به گزارش اکو ایران، بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی 9 ماهه نخست سال 1402 را منتشر کرده است. در این گزارش رشد تولید ناخالص داخلی کشور از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه گزارش شده است.
تولید ناخالص داخلی از مهمترین متغیرهای اقتصاد کلان است که نشان میدهد در یک بازه زمانی چه مقدار کالا و خدمات در کشور تولید شده است. یک روش محاسبه تولید ناخالص داخلی محاسبهی مخارجی است که در اقتصاد صورت گرفته است. در این روش فرض گرفته میشود که هزینهای که در بخشهای مختلف اقتصاد صورت گرفته به ازای کالاها یا خدمات تولید شده بوده است و بنابراین مجموع این هزینهها میتواند مجموع ارزش تولیدات را نشان دهد.
مطابق این گزارش رشد کل اقتصادی به روش هزینهای در 9 ماهه نخست 1402 برابر با 5 درصد بوده است. همچنین در میان اجزای هزینهای صادرات کالاها و خدمات بیشترین رشد را برابر با 17.9 درصد داشته است. به علاوه نسبت به 9 ماهه نخست 1401 درصد رشد در 4 بخش مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ناخالص و واردات کالاها و خدمات افت کرده و در عوض در بخش صادرات رشد قابل توجهی داشته است.
رشد اقتصادی بخشهای هزینهای در 9 ماهه 1402
در محاسبه تولید ناخالص داخلی به روش هزینهای 5 جزء دارد؛ مصرف بخش خصوصی، مصرف بخش دولتی، تشکیل سرمایه ناخالص، صادرات کالاها و خدمات و واردات کالاها و خدمات. مجموع هزینه صورت گرفته در این بخشها معادل با تولیدی در نظر گرفته میشود که در اقتصاد صورت گرفته است.
ارزش حقیقی مخارج بخش خصوصی کشور در 9 ماهه نخست امسال برابر با 613 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 4.2 درصد رشد کرده است.
بخش دولتی اما با کاهش مخارج مواجه بوده است. در این بخش مجموع ارزش حقیقی مخارج تا پایان آذر سال جاری برابر با 152 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به 9 ماهه نخست 1401 به میزان 1.6 درصد افت کرده است.
بخش دیگر اقتصاد که در آن مخارج صورت میگیرد، تشکیل سرمایه است که در بخش ساختمان، ماشینآلات یا سایر بخشها انجام میشود. در 9 ماه اول امسال در این بخش 200 هزار میلیارد تومان خرج شده که نسبت به 9 ماه اول سال گذشته 4.5 درصد رشد کرده است.
همچنین بخش تجارت خارجی نیز در این مدت از سمت صادرات با 17.9 درصد و در سمت واردات با 5.3 درصد رشد همراه بوده است. ارزش حقیقی کل مخارج صورت گرفته در بخش صادرات در این 9 ماه برابر با 207 هزار میلیارد تومان و در بخش واردات برابر با 106 هزار میلیارد تومان بوده است.
اما مقایسه مقادیر رشد بخشهای هزینهای با سال قبل نشان میدهد که به جز صادرات رشد تولید حقیقی در تمام بخشهای دیگر افت کرده است.
صادرات تنها بخش اقتصاد با افزایش نرخ رشد در یک سال اخیر
مقایسه نرخ رشد اقتصادی نسبت به سال گذشته میتواند نشان دهد که بخشهای اقتصاد در این یک سال چه مقدار تحول مثبت یا منفی داشتهاند.
بررسی ارقام نرخ رشد حاکی از این است که در تمام بخشهای هزینهای به جز بخش صادرات، از سرعت رشد کاسته شده است.
بیشترین افت نرخ رشد مربوط به بخش واردات بوده که در آن نرخ رشد با 3.9 واحد درصد افت از 9.2 درصد در 9 ماهه نخست 1401 به 5.3 درصد در 9 ماهه نخست 1402 رسیده است. همچنین در بخش مصرف خصوصی نرخ رشد از 7.5 درصد به 4.2 درصد رسیده و 3.3 واحد درصد افت کرده است. در بخش دولتی نیز نرخ رشد با 1.1 واحد درصد افت از 0.5- درصد به 1.6- درصد کاهش یافته است. به علاوه بخش تشکیل سرمایه نیز با کاهش رشد مواجه بوده و نرخ رشد آن از 7 درصد به 4.5 درصد رسیده و 2.5 واحد درصد افت کرده است.
کاهش سرعت رشد در این بخشها در حالی است که بخش صادرات رشد قابل توجهی یافته است. نرخ رشد مخارج صورت گرفته در این بخش از 9.2 درصد در 9 ماهه اول 1401 به 17.9 درصد در 9 ماهه نخست 1402 رسیده و بنابراین 8.7 واحد درصد افزایش رشد داشته است.
منبع: ecoiran-59979