سپسیس نوعی بیماری است که در اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن در مبارزه با عفونت ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به آسیب بافتی، نارسایی اندام‌های متعدد و حتی مرگ شود. همزمان با تحریک سیستم ایمنی بدن و ورود تعداد زیادی از مواد شیمیایی به داخل خون، التهاب گسترده‌ای ایجاد می‌شود که به اندام‌ها آسیب می‌رساند. لختهشدن خون در هنگام سپسیس، جریان خون را به اندام‌های داخلی کاهش می‌دهد. این امر از رسیدن مواد مغذی و اکسیژن کافی به اندام‌ها جلوگیری می‌کند. در بدترین حالت، سپسیس منجر به افت فشار خون می‌شود. پزشکان این وضعیت را "شوک سپتیک" یا شوک عفونی می‌نامند. این عارضه به نارسایی چندین عضو مانند ریه، کلیه و کبد منجر می‌شود که در بعضی موارد کشنده است.
علل سپسیس و عوامل خطرآفرین آن
عامل این بیماری غالباً عفونت‌های باکتریایی است، اما سپسیس می‌تواند از طریق سایر عفونت‌ها نیز ایجاد شود.این بیماری با ورود باکتری، ویروس و حتی قارچ یا انگل به بدن از طریق زخم‌های کوچک مانند خراش زانو یا ریشه ناخن آغاز می‌شود. بیماری‌های جدی‌تری مانند آپاندیسیت، ذات‌الریه، مننژیت یا عفونت ادراری نیز احتمال ابتلا به سپسیس را افزایش می‌دهد. علاوه بر ویروسهای آنفلوآنزای فصلی شناخته‌شده، ویروسهای بسیار عفونی دیگر مانند کروناویروس‌ها، ابولا، تب زرد، تب دنگو و آنفلوآنزای خوکی یا مرغی نیز می‌تواند باعث ایجاد سپسیس شود.
ابتلا به عفونت استخوان (استئومیلیت) نیز می‌تواند به بیماری سپسیس منجر شود. در افراد بستری‌شده در بیمارستان، باکتری‌های ایجادکننده سپسیس از طریق محل تزریق وریدی، برش جراحی، سوند ادرار و زخم بستر وارد بدن می‌شود. این بیماری در افراد دارای بیماری‌های زمینهای، دارای نقص سیستم ایمنی مانند ایدز یا سرطان و همچنین مصرف‌کنندگان داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مانند استروئیدها، کودکان خردسال، افراد سالخورده، مبتلایان دیابت و کسانی که در بیمارستان بستری شده یا تحت جراحیهای بزرگ قرار گرفته‌اند، شدیدتر است.
علائم سپسیس چیست؟
ازآنجاکه این بیماری در نقاط مختلف بدن شروع می‌شود، می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. اولین علائم شامل تنفس سریع و گیجی است. تب و لرز، دمای بسیار پایین بدن، ادرار کمتر از حد نرمال، نبض بالا، تنفس سریع، تهوع، استفراغ و اسهال نیز سایر علائم هشدار دهنده این بیماری است.
سپسیس چگونه درمان می‌شود؟
در صورت مشکوک‌شدن به بیماری سپسیس، پزشک برای بررسی‌های بیشتر مانند تعیین باکتری‌های موجود در خون یا مایعات دیگر بدن، تشخیص منبع عفونت (با استفاده از اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی)، بالا یا پایین‌بودن تعداد گلبول‌های سفید خون، تعداد اندک، فشار خون پایین، وجود اسید بیش‌ازحد در خون و نقص در عملکرد کلیه یا کبد، آزمایشاتی را تجویز می‌کند.
به منظور جلوگیری از پیشروی عفونت، کنترل عملکرد اندام‌های حیاتی و تنظیم فشار خون، مبتلایان به بیماری سپسیس در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان (ICU) بستری شده و پزشک پس از شناسایی عامل سپسیس، داروهایی را برای بیماران تجویز می‌کند. غالباً پزشکان برای بهبود فشار خون داروهای "وازوپرسور" (داروهایی که باعث باریکشدن رگ‌های خونی می‌شود) تجویز می‌کنند. در موارد شدید، ممکن است به درمان‌های دیگری، مانند استفاده از دستگاه تنفس یا دیالیز کلیه نیاز باشد. گاهی اوقات پزشکان برای تخلیه یا تمیزکردن عفونت از عمل جراحی کمک می‌گیرند.
