بالاخره پس از سقوط سنگین ارزش پول ملی و ایجاد ترس و نگرانی در عموم مردم، رئیس‌کل بانک مرکزی برکنار شد، اقدامی که شاید بسیار دیر انجام شد و لازم بود بسیار زودتر از این‌ها انجام می‌شد تا شاید یک شوک به بازار وارد شود.
درهرصورت، علی صالح‌آبادی از سکان‌داری بانک مرکزی کنار رفت و «محمدرضا فرزین» در جلسه هیات دولت به عنوان رئیس‌کل جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی معرفی شد.
در کارنامه علمی محمدرضا فرزین که دکتری اقتصاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی با رتبه دانشیاری است، مقالات و سوابق پرشماری به چشم می‌خورد اما آنچه به نظر می‌رسد دولت را برای انتخاب او در این مقطع مجاب کرده است، مسئولیت‌های متعدد وی در حوزه پولی و بانکی است.
فرزین از سال گذشته مدیرعامل بانک ملی است و پیش از آن نیز از سال ۱۳۹۲ رئیس هیئت‌مدیره بانک کارآفرین و در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ مدیرعامل آن بانک بود. عضو حقیقی شورای پول و اعتبار به‌عنوان نماینده رئیس‌جمهور، عضو هیئت‌مدیره بانک کشاورزی، دبیر کارگروه طرح تحول نظام بانکی و دبیر کارگروه ارزش‌گذاری پول ملی از دیگر سوابق فرزین در حوزه پولی و بانکی در سال‌های گذشته است.
ریاست هیئت عامل صندوق توسعه ملی، معاونت اقتصادی وزیر امور اقتصاد و دارایی و دبیری ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها در دولت دهم به‌عنوان یک پروژه بزرگ و ملی نیز مسئولیت‌های دیگر فرزین بوده است.
وعده مجدد برای اصلاح بازار
رئیس‌کل جدید بانک مرکزی در نخستین اظهارنظر خود پس از پذیرش این مسئولیت، گفت: حتماً نرخ نیما را روی قیمت ۲۸۵۰۰ تومان تثبیت خواهیم کرد و واردات تمام کالاهای اساسی و مواد اولیه و ماشین‌آلات را با این نرخ تأمین خواهیم کرد.
محمدرضا فرزین ضمن تشکر از هیات دولت و رئیس‌جمهور برای اعتماد وی برای تصدی ریاست بانک مرکزی، گفت: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی، کنترل نرخ تورم و نرخ ارز است.
وی افزود: البته کلیه ارکان حاکمیتی در این مورد نقش دارند و باید تمام دولت و تیم اقتصادی دولت در این زمینه با بانک مرکزی همکاری کنند.
فرزین، سیاست جدید ارزی را سیاست تثبیتی خواند و گفت: ارز را تثبیت خواهیم کرد و دغدغه فعالان اقتصادی کشور را رفع خواهیم کرد.
رئیس‌کل بانک مرکزی اضافه کرد: دغدغه رئیس‌جمهور هم معیشت مردم است که با کنترل تورم و ارز آن را تأمین خواهیم کرد. برای رفع نارسایی‌ها باید رویکرد جدیدی اتخاذ کنیم.
فرزین افزود: حتماً نرخ نیما را روی قیمت ۲۸۵۰۰ تومان تثبیت خواهیم کرد و واردات تمام کالاهای اساسی و مواد اولیه و ماشین‌آلات را با این نرخ تأمین خواهیم کرد.
وی گفت: سایر مصارف ارزی که حدود ۴۰ مورد است در بازار مبادله ارزی تأمین خواهد شد. تلاش می‌کنیم این نرخ به بازار آزاد علامت بدهد. تمام نیازهای ارزی را در نیما و بازار مبادله ارزی تأمین خواهیم کرد و بازار ارز آزاد را مستمراً کوچک خواهیم کرد و نرخ آن را به نرخ بازار مبادله ارزی نزدیک خواهیم کرد.
وی در پایان از مردم خواست به بانک مرکزی اعتماد کنند تا بتواند بازارها را تثبیت کند.
نوش دارو بعد از مرگ سهراب
رئیس اتحادیه طلا، جواهر، نقره و سکه تهران در خصوص این تغییر مدیریتی در بانک مرکزی گفت: استعفای رئیس بانک مرکزی کمی دیر بود. اگر این کناره‌گیری زمانی که قیمت‌ها هنوز اوج نگرفته بود انجام می‌شد خیلی اثرگذارتر بود و بازار ارز و سکه تا این اندازه ملتهب نمی‌شد. البته به نظر می‌رسد خبر استعفای صالح‌آبادی بتواند کمی بازار را آرام کند؛ زمانی که سکه وارد کانال ۱۶ میلیون تومانی شد، اگر بازار مدیریت و تغییر سیاست‌ها در بانک مرکزی اتفاق می‌افتاد می‌توانست نقش مهم‌تر و بهتری در کنترل بازار طلا، سکه و ارز ایفا کند ولی متأسفانه این کار زمانی که باید، انجام نشد.
