فرادید| محققان با تزریق سلولهای بنیادی یک جنین میمون به جنین دیگری از همان گونه، میمونی با دو مجموعه DNA متفاوت ساختهاند. این روش قبلاً روی موشها آزمایش شده بود، اما آزمایش اخیر نخستین باری است که در یک حیوان دیگر از جمله نخستیها موفقیتآمیز بوده است. دانشمندان میگویند این پیشرفت میتواند به تحقیقات پزشکی در آینده کمک کند.
به گزارش فرادید، ژِن لیو از آکادمی علوم چین در بیانیهای گفته است: «این یک هدف طولانیمدت در این رشته است و میتواند به ما در ایجاد مدلهای دقیقتر میمون برای مطالعه بیماریهای عصبی و سایر مطالعات زیستپزشکی کمک کند.»
با این حال، این میمون به دلیل مشکلات تنفسی و هیپوترمی (کمگرمایی)، پس از ده روز باید کشته شود که برخی دانشمندان میگویند این کار نگرانیهای اخلاقی این نوع تحقیقات را برجسته میکند.
در اشاره به موجود اسطورهای به نام «کیمارا» که سر شیر، بدن بز و دم مار دارد، دانشمندان به حیواناتی از گونههای مختلف که دارای دو یا چند مجموعه DNA متفاوت در بدن خود هستند «کیمارا» میگویند. کیمِریسم میتواند به طور طبیعی رخ دهد، مانند زمانی که یک جنین در مجموعهای از دوقلوهای همزاد در رحم میمیرد و دیگری سلولهای آن را جذب میکند. این فرایند در چندین گونه از پرندگان، خزندگان و پستانداران از جمله انسان ثبت شده است.
اما کیمِریسم میتواند به طور مصنوعی با پیوند عضو یا مغز استخوان نیز رخ دهد. در این مورد، محققان سلولهای بنیادی را پیوند زدند که میتواند به هر نوع سلولی تبدیل شود.
لیو و همکارانش برای خلق میمون کیمرا، سلولهای بنیادی را از جنین هفت روزهی ماکاکهای دم دراز برداشتند، آنها را با پروتئین فلورسنس سبز برچسب زدند تا هر بافتی که سلولها در میمون کیمری ایجاد میکنند بعداً به صورت بصری شناسایی شود. سپس این سلولها را به جنینهای چهار تا پنج روزه از همان گونه تزریق کردند و آنها را در ۴۰ ماکاک ماده پیوند زدند.
از این میمونهای مادر جانشین، ۱۲ ماده باردار شدند و ۶ ماده، میمون زنده به دنیا آوردند. تجزیه و تحلیل تیم نشان داد که فقط یک نر زنده و یک نر سِقطشده به طور قابل توجه کیمریک بودند. در میمون زنده، سلولهای دهنده به طور متوسط ۶۷ درصد از بافتهای آن را تشکیل میدادند، اما در ۲۶ نوع بافت مختلف آزمایششده، این تعداد بین ۲۱ تا ۹۲ درصد متغیر بود.
دانشمندان شواهدی از فلورسنس سبز درخشان (نشان سلولهای اهداکننده) را در نوک انگشتان و اطراف چشمهای میمون زنده مشاهده کردند. درصد سلولهای دهنده در جنین سقطشده کمتر بود. این تیم تحقیقات خود را این ماه در مجله «سلول» منتشر کرد.
جِیکوب هانا، زیستشناس و جنینشناس سلولهای به CNN گفته است: «این مقاله بسیار خوب و مهمی است. این مطالعه به ساخت آسانتر و بهتر میمونهای جهشیافته کمک میکند، درست مانند کاری که زیستشناسان سالها با موشها انجام دادند. البته، کار با نخستیهای غیرانسانی کندتر و بسیار سختتر است، اما از اهمیت برخوردار است.»
محققان از دهه ۱۹۶۰ موشهای کیمریک خق کردند تا درباره فرآیندهای رشد حیاتی، از جمله چگونگی تبدیل سلولهای بنیادی به سلولهای تخصصیتر، اطلاعات بیشتری کسب کنند. افزون بر این، آنها از موشها به عنوان مدلی برای مطالعه بیماریها استفاده کردند. اما تلاش برای درک انسان با نگاه کردن به جوندگان محدودیتهایی دارد.
لیو میگوید: «موشها جنبههای زیادی از بیماریهای انسانی را بازتولید نمیکنند، چون فیزیولوژی آنها بسیار با ما فرق دارد. در عوض، انسان و میمون از نظر تکاملی نزدیک بهم هستند، بنابراین بیماریهای انسانی را میتوان به شکل درستتری در میمونها الگوبرداری کرد.»
برخی دانشمندان امیدوارند از این تکنیکها برای رشد اندامهای انسان در حیوانات دیگر برای عمل پیوند استفاده شود. اما چنین تلاشهایی با استفاده از حیوانات به ویژه هنگامی که سلولهای انسانی اضافه میشود، مشکلات اخلاقی ایجاد میکند.
مِگان مونسی، محقق سلولهای بنیادی از دانشگاه میگوید: «تمام تحقیقات حیوانی مستلزم بررسی دقیق است، اما این امر برای تمام تحقیقات نخستیهای غیر انسانی اهمیت ویژهای دارد.»
مونسی خاطرنشان میکند که از تمام ۷۴ جنین میمون کیمریک که در مطالعه اخیر به مادران جایگزین منتقل شدند، تنها یک ماکاک زنده نتایج مطلوب داشت که آن هم باید معدوم میشد. تلاشهای آینده باید بر زنده نگهداشتن جنین متمرکز شود تا از میزان بالای سقط جنین و ناراحتی و ضایعات مرتبط با آن جلوگیری شود.
افزون بر این، ماکاکهای دمدراز که معمولاً به عنوان میمونهای آزمایشگاهی از آنها استفاده میشود، سال گذشته از سوی اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت، در فهرست حیوانات در معرض خطر انقراض قرار گرفتند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-162841