همه چربیها برای بدن انسان مضر نیست، اما نوع خاصی از چربی به نام چربی ترانس، تاثیرات مخربی بر مغز دارد؛ افرادی که چربی ترانس را به صورت مارگارین، محصولات آماده موجود در فروشگاهها، چیپس، غذاهای کنسروی یا منجمد شده مصرف میکنند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل قرار میگیرند. بررسیهای اخیر محققان نشان میدهد مصرف بیش از حد چربی ترانس باعث به وجود آمدن زوال عقل زود هنگام، حافظه ضعیف و کاهش حجم مغز میشود. در ادامه به معرفی بعضی از غذاهای مضر برای سلامت مغز میپردازیم:
نوشیدنیهای شیرین
نوشیدنیهای انرژیزا، نوشابه و حتی آب میوههایی که دارای شیرین کنندههای مصنوعی است، ارزش غذایی بسیار کمی دارد. مصرف دائمی نوشیدنیهای شیرین میتواند منجر به بروز اختلالات فیزیکی مانند دیابت نوع دوم، فشار خون بالا، کلسترل بالا، آلزایمر و زوال عقل شود. دریافت فروکتوز بیش از حد عملکرد کلی مغز، توانایی یادگیری و تشکیل نورونهای جدید را در مغز کاهش میدهد. همچنین این نوع شیرین کنندهها ممکن است باعث افزایش التهاب مغز شود و متعاقبا بر تمام عملکردهای مغز تاثیر منفی بگذارد.
کربوهیدرات تصفیه شده
این محصولات از غلات تصفیهشده تهیه شده و لزوما شیرین نیست، اما در بدن انسان به سرعت به قند تبدیل میشود؛ بنابراین یک وعده غذایی سرشار از کربوهیدرات تصفیهشده، مقدار گلوکز بدن را افزایش میدهد. همچنین مصرف این مواد غذایی باعث بروز مشکلاتی مانند التهاب، اختلالات حافظه و زوال عقل میشود. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان میدهد کودکانی که از رژیمهای غذایی سرشار از کربوهیدرات تصفیه شده استفاده کردند، کمترین نمره را در تست هوش غیر کلامی کسب کردند و بزرگسالانی که بیش از ۵۸ درصد کالری دریافتی روزانه آنها را کربوهیدرات تصفیهشده تشکیل میداد، دو برابر بیشتر از افرادی که غلات کامل، میوه و سبزیجات بیشتری مصرف میکردند، در معرض خطر ابتلا به اختلالات ذهنی و زوال عقل قرار گرفتند.
غذاهای فرآوری شده
در غذاهای فرآوری شده و بستهبندی شده قند، چربی و نمک، جایگزین مواد غذایی مهم شده است؛ این نوع غذاها که سریع و راحت آماده میشود جزء رژیم غذایی غربی بوده و اغلب افرادی که بسیار پر مشغله هستند و زمانی برای تهیه غذا ندارند، از آنها استفاده میکنند. مصرف غذاهای فرآوری شده و بستهبندی شده میتواند حجم مغز را کاهش دهد و به بافت مغزی آسیب وارد کند. علاوه بر این، این نوع مواد غذایی میتواند به سد خونی مغز (Blood brain barrier) که مسئولیت حفاظت از مغز را در برابر مواد خطرناک بر عهده دارد، آسیب وارد کند.
ماهیهای سرشار از جیوه
به طور کلی ماهی یکی از مواد غذایی سالم و ضروری برای بدن انسان به شمار میرود، زیرا سرشار از اسیدهای چرب سالم امگا ۳، ویتامین B۱۲، زینک، آهن و منیزیم است. اما بعضی ماهیها مقدار زیادی جیوه دارند؛ جیوه یک فلز سنگین و سمی بوده که به مدت طولانی در بافت بدن حیوانات و انسانها باقی میماند. به منظور پیشگیری از ابتلا به اختلالات ذهنی بهتر است افراد از مصرف ماهیهایی مانند ماهی تن، کوسه ماهی و اره ماهی اجتناب کنند.