نادر بذرافشان ادامه داد: البته به نظر می‌رسد خبر استعفای صالح‌آبادی بتواند کمی بازار را آرام کند. قطعاً پشت این تغییر و تحول، سیاست‌هایی وجود داشته که اگر این سیاست‌ها با یک برنامه‌ریزی خاصی در پیش گرفته شود، بازار به سمت مدیریت پیش خواهد رفت. امیدواریم با تغییر و تحولات جدید در بانک مرکزی، مدیریت جدید با تغییر رویکردها بتواند روند افزایشی نرخ ارز را متوقف کند و ما شاهد ثبات نسبی و کاهش نرخ دلار در بازار آزاد باشیم و به تبع آن بازار طلا و سکه هم کمی آرام بگیرد تا مردم بتوانند مبادلات خود را در آرامش انجام دهند.
فرزین تجربه لازم در مباحث بانکی را دارد
یک کارشناس اقتصادی نیز معتقد است انتخاب محمدرضا فرزین برای ریاست بانک مرکزی که آشنایی، تحصیلات و تجربه لازم را در مباحث پولی و بانکی دارد اتفاق خوبی است.
مرتضی افقه در خصوص انتصاب محمدرضا فرزین به‌عنوان رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: تغییر مدیریت بانک مرکزی در شرایط موجود اتفاق خوبی است.
وی افزود: فرزین گرایش پولی و اقتصادی دارد و با این مباحث بیگانه نیست و این نکته مثبتی است. تعیین فردی که تحصیلات و تجربه در زمینه پولی و بانکی دارد به حل مشکلات و رفع مسائل کمک می‌کند.
محمد طبیبیان، اقتصاددان هم درباره داستان قیمت دلار و آمدوشد رئیس تازه برای بانک مرکزی و رئیس پیشین در صفحه تلگرامی خود نوشته است: خبر جدید اینکه رئیس‌کل بانک مرکزی تغییر کرده و شخص جدیدی به جای قبلی منصوب شده است. با شنیدن این خبر مطلب زیر را به برخی دوستان یادآوری کردم: من همیشه یادم می‌افتد به داستان تاریخی حاکم مراغه که مردم این شهر هم‌زمان با استقبال از حاکم جدید حاکم قبلی معزول را با کتک از شهر بیرون می‌کردند. گرچه این سرنوشت همه حاکم‌ها بود بعدی هم هرگز درس نمی‌گرفت. بد نیست یادآور شویم این رئیس جدید هم علیرغم اینکه چه دستوراتی به او داده شود کار چندانی از ایشان ساخته نیست چند مدت دیگر منصفانه نیست که به جز اقدامات خاص خود فرد، گناه شرایط به گردن او بیفتد. اینکه شنیده شده برخی نزد مقامات رفته و وعده ارز دوازده هزار تومان یا در این حدود داده‌اند به شرطی که فرد دلخواه آنان رئیس‌کل شود که البته پیشنهاد فرد دیگری بوده است؛ اما اگر فکر کنند با بگیر و ببند و تحکم و خشونت و محدودیت و بگیر و ببند کاری انجام می‌شود بدانند که در گذشته بارها تکرار شده و نتیجه معکوس داده است.
بازار ارز قابل‌کنترل است
یک کارشناس اقتصادی نیز گفت: متغیرهای اقتصادی همچون بدهی داخلی، نقدینگی و قدرت دلاری به کمترین حد رسیده است، بنابراین جای نگرانی نیست و مدیریت جدید بانک مرکزی با سیاست‌های درست می‌تواند بازار ارز را کنترل کند.
وحید شقاقی اظهار کرد: در ابتدا باید تصویری از اقتصاد کشور ارائه کنم که نمایانگر وضعیت موجود است و بر موضوع ارز نیز اثرگذار است.
وی تأکید کرد: نگرانی در خصوص وضعیت ارزی کشور وجود ندارد زیرا نسبت بدهی داخلی به تولید ناخالص داخلی بسیار رقم پایینی است، هم اینکه بدهی خارجی نداریم و هم نسبت نقدینگی تولید پایین است و با بانک مرکزی مقتدر به‌راحتی مسائل ارزی در کشور مدیریت می‌شود.
شقاقی بیان کرد: تراز تجاری کشور امسال روبه بهبود بوده و صادرات نفتی و غیرنفتی به دلیل افزایش بهای نفت مثبت بود و این شاخص مثبتی برای کشور است و با بهبود تراز تجاری تراز ارزی نیز وضعیت مطلوبی خواهد داشت.
وی گفت: رئیس جدید بانک مرکزی باید کریدور برای بازار ارز مبتنی بر شاخص‌های ذکر شده و دیگر شاخص‌های توانمندی اقتصاد کشور مشخص کند و در این محدوده در کرانه بالا و پایین مداخله کند به این صورت که در محدوده پایین خریداری کند و در کرانه بالا عرضه کند.
این کارشناس تصریح کرد: در شرایط موجود مهم ثبات اقتصادی است و باید بازار آزاد ارز کنترل شود و برای رسیدن به این هدف باید محدوده قیمتی توسط کمیته فنی با همکاری بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و بر پایه توانمندی‌ها تعیین شود تا شرایط به ثبات برسد.
