فرادید| محققان بقایای چیزی را کشف کرده‌اند که به تصور آن‌ها قدیمی‌ترین سازۀ چوبی شناخته‌شده در جهان است؛ چیدمانی از کنده‌های چوبی در ساحل رودخانه‌ای در مرز زامبیا و تانزانیا که قدمت آن به پیش از ظهور انسان‌های امروزی برمی‌گردد.
به گزارش فرادید، این سازه‌ی ساده که با شکل دادن دو کنده با ابزارهای سنگی تیز ساخته شده، شاید بخشی از یک پل یا سکو برای اجداد بشری باشد که نزدیک ۵۰۰ هزار سال پیش کنار رودخانه کالامبو زندگی می‌کردند.
علائم روی کنده‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها با مجموعه‌ای از ابزارهای سنگی که در محل پیدا شده‌اند، بریده، خرد شده و خراشیده شده‌اند. یکی از کنده‌ها که نوعی بید بوته‌ای (bushwillow) است روی دیگری قرار گرفته و توسط یک شکاف بزرگ U شکلِ معکوس در قسمت زیر، در جای خود ثابت شده است.
علائم روی کنده‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها با ابزارهای سنگی یافت‌شده در محل، بریده، خرد شده و خراشیده شده‌اند.
پروفسور لَری بارهام، باستان‌شناس دانشگاه لیورپول که بر این کاوش نظارت داشته می‌گوید: «وقتی برای نخستین بار آن را دیدم، فکر کردم نمی‌تواند واقعی باشد. آن چوب‌ها و سنگ‌ها، سطح بالایی از نبوغ، مهارت و برنامه‌ریزی فنی را نشان می‌دادند. ساختاری که با آن مواجه شدیم احتمالاً بخشی از یک گذرگاه یا بخشی از پایه یک سکو بوده است. از سکو می‌توان به‌عنوان مکانی برای نگهداری اشیا، خشک نگه‌داشتن هیزم یا غذا یا مکانی برای نشستن و ساختن وسایل استفاده کرد. حتی می‌توان سایبان کوچکی بالای آن کجاست و زیرش خوابید.»
دانشمندان دانشگاه آبریستویث قدمت این سازه را دست‌کم ۴۷۶۰۰۰ سال تخمین زدند، یعنی مدت‌ها پیش از اینکه انسان خردمند امروزی در حدود ۳۰۰۰۰۰ سال پیش ظاهر شود. ممکن است این ساختار کار هومو هایدلبرگنسیس (Homo Heidelbergensis) باشد؛ گونه‌ای از انسان‌های نخستین که در این منطقه می‌زیستند.
دانشمندان سال ۲۰۱۹ به آبشار کالامبو رسیدند و امیدوار بودند کاوش‌های انجام‌شده در سال ۲۰۰۶ را ادامه دهند، اما دریافتند رودخانه تغییر مسیر داده و منطقه را سیل‌زده کرده است.
آبشار کالامبو در زامبیا، جایی که چوب پیدا شد.
استراتژی جایگزین براهام شامل پایین آمدن از یک صخره ۳۰ فوتی به سمت نواری از ساحل در رودخانه کالامبو در بالادست آبشار ۷۷۰ فوتی بود که به سمت دریاچه تانگانیکا فرو می‌ریخت. آنجا بود که او نخستین اقلام چوبی را در این سفر پیدا کرد، یک چوب حفاری مربوط به حدود ۳۹۰۰۰۰ سال پیش.
سایر اقلام چوبی شامل یک گُوِه، یک شاخه‌ی دونیم‌شده با شکافی که احتمالاً بخشی از یک تله بوده و کنده‌ای که از هر دو طرف برش خورده، می‌شود. براهام درباره این کنده می‌گوید: «شاید این سطح کار بوده، شبیه یک جور میز کار.»
این یافته‌ها از این نظر قابل‌توجه هستند که چوب به ندرت پس از گذشت سال‌ها سالم می‌ماند. حفظشدگی موادی که در آبشار کالامبو یافت شد به واسطه‌ی رسوبات غرق‌آب‌شده‌ای بوده که از اکسیژن تهی بودند.
براهام می‌گوید: «شاید این آغاز محیط ساخته‌شده نباشد، اما قدیمی‌ترین مدرک از زمانی است که مردم از چوب درختان استفاده کردند و با ابزار سنگی چیزی با آن ساختند که سابقه نداشته است و به تقلید از هیچ چیزی ساخته نشده است و در واقع یک تحمیل واقعی فرهنگی بر آن چشم‌انداز است.»
این مکان احتمالاً حاوی اشیاء چوبی باستانی بیشتری است و براهام می‌گوید اولویت، همکاری با دولت زامبیا برای به رسمیت شناختن آبشار کالامبو به عنوان میراث جهانی یونسکو است.
دکتر سونیا هارماند، کارشناس باستان‌شناسی اوایل عصر سنگ در دانشگاه استونی بروک در نیویورک، آن را یک کشف پیشگامانه خواند و گفت: «ما اطلاعات کمی در مورد استفاده از مواد آلی در مراحل اولیه تکامل خود داریم. از این رو، این کشف بسیار برای ما ارزشمند است. این تیم متشکل از کارشناسان جهانی است و این کشف بدون تردید معتبر است.»
دکتر آنمیکه میلکز، باستان‌شناس دوره‌ی پارینه‌سنگی در دانشگاه ریدینگ می‌گوید کنده‌های شکل‌دارِ بهم‌پیوسته مدرکی دال بر رفتار هوشمندانه هستند و نشان می‌دهند ۴۷۶۰۰۰ سال پیش، انسان‌ها از مصالح بزرگ برای تغییر محیط زندگی‌شان استفاده می‌کردند. این کنده‌های شکل‌دار و بهم‌پیوسته اگرچه ماهیت بسیار ساده‌ای دارند، نشان می‌دهند که این انسان‌ها مصالح زندگی‌شان را دارای ساختار کردند».
در حالی که بسیاری از حیوانات هم چنین رفتارهایی دارند، انسان‌های آبشار کالامبو از مصالح متعددی مانند سنگ و چوب و احتمالاً آتش استفاده می‌کردند. سالم ماندن چوب که اتفاق عجیبی است نشان می‌دهد چنین رفتارهایی گسترده‌تر از آن چیزی است که در پرونده‌های باستان‌شناسی شاهد هستیم. اگرچه امروزه استفاده از چوب برای ابزارها و سازه‌ها رایج است، یافته‌های تازه روشنگر نقشی است که این ماده‌ی ساده در تکامل انسان ایفا کرده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-153053
