ روز درگذشت آل احمد را روایت می‌کند. نام کتاب، از همین بخش دوم گرفته شده‌است.
نفس ِ تنگ و درگذشت خالق سووشون
سیمین دانشور در آخرین روز تیرماه ۱۳۸۶ به دلیل مشکلات حاد تنفسی در تهران بستری شد، اگرچه پس از مدتی از بیمارستان مترخیص گشت اما در نهایت پس از یک دوره بیماری ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در خانه‌اش درگذشت و پیکرش در قطعه هنرمندان بهشت زهزا تهران به خاک سپرده شد.